(Baonghean.vn) – Với kho tàng văn hóa đồ sộ, độc đáo trải dài 4000 năm lịch sử dân tộc đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia du lịch nổi tiếng thế giới với 10 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh.
1. Nhã nhạc cung đình Huế
Lần tiên phong ( 11/2003 ), một mô hình văn hóa của Nước Ta được UNESCO ghi danh, đó là Nhã nhạc cung đình Huế. Đây là thể loại nhạc của cung đình thời phong kiến, được trình diễn vào những dịp liên hoan ( vua đăng quang, băng hà, những liên hoan tôn nghiêm khác ) trong năm của những triều đại nhà Nguyễn của Nước Ta. Nhã nhạc cung đình Huế đã được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể quả đât.
2. Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên
Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể trái đất vào ngày 15/11/2005. Sau Nhã nhạc cung đình Huế, đây là di sản văn hóa phi vật thể thứ hai của Nước Ta được nhận thương hiệu này. Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên gồm có những yếu tố bộ phận sau : cồng chiêng, những bản nhạc tấu bằng cồng chiêng, những người chơi cồng chiêng, những liên hoan có sử dụng cồng chiêng ( Lễ mừng lúa mới, Lễ cúng Bến nước … ), những khu vực tổ chức triển khai những tiệc tùng đó ( nhà dài, nhà rông, nhà gươl, rẫy, bến nước, nhà mồ, những khu rừng cạnh những buôn làng Tây Nguyên, … )
3. Dân ca quan họ Bắc Ninh
Dân ca quan họ ở Bắc Giang và TP Bắc Ninh là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu vượt trội của vùng châu thổ sông Hồng ở miền Bắc Nước Ta. Nó còn được gọi là dân ca quan họ Kinh Bắc do được hình thành và tăng trưởng ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt quan trọng là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Thành Phố Bắc Ninh thời nay. Ngày 30/9/2009, UNESCO đã chính thức công nhận Quan họ là di sản văn hóa phi vật thể của thể giới.
4. Ca trù
Hát ca trù là một bộ môn thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống lịch sử ở phía Bắc Nước Ta phối hợp hát cùng một số ít nhạc cụ dân tộc bản địa. Ca trù phổ cập từ thế kỷ 15, từng là một loại ca trong cung đình và được giới quý tộc và tri thức yêu quý. Ca trù là một sự phối hợp thuần thục và đỉnh điểm giữa thi ca và âm nhạc.
Ngày 1/10/2009, tại kỳ họp lần thứ 4 của Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể ( từ ngày 28 tháng 9 tới ngày 2 tháng 10 năm 2009 ), ca trù đã được công nhận là di sản phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.
5. Hội Gióng
Hội Gióng là liên hoan truyền thống cuội nguồn được tổ chức triển khai hàng năm ở nhiều địa phương tại TP. Hà Nội nhằm mục đích tưởng niệm và ca tụng chiến công của người anh hùng thần thoại cổ xưa Thánh Gióng, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Nước Ta. Năm 2010, hội Gióng ở đền Phù Đổng ( Gia Lâm ) và đền Sóc ( huyện Sóc Sơn ) đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của trái đất.
6. Hát xoan
Hát Xoan là một di sản văn hóa phi vật thể quý giá của vùng đất Tổ Hùng Vương. Hát Xoan Phú Thọ thuộc mô hình dân ca lễ nghi phong tục, là hát cửa đình, quy tụ đa yếu tố nghệ thuật và thẩm mỹ như nhạc, hát, múa … Ngày 24/11/2011, Hát Xoan được UNESCO chính thức công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.
7. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Tháng 12/2012, tại kỳ họp lần thứ 7, Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể đã chính thức công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ, Nước Ta là di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât. Theo nhìn nhận, “ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ” đã trở thành truyền thống văn hóa, đạo lý, truyền thống lịch sử của người Nước Ta, biểu lộ lòng biết ơn ơn nghĩa của tổ tiên trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
8. Đàn ca tài tử Nam Bộ
Tháng 12/2013, tại phiên họp lần thứ 8 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Baku ( Azecbaijan ), Di sản Đàn ca tài tử Nam Bộ đã được ghi tên vào hạng mục Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât.
9. Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh
Ngày 27/11/2014, tại kỳ họp thứ 9 của Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể ở Paris ( Pháp ), Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât với 100 % số phiếu ưng ý. Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật diễn xướng dân gian có vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân 2 tỉnh Nghệ An và thành phố Hà Tĩnh.
10. Nghi lễ kéo co
Tháng 12/2015, Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO đã ghi danh nghi lễ và game show kéo co ở Nước Ta vào list di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât. Đây là di sản văn hóa phi vật thể thứ 10 của Nước Ta được UNESCO ghi danh. /.
Lê Hoa
( Tổng hợp )
