Những câu hát về tình cảm gia đình – Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm
– Ca dao, dân ca là những khái niệm tương tự, chỉ những thể loại trữ tình dân gian, tích hợp lời và nhạc, dùng để miêu tả đời sống nội tâm của con người .- Để phân biệt ca dao và dân ca, lúc bấy giờ, người ta đưa ra hai khái niệm như sau :+ Dân ca là những sáng tác phối hợp lời và nhạc, tức là những câu hát dân gian trong diễn xướng+ Ca dao là lời thơ của dân ca. Ca dao còn gồm có cả những bài thơ dân gian mang phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ chung với lời thơ của dân ca. Khái niệm ca dao còn được dùng để chỉ một thể thơ dân gian – thể ca dao
1. Giá trị nội dung
– Tình cảm gia đình là một trong những chủ đề tiêu biểu vượt trội của ca dao, dân ca. Những câu hát thuộc chủ đề này thường là lời ru của mẹ, lời của cha mẹ, ông bà nói với con cháu, lời của con cháu nói về cha mẹ, ông bà. Những câu hát này thường dùng để bày tỏ tâm tình, nhắc nhở về công ơn sinh thành, về tình mẫu tử, tình cảm bạn bè ruột thịt .- Giáo dục đào tạo con người về lòng biết ơn và tình cảm yêu thương trong gia đình
2. Giá trị nghệ thuật
– Sử dụng nhuần nhuyễn thể thơ lục bát- Sử dụng giải pháp so sánh, ẩn dụ, nghệ thuật và thẩm mỹ đối, …- Giọng điệu ngọt ngào, tâm tình, thủ thỉ … .
I. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về thể loại ca dao, dân ca ( khái niệm, đặc thù nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật, … )- Giới thiệu về chùm ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình ( khái quát giá trị nội dung và giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật, … )
II. Thân bài
1.Bài 1: Lời mẹ hát ru con
– Biện pháp so sánh : công cha – núi ngất trời, nghĩa mẹ – nước ở ngoài biển Đông⇒ Dùng cái to lớn, bát ngát của vạn vật thiên nhiên để gợi nên công lao to lớn, không gì sánh bằng của cha mẹ- “ Cù lao chín chữ ” : hình ảnh ẩn dụ quen thuộc, nói lên lòng biết ơn của con cháu so với cha mẹ, đồng thời làm tăng thêm âm điệu tôn kính, nhắn nhủ, tâm tình của câu hát⇒ Với việc sử dụng giải pháp so sánh, hình ảnh ẩn dụ bài ca dao đã ngợi ca công lao to lớn của cha mẹ. Đồng thời, qua đó, răn dạy con cháu phải luôn ghi nhớ và báo đáp công ơn to lớn ấy
2.Bài 2: Lời người con gái lấy chồng xa quê với mẹ
– Thời gian : chiều chiều – thời hạn buổi chiều gợi cảm giác buồn, nhớ nhà và từ láy “ chiều chiều ” gợi cảm giác tuần hoàn, lặp đi lặp lại- Không gian : ngõ sau – gợi sự lạng lẽ, khoảng trống to lớn, bát ngát, gợi sự đơn độc, buồn tẻ- Nỗi niềm của người con gái :+ Trông về quê mẹ : một cái nhìn đăm đăm, đầy thương nhớ+ Ruột đau chín chiều : nỗi đơn độc làm dâu xứ lạ, nhớ thương cha mẹ, tê tái, đau buồn không trợ giúp được cha mẹ .⇒ Không gian và thời hạn gợi nên nỗi buồn, cảnh ngộ đơn độc, buồn tủi của cô gái lấy chồng xa, đây cũng chính là số phận của người phụ nữ trong xã hội trọng nam khinh nữ .
3.Bài 3: Lời của con cháu với ông bà
– Ngó lên : hành vi gợi sự trân trọng, tôn kính- Hình ảnh “ nuộc lạt mái nhà ” : nhiều, gợi sự liên kết bền chặt, không tách rời của sự vật cũng như tình cảm huyết thống và công lao to lớn của ông bà trong việc thiết kế xây dựng gia đình- So sánh theo mức độ tăng tiến : bao nhiêu … bấy nhiêu gợi nên nỗi nhớ trùng điệp, vô tận, không khi nào nguôi, không khi nào dứt⇒ Câu ca dao nói lên một tình cảm cao đẹp, đáng trân trọng của con gnuwoif Nước Ta : luôn hiếu thảo, biết ơn so với đấng sinh thành
4.Bài 4: Tiếng hát về tình cảm anh em ruột thịt
– Sử dụng cặp từ “ cùng chung ” – “ cùng thân ” : chứng minh và khẳng định tình cảm bạn bè thân thương, mối quan hệ ruột thịt, sự gắn bó thân thiện- Nghệ thuật so sánh “ đồng đội ” – “ chân tay ” : cách ví von giàu hình tượng gợi sự liên tưởng về mối quan hệ mật thiết, biết phụ thuộc lẫn nhau trong đời sống⇒ Bài ca dao nhắc nhở đồng đội trong cùng gia đình phải biết yêu thương lẫn nhau, phụ thuộc và cùng tương hỗ lẫn nhau. Làm được điều đó sẽ khiến cha mẹ vui mừng
III. Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật+ Nội dung : ca tụng tình cảm gia đình, răn dạy mỗi người phải luôn ghi nhớ và báo đáp công ơn của cha mẹ+ Nghệ thuật : thể thơ lục bát, lối nói ví von, so sánh, ẩn dụ, giọng điệu tâm tình, thủ thỉ, …
-Cảm nhận của bản thân: tình cảm gia đình, anh em ruột thịt luôn là tình cảm thiêng liên và quý giá nhất. Mỗi người chúng ta phải luôn ghi nhớ và giữ gìn tình cảm ấy.
Các bài Soạn văn lớp 7 siêu ngắn được biên soạn bám sát câu hỏi sgk Ngữ Văn lớp 7 Tập 1, Tập 2 giúp bạn thuận tiện soạn bài Ngữ Văn 7 hơn.
