Hiệp định Paris 1973 – Wikipedia tiếng Việt

Hiệp định Paris về Việt Nam (hay hiệp định Paris 1973, Hiệp định Ba Lê) là hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam do 4 bên tham chiến: Hoa Kỳ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Việt Nam Cộng hòa ký kết tại Paris ngày 27 tháng 1 năm 1973. Về mặt công khai thì đàm phán có 4 bên và nội dung chính thức của bản Hiệp định cơ bản dựa trên Tuyên bố 10 điểm ngày 8 tháng 5 năm 1969 của phái đoàn Cộng hòa Miền Nam Việt Nam, nhưng việc đàm phán để đạt được nội dung hiệp định lại chủ yếu được quyết định bởi các phiên họp kín giữa 2 đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Hoa Kỳ.[1]

Trong quá trình đàm phán, Hoa Kỳ gần như phớt lờ ý kiến của đoàn Việt Nam Cộng hòa và tự sắp đặt mọi chuyện trong các cuộc họp kín với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa[2] trong khi phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa Miền Nam Việt Nam lại luôn có sự phân công, phối hợp nhịp nhàng, ăn ý, liên tục thảo luận với nhau trước khi đưa ra quyết sách.[3] Do vậy, sau khi điều khoản Hiệp định được thống nhất giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa-Cộng hòa Miền Nam Việt Nam và Hoa Kỳ thì đoàn Việt Nam Cộng hòa lại từ chối ký vì có những điều khoản bất lợi cho họ. Nhưng Việt Nam Cộng hòa chỉ phản đối được vài ngày, bởi sau đó Hoa Kỳ đã đe dọa và buộc đoàn này phải ký Hiệp định[4].

Lê Đức Thọ và Henry Kissinger, hai nhân vật chủ chốt trong cuộc đàm phán, đã được trao tặng giải Nobel Hòa Bình năm 1973, nhưng Lê Đức Thọ đã phủ nhận không nhận giải này với nguyên do tự do vẫn chưa lập lại tại Nước Ta. Còn ông Kissinger nhu yếu đại sứ Mỹ tại Na Uy đại diện thay mặt mình nhận giải. [ 5 ] Ông Lê Đức Thọ cũng cho rằng việc nhận giải sẽ là một sự đánh đồng giữa kẻ xâm lược ( Hoa Kỳ ) với người bị xâm lược ( nhân dân Nước Ta ) và sẽ chỉ nhận giải khi giải đó chỉ được trao cho mình ông do giải Nobel hòa bình phải được trao cho đại diện thay mặt của bên xây đắp độc lập ( nhân dân Nước Ta ). [ 6 ]

Quá trình đàm phán

Việc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là được Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đề xướng nhằm mục đích đạt được một nền tự do, thống nhất ở Nước Ta. [ 1 ] Sau nhiều lần thỏa thuận hợp tác, khu vực tổ chức triển khai hội đàm được chọn là thành phố Paris, thủ đô hà nội nước Cộng hòa Pháp. Thời gian đàm phán lê dài từ tháng 5 năm 1968 đến tháng 1 năm 1973. Các bên tham gia bắt đầu chỉ có Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Hoa Kỳ ; sau mở ra thành hội nghị bốn bên, có thêm Nước Ta Cộng hòa và nhà nước Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta. nhà nước Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta cũng đã đưa ra những giải pháp độc lập, trong đó ý kiến đề nghị 10 điểm ngày 8-5-1969 mà sau này đã trở thành xương sống cho bản Hiệp định năm 1973. [ 1 ]

