Bài thơ Cảnh ngày hè – nội dung, dàn ý phân tích, bố cục, tác giả
Bài thơ: Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi) – Ngữ văn lớp 10
Nội dung bài thơ Cảnh ngày hè
Quảng cáo
I. Đôi nét về tác phẩm Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới – bài 43)
1. Hoàn cảnh sáng tác (xuất xứ)
Bài thơ là bài số 43 trong số 61 bài thơ của mục Bảo kính cảnh giới ( thuộc phần Vô đề của tập thơ Quốc âm thi tập )
2. Bố cục
– Phần 1 ( 6 câu thơ đầu ) : Bức tranh cảnh ngày hè
– Phần 2 ( 2 câu thơ còn lại ) : Tấm lòng và mong ước của nhà thơ .
3. Giá trị nội dung
– Vẻ đẹp của bức tranh vạn vật thiên nhiên ngày hè
– Tâm hồn chan chứa tình yêu vạn vật thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, quốc gia tha thiết của tác giả .
4. Giá trị nghệ thuật
Quảng cáo
– Từ ngữ đơn giản và giản dị, giàu sức biểu cảm
– Hình ảnh thơ thân thiện, bình dị .
– Sử dụng câu thơ lục ngôn tạo nên sự biến hóa âm điệu, có hiệu suất cao to lớn trong việc bộc lộ cảm hứng, mong ước của tác giả .
II. Dàn ý phân tích Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới – bài 43)
I. Mở bài
– Nguyễn Trãi là một bậc anh hùng, một nhà văn hóa lớn, ông đã để lại cho lớp lớp thế hệ sau một sự nghiệp văn học vĩ đại
– Bài thơ Cảnh ngày hè ( Bảo kính cảnh giới – bài 43 ) phản ánh vẻ đẹp độc lạ của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên, quốc gia, con người của nhà thơ. Và qua đó, tất cả chúng ta sẽ có những cảm nhận về tấm lòng yêu nước, thương dân thâm thúy của tâm hồn Ức Trai
II. Thân bài
1. Bức tranh cảnh ngày hè
Quảng cáo
– Bức tranh vạn vật thiên nhiên tràn trề sức sống, cảnh vật tươi tắn, tỏa nắng rực rỡ
+ Hình ảnh thơ : hoa hòe, thạch lựu, hồng liên
+ Màu sắc : màu xanh của cây hòe, màu đỏ của cây thạch lựu, màu hồng của hồng liên – những sắc tố tươi tắn, tỏa nắng rực rỡ, căng tràn nhựa sống .
+ Sử dụng các động từ mạnh: đùn đùn, giương, phun, tiễn. Cảnh vật được miêu tả với những động từ mạnh thể hiện một sức sống mãnh liệt như có một cái gì đó thôi thúc bên trong, sức sống như ứa căng, tràn đầy.
→ Tác giả sử dụng những hình ảnh thơ bình dị, thân mật, quen thuộc, độc lạ và có sự phá cách, khác hẳn với những hình ảnh thơ mang tính ước lệ, tượng trưng vốn thường được sử dụng trong Đường thi
– Bức tranh cảnh ngày hè sôi động, náo nhiệt gắn với đời sống của con người
+ Âm thanh sôi động, dân dã gắn với đời sống đời thường : âm thanh của tiếng ve, tiếng lao xao của chợ cá
+ Hình ảnh thơ thân mật : chợ cá làng ngư phủ, lầu tịch dương
+ Sử dụng từ láy có giá trị tượng thanh ( lao xao ) cùng với thẩm mỹ và nghệ thuật hòn đảo ngữ trong câu 5 và câu 6 đã góp thêm phần tạo nên nét sinh động của bức tranh hè và đời sống sung túc, ấm no, đủ đầy của con người .
– Bức tranh cảnh ngày hè có sự phối hợp hài hòa giữa sắc tố và âm thanh, giữa cảnh vật và con người :
+ Cảnh vật ngày hè ngập tràn sắc tố, sự phối hợp màu độc lạ giữa màu đỏ của hoa lựu trước hiên với cây hòe xanh rợp bóng cùng với âm thanh của tiếng ve, của chợ cá khiến khoảng trống tràn trề sức sống .
+ Trong khoảng trống cảnh hè ấy, hình ảnh con người hiện lên với sự sung túc, niềm hạnh phúc trong lao động .
⇒ Qua cảm nhận của tác giả, bức tranh cảnh ngày hè hiện lên thật sôi động, có sự hòa giải giữa đường nét, sắc tố, âm thanh, cảnh vật và con người. Cảnh vật được nhìn từ gần đến xa, từ cao xuống thấp. Đồng thời, bức tranh ấy hiện lên thật sinh động, sôi động và luôn căng tràn sức sống, toàn bộ như đang muốn trào dâng ra bên ngoài .
2. Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ
– Tình yêu vạn vật thiên nhiên say đắm : Nguyễn Trãi đã cảm nhận và miêu tả bức tranh vạn vật thiên nhiên rất tinh xảo bằng nhiều giác quan :
+ Thị giác : cảm nhận được sắc tố của hòe, của thạch lựu
+ Khứu giác : cảm nhận được mùi hương của hoa sen
+ Thính giác : nghe được tiếng ve, tiếng lao xao của chợ cá
– Mong ước của tác giả và tình yêu nước, thương dân thâm thúy :
+ Ung dung, tự tại, không muốn vướng bận đến chuyện quan trường nhưng nhà thơ luôn nghĩ về dân, về nước. Tác giả mong có cây đàn của vua Ngu Thuấn để hát ca mong ước mang lại đời sống ấm no, sung túc, yên vui cho nhân dân muôn nơi .
+ Câu thơ 6 tiếng, ngắn gọn kết thúc bài thơ như làm dồn nén lại xúc cảm .
+ Nghệ thuật : sử dụng điển cố điển tích
⇒ Đằng sau vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè đó chính là vẻ đẹp của tâm hồn Ức Trai. Đó là tình yêu vạn vật thiên nhiên, quốc gia, nhân dân và mong ước, khát vọng về đời sống ấm no, thái bình, niềm hạnh phúc cho muôn dân .
III. Kết bài
Thông qua bức tranh cảnh ngày hè được tác giả miêu tả độc lạ, tỉ mỉ đddaxcho tất cả chúng ta thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu vạn vật thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, quốc gia, đặc biệt quan trọng là tấm lòng ái nước, thương dân của ông. Đồng thời, bài thơ còn để lại ấn tượng thâm thúy trong lòng bạn đọc bởi ngôn từ, hình ảnh thơ giản dị và đơn giản, độc lạ và cách kết thúc bài thơ với câu thơ lục ngôn tạo nên sự dồn nén cảm hứng cho toàn bài .
Bài giảng: Cảnh ngày hè – Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên VietJack)
Xem thêm những bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 hay khác :
Đã có giải thuật bài tập lớp 10 sách mới :
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 10 tại khoahoc.vietjack.com
Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k6: fb.com/groups/hoctap2k6/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tac-gia-tac-pham-lop-10.jsp
Giải bài tập lớp 10 sách mới những môn học
