Bài thơ: Quê hương (Tế Hanh) – Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm
– Tế Hanh ( 1921 – 2009 ), tên khai sinh là Trần Tế Hanh- Quê quán : sinh ra tại một làng chài ven biển tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác+ Ông xuất hiện trong trào lưu thơ Mới ở chặng cuối với những bài thơ mang nỗi buồn và tình yêu quê hương+ Sau năm 1945, Tế Hanh sáng tác ship hàng cách mạng và kháng chiến+ Ông được nhà nước trao tặng Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ- Phong cách sáng tác : thơ ông chân thực với cách diễn đạt bằng ngôn từ đơn giản và giản dị, tự nhiên và rất giàu hình ảnh, bình dị mà tha thiết
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Bài thơ viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương-một làng chài ven biển tha thiết. Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào ( 1939 ) và sau đó được in trong tập Hoa niên ( 1945 )
2. Bố cục
– 2 câu đầu : Giới thiệu chung về làng quê .- 6 câu tiếp : Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá- 8 câu tiếp : Cảnh thuyền cá về bến .- 4 câu tiếp : Nỗi nhớ làng chài, nhớ quê hương
3. Nội dung
– Bài thơ đã vẽ ra một bức tranh tươi tắn, sinh động về một làng quê miền biển. Trong đó điển hình nổi bật lên hình ảnh mạnh khỏe, đầy sức sống của người dân chài và cảnh hoạt động và sinh hoạt lao động chài lưới. Qua đó cho thấy thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ .
4. Nghệ thuật
– Ngôn ngữ bình dị mà quyến rũ, giọng thơ trẻ trung và tràn trề sức khỏe hào hùng- Hình ảnh thơ nhiều mẫu mã, giàu ý nghĩa- Nhiềuphép tu từ được sử dụng đạt hiệu suất cao thẩm mỹ và nghệ thuật
I/ Mở bài
– Nỗi niềm buồn nhớ quê hương là nỗi niềm chung của bất kể người xa quê nào, và một nhà thơ thuộc trào lưu Thơ Mới như Tế Hanh cũng không phải là ngoại lệ- Bằng cảm hứng chân thành giản dị và đơn giản với quê hương miền biển của mình, ông đã viết nên “ Quê hương ” đi vào lòng người đọc
II/ Thân bài
1.Hình ảnh quê hương trong nỗi nhớ của tác giả
– “ Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới ” : Cách gọi giản dị và đơn giản mà đầy yêu dấu, trình làng về một miền quê ven biển với nghề chính là chài lưới- Vị trí của làng chài : cách biển nửa ngày sông⇒ Cách trình làng tự nhiên nhưng đơn cử về một làng chài ven biển
2.Bức tranh lao động của làng chài
a.Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi
– Thời gian mở màn : Sớm mai hồng => gợi niềm tin, hy vọng- Không gian “ trời xanh ”, “ gió nhẹ ”⇒ Người dân chài đi đánh cá trong buổi sáng đẹp trời, hứa hẹn một chuyến ra khơi đầy thắng lợi- Hình ảnh chiếc thuyền “ hăng như con tuấn mã ” : phép so sánh bộc lộ sự dũng mãnh của con thuyền khi lướt sóng ra khơi, sự hồ hởi, tư thế tráng sĩ của trai làng biển- “ Cánh buồn như mảnh hồn làng ” : hồn quê hương đơn cử thân mật, đó là hình tượng của làng chài quê hương- Phép nhân hóa “ rướn thân trắng ” phối hợp với những động từ mạnh : con thuyền từ tư thế bị động thành dữ thế chủ động⇒ Nghệ thuật ẩn dụ : cánh buồm chính là linh hồn của làng chài⇒ Cảnh tượng lao động hăng say, hứng khởi tràn trề sức sốngb. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về- Không khí quay trở lại :+ Trên biển ồn ào+ Dân làng sinh động⇒ Thể hiện không khí tưng bừng rộn ràng vì đánh được nhiều cá⇒ Lòng biết ơn so với biển cả cho người dân chài nhiều cá tôm- Hình ảnh người dân chài :+ “ Da ngăm rám nắng ”, “ nồng thở vị xa xăm ” : phép tả thực phối hợp với lãng mạn => vẻ đẹp mạnh khỏe vạm vỡ trong từng làn da thớ thịt của người dân chài- Hình ảnh “ con thuyền ” được nhân hóa “ im bến mỏi quay trở lại nằm ” tích hợp với nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn dụ quy đổi cảm xúc => Con thuyền trở nên có hồn, có sức sống như con người khung hình cũng nuộm vị nắng gió xa xăm⇒ Bức tranh sinh động về một làng chài đầy ắp niềm vui, gợi tả một đời sống bình yên, no ấm
3.Nỗi nhớ quê hương da diết
– Nỗi nhớ quê hương thiết tha của tác giả được thể hiện rõ nét :+ Màu xanh của nước+ Màu bạc của cá+ Màu vôi của cánh buồm+ Hình ảnh con thuyền+ Mùi mặn mòi của biển⇒ Những hình ảnh, sắc tố bình dị, quen thuộc và đặc trưng⇒ Nỗi nhớ quê hương chân thành da diết và sự gắn bó sâu nặng với quê hương
III/ Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm
-Bài học về lòng yêu quê hương, đất nước
Loạt bài Tác giả – Tác phẩm gồm không thiếu những bài Giới tiệu về tác giả, nội dung tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, dàn ý nghiên cứu và phân tích tác phẩm giúp bạn thương mến môn Ngữ Văn 8 hơn.
