Truyền hình Bắc Thái – Thái Nguyên: Ba mươi năm mà như mới hôm qua!

Từ chương trình thử nghiệm đầu tiên

Tháng 9 về, trong ký ức của nhiều người làm báo phát thanh, truyền hình Thái Nguyên lại ùa về những kỷ niệm gắn với ngày truyền thống lịch sử của ngành ; trong đó có ngày phát sóng chương trình truyền hình tiên phong 02/9/1992.

Lãnh đạo Đài Bắc Thái với các nhà báo đầu tiên của Truyền hình năm 1990

Ba mươi năm mà như mới trong ngày hôm qua, thế hệ tiên phong làm truyền hình Bắc Thái ngày ấy không quên được những ngày gian khó mà nhiệt huyết để cho sinh ra đứa con ý thức, khởi đầu cho một mô hình báo chí truyền thông trên quê nhà nơi cội nguồn báo chí truyền thông cách mạng. Tôi có như mong muốn và niềm hạnh phúc khi được tham gia từ buổi đầu sơ khai ấy ; để rồi thời điểm ngày hôm nay, khi viết lại những dòng này thì ký ức trong cuộc sống làm báo cứ ùa về trong tôi như những thước phim tài liệu quay chậm tâm trạng khi nhớ về những năm tháng được làm nghề ở Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái và Đài Phát thanh – Truyền hình Thái Nguyên. Tháng 5/1990, Phòng quản trị truyền hình thuộc Đài Phát thanh Bắc Thái được xây dựng ( anh Nông Văn Đông là Trưởng phòng ) ; trước đó, từ năm 1989 cho đến tháng 5/1990, hai anh đã dùng chiếc Camera JVC Movie băng nhỏ quay những tin tức, hội nghị, tư liệu … đây là những hoạt động giải trí cho sự sinh ra của chương trình truyền hình tiên phong sau đó. Thời điểm này phòng truyền hình vừa làm, vừa học, vừa tìm nhân lực. Tháng 6/1990, tôi ( Nguyễn Bảo Lâm, đang là phóng viên báo chí, biên tập viên của Đài Truyền thanh Võ Nhai ) và anh Tạ Đình Kiệm được chính thức chuyển công tác làm việc về phòng truyền hình của Đài Phát thanh Bắc Thái ; đến tháng 11 chính thức Đài có tên gọi là Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái. Từ tháng 6/1990 đến tháng 8/1992, Phòng Truyền hình đa phần hàng tuần làm những tin cộng tác với chương trình thời sự của Đài Truyền hình Nước Ta ; số lượng thông tin phân phối cho chương trình thời sự VTV khá đều đặn, trung bình 4-6 tin / tháng được gửi về đều đặn Ban thời sự VTV ; Đài Bắc Thái khi đó được Đài Truyền hình Nước Ta nhìn nhận cao về mức độ cộng tác. Đây cũng là thời kỳ cho Phòng Truyền hình học hỏi được nhiều kinh nghiệm tay nghề về phương pháp làm chương trình truyền hình từ khâu tổ chức triển khai sản xuất, hình thức biểu lộ văn bản, phương pháp thiết kế xây dựng ngữ cảnh, chương trình, cách dẫn chương trình, dựng tin tức, bản tin, cách làm gạt tin, lồng tiếng, ghi hình … Phòng cũng đã thể nghiệm làm một số ít chương trình truyền hình vào dịp xuân để phát trên trạm phát truyền hình thị xã Bắc Kạn để diễn tập cho sau này. Đồng chí Mai Phúc Toàn, quản trị Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bắc Thái và chỉ huy Liên hiệp truyền thanh – phát thanh – truyền hình thăm khu phát sóng và cán bộ phóng viên báo chí, PTV, kỹ thuật của phòng truyền hình năm 1994 Được chuẩn bị sẵn sàng chu đáo về con người, trang thiết bị bắt đầu, phương pháp tổ chức triển khai sản xuất, qua một thời hạn nỗ lực chuẩn bị sẵn sàng ; vào tối 02/9/1992 chương trình thời sự truyền hình tiên phong của Đài Phát thanh Bắc Thái với thời lượng hơn 30 phút đã được lên sóng trên kênh 7, máy phát hình 100W của Đài. Đạo diễn chương trình là anh Nông Văn Đông, Phát thanh viên, dẫn chương trình là chị Nguyễn Thị Thu Hằng ( Lệ Hằng ), Phóng viên, Biên tập, tổ chức triển khai chương trình là Nguyễn Bảo Lâm, Quay phim là anh Tạ Đình Kiệm, Kỹ thuật viên là Dương Thế, Lệ Giang … Hình hiệu chương trình được đồ họa đơn thuần là cột phát sóng với dòng chữ chương trình truyền hình thử nghiệm của Đài PTTH Bắc Thái, nhạc hiệu là “ Du kích ca ”, là nhạc hiệu của Đài từ thời kỳ đầu. Việc sản xuất chương trình khi đó rất thủ công bằng việc đấu nối 02 đầu Video VHS JVC với nhau để dựng tin, hết tin thì dựng hình cắt chuyển tin từ 01 băng hình cắt, màu nền được in từ Đài Truyền hình Nước Ta về. Dựng xong rất muộn nên đến giờ phát sóng ( hết chương trình thời sự VTV ) vẫn còn chưa ghép xong phần chào hết của PTV. Anh Đông vẫn quyết định hành động cho phát băng chương trình, còn lời chào hết sẽ đọc trực tiếp khi hết chương trình. Dù khá run, nhưng chị Lệ Hằng vẫn đọc suôn sẻ lời chào hết. Chương trình thử nghiệm tiên phong ấy được phát trong phòng phát hình tại tầng 2 khu phát hình Phủ Liễn, tham gia tận mắt chứng kiến có chiến sỹ Đàm Đình Độ, Giám đốc Đài và 1 số ít chiến sỹ chỉ huy phòng của Đài cùng những người thực thi chương trình. Buổi phát hình tiên phong đến nay đã tròn 30 năm ( 1992 – 2022 ), tuy nhiên sẽ là ấn tượng khó phai nhạt với những người đã dành sức lực lao động, tận tâm cho buổi đầu còn non trẻ của truyền hình Bắc Thái. 30 phút tiên phong của ba mươi năm về trước và hàng chục giờ của 02 kênh sóng truyền hình Thái Nguyên thời điểm ngày hôm nay là cả một chặng đường đầy khó khăn vất vả so với những thế hệ làm phát thanh, truyền hình Thái Nguyên.

