– Mẹ yêu con – ca khúc bất hủ về tình mẫu tử sẽ vang lên trong buổi hòa nhạc Điều còn mãi 2017.
Điều Còn Mãi trở lạiXem lại ‘Điều còn mãi”Giọng opera số 1 Việt Nam’ khoe tài lẻ
NS Nguyễn Văn Tý là một trong những tên tuổi đi vào lịch sử âm nhạc nước nhà. Phần lớn sáng tác như: Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh, Dáng đứng Bến Tre, Người đi xây hồ kẻ gỗ, Tấm áo chiến sỹ mẹ vá năm xưa… khắc tên ông trên dòng nhạc đỏ. Song, khác với đồng nghiệp của mình, ông ảnh hưởng nhiều từ người bố “trùm một phường bát âm của miền quê Vĩnh Phú thạo cả hát văn, hát chèo và hát ả đào” của mình. Thành ra, nhạc đỏ của Nguyễn Văn Tý thường có dáng vẻ mềm mại, uyển chuyển bởi chất liệu dân ca nhiều vùng miền.
|
| Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý – người viết nhạc đỏ bằng vật liệu dân ca . |
Song, cũng như phần nhiều nhạc sĩ, giữa muôn vàn bóng hồng đi qua đời mình thì người vợ vẫn luôn giữ một vị trí thật đặc biệt quan trọng. Ít ai biết, ca khúc Mẹ yêu con chính là ông viết khuyến mãi ngay người vợ thứ hai của mình trong niềm niềm hạnh phúc đón cô con gái nhỏ chào đời. Bà là em gái của NS Nguyễn Văn Thương, mà theo ông, là đẹp tuyệt vời .
Như hầu hết nhạc sĩ, ông yêu phụ nữ, yêu cái đẹp, tôn vinh và trân trọng vẻ đẹp giàu tính truyền thống cuội nguồn, nhân bản. Từ chuyện tình không tên đầy hụt hẫng với một thiếu nữ 16 tuổi, ông viết nên bản Dư âm. Hay vì cô dệt vải thương ông, đợi ông gần ngót 20 năm, ông đau lòng viết nên bài Một khúc tâm tình của người TP Hà Tĩnh .
Đó là vào năm 1956, sau khi sinh con, vợ chồng ông phải trở về quê mẹ sống một thời hạn trong cảnh khó khăn vất vả, túng thiếu. Cũng trong hoàn cảnh này, nhạc sĩ gạo cội viết nên bài Mẹ yêu con bằng cả tấm lòng của những người làm mẹ khi thấy con biết cười, biết nói cho đến lúc trưởng thành. Nguyễn Văn Tý từng tự hào nói : ” Đến giờ đây con tôi vẫn thường khoe với người ta miệng con ” chúm chím xinh xinh như đài hoa đang hé trên cành ” để nói về nó ”. Để thấy, với ông, Mẹ yêu con không chỉ là bài hát, mà còn là kỷ niệm khó quên gắn liền với những thăng trầm trong cuộc sống .
Bản thu tiên phong của NSND Thanh Huyền, với những tràng đổ hột ‘ con kiến ‘ giàu âm hưởng dân ca Bắc Bộ :
Theo thời hạn, qua bao thay đổi của quốc gia và bao thế hệ con người, Mẹ yêu con trở thành nhạc phẩm của toàn dân, tầm cỡ mẫu mực về tình mẫu tử mà già trẻ đều thuộc nằm lòng .
Mẹ yêu con là bài hát ru, với : ” A á ru hời ơ hời ru “. Sau mỗi lời ru, người mẹ lại chuyện trò với con đang say ngủ, hay độc thoại với chính mình : ” Mẹ thương con có hay chăng ? “, ” Tương lai con đẹp lắm. Mẹ hát muôn lần ” … Từng lời ca rất đỗi dung dị nhưng thăm thẳm bên trong như mở ra khoảng trống âm hưởng to lớn của đồng bằng Bắc Bộ thanh thản. Vượt qua phạm trù của một ca khúc thuần túy, Mẹ yêu con như chuyên chở một khoảng chừng trời ký ức vùng thôn quê có ruộng lúa nương dâu, con sông uốn khúc, khóm trúc hàng cau, cây đa mái đình …
Cũng như phần lớn tác phẩm văn học nghệ thuật ra đời trong bối cảnh này, Mẹ yêu con ví như chiếc khăn thêu đan cài khéo léo giữa tình mẫu tử và tình yêu quê hương, đất nước. Người mẹ trong ca khúc sinh con ra không chỉ trong cảnh khó khăn túng thiếu, mà còn, trong bức tranh xám màu bom đạn thời loạn ly khói lửa. Từ nỗi cơ cực của tự thân, người mẹ mong con mình lớn lên được sống trong cảnh đất nước thanh bình, độc lập.
