Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơn- Thơ ông mang xúc cảm chân thành, chất phác, lời thơ toát lên một nét riêng không liên quan gì đến nhau trong suy tư và diễn đạt của người miền núi : đơn giản và giản dị, tự nhiên và giàu hình ảnh .- Tiếng ca người Việt Bắc ( thơ, 1959 ), Đèo gió ( thơ, 1968 ), Suối và biển ( thơ, 1984 ), cùng một số ít tập thơ khác bằng tiếng Tày như : Việt Bắc đánh giặc, Tiếng lượn cần Việt Bắc, Dám kha Pác Bó …
– Ông từng giữ rất nhiều trọng trách: Chủ tịch Hội Văn Nghệ khu Việt Bắc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Hà Nội…
– Ông tham gia cách mạng từ trước Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 .- Nông Quốc Chấn ( 1923 – 2002 ), tên khai sinh là Nông Văn Quỳnh, người dân tộc bản địa Tày .
II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ – Hoàn cảnh sinh ra
– Bài thơ Dọn về làng viết vào mùa đông 1950 về quê nhà trong những năm kháng chiến chống Pháp. Nông Quốc Chấn viết Dọn về làng bằng tiếng Tày và tự dịch ra tiếng Việt .
b. Bố cục : 2 phần
– Phần 1 : Từ đầu đến ” Băm xương thịt mày, tao mới hả ! ” => Nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp .
– Phần 2 : Còn lại => Niềm vui của nhân dân khi quê nhà được giải phóng .
2. Tìm hiểu chi tiết
a. Nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp
* Từ ngữ, hình ảnh:
– ” Mấy năm ” : thời hạn lê dài .
– ” Quên Tết … quên rằm … “, ” chạy hết núi khe “, ” cay đắng “, ” lán sụp “, ” nát cửa “, ” vắt bám “, …
=> Cuộc sống yên ấm bị đảo lộn, nhà cửa tan hoang, mái ấm gia đình ly tán, cơ cực .
* Tội ác của giặc:
– ” Làm đốt trơ trụi “, ” vơ vét áo quần “, ” cha bị Tây bắt “, ” bị đánh chết ” …
– ” Máu đầy tay, nước tràn trề mặt ” .
+ Khắc sâu mối thù với quân xâm lược .
+ Thể hiện được sự nhận thức tỉnh táo của người dân trước thủ đoạn hiểm độc của quân địch .
+ Biết nén đau thương mà vượt lên nỗi khổ của chính mình.
b. Niềm vui của nhân dân khi quê nhà được giải phóng
* Hình ảnh, từ ngữ:
– ” Cười vang ” ; ” xuống làng “, ” xe hơi kêu vang đường cái “, ” ríu rít tiếng cười con trẻ ” …
=> Dày đặc động từ diễn đạt xúc cảm mừng vui, hân hoan khi quê nhà đã trở lại đời sống thanh thản .
– ” Mẹ ! Cao – Lạng trọn vẹn giải phóng / Đuổi hết nó đi con sẽ về trông mẹ ”
=> Lời lôi kéo biểu lộ niềm vui, lời hứa hẹn .
* Hình tượng người mẹ: gợi nhiều suy ngẫm
– Người mẹ thân yêu trong tâm thức tác giả .
– Hoặc người mẹ quê nhà trong ý nghĩa tự thân của tác phẩm .
=> Với ngôn từ mộc mạc, lối thơ giản dị và đơn giản, ý thơ chân thực, tác giả đã miêu tả niềm vui với đủ cung bậc .
c. Màu sắc dân tộc bản địa trong tác phẩm
– Hình ảnh so sánh : ” Người như kiến ” ; ” súng như củi ”
=> Cụ thể, thân thiện .
=> Cách nói của đồng bào dân tộc bản địa .
– Từ ngữ : ” hàng đàn “, ” quên Tết tháng giêng quên rằm tháng bảy ” ; ” mày “, ” tao ” …
=> Cách diễn tả nỗi đau cũng như niềm vui sướng của tác giả sinh động, giàu hình ảnh mà rất đơn cử, thuần phác, hồn hậu như chính tâm hồn của người dân miền núi .
c. Giá trị nội dung
– Miêu tả chân thực nỗi đau khổ của người dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp .
– Tố cáo tội ác, sự hung tàn dã man của thực dân Pháp so với nhân dân ta .
d. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
– Hình ảnh thơ chân thực, sinh động, gần gũi với sinh hoạt cũng như tâm hồn người miền núi.
– Giọng thơ giàu cảm hứng .
– Sử dụng thành công xuất sắc, phát minh sáng tạo những giải pháp tu từ thẩm mỹ và nghệ thuật .
Loigiaihay.com