“Hình hiệu” và sức lan tỏa của các chuyên mục, chuyên đề

Việc phát chương trình truyền hình thể nghiệm được duy trì cho đến tháng 9 năm 1993 với 02 chương trình thời sự tổng hợp / tuần, chương trình chính thức được khởi đầu từ năm 1993 ( khi máy phát hình 01KW được đưa vào hoạt động giải trí chính thức ). Trong năm 1993, vào dịp kỷ niệm cách mạng tháng tám, quốc khánh 2/9, Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái đã phối hợp với Đài Truyền hình Nước Ta tổ chức triển khai truyền hình trực tiếp Khai mạc Đại hội Thể dục thể thao và Ngày hội văn hóa truyền thống những dân tộc bản địa toàn tỉnh tại sân vận động Thái Nguyên. Đây được coi là buổi truyền hình trực tiếp tiên phong của Đài Phát thanh – Truyền tỉnh. Từ tháng 10/1993, chương trình truyền hình tỉnh được duy trì 03 buổi / tuần cho đến hết năm. Năm 1996, Sau 31 năm sáp nhập ; tỉnh Bắc Thái được chia tách thành hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên, thời gian từ tháng 01/1997. Một không khí khẩn trương vào những tháng ngày cuối năm 1996 sẵn sàng chuẩn bị những điều kiện kèm theo về mọi mặt để hai tỉnh được tái lập đi vào hoạt động giải trí được ngay. Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái đã tăng cường công tác làm việc tuyên truyền những hoạt động giải trí, sự kiện thời gian tháng 12/1996 và tháng 01/1997, chia tách, tái lập tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn … Chuyến công tác làm việc của phóng viên báo chí Đài PTTH Bắc Thái cùng những nhà báo về dự Đại hội Đảng bộ huyện Na Rì giữa nhiệm kỳ cuối năm 1992. Đoàn chụp ảnh lưu niệm với chỉ huy tỉnh Bắc Thái và Huyện ủy Na Rì.

