PhuthoPortal – Tại buổi giám sát về hiệu quả triển khai Nghị quyết số 179 / 2009 / NQ-HĐND ngày 20/4/2009 của HĐND tỉnh về Quy hoạch tăng trưởng văn hóa tỉnh Phú Thọ đến năm 2020, Bí thư Tỉnh ủy Bùi Minh Châu khẳng định chắc chắn : Phú Thọ là một trong số ít địa phương làm rất tốt công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống cuội nguồn và nhận được sự nhìn nhận, ghi nhận của những tổ chức triển khai quốc tế, của chỉ huy TW và những tỉnh bạn. Đó là vật chứng cho sự chăm sóc, chỉ huy sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh trong việc góp vốn đầu tư những nguồn lực tăng trưởng văn hóa ; sự nỗ lực không ngừng của những cấp, ngành và nhất là sự đồng thuận, nghĩa vụ và trách nhiệm của người dân trong gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị di sản trên địa phận tỉnh .
Phú Thọ có một kế hoạch góp vốn đầu tư chuyên nghiệp và bài bản, có tính vĩnh viễn để Phục hồi, phát huy giá trị di sản Hát Xoan
Chính quyền quan tâm
Ông Nguyễn Đắc Thủy – Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch cho biết: Là đất phát tích, cội nguồn của dân tộc Việt Nam, Phú Thọ hiện còn lưu giữ rất nhiều di sản văn hóa (DSVH), nhất là các DSVH gắn với thời đại Hùng Vương. Xác định rõ tầm quan trọng của di sản văn hóa trong phát triển văn hóa nói riêng và phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh nói chung, những năm qua công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di tích, DSVH trên địa bàn đã được các cấp, các ngành quan tâm đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Có thể nói, Phú Thọ là một trong những địa phương có quan điểm nhất quán, xuyên suốt trong công tác quy hoạch, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản. Điều đó được thể hiện bằng việc cấp ủy, chính quyền các cấp đã có nhiều chủ trương và chính sách phù hợp theo từng giai đoạn để tiếp sức cho công tác này.
Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã tham mưu, chỉ huy, phê duyệt nhiều đề án, dự án Bất Động Sản, văn bản quan trọng làm cơ sở pháp lý tiến hành thực thi những trách nhiệm tương quan đến tăng trưởng sự nghiệp văn hóa của tỉnh như : Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Khu Di tích lịch sử vẻ vang Đền Hùng ; đề án “ Xây dựng thành phố Việt Trì trở thành thành phố liên hoan về với cội nguồn dân tộc bản địa Nước Ta ” ; đề án kiểm kê, sưu tầm, dữ gìn và bảo vệ, tọa lạc, tuyên truyền di sản văn hóa truyền thống lịch sử nổi bật của những dân tộc thiểu số Nước Ta trên địa phận tỉnh Phú Thọ tiến trình 2018 – 2020 ; kiến thiết xây dựng chương trình hành vi vương quốc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất “ Hát Xoan Phú Thọ ” tiến trình 2018 – 2025 … và nhiều văn bản khác. Đặc biệt, tỉnh đã chăm sóc phát hành những chủ trương phong tặng thương hiệu và vinh danh những nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân xuất sắc ưu tú ; góp vốn đầu tư bảo tồn, trùng tu, tôn tạo và phục sinh những di tích lịch sử ; điều tra và nghiên cứu bảo tồn, phục sinh những tiệc tùng văn hóa có giá trị … Những hành vi thiết thực đó góp thêm phần quan trọng trong tiến hành thực thi có hiệu suất cao công tác làm việc quản trị và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống lịch sử vững chắc .
Tính đến nay, trên địa phận tỉnh hiện có 316 di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, văn hóa, danh thắng được xếp hạng ( trong đó có 1 di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng, 7 di tích lịch sử vương quốc, 242 di tích lịch sử cấp tỉnh ) và 369 liên hoan. Số lượng di tích lịch sử được xếp hạng tăng lên đã phân phối nguyện vọng của nhân dân, là cơ sở quan trọng để bảo tồn khoảng trống văn hóa nhằm mục đích gìn giữ những giá trị văn hóa phi vật thể. Đặc biệt, với sự nỗ lực của những cấp, những ngành và hội đồng trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống lịch sử, đã có nhiều di sản của Phú Thọ được vinh danh, được bạn hữu trong và ngoài nước biết đến. Trong đó phải kể đến thành công xuất sắc trong thiết kế xây dựng, bảo vệ hồ sơ khoa học và được UNESCO ghi danh Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và Hát Xoan Phú Thọ là di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất. Bên cạnh đó, tỉnh cũng nỗ lực thiết kế xây dựng và bảo vệ thành công xuất sắc 6 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia gồm : Lễ hội Trò Trám, Lễ hội Đào Xá, Lễ hội Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ, Lễ hội Đền Lăng Sương, Nghi lễ cấp sắc của người Dao Quần Chẹt và Lễ hội Đền Tam Giang .
