Trong quá trình sản xuất, nhờ khoa học phát triển, nhiều loại máy móc thiết bị được chế tạo với những tính năng kỹ thuật cao đã làm cho phạm vi thay thế của máy móc thiết bị cho sức lao động của con người tăng lên. Điều đó làm cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm được cải thiện quá trình sản xuất được diễn ra nhanh chóng. Vì vậy nhu cầu thẩm định giá máy móc thiết bị phục vụ nhiều mục đích cho các doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước, cá nhân như: vay vốn ngân hàng, liên kết; góp vốn đầu tư, thanh lý tài sản, mua sắm mới…. là vô cùng cần thiết và quan trọng. Hiện nay có rất nhiều cách tiếp cận thẩm định giá máy móc thiết bị như: Cách tiếp cận thị trường: Phương pháp so sánh; Cách tiếp cận chi phí: Phương pháp chi phí tái tạo, chi phí sản xuất; Cách tiếp cận từ thu nhập:vphương pháp vốn hóa trực tiếp, phương pháp dòng tiền chiết khấu. Tuy nhiên phương pháp thẩm định giá máy móc thiết bị phổ biến nhất hiện nay là phương pháp so sánh.
Thẩm giá máy móc thiết bị bằng giải pháp so sánh là chiêu thức thẩm định giá, xác lập giá trị của máy móc thiết bị thẩm định giá dự trên cơ sở nghiên cứu và phân tích mức giá của những máy móc thiết bị so sánh để ước tính, xác lập giá trị của máy, thiết bị thẩm định giá. Phương pháp so sánh thuộc cách tiếp cận thị trường “ Cách tiếp cận thị trường là phương pháp xác lập giá trị của máy, thiết bị thẩm định giá trải qua việc so sánh máy móc thiết bị thẩm định giá với máy móc thiết bị giống hệt hoặc tương tự như đã có những thông tin về giá trên thị trường ” .
Phương pháp so sánh thường được áp dụng để thẩm định giá các máy móc thiết bị thẩm định giá có giao dịch phổ biến trên thị trường “Giao dịch phổ biến trên thị trường là hoạt động mua bán máy móc thiết bị được tiến hành công khai trên thị trường. Có ít nhất 3 máy tương tự có giao dịch mua bán trên thị trường thì được xác định gọi là giao dịch phổ biến.
2. Các bước tiến hành
Thẩm định giá máy móc thiết bị bằng chiêu thức so sánh cần phải tuân thủ những bước theo tiến trình thẩm định giá tại Tiêu chuẩn thẩm định giá Nước Ta số 05 như sau :Bước 1 : Xác định tổng quát về gia tài cần thẩm định giá và xác lập giá trị thị trường hoặc phi thị trường làm cơ sở thẩm định giá .Bước 2 : Lập kế hoạch thẩm định giá .Bước 3 : Khảo sát hiện trường, tích lũy thông tin .Bước 4 : Phân tích thông tin .Bước 5 : Xác định giá trị gia tài cần thẩm định giá .Bước 6 : Lập báo cáo giải trình và chứng từ tác dụng thẩm định giá, chứng từ thẩm định giá và gửi cho người mua, những bên tương quan .Trong thẩm định giá máy, thiết bị đánh giá và thẩm định viên cần chú trọng tìm hiểu và khám phá thị trường để có thông tin đúng chuẩn về giá thanh toán giao dịch, giá niêm yết, giá chào bán và những yếu tố so sánh của những máy móc thiết bị tựa như với máy móc thiết bị cần thẩm định giá đã thanh toán giao dịch thành công xuất sắc hoặc đang mua và bán trên thị trường .Thẩm định viên cần phải tích lũy, kiểm tra thông tin, số liệu về những yếu tố so sánh từ những máy móc thiết bị cùng loại hoặc tương tự như hoàn toàn có thể so sánh được với máy, thiết bị cần thẩm định giá đã thanh toán giao dịch thành công xuất sắc hoặc đang mua và bán trên thị trường vào thời gian thẩm định giá hoặc gần với thời gian thẩm định giá .
Thẩm định viên cần phân tích, xác định các yếu tố khác biệt giữa máy, thiết bị so sánh và máy thiết bị cần thẩm định giá từ đó thực hiện điều chỉnh giá của máy, thiết bị so sánh theo sự khác biệt về các yếu tố so sánh so với máy thiết bị cần thẩm định giá, tìm ra mức giá chỉ dẫn cho mỗi thiết bị so sánh.
Phân tích tổng hợp những mức giá hướng dẫn của những máy móc thiết bị so sánh, đưa ra mức giá hướng dẫn đại diện thay mặt để ước tính và xác lập mức giá của máy, thiết bị cần thẩm định giá .
3. Các yếu tố so sánh áp dụng đối với máy móc thiết bị
- Các thông số kinh tế – kỹ thuật chủ yếu của máy móc thiết bị: Đối với máy móc thiết bị cần chú ý các thông số cơ bản: cấu tạo áy, thiết bị, công suất, năng suất, kích thước, model, mức tiêu hao nhiên liệu, nước sản xuất, năm sản xuất, năm đưa vào sử dụng, chế độ bảo hành, linh kiện thay thế.
- Điều kiện thanh toán và dịch vụ kèm theo như chế độ bảo trì, bảo dưỡng, lắp đặt, hướng dẫn sử dụng, lắp ráp, thiết bị thay thế kèm theo,..