Khi đó, một trong những công  việc được giao cho Phòng Truyền hình của Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái là xây dựng hình hiệu của Đài Thái Nguyên và Đài Bắc Kạn. Tôi và anh Tạ Đình Kiệm được phân công xây dựng ý tưởng, về đề nghị Trung tâm kỹ thuật Đài THVN giúp đồ họa chuyển động hai hình hiệu. Nhạc hiệu của Truyền hình Thái Nguyên được Ban biên tập quyết định vẫn tiếp tục lấy nhạc bài “Du kích ca” của nhạc sỹ Đỗ Nhuận đã được sử dụng làm nhạc hiệu của Đài Bắc Thái từ năm 1977; Về nhạc hiệu của Truyền hình Bắc Kạn, tôi đã thảo luận và thống nhất với anh Ma Đình Việt (sau này là Giám đốc Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Kạn) và lãnh đạo Đài lấy nhạc bài hát “Chiến thắng Phủ Thông” của nhạc sỹ Đinh Ngọc Liên. Tôi còn nhớ hình hiệu của hai Đài làm giống nhau khi đó được đồ họa kỹ thuật số trên nền sáng có biểu tượng Anten Parabol và tháp truyền hình tỏa sóng xuất hiện dòng chữ tên của đài  tiếp đó là dòng chữ “Chương trình truyền hình”. 