Giai đoạn 1968 – 1972

Khi một bên đang thắng thế trên mặt trận thì đàm phán thường bế tắc và điều đó đúng với Hội nghị Paris suốt thời kỳ từ 1968 đến 1972. Các bên dùng hội nghị như forum đấu tranh chính trị. Trong tiến trình này, những phiên đàm phán thường rơi vào bế tắc do thực trạng giằng co trên mặt trận và do phía Hoa Kỳ không chịu đi vào đàm phán thực ra so với việc rút quân Mỹ. Giai đoạn này cũng xảy ra những cuộc tiếp xúc bí hiểm của 2 cố vấn đặc biệt quan trọng : Lê Đức Thọ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Tiến sĩ Henry Kissinger, cố vấn của Tổng thống Hoa Kỳ – Richard Nixon, là đi vào bàn luận thực ra, nhưng cũng không đi được đến thoả hiệp do lập trường những bên quá độc lạ và cục diện mặt trận chưa nghiêng hẳn về bên nào. Ngày 25 tháng 8 năm 1969, Hồ Chí Minh vấn đáp thư của Tổng thống Mỹ Nixon, nhu yếu phía Mỹ chấm hết cuộc chiến tranh xâm lược và rút quân ra khỏi miền Nam Nước Ta. [ 7 ]

Giai đoạn 1972 – 1973

Đến giữa năm 1972, khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có chủ trương chuyển hướng sang kế hoạch tự do. [ 8 ] Áp lực quốc tế và trong nước so với Hoa Kỳ về việc ký kết thỏa thuận hợp tác tự do ngày càng tăng, đặc biệt quan trọng áp lực đè nén tăng tới đỉnh điểm khi Chiến dịch Lam Sơn 719 của Quân lực Nước Ta Cộng hòa thất bại và được coi là vật chứng cho việc Chiến lược Việt Nam hóa cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ đã sụp đổ, thì đàm phán mới đi vào thực ra thoả hiệp .

• Lập trường ban đầu của Hoa Kỳ: quân đội Hoa Kỳ cùng các đồng minh nước ngoài rút khỏi Việt Nam phải đồng thời với việc Quân đội Nhân dân Việt Nam rút khỏi Nam Việt Nam. Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu có quyền tồn tại trong giải pháp hoà bình. Không có Tổng tuyển cử thống nhất Việt Nam.
• Lập trường ban đầu của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: các lực lượng quân đội Hoa Kỳ phải rút khỏi Việt Nam. Thành lập Chính phủ liên hiệp lâm thời gồm 3 lực lượng chính trị: Chính quyền Sài Gòn, Chỉnh phủ Cách mạng Cộng hòa miền Nam Việt Nam và lực lượng trung lập để tiến hành Tổng tuyển cử thống nhất với miền Bắc. Việc đòi hỏi Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân đội Hoa Kỳ cùng rút khỏi miền Nam Việt Nam là một sự đánh đồng không thể chấp nhận được.[9]

Hiệp định Paris được ký kết vào ngày 27 tháng 1 năm 1973. Ngày 29 tháng 3 năm 1973, quân nhân Mỹ ở đầu cuối rời Nước Ta, chấm hết mọi can thiệp quân sự chiến lược trực tiếp của Hoa Kỳ so với yếu tố Nước Ta, Hoa Kỳ sẽ chỉ còn duy trì viện trợ và cố vấn quân sự chiến lược. Từ thời gian này, tuy vẫn nhận viện trợ quân sự chiến lược và kinh tế tài chính từ Hoa Kỳ nhưng Quân lực Nước Ta Cộng hòa phải đơn phương trực tiếp chiến đấu với Quân giải phóng miền Nam Nước Ta. Đầu năm 1974, Quân lực Nước Ta Cộng hòa liên tục có những đợt tiến công nhằm mục đích vào lực lượng đối phương tại những khu vực trọng điểm như tại Quân khu 5, Kon Tum, Pleiku, xung quanh Hồ Chí Minh, … Tuy nhiên, từ giữa năm 1974, cường độ tiến công của Quân lực Nước Ta Cộng hòa giảm dần và tương quan lực lượng thực sự nghiêng về Quân giải phóng miền Nam Nước Ta từ cuối năm 1974, thậm chí còn là biến hóa với vận tốc chóng mặt vì ý thức của Quân lực Nước Ta Cộng hòa xuống chưa từng thấy khi mất nguồn viện trợ từ Hoa Kỳ cũng như những chiến dịch trước đó không đạt được nhu yếu đề ra. [ 10 ] [ 11 ]

