Tâm sự của những chiến sỹ làm báo năm xưa, những người đã xuất hiện kịp thời để tiếp quản Đài Phát thanh Sài Gòn cách đây 40 năm.
Trong chiến thắng lịch sử 1975, ngoài vai trò của quân và dân ta cùng các lực lượng khác, Đài Phát thanh Giải phóng cũng đóng góp tích cực vào chiến thắng chung của toàn dân tộc.
Kỷ niệm 40 năm giải phóng miền Nam, thống nhất quốc gia ( 30/4/1975 – 30/4/2015 ), phóng viên báo chí VOV tại TP Hồ Chí Minh đã gặp và ghi lại những hồi ức của những chiến sỹ làm báo nói năm xưa, những người đã xuất hiện kịp thời để tiếp quản Đài Phát thanh Sài Gòn cách đây 40 năm.
Ở tuổi 94 và thính giác có phần giảm sút nhưng ông Nguyễn Khắc Cần (tức Bảy Cần), nguyên Giám đốc đầu tiên của Đài Tiếng nói Nam bộ kháng chiến, nguyên Phó Giám đốc Đài phát thanh giải phóng A được giao hỗ trợ tiếp quản các cơ sở phát thanh trong ngày 30/4/1975 vẫn còn khỏe và rất minh mẫn.
Ông Nguyễn Khắc Cần (tức Bảy Cần), nguyên Giám đốc đầu tiên của Đài Tiếng nói Nam bộ kháng chiến, nguyên Phó Giám đốc Đài phát thanh giải phóng A
Ông Nguyễn Khắc Cần ( tức Bảy Cần ), nguyên Giám đốc tiên phong của Đài Tiếng nói Nam bộ kháng chiến, nguyên Phó Giám đốc Đài phát thanh giải phóng ATiếp chúng tôi trong căn hộ chung cư cao cấp căn hộ cao cấp nhỏ ở ven Sài Gòn, bên cạnh chiếc radio và những trang hồi ký, ông say xưa kể lại những ngày tháng khó khăn nhưng cũng rất vinh quang đó. Đặc biệt, việc vào Sài Gòn tiếp quản mạng lưới hệ thống phát thanh của chính quyền sở tại Sài Gòn và khẩn trương triển khai bản tin update về tình hình lúc bấy giờ cũng như thông tin đến quốc tế là kỷ niệm mà ông mãi không quên. Đầu tháng 4/1975, khi thời cơ đã chín muồi, Ban tuyên huấn Trung ương Cục quyết định hành động xây dựng một đoàn tiền phương tiếp quản những cơ sở phát thanh tại Sài Gòn do ông Thanh Nho làm trưởng phi hành đoàn, cùng với những ông Duy Tuấn, những biên tập viên, phát thanh viên … Cùng lúc đó, đoàn của Đài Phát thanh Giải phóng A do hai ông Bảy Cần và Trần Hữu Hanh từ ngoài Bắc cũng nhanh gọn xuất phát để chi viện. Đến 29/4, đoàn khởi đầu xuất phát từ Tây Ninh tiến về Sài Gòn, trách nhiệm của những đoàn tiền phương đặc biệt quan trọng này không phải là trực tiếp chiến đấu mà phải làm thế nào tiếp quản những cơ quan tuyên truyền của Sài Gòn, nhất là mạng lưới hệ thống phát thanh cách mạng phải phát được càng nhanh càng tốt. Trong ngày 30/4/1975 lịch sử dân tộc, việc chuyển dời vào Trung tâm Sài Gòn bỗng dưng khó khăn vất vả bởi sau khi nghe Tổng thống Ngụy Dương Văn Minh công bố đầu hàng, người dân đổ ra đường ăn mừng, binh sỹ Ngụy quyền cũng cởi bỏ quân phục, nghênh đón đoàn quân giải phóng …. Phải đến 18 h cùng ngày, cả hai đoàn mới tới được Đài Sài Gòn và nhanh gọn bắt tay vào việc để kịp thời lên sóng. Trước đó, lúc 11 h30, quân đội ta đã tiếp quản Đài Sài Gòn và phát đi phát lại lời đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh cũng như phản ánh không khí Sài Gòn ( chương trình này do 9 đồng đội tri thức