Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai ( KBT ) được xây dựng đầu năm 2004, là đơn vị chức năng sự nghiệp khoa học có thu thường trực Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Đồng Nai, nằm trong mạng lưới hệ thống rừng đặc dụng và di sản văn hóa của Nước Ta .
Khu Bảo tồn thuộc tiểu vùng bảo tồn sinh thái khẩn cấp (khu vực SA5- lưu vực sông Đồng Nai – WWF, 2001) nằm trong hệ sinh thái Trường Sơn, một trong 200 vùng sinh thái quan trọng thế giới được xác định trong “Global 200 Ecoregions”. Là sinh cảnh ưu tiên được xác định bởi Quỹ Bảo tồn Việt Nam (VCF 2003-2004).
Khu Bảo tồn được xây dựng với tiềm năng Phục hồi lại sự đa dạng sinh học của hệ sinh thái rừng cây tự nhiên địa phương thuộc lưu vực sông Đồng Nai và vùng miền Đông Nam bộ ; tạo ra khoanh vùng phạm vi bảo tồn thiên nhiên to lớn nối tiếp với Vườn Quốc gia Cát Tiên, bảo tồn nơi cư trú và di trú cho những loài động vật hoang dã hoang dã, Giao hàng công tác làm việc bảo tồn thiên nhiên gắn với việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa lịch sử dân tộc của những di tích lịch sử, nhằm mục đích giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng và tăng trưởng du lịch sinh thái xanh, mở ra nhiều thời cơ hợp tác, góp vốn đầu tư với những tổ chức triển khai quốc tế về bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện để ĐK KBT thành khu Dự trữ sinh quyển quốc tế .
Tổng diện tích tự nhiên của KBT trên 100.303 ha, gồm: 67.903 ha đất lâm nghiệp và 32.400 ha mặt nước (hồ Trị An). Khu Bảo tồn nằm trên địa bàn các xã Phú Lý, Mã Đà, Hiếu Liêm, thị trấn Vĩnh An thuộc huyện Vĩnh Cửu, xã Thanh Sơn thuộc huyện Tân Phú; xã Phú Cường, Phú Ngọc, La Ngà và Ngọc Định thuộc huyện Định Quán; xã Thanh Bình thuộc huyện Trảng Bom, xã Gia Tân thuộc huyện Thống Nhất – tỉnh Đồng Nai. Khu Bảo tồn nằm về phía Bắc tỉnh Đồng Nai; phía Tây giáp tỉnh Bình Dương; phía Bắc giáp tỉnh Bình Phước. Cách thành phố Hồ Chí Minh 70 km và cách thành phố Biên Hòa khoảng 40 km (nằm cạnh nhà máy Thủy điện Trị An). Bên cạnh giá trị về đa dạng sinh học, trước đây còn là vùng căn cứ cách mạng với địa danh nổi tiếng Chiến khu Đ.