Nội dung chính của hiệp định và lập trường những bên

Nội dung hiệp định được chia thành chín chương, nói về những chủ đề về cơ bản giống như trong bản dự thảo 9 điểm mà Hoa Kỳ và Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã thống nhất với nhau vào tháng 10 năm 1972 với xương sống là công bố 10 điểm của Mặt trận Giải phóng miền Nam Nước Ta trước đó. Đó là [ 12 ] [ 13 ] :
Phía Hoa Kỳ ký kết Hiệp Định Paris

Vi phạm Hiệp định

Sau khi lực lượng quân sự chiến lược Hoa Kỳ rút hết vào cuối tháng 3 năm 1973, phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Giải phóng miền Nam và phía Nước Ta Cộng hòa tố cáo nhau vi phạm Hiệp định, tuy nhiên hai bên không có hoạt động giải trí quân sự chiến lược lớn nào trong năm 1973. Nước Ta Cộng hòa đã ráo riết thực thi Chiến dịch Tràn ngập chủ quyền lãnh thổ từ đêm 24/01/1973 và hàng loạt kế hoạch quân sự chiến lược trong hàng loạt năm 1973, đầu năm 1974 [ 14 ] [ 15 ]. Đế đáp trả, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Giải phóng miền Nam chuẩn bị sẵn sàng cho việc đánh dứt điểm chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa nhưng quy trình chuẩn bị sẵn sàng được khởi đầu từ cuối năm 1973 ( sau Chiến dịch Tràn ngập chủ quyền lãnh thổ được thực thi ). Bên cạnh đó, Nước Ta Cộng hòa cũng đã thực thi Chiến dịch Lý Thường Kiệt từ năm 1973 để từng bước một vô hiệu những lực lượng của Quân Giải phóng Miền Nam Nước Ta nhưng bất thành. [ 16 ]Chiến dịch Tràn ngập chủ quyền lãnh thổ thậm chí còn được Nước Ta cộng hòa lên kế hoạch từ năm 1972 để đề phòng năng lực Hiệp định không có lợi cho Nước Ta Cộng hòa. [ 17 ] Các Kế hoạch như Hùng Vương, Lý Thường Kiệt ( 1973 – 1974 ) và kế hoạch tổng lực lâu bền hơn ( 1973 – 1978 ) đã được Mỹ và Nước Ta Cộng hòa đưa ra nhằm mục đích nhanh gọn bình định miền Nam Nước Ta, nâng cao năng lực tác chiến của Quân lực Nước Ta Cộng hòa [ 18 ]. Tới ngày 18-02-1975, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu triệu tập phiên họp những tướng lĩnh tại Dinh Độc lập để soát xét việc thực thi Kế hoạch quân sự Lý Thường Kiệt 1975. Theo đó, Quân khu II được đánh giá và nhận định là hướng trọng điểm trong đợt tiến công xuân-hè, trước khi Chiến dịch Tây Nguyên xảy ra. [ 19 ]Về nguyên tắc thì những bên ký kết phải thừa nhận miền Nam Nước Ta trong thời điểm tạm thời có hai chính quyền sở tại ( tuy nhiên không có định nghĩa về hai chính quyền sở tại đó ), nhưng sẽ nhanh gọn được thay thế sửa chữa bằng một chính quyền sở tại mới. Số quân Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta trên mặt trận lúc đó, số quân của họ trên đường mòn Hồ Chí Minh, số vũ khí họ mang vào và mang ra là những tài liệu không hề kiểm chứng được nhưng theo số liệu phân phối của Hoa Kỳ là 219.000 người ( thấp hơn của Quân lực Nước Ta Cộng hòa với 920.000 người ). Lượng viện trợ của Liên Xô, Trung Quốc và những nước Xã hội Chủ nghĩa khác viện trợ cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vẫn hoàn toàn có thể trấn áp tại những cửa khẩu trên bộ, cảng hàng không quốc tế và cảng biển ( Trong hiệp định không cấm quốc tế viện trợ cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mà chỉ cấm cung cấp vũ khí cho những bên ở miền Nam Nước Ta ). Tương tự, vũ khí Mỹ vào Nước Ta qua những cảng và cầu hàng không cũng thuận tiện được quản trị. Tuy vậy việc Hoa Kỳ liên tục cung ứng vũ khí và 23.000 cố vấn quân sự chiến lược cho Nước Ta Cộng hòa là một sự vi phạm những lao lý tương quan tới việc cấm Hoa Kỳ can dự vào miền Nam Nước Ta trong Hiệp định Paris và khiến cho phía Nước Ta Cộng hòa có thêm động lực để triển khai những hoạt động giải trí quân sự chiến lược chống lại Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta. Bên cạnh đó, pháp luật về ngăn cấm những bên lập địa thế căn cứ quân sự chiến lược trên đất Lào trung lập là nhượng bộ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhưng phía Vương quốc Lào lại vi phạm lệnh ngừng bắn trong Hiệp ước Viêng Chăn, tạo điều kiện kèm theo để Pathet Lào tương hỗ lẫn nhau với Quân đội Nhân dân Nước Ta và Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta [ 20 ] [ 21 ]. Tại Campuchia, điều tương tự như cũng xảy ra khi quân đội của Lon Nol tiến công quân đội của Pol Pot, tuy nhiên, Pol Pot đã không nhận được sự tương hỗ từ phía Quân đội Nhân dân Nước Ta và Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta [ 22 ] .