Cái chung và riêng, cái nhỏ bé và lớn lao, tưởng như trái chiều, lại dung hòa vẹn toàn trong tâm tưởng của người mẹ : nào dáng con và dáng hình quốc gia, dáng hình đồng bào. Nào, con thơ bé nhỏ nằm trên tay mẹ giữa trời mùa xuân tươi đẹp. Rồi, con biết đi, hòa theo nhịp bước chung của toàn dân tộc bản địa, đi trên ” con đường mới ” … Từng cụ thể nhỏ bé lồng vào những điều hùng vĩ và thiêng liêng, tạo nên khúc sử thi về tình mẫu tử của dân tộc bản địa .
Mẹ yêu con của NSND Thu Hiền mênh mang, dạt dào :
Được biết, Mẹ yêu con lần tiên phong được thu âm bởi NSND Thanh Huyền. Đây cũng là bản thu mà NS Nguyễn Văn Tý thích nhất. Dù cách gần nửa thế kỉ nhưng ông vẫn nhớ như in : “ Tôi nhớ rõ chồng cô Huyền là đạo diễn, một lần nọ, cậu ấy mách tôi rằng : ‘ Ông ơi, vợ em nó hay quên lắm, ông đừng dạy nữa mất công ’. Tôi liền bảo ông ấy về viết cho tôi bản nhạc trên tờ giấy to như khung cửa này, để trên đầu giường. Thế là về nhà, cậu ấy làm đúng giống như lời tôi dặn, nhờ vậy mà Huyền hát mãi cũng thuộc .
Đến khi đi thu thanh, đoạn ‘ Mẹ ngắm con cười ’, cô ấy lại quên mất chữ ‘ cười ’. Tôi đứng ngoài lập tức phát hiện ra rồi nói lớn ‘ cười ’, mọi người xung quanh giật mình, không hiểu vì sao. Còn cô Huyền thì sực nhớ ra rồi thu lại đến khoảng chừng 3 – 4 lần. Ngày xưa, một bài phải thu nhiều lần mới xong. ”
Theo năm tháng, đương nhiên ngày càng Open những phiên bản mang truyền thống riêng không liên quan gì đến nhau. Có thể kể đến, tầm cỡ mẫu mực của NSND Lê Dung, nồng nàn thăm thẳm của NSND Thu Hiền hay theo lối hát bel canto như Nguyên Thảo. Phiên bản Mẹ yêu con trong trẻo thuần khiết của bé Thiện Nhân cũng góp thêm phần đưa ca khúc đến sâu rộng trong đại chúng hơn .
Nguyên Thảo hát Mẹ yêu con bằng lối bel canto nắn nót và nhẹ như thở :
Vào đúng ngày Quốc khánh 2/9 sắp tới, người theo dõi yêu nhạc sẽ được chiêm ngưỡng và thưởng thức ca khúc Mẹ yêu con qua trình diễn của Lan Anh – vocalist tiêu biểu vượt trội của nền âm nhạc cổ xưa đương đại, với kỹ thuật bậc thầy, hát cùng dàn nhạc giao hưởng đồ sộ trong hòa nhạc Điều còn mãi do báo VietNamNet tổ chức triển khai. Không khó Dự kiến Lan Anh sẽ đưa ca khúc quay trở lại bản nguyên với vẻ đẹp cổ xưa chuẩn mực, thừa kế điều mà cố NSND Lê Dung đã từng làm rất thành công xuất sắc thủa sinh thời .
Gia Bảo