Khi dựng hoàn hảo cả hai hình hiệu, chúng tôi mang về báo cáo giải trình chỉ huy tỉnh và Đài ; được nhìn nhận hình hiệu của hai đài bảo vệ được tính tân tiến, kết hợp âm nhac có tính thừa kế và mang ý nghĩa lịch sử dân tộc thâm thúy so với hai tỉnh. Tuy nhiên, một trường hợp khi đó là chiến sỹ Bí thư Tỉnh ủy đã phát hiện ra ngay là hình hiệu của Bắc Kạn phải sửa lại vì lúc đó tên tỉnh là “ Bắc Kạn ” đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới được cho phép thay cho tên cũ trước khi hợp nhất là “ Bắc Cạn ” ; mặc dầu trước đó tôi đã phải trực tiếp tìm những tài liệu tàng trữ những văn bản trước khi sáp nhập hai tỉnh để làm nội dung hình hiệu. Tôi lại thêm một lần trực tiếp mang hình hiệu của Đài Bắc Kạn về Thành Phố Hà Nội để cùng Trung tâm mỹ thuật Đài Truyền hình Nước Ta sửa lại để về kịp ship hàng sản suất chương trình tiên phong của Đài Bắc Kạn. Cùng với đó, việc góp vốn đầu tư, tu sửa, hoàn hảo bước đầu cơ sở vật chất của Đài Bắc Kạn trên cơ sở Trạm phát truyền hình thị xã Bắc Kạn đã được Đài Phát thanh – Truyền hình Bắc Thái thực thi nỗ lực vào cuối năm 1996. Đội ngũ những người làm phát thanh, truyền hình Bắc Thái được chia tách để về hai tỉnh ; trong đó số ở lại Thái Nguyên trên 50 người, số về Bắc Kạn có trên 20 người. Tháp truyền hình Thái Nguyên thời điểm ngày hôm nay Chương trình truyền hình tối 31/12/1996 đã phát lần cuối Hình hiệu chương trình truyền hình Bắc Thái cùng lời dẫn việc triển khai xong thiên chức lịch sử vẻ vang 31 năm của tỉnh Bắc Thái và nói về một thời kỳ mới của phát thanh, truyền hình Thái Nguyên, Bắc Kạn ; vào cuối chương trình PTV đã trình làng, phát Hình hiệu mới của Đài Phát thanh – Truyền hình Thái Nguyên ; Chương trình truyền hình tối 01/01/1997, đã phát hình hiệu mới và lời dẫn bước sang một thời kỳ mới của vùng đất có tên gọi Thái Nguyên trong lịch sử dân tộc. Sáng 01/01/1997, buổi lễ mít tinh tái lập tỉnh Bắc Kạn vào ngày 01/01/1997 đã được truyền hình trực tiếp với sự trợ giúp về nhân lực và kỹ thuật của Đài PT-TH Thái Nguyên ; cũng từ thời gian ngày 01/01/1997, hình hiệu của Đài PT-TH Bắc Kạn trên nền nhạc ca khúc “ Chiến thắng Phủ thông ” đã được sử dụng trong suốt một thời hạn dài. Còn hình hiệu của Đài PT-TH Thái Nguyên trên nền nhạc bài ” Du kích ca ” của nhạc sỹ Đỗ Nhuận liên tục được sử dụng về sau này. Từ năm 1997, Đài có 04 buổi phát hình / tuần ; năm 1998, tăng lên 5 buổi, sau đó là 6 buổi / tuần. Từ năm 1999, Đài phát chương trình truyền hình vào những buổi tối. Năm 2002, tôi được giao trách nhiệm phối hợp với chiến sỹ Nguyễn Hữu Thiện ở phòng Kỹ thuật phong cách thiết kế, đồ họa Logo của Đài. Năm 2004, chương trình được phát lại vào sáng hôm sau. Từ ngày 01/10/2005, Đài PT – TH Thái Nguyên quyết định hành động tăng thời lượng chương trình truyền hình Thái Nguyên vào buổi chiều. Từ rất sớm, Đài đã chăm sóc đến việc thiết kế xây dựng những phân mục, chuyên đề truyền hình như : Ngày 27/11/1993, đã diễn ra cuộc họp bàn giữa Đài PT-TH Bắc Thái và Ủy ban BVCSTE tỉnh về thiết kế xây dựng công tác làm việc truyền thông online về trẻ nhỏ Bắc Thái, yêu cầu kiến thiết xây dựng phân mục truyền hình vì trẻ nhỏ. Đây là phân mục truyền hình tiên phong của Truyền hình Bắc Thái. Sau phân mục này, Đài tỉnh liên tục có những phân mục khác là : Vì An toàn giao thông vận tải, Truyền hình nhân đạo, Thanh Niên, Công nhân và Lao động Bắc Thái ( sau chuyển thành truyền hình Công đoàn ), Dân số và Phát triển … Cho đến năm 1996, có thêm phân mục “ Thời sự tuần qua ” do tôi thực thi, được phát vào tối thứ hai hàng tuần nhằm mục đích điểm lại, nghiên cứu và phân tích, phản hồi những sự kiện, yếu tố đáng quan tâm trong dòng thời sự của tỉnh và cả nước. Cho đến thời gian tách tỉnh ( tháng 12 năm 1996 ), trên sóng truyền hình tỉnh có 10 phân mục, chuyên đề. Đến năm 2006, Đài có 26 chuyên đề, phân mục trên sóng truyền hình, 15 chuyên đề, phân mục trên sóng phát thanh. Từ tháng 8 / 2005, Ban chỉnh sửa và biên tập Đài hoàn hảo đề án truyền hình tiếng Dao và trong bước đầu cộng tác với chương trình truyền hình tiếng dân tộc bản địa VTV5 của Đài truyền hình Nước Ta. Từ tháng 01/2006, chương trình truyền hình tiếng Dao thử nghiệm đã được phát sóng 01 số / tháng và phát lại, được công chúng chăm sóc chú ý quan tâm ; Năm 2007, Đài mở phần tin trong nước, quốc tế trong chương trình thời sự tổng hợp phát thanh ; Từ tháng 4/2007, Đài có thêm Chuyên mục Cải cách hành chính ; Mở “ Bản tin Du lịch ” Giao hàng năm du lịch vương quốc 2007 ; thiết kế xây dựng phim tài liệu “ Thái Nguyên – Điểm hẹn 2007 ” ; Tháng 5/2008, Đài mở Bản tin trong nước và quốc tế trên truyền hình … Cho đến thời gian năm 2010 ( khi tôi chuyển công tác làm việc ), truyền hình tỉnh có trên 40 phân mục, chuyên đề – Tất cả là một bước tiến dài so với sự nghiệp truyền hình tỉnh nhà.