Chính trị

Phía Việt Nam Cộng hòa đã sử dụng bộ máy tuyên truyền của mình để bóp méo diễn biến Hội nghị Paris. Trong câu đầu của Hiệp định “Các bên tham gia Hội nghị Paris về Việt Nam” được họ giải thích là “chỉ có hai phe tham dự hòa hội Ba Lê (Paris). Một phe là Việt Nam cộng hòa và đồng minh Hoa Kỳ và phe kia là Cộng sản”. Trên thực tế, đây là Hội nghị 04 bên bao gồm Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Hoa Kỳ, Việt Nam Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Ở Điều 2, câu “việc chấm dứt hoàn toàn chiến sự nói trong điều này là vững chắc và không thời hạn” bị chỉnh sửa như sau: “Bản tiếng Anh dùng chữ “durable and without limit of the time” trong khi đó bản văn tiếng Việt lại dịch là “vững chắc và không thời hạn”. “Durable” không có nghĩa là vững chắc, mà chỉ có tính chất lâu dài. Lợi dụng điểm c, điều 3 không quy định cụ thể về lực lượng vũ trang của các bên, chính quyền Sài Gòn đặt “cảnh sát quốc gia” và “nhân dân tự vệ” nằm ngoài phạm vi của hiệp định. Tuy nhiên sau đó, hai lực lượng này trở thành nhân tố chủ yếu hỗ trợ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa tiến hành cuộc chiến tranh “giành dân, lấn đất” với Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam. Nhằm tránh thực hiện Điều 6 của hiệp định “hủy bỏ tất cả các căn cứ quân sự ở miền Nam Việt Nam của Hoa Kỳ và các nước khác”, quân đội Hoa Kỳ đã tiến hành bàn giao toàn bộ căn cứ, phương tiện chiến tranh cho Quân lực Việt Nam Cộng hòa trước khi hiệp định được ký kết.[23]

Chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã ra “công điện mang tay” mật – thượng khẩn số 5458/TTM/P345 ra lệnh cho các đơn vị cấm “phổ biến các tin tức chiến sự trên báo chí, đài phát thanh hay vô tuyến truyền hình”, trong đó nêu rõ: “Từ nay cấm không được nói rõ số lượng phi xuất, hải xuất, pháo binh yểm trợ… mà phải thay đổi hình thức giải thích đó là các hoạt động có tính cách phản ứng tự vệ”.[24] Điều 4 của Nghị định thư về ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam và về các ban liên hợp quân sự, mặc dù Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam nhiều lần đề nghị nhưng chính quyền Sài Gòn vẫn cự tuyệt. Ngày 19/02/1973, Trần Thiện Khiêm, Thủ tướng chính quyền Sài Gòn, ban hành Công văn số 437/PThT/BĐPT/KH “Tuyệt đối không có việc tự động bắt tay giữa các chỉ huy trưởng đơn vị các cấp của ta (Quân lực Việt Nam Cộng hòa) với địch (Quân giải phóng) để chia khu vực và để cho địch tự do di chuyển”[25]

Tại Hội nghị giữa hai bên miền Nam Việt Nam ở Sài Gòn, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu cũng luôn tìm cách né tránh giải quyết các vấn đề theo đúng tinh thần Hiệp định Paris. Mặc dù thừa nhận Điều 10 của Hiệp định “đặt ra một tiên quyết là phải ngừng bắn trước đã rồi mới thảo luận được vấn đề hòa bình. Chỉ sau ngừng bắn thực sự, hai bên mới có thể thương lượng với nhau về các giải pháp cho các vấn đề tranh chấp” nhưng tại Hội nghị của hai bên miền Nam, khi Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đưa ra Đề nghị 6 điểm, trong đó đầu tiên là tôn trọng ngừng bắn rồi mới giải quyết các vấn đề khác thì phía chính quyền Nguyễn Văn Thiệu lại đưa ra Đề nghị 5 điểm, trong đó đưa vấn đề tổng tuyển cử lên trước.[26]

Chính Nguyễn Văn Thiệu công bố :

Bên cạnh đó, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu một mặt luôn tuyên truyền khẩu hiệu rằng “Cộng sản Bắc Việt xâm lược miền Nam”, mặt khác lại luôn tuyên bố họ sẽ chủ động tấn công: “Đánh cái thằng Cộng sản phải đánh với thằng Cộng sản cho hữu hiệu, hữu hiệu hơn thằng Cộng sản vì hỏa lực chúng ta (VNCH) hơn thằng Cộng sản”[29]…“Chúng ta (VNCH) phải có những hành động ngay từ đầu, phải ngăn ngừa cái hành động chuẩn bị tổng phản công của Cộng sản một cách thích đáng”.[30]

Quân sự

Xem thêm: Tay nắm tay vì một mùa đông không lạnh

Mặc dù trong những ngày 22-1, 17-2, 3-3-1973, chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa có phát hành những công điện, huấn thị về thực thi lệnh ngừng bắn nhưng chỉ trong đêm 27 rạng sáng 28.1, quân đội Hồ Chí Minh đã thực thi 15 cuộc hành quân từ cấp tiểu đoàn trở lên, 19 cuộc hành quân cấp tiểu khu và chi khu ( theo bản tổng hợp tình hình của Bộ tổng tham mưu sáng 28.1 ). Trong số này có những cuộc hành quân quan trọng : Đại Bàng ( tại vùng Quảng Trị – Thừa Thiên ), Lam Sơn ( Thừa Thiên ), Quang Trung ( Quảng Nam ), Quyết Thắng 27A ( Quảng Tín – Tỉnh Quảng Ngãi ), Dakto 15 ( Kon Tum ) … Tổng kết hoạt động giải trí tháng 1, quân đội TP HCM đã triển khai 694 cuộc hành quân cấp tiểu đoàn trở lên, tăng 34 % so với tháng 12/1972. [ 23 ] Hoạt động của Hải quân và Không quân Nước Ta Cộng hòa được tăng cường can đảm và mạnh mẽ khi số lượng chuyến hải xuất tăng 9 % so với tháng 12/1972. Cường độ hoạt động giải trí của không quân tăng 100 %. Ngay trong tháng 1-1973, Không lực Nước Ta Cộng hòa đã xây dựng thêm 1 phi đội mới với việc tuyển dụng 691 sĩ quan, 2426 Hạ sĩ quan, 1960 lính và nhận thêm 31 phi cơ của Hoa Kỳ. Năng lực tác chiến của lực lượng trọng pháo tăng 100 %, của lực lượng tăng-thiết giáp tăng 85 % [ 31 ]

Để thực hiện Chiến dịch Tràn ngập lãnh thổ, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu giao Bộ Quốc phòng Việt Nam Cộng hòa gấp rút “gọi nhập ngũ hạng tuổi thuộc thành phần học sinh”, Bộ Nội vụ gấp rút nhắc nhở, đôn đốc treo cờ tại những nơi khó gỡ.[32]

