So sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo là tài liệu vô cùng hữu ích mà Mobitool muốn giới thiệu đến quý thầy cô cùng các bạn học sinh lớp 10 tham khảo.
Phân biệt hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo giúp những bạn lớp 10 nắm vững được sự giống và khác nhau của 2 hệ sinh thái này. Qua đó những bạn sẽ biết cách giải bài tập sinh học và đạt được hiệu quả cao trong những bài kiểm tra bài thi học kì sắp tới. Bên cạnh đó những bạn tham xem thêm : Phân biệt quang hợp và hô hấp, Phân biệt miễn dịch đặc hiệu và miễn dịch không đặc hiệu .
1. Hệ sinh thái là gì?
Hệ sinh thái là một mạng lưới hệ thống mở hoàn hảo gồm có những quần xã sinh vật và là khu vực sống của sinh vật còn được gọi là sinh cảnh. Nói cách khác, hệ sinh thái là những quần thể gồm cả sinh vật có sự sống và không có sự sống, tổng thể cùng sống sót và tăng trưởng trong môi trường tự nhiên gọi là quần xã. Những quần thể này không ít có sự tương tác qua lại với nhau .
Khái niệm hệ sinh thái có thể điều hòa bao gồm quần xã sinh vật (động vật, vi thực vật, thực vật) và môi trường vô sinh (ánh sáng, nhiệt động,…). Sinh vật tồn tại trong hệ sinh thái tồn tại dưới 3 nhóm đó là: Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân hủy.
2. Ví dụ về hệ sinh thái:
– Hệ sinh thái trên cạn : Hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa+ Thành phần vô sinh : đất, đá, nước, …+ Sinh vật sản xuất : Các cây gỗ to, vừa, nhỏ, cây leo, cây bụi, …+ Sinh vật tiêu thụ : Chim, hổ, báo, trâu, …+ Sinh vật phân giải : Sâu bọ, vi trùng, nấm, …– Hệ sinh thái ao hồ : Hệ sinh thái đầm nước nông+ Thành phần vô sinh : Đất, nước, đá, thảm mục, nhiệt độ, ánh sáng, …+ Sinh vật sản xuất : Tảo, rong, cây cối, … .+ Sinh vật tiêu thu : Cua, ốc, tôm, ếch, rắn, … .+ Sinh vật phân hủy : Các loại vi sinh vật, giun ,
3. Hệ sinh thái tự nhiên
a. Khái niệm
Hệ sinh thái tự nhiên là gì ?Hệ sinh thái tự nhiên là hệ sinh thái được hình thành và tăng trưởng dựa theo quy luật của tự nhiên và vẫn còn giữ được những nét hoang sơ .
b. Thành phần, cấu trúc và các quá trình trong hệ sinh thái
* Thành phần hệ sinh tháiHệ sinh thái có 3 thành phần sinh đó chính là yếu tố vật lý, yếu tố hữu cơ và yếu tố vô cơ, trong đó :
– Yếu tố vật lý: Là các yếu tố tạo nên nguồn năng lượng như ánh sáng, độ ẩm, dòng chảy, nhiệt độ,….
– Yếu tố vô cơ : Bao gồm những nguyên tố và hợp chất hóa học có tính năng tổng hợp chất sống. Yếu tố vô cơ hoàn toàn có thể ở dạng khí, lỏng, … tham gia vào quy trình tuần hoàn vật chất .– Yếu tố hữu cơ : Là những chất giữ vai trò liên kết giữa yếu tố vô sinh và hữu sinh ; chất đó hoàn toàn có thể là chất mùn, protein, …* Cấu trúc hệ sinh tháiHệ sinh thái có 3 nhóm chính đó là :– Sinh vật sản xuất : Còn được biết đến với tên gọi là sinh vật tự dưỡng, đa phần là những thực vật màu xanh, có năng lực quang hợp. Các công dụng của nhóm sinh vật này là những hợp chất hữu cơ glucid, protein, … được tổng hợp từ những chất vô cơ có trong môi trường tự nhiên .– Sinh vật tiêu thụ : Gồm 3 bậc đó là 1,2,3. Nhóm này đa phần là động vật hoang dã, sinh vật tiêu thụ bậc 1 tiêu thụ trực tiếp những sinh vật sản xuất ; sinh vật tiêu thụ bậc 2 sẽ ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1 ; sinh vật bậc 3 sẽ ăn sinh vật bậc 2 .– Sinh vật phân hủy : Là những loại sinh vật, động vật hoang dã nhỏ hoặc sinh vật hoại sinh, … có năng lực phân hủy chất hữu cơ. Nhóm này sẽ gồm có những nhóm sinh vật chuyển hóa chất vô cơ từ dạng này sang dạng khác .* Quá trình của hệ sinh tháiTrong hệ sinh thái luôn diễn ra quy trình trao đổi nguồn năng lượng, quy trình tuần hoàn, sự tương tác giữa những loài. Nguồn nguồn năng lượng trong hệ sinh thái sẽ từ ánh sáng mặt trời, nguồn năng lượng hóa học – quang học và chuỗi thức ăn. Sinh vật trong hệ sinh thái sẽ là nguồn thực phẩm quan trọng cho những loài sinh vật khác, tạo ra sự sống sống sót trong quần thể .– Chuỗi thức ăn : Sinh vật sau ăn sinh vật trước– Lưới thức ăn : Gồm nhiều những chuỗi thức ăn .
4. Hệ sinh thái nhân tạo
hệ sinh thái nhân tạo là hệ sinh thái được tạo ra bởi con người và không sống sót trong tự nhiên, chúng phong phú về kích cỡ, cấu trúc. Ví dụ : nhà kính, đê và bể cá, những khu định cư đô thị …. là những ví dụ về hệ sinh thái nhân tạo .Quần xã sinh vật với loài lợi thế trong hệ sinh thái nhân tạo được con ng lựa chọn cho mục tiêu sử dụng của mình. Ví dụ như : đồng ruộng, nương rẫy …Những hệ sinh thái như thế thương không không thay đổi, sự sống sót và tăng trưởng của chúng trọn vẹn dựa vào sự chăm nom của con người. Nếu không có sự chăm nom, hệ sẽ suy thoái và khủng hoảng và nhanh gọn được thay thế sửa chữa bằng một hệ tự nhiên khác không thay đổi hơn .
5. So sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo
Điểm giống nhau:
+ Đều có đặc thù chung về thành phần cấu trúc, gồm có thành phần chất vô sinh và thành phần chất hữu sinh. Thành phần vật chất vô sinh là môi trường tự nhiên vật lí ( sinh cảnh ) và thành phần hữu sinh là quần xã sinh vật .
+ Các sinh vật trong quần xã luôn tác động lẫn nhau đồng thời tác động với các thành phần vô sinh của sinh cảnh.
Điểm khác nhau:
+ Hệ sinh thái tự nhiên : có thành phần loài và size rất phong phú .+ Hệ sinh thái nhân tạo có thành phần loài ít, do đó tính không thay đổi của hệ sinh thái thấp, dễ bị dịch bệnh. Hệ sinh thái nhân tạo nhờ được vận dụng những giải pháp canh tác và kĩ thuật tân tiến nên sinh trưởng của những thành viên nhanh, hiệu suất sinh học cao …