Chuyến thăm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp…

Trong rất nhiều sự kiện mà tôi được tham gia phản ánh, có những sự kiện không thể nào quên như : chuyến thăm và thao tác tại tỉnh Bắc Thái của Tổng Bí thư Đỗ Mười vào cuối năm 1992 ; chuyến thăm, thao tác tại tỉnh Bắc Thái của Thủ tướng nhà nước Võ Văn Kiệt năm 1993 ; chuyến thăm, chúc tết và thao tác tại tỉnh Bắc Thái của quản trị nước Lê Đức Anh năm 1995. Đặc biệt, chuyến thăm lại Thái Nguyên của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp vào 18 và 19/8/1995, Kỷ niệm 30 năm xây dựng tỉnh Bắc Thái ( 20/8/1965 – 20/8/1995 ). Ngày 18/8, Đại tướng đã về thăm Định Hóa ; do thời tiết mưa to, nên Đại tướng không trực tiếp về thăm lại những nơi đã một thời Đại tướng gắn bó mà chỉ gặp mặt tại Hội trường của huyện, Đại tướng đã hứa là chuyến sau sẽ về với những xã vùng ATK ) ; Đại tướng đã dự lễ kỷ niệm 30 năm xây dựng tỉnh vào ngày 19/8/1995. Gặp mặt những cán bộ, phóng viên báo chí, phát thanh viên, kỹ thuật viên làm truyền hình Bắc Thái, Thái Nguyên Sau đó, vào ngày 12 và 13 tháng 8/1998, thực thi lời hứa của mình trong chuyến về Bắc Thái năm 1995, Đại Tướng Võ Nguyên Giáp đã có chuyến thăm tỉnh Thái Nguyên sau khi được tái lập. Toàn bộ hoạt động giải trí chuyến thăm này của Đại tướng đã được tôi là phóng viên báo chí truyền hình duy nhất của Thái Nguyên lúc đó ghi hình bằng máy quay Camera SVHS M9000 ). Tư liệu chuyến thăm đã được Đài đưa vào phim “ Đại tướng Võ Nguyên Giáp với Thái Nguyên ” với những hình ảnh chân thực, sôi động của Đại tướng khi về thăm lại những di tích lịch sử lịch sử dân tộc tại Thái Nguyên … những phóng sự của Đài vẫn sử dụng những hình ảnh này về Đại tướng. Một cụ thể quan trọng là tại nhà tọa lạc ATK Tỉn Keo, sau khi xem bức ảnh ngày 6/12/1953, Bác Hồ với những chiến sỹ trong Bộ chính trị bàn, ra quyết định hành động mở chiến dịch Điện biên phủ ; Đại tướng đã nói : Không phải bức ảnh này ; bức ảnh này của thời gian khác, khi ấy chỉ có bốn người là Bác Hồ, chiến sỹ Trường Chinh, chiến sỹ Phạm Văn Đồng và tôi ( Võ Nguyên Giáp ). Do tôi đang quay phim, đứng rất gần Đại tướng nên đã nghe rõ như vậy. Sau đó Đại tướng đã nói : “ Lịch sử chỉ xảy ra có một lần, nhưng viết sử thì hoàn toàn có thể viết nhiều lần và có nhiều người viết ; điều quan trọng, cốt yếu là phải tôn trọng thực sự lịch sử dân tộc ”. Về kỷ niệm và cũng là dấu ấn khó quên này như là một bài học kinh nghiệm so với người làm báo là phải trân trọng lịch sử dân tộc, tôi đã viết lại và được 1 số ít trang báo và ấn phẩm đăng tải lại câu truyện.