Phiếu điều tra và nghiên cứu của lực lượng bảo mật an ninh diện địa của Bộ Quốc phòng Nước Ta Cộng hòa ghi rõ :

Chiến dịch Tràn ngập chủ quyền lãnh thổ được lên kế hoạch từ năm 1972, trong đó phải gây tổn thất tối đa cho phía Quân Giải phóng, lực lượng Cảnh sát Quốc gia Nước Ta Cộng hòa đóng vai trò then chốt trong việc tìm kiếm tiềm năng để Quân lực Nước Ta Cộng hòa tiến công. [ 17 ] Ngay trong đêm ký Hiệp định, phía Nước Ta Cộng hòa đã tổ chức triển khai 74 cuộc hành quân, trong đó 44 ở Quân khu 1, 10 ở Quân khu 2 và 20 ở Quân khu 3 [ 34 ]

Đặc biệt, lúc 07h58′ ngày 28/01/1973, 2 phút trước khi Hiệp định Paris có hiệu lực, Quân lực Việt Nam Cộng hòa sử dụng lực lượng biệt kích và xe tăng tấn công căn cứ Cửa Việt của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam[35] Đây là cuộc tấn công “Tràn ngập lãnh thổ” lớn nhất của Việt Nam Cộng hòa, diễn ra ở phía bắc tỉnh Quảng Trị, nhằm đánh chiếm một vị trí quan trọng là cảng Cửa Việt. Ngày 21/1/1973, tướng Abrams, tướng Heige và tướng Ngô Quang Trưởng ra lệnh tiến hành Chiến dịch Tangocyti (tên gọi trận tấn công Cửa Việt của QLVNCH do các cố vấn Hoa Kỳ đặt). Đêm 25/1/1973, các tiểu đoàn 9 (lữ đoàn đặc nhiệm), 3 (lữ đoàn 258), lữ 147 và hơn 140 xe tăng nổ súng tấn công. Không lực Hoa Kỳ điều động 80 phi vụ B-52, pháo binh từ hạm đội 7 và 4 tiểu đoàn pháo ở thị xã Quảng Trị bắn hơn 60.000 viên đạn pháo yểm hộ cho quân Việt Nam Cộng hòa. 23 giờ ngày 27/1/1973, lữ đoàn đặc nhiệm đã tiếp cận cảng Cửa Việt. Đến 1 giờ ngày 28/1/1973, Bộ tư lệnh B5 quân Giải phóng biết tin và điều trung đoàn 101 và 5 xe tăng đánh vào sườn Lữ đoàn đặc nhiệm, bắn cháy 8 xe tăng đối phương nhưng không ngăn được đối phương tiến về cảng Cửa Việt. Rạng sáng ngày 28/1/1973, Bộ tư lệnh B5 tiếp tục điều 5 tiểu đoàn chi viện cho các lực lượng giữ Cửa Việt, đến trưa thì điều tiếp Trung đoàn 24 (sư đoàn 304) và 1 đại đội xe tăng (thuộc trung đoàn 203) tấn công phía sau cánh quân của đối phương. Rạng sáng 31/1/1973, quân Giải phóng tổ chức tổng công kích đồng loạt, ba cụm quân Việt Nam Cộng hòa ở cảng bị diệt, hai cụm quân còn lại chạy về Mỹ Thủy. Cuộc hành quân Tangocyti của Mỹ – Việt Nam Cộng hòa đã thất bại.

Ngày 12/10/1973, tướng Cao Văn Viên, Tổng tham mưu trưởng Quân lực Nước Ta Cộng hòa đã đề xuất Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu nhu yếu Hoa Kỳ tương hỗ về không quân trong những cuộc hành quân thuộc Chiến dịch Tràn ngập chủ quyền lãnh thổ. [ 36 ]

Trong năm 1973, chính quyền Việt Nam Cộng hòa cũng đã đưa ra Kế hoạch Quốc phòng 4 năm (1974-1978), trong đó nêu rõ Tiêu diệt hạ tầng cơ sở của địch (Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam) ở nông thôn, lực lượng lục quân có 14.000 người/sư đoàn gồm biệt động quân, nhảy dù, thủy quân lục chiến,[37]

Đầu năm 1974, Quân lực Nước Ta Cộng hòa liên tục có những đợt tiến công nhằm mục đích vào lực lượng đối phương tại những khu vực trọng điểm như tại Quân khu 5, Kon Tum, Pleiku, xung quanh Hồ Chí Minh, …
Để liên tục giữ thế cân đối kế hoạch với Liên Xô, Mỹ vẫn liên tục can dự vào nội bộ miền Nam Nước Ta dưới nhiều hình thức khác nhau. Mỹ triển khai 03 giải pháp gồm : 1. liên tục viện trợ quân sự chiến lược, kinh tế tài chính và cố vấn cho Nước Ta Cộng hòa triển khai kế hoạch 05 năm kiến thiết xây dựng và củng cố Quân lực Nước Ta Cộng hòa nhằm mục đích thực thi bình định, phá thế ” da báo “, lan rộng ra vùng trấn áp, trọng điểm là vùng Đồng bằng Sông Cửu Long ; 2. Rút quân nhưng để lại vũ khí, khí tài và nhiều nhân viên cấp dưới quân sự chiến lược trá hình ; 3 Lôi kéo những vương quốc tại Châu Á Thái Bình Dương chống Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Nước Ta, gây sức ép buộc Liên Xô, Trung Quốc và những nước Xã hội chủ nghĩa khác giảm viện trợ [ 38 ]Nền tảng để Mỹ liên tục can dự vào miền Nam Nước Ta gồm có 4 trụ cột :
Mục đích của Mỹ tại Nước Ta là từng bước làm Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta và chính quyền sở tại Cộng hòa miền Nam Nước Ta suy yếu từ đó xóa bỏ tình hình 02 chính quyền sở tại, 02 quân đội, 03 lực lượng chính trị tại miền Nam Nước Ta và biến miền Nam Nước Ta thực sự trở thành 01 vương quốc tách biệt trọn vẹn với miền Bắc Nước Ta như tình hình trên bán đảo Triều Tiên. Mỹ sử dụng lực lượng quân sự chiến lược tại những địa thế căn cứ tại Châu Á Thái Bình Dương để răn đe Quân Giải phóng cũng như lấy việc giảm quân số tại đây để thực thi mặc cả, ép Liên Xô và Trung Quốc giảm viện trợ cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. [ 39 ] Quân số của Mỹ tại Thailand ở mức 35.000 người, có 2 tướng, hầu hết là không quân chuẩn bị sẵn sàng can thiệp vào mặt trận Nước Ta bất kỳ khi nào [ 40 ]Tới đầu năm 1973, số lượng viện trợ của Mỹ cho Nước Ta Cộng hòa vẫn rất cao gồm có 700 máy bay, 500 đại bác, 400 xe tăng và xe bọc thép, 2 triệu tấn vật chất Giao hàng cuộc chiến tranh. [ 41 ] Trong năm 1974, chính quyền sở tại Ford vẫn ý kiến đề nghị Quốc hội Hoa Kỳ cung ứng 6 tỷ 200 triệu USD để viện trợ cho Nước Ta Cộng hòa. [ 42 ] Từ sau khi Hiệp định được ký tới tháng 4/1974, Mỹ đã viện trợ cho Nước Ta Cộng hòa 27 triệu viên đạn cỡ 7,62 x51mm, 112.000 tên lửa và rốc-két những loại ( hầu hết là không đối đất và chống tăng ) và 80.000 quả bom những loại. [ 43 ]