Nghi lễ cấp sắc của người Dao Quần Chẹt được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
Để phát huy giá trị di sản văn hóa, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, tỉnh đã chú trọng, quan tâm tới công tác bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích. Ngoài nguồn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, tỉnh cũng tích cực thực hiện xã hội hóa trong hoạt động bảo vệ DSVH nhằm khơi dậy những tiềm năng, thu hút sự tham gia đóng góp của các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước. Tính đến nay, có 180/316 di tích đã xếp hạng được thực hiện tu bổ, tôn tạo. Đồng thời, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách kết nối DSVH với phát triển du lịch cội nguồn. Qua đó, đã có nhiều hoạt động quảng bá, tôn vinh, phát huy giá trị của di sản thông qua du lịch, góp phần không nhỏ trong quảng bá giới thiệu DSVH cũng như trong bảo tồn, phát huy các giá trị DSVH vùng Đất Tổ.
Cộng đồng ủng hộ
Có mặt tại Đình Tam Giang, phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì những ngày trung tuần tháng 11, tận mắt chứng kiến cảnh người dân tự nguyện chung tay cùng chính quyền sở tại địa phương gìn giữ và phát huy giá trị DSVH mới cảm nhận rõ sự đổi khác lớn của người dân trong ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm tích cực tham gia thực thi công tác làm việc bảo tồn DSVH .
Bà Nguyễn Thị Ngọc, phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì tích cực tham gia gìn giữ, phát huy giá trị di sản Lễ hội Đền Tam Giang
Gần 15 năm qua, bà Nguyễn Thị Ngọc, tổ 21, khu Mộ Thượng, phường Bạch Hạc đều tích cực tham gia những hoạt động giải trí chung của tiệc tùng như tham gia đội tế nữ, trông coi hương khói tại đền. Trong những ngày tổ chức triển khai liên hoan, bà còn động viên chị em hội phụ nữ, người dân trong khu góp phần, góp của cùng giúp Ban Tổ chức và chính quyền sở tại địa phương. “ Là người con của quê nhà Bạch Hạc nên Lễ hội truyền thống cuội nguồn Đền Tam Giang có ý nghĩa tâm linh đặc biệt quan trọng trong lòng chúng tôi, nhất là khi tiệc tùng được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Chúng tôi đều nhận thức rất rõ phải có ý thức, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong việc chung tay gìn giữ di sản ” – bà Ngọc san sẻ .
Phó Chủ tịch UBND phường Bạch Hạc Nguyễn Lại Thế Hưng cho biết: Để gìn giữ và phát huy giá trị di sản Lễ hội Đền Tam Giang, trong những năm qua, chúng tôi đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong cộng đồng, qua đó không chỉ khơi lên niềm tự hào mà còn nâng cao ý thức cộng đồng trong gìn giữ, phát huy, quảng bá những giá trị của di sản. Bên cạnh đó, chúng tôi luôn quan tâm, tạo điều kiện để cộng đồng tham gia trực tiếp vào quá trình quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản, để người dân phát huy vai trò là chủ thể sáng tạo ra di sản, đồng thời là chủ thể thực hành, bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Làm cho dòng chảy di sản được khơi dòng, tiếp nối đuôi nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác, ngoài sự chăm sóc tích cực của chính quyền sở tại địa phương còn có sự nâng niu, trân trọng, tham gia gìn giữ của hội đồng. Trong đợt giám sát việc thực thi Nghị quyết số 179 của HĐND tỉnh ở một số ít địa phương vừa mới qua, Bí thư Tỉnh ủy Bùi Minh Châu đã nhấn mạnh vấn đề quan điểm chỉ huy xuyên suốt : Lễ hội là của dân, do dân làm chủ thể, Nhà nước tương hỗ trong quy hoạch, quản trị, hướng dẫn và tạo điều kiện kèm theo để người dân tổ chức triển khai triển khai. Công tác bảo tồn, phát huy những giá trị DSVH truyền thống lịch sử gắn với quy mô, hình thức tương thích, đặc biệt quan trọng không chạy theo thành tích mà quan trọng là mang lại những quyền lợi gì cho người dân .
Công tác bảo tồn và phát huy giá trị DSVH trên địa phận tỉnh thời hạn qua đã phát huy được sự vào cuộc của cả mạng lưới hệ thống chính trị và đặc biệt quan trọng kêu gọi được phần đông những tầng lớp nhân dân tích cực tham gia. Tỉnh đã có những chủ trương, chủ trương, giải pháp tích cực để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống cuội nguồn bền vững và kiên cố với một tầm nhìn mới trong thời kỳ hội nhập và tăng trưởng của quốc gia .
Hương Giang