4. Yêu cầu khi khảo sát thực tế, thu thập thông tin về máy, thiết bị so sánh.
a, tin tức tích lũy từ những thanh toán giao dịch thành công xuất sắc trên thị trường
- Các giao dịch thành công trên thị trường bên mua, bên bán có khả năng tiếp cận thông tin về máy móc thiết bị như nhau, thỏa thuận mua bán đúng theo pháp luật trên tinh thần tự nguyện không chịu sức ép từ bên ngoài.
- Thu thập thông tin đảm bảo tính khách quan, chính xác đúng theo thực tế các giao dịch máy móc thiết bị và dựa trên bằng chứng; dẫn chứng cụ thể để chứng minh đã thành công trên thị trường (các chỉ dẫn thông thường hợp đồng mua bán, hóa đơn, chứng từ mua bán
- Đối với thông tin về máy móc thiết bị giao dịch thành công qua nguồn khảo sát thu thập như điện thoại, internet, phương tiện truyền thông, khảo sát thực tế… thẩm định viên cần phải đánh giá, kiểm chứng nguồn thông tin đó trước khi đưa vào báo cáo thẩm định phân tích.
b, Máy móc thiết bị được chào bán ; chào mua thanh toán giao dịch thành công xuất sắc và chưa thành công xuất sắc thẩm định và đánh giá viên cần phải tích lũy thông tin, so sánh giữa mức giá chào mua với giá thị trường để kiểm soát và điều chỉnh và tìm ra mức giá tương thích trước khi sử dụng làm mức giá so sánh .Các doanh nghiệp thẩm định giá ; Thẩm định viên luôn phải lưu giữ những vật chứng về máy móc thiết bị trong hồ sơ thẩm định giá để bảo vệ cung ứng nhu yếu kiểm tra của những cơ quan quản trị Nhà nước về thẩm định giá khi thiết yếu hoặc phục vụ việc giải quyết và xử lý tranh chấp về hiệu quả thẩm định giá .
5. Yêu cầu phân tích thông tin
Phân tích thông tin so sánh dể đưa ra những điểm tương tự như và những điểm độc lạ, những lợi thế và điểm bất lợi của máy móc thiết bị thẩm định giá với máy móc thiết bị so sánh. Việc nghiên cứu và phân tích được thực thi trên 2 hình thức :
- Phân tích định lượng: bao gồm phân tích theo cặp, phân tích thống kê, phân tích hồi qui, phân tích chi phí…tìm ra mức điều chỉnh là số hoặc tỷ lệ %
- Phân tích định tính (phân tích theo chất lượng) bao gồm phân tích so sánh tương quan, phân tích xếp hạng và phỏng vấn các bên liên quan.
6. Xác định mức giá chỉ dẫn của máy móc thiết bị so sánh
Mức giá hướng dẫn của máy móc thiết bị so sánh được xác lập trên cơ sở mức giá của những máy móc thiết bị so sánh sau khi kiểm soát và điều chỉnh chênh lệch do độc lạ về những yếu tố so sánh. Phân tích, so sánh rút ra những điểm tựa như và những điểm độc lạ, những ưu điểm và bất lợi của máy móc thiết bị thẩm định giá với máy móc thiết bị so sánh. Việc nghiên cứu và phân tích, so sánh thực thi so với những yếu tố so sánh định lượng ( có thể lượng hóa thành tiền ) trước, những yếu tố so sanh định tính ( không thể lượng hóa thành tiền ) sau .
7. Xác định mức giá của máy móc thiết bị thẩm định giá thông qua mức giá chỉ dẫn của máy móc thiết bị so sánh.
Trên cơ sở mức giá hướng dẫn của máy, thiết bị so sánh, đánh giá và thẩm định viên cần nghiên cứu và phân tích chất lượng thông tin của những máy, thiết bị so sánh, sau đó tích hợp nghiên cứu và phân tích thêm những tiêu chuẩn sau để xác lập giá trị ước tính sau cuối cho máy, thiết bị thẩm định giá .
- Tổng giá trị điều chỉnh gộp nhỏ nhất (tổng giá trị tuyệt đối của các điều chỉnh nhỏ nhất
- Tổng số lần điều chỉnh càng ít càng tốt
- Biên độ điều chỉnh của một số yếu tố so sánh càng nhỏ càng tốt
- Tổng các giá trị điều chỉnh thuần nhỏ nhất
Để thẩm định giá máy móc thiết bị theo giải pháp so sánh một cách đúng mực nhất ngoài thông tin so sánh trên thị trường thì khâu khảo sát thực tiễn có vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng. Khảo sát thực tiễn máy móc thiết bị giúp đánh giá và thẩm định viên có cái nhìn tổng quan cấu trúc máy móc cụ thể, năng lực thao tác máy móc và nhìn nhận được tỷ suất khấu hao của máy móc thiết bị. Từ đó thẩm định và đánh giá viên địa thế căn cứ vào bảng diễn đạt khoảng chừng mức chất lượng của thiết bị công nghệ tiên tiến số 57/1999 / QĐ – TĐC ngày 11 tháng 03 năm 1999 và tiêu chuẩn số 09 kèm theo thông tư số : 126 / năm ngoái / TT-BTC ngày 20 tháng 08 năm năm ngoái của Bộ Tài Chính để nhìn nhận chất lượng còn lại của từng bộ phận và chất lượng của hàng loạt máy móc thiết bị .
Nền kinh tế Việt Nam phát triển vô cùng mạnh mẽ và từng bước hội nhập với kinh tế quốc tế thì ngành công nghiệp giữ vai trò đặc biệt quan quan trọng trong sự phát trển đó. Vì vậy máy móc thiết bị hiện đại đang được ứng dụng tích cực vào sản xuất kinh doanh thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