Tác động so với những bên tham gia và tác dụng

Phái đoàn quân sự chiến lược Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tham gia cuộc họp tiên phong của Ủy ban liên hiệp quân sự chiến lược 4 bên tại Trại Davis – sân bay Tân Sơn Nhất ngày 2 tháng 2 năm 1973Theo Đại sứ Dương Văn Quảng, giám đốc Học viện Ngoại giao, việc ký Hiệp định Paris chứng tỏ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Nước Ta đi đến thắng lợi từng bước và theo một cách đầy kế hoạch. Đây là tiền đề để đi đến thắng lợi sau cuối. Bên cạnh đó, đây cũng là một thắng lợi của ngoại giao nhân Nước Ta khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Nước Ta đã kêu gọi được sự ủng hộ của dư luận quốc tế. Tuy nhiên, việc Hoa Kỳ-Trung Quốc trải qua Thông cáo Thượng Hải 1972 đã gây ra nhiều cản trở so với tiến trình độc lập, thống nhất của Nước Ta. [ 44 ]Đối với Nước Ta Cộng hòa thì hiệp định này là một tai ương lớn so với họ mặc dầu họ tham gia ký kết và đặt sự sống sót của Nước Ta Cộng hòa trước một nguy khốn trong một tương lai gần. Hiệp định này đã buộc Hoa Kỳ phải rút hàng loạt lực lượng quân sự chiến lược của mình khỏi Nước Ta và Đông Dương. Điều này đã khiến Nước Ta Cộng hòa mất đi chỗ dựa chính và lún sâu vào khủng hoảng cục bộ nhanh hơn. [ 45 ] Để trấn an Nước Ta Cộng hòa, Tổng thống Nixon đã hứa với Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu là trong trường hợp Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát động cuộc chiến tranh tàn phá Nước Ta Cộng hòa thì Hoa Kỳ sẽ phản ứng bằng cách thích hợp để bảo vệ bảo mật an ninh cho Nước Ta Cộng hòa. Lời hứa này sẽ không có giá trị trong thực tiễn vì sau đó Quốc hội Hoa Kỳ đã ra nghị quyết không được cho phép đưa lực lượng vũ trang trở lại Đông Dương mà không được phép của Quốc hội và pháp luật khuôn khổ viện trợ cho Nước Ta Cộng hòa. Với những áp đặt như vậy thì dù không có sự kiện Watergate, dù Tổng thống Nixon có tại vị thì cũng không hề giữ lời hứa một cách hữu hiệu được .Đối với người Mỹ họ thực sự muốn đóng lại đại chiến, quên nó đi và mở sang một trang sử mới. Bên cạnh đó, cam kết bí hiểm của Tổng thống Richard Nixon rằng sức mạnh không quân Mỹ sẽ trở lại đại chiến nếu Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đưa quân trở lại miền Nam, cam kết mà Quốc hội Mỹ không hề hay biết và rất hoàn toàn có thể sẽ phản đối nếu xảy ra [ 46 ]. Đối với quân đội Hoa Kỳ, đây là cách họ ra khỏi đại chiến này một cách chính đáng .Điều khoản uỷ ban trấn áp và giám sát quốc tế cũng chỉ là hình thức vì quyền lực tối cao của uỷ ban này chỉ có chính sách giám sát, khuyến nghị, báo cáo giải trình hiệu quả những cuộc tìm hiểu là đa phần .

Nói chung hiệp định này chỉ được thi hành nghiêm chỉnh ở những điều khoản rút quân Mỹ (cùng các đồng minh khác) và trao trả tù binh Mỹ, thống nhất Việt Nam thông qua phương thức chính trị. Hoa Kỳ thực sự muốn rút quân đội khỏi cuộc chiến và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sẵn sàng tạo điều kiện cho việc đó.

Để triển khai xong nốt những pháp luật trong Hiệp định Paris tương quan đến Tổng tuyển cử, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Nước Ta triển khai cuộc Tổng tuyển cử năm 1976 để thống nhất thành Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Nước Ta. [ 47 ] [ 48 ] [ 49 ] [ 50 ]

Các nhân vật đại diện thay mặt chính thức cho những bên ký kết

Các nhân vật chủ chốt tham gia đàm phán

Nguồn tìm hiểu thêm

Tiếng Anh :
Tiếng Việt :

• Toàn văn Hiệp định Paris 1973 [1] Nguồn: Bộ Ngoại giao Việt Nam.
• Sách: Hiệp định Paris về Việt Nam năm 1973 qua tài liệu của chính quyền Sài Gòn gồm 2 tập, Tập 1: Đánh và đàm; Tập 2: Ký kết và thực thi, Nhà xuất bản Sự thật

Chú thích

Liên kết ngoài

Source: https://vvc.vn
Category : Từ Thiện