Trong dòng chảy 30 năm ấy, cũng phải nhắc đến một dấu ấn trong đấu tranh chống tiêu cực mà Đài Bắc Thái, Thái Nguyên đã thực hiện. Ngày 09/11/1996, một sự kiện được đông đảo dư luận nhân dân trong và ngoài tỉnh quan tâm đó là vụ việc hành hung cán bộ, chiến sỹ kiểm lâm và phóng viên Đài tỉnh. Vụ việc xảy ra vào thời điểm Bắc Thái đang chuẩn bị tách tỉnh. Ngay sau vụ việc xảy ra, Hội nhà báo tỉnh đã họp, có ý kiến chính thức về việc này. Đồng chí Giám đốc Đài đã cùng các cán bộ của Đài về Đài THVN làm việc với đồng chí Hồ Anh Dũng, Tổng giám đốc để cung cấp thông tin cùng quan điểm của đài tỉnh và tỉnh Thái Nguyên; các cơ quan báo chí Trung ương như: Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Nông nghiệp đã vào cuộc cùng với đài tỉnh để thông tin về vụ việc này…

Ngày 14/12/1996, Ban Nội chính Tỉnh ủy do chiến sỹ Hoàng Lịch, Phó Trưởng ban đã chủ trì cuộc họp với những ngành tính năng của tỉnh, Hội Nhà báo, huyện Đồng Hỷ và Đài PT – TH tỉnh để thống nhất quan điểm giải quyết và xử lý, xử lý vấn đề theo đúng pháp lý. Bằng nhiều nỗ lực, sức lực lao động của tập thể Đài, sự ủng hộ, ưng ý của quần chúng nhân dân và quan điểm rõ ràng của chỉ huy tỉnh ; vấn đề đã được xử lý sau gần 02 năm. Phóng viên Hải Chiều ( Nguyễn Văn Chiều ) được Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn khuyến mãi ngay Bằng khen. Đây hoàn toàn có thể coi là một thành công xuất sắc lớn của Đài Bắc Thái, Thái Nguyên trong đấu tranh chống xấu đi trên sóng truyền hình …. Hôm nay, khi viết lại những dòng này để nhớ lại những buổi đầu gian khó của Đài Bắc Thái, Thái Nguyên trong ba mươi năm ấy mà tôi vẫn thấy như mới xảy ra trong ngày hôm qua. Nhớ lắm những năm tháng nỗ lực, mê hồn vì sự tăng trưởng của sự nghiệp truyền hình thời điểm ngày hôm nay. 30 năm đã qua, hai Đài : Thái Nguyên, Bắc Kạn đã ngày một vững mạnh với những chương trình được phủ sóng qua vệ tinh như hình ảnh hình tượng Anten Parabol trong hình hiệu khởi đầu. Với tấm lòng của một người được gắn bó nhiều năm với sự nghiệp truyền hình, xin được chúc cho hai Đài Phát thanh – Truyền hình của hai tỉnh ngày một tăng trưởng, xứng danh với truyền thống lịch sử của quê nhà Việt Bắc anh hùng.

Bảo Lâm

Source: https://vvc.vn
Category : Thời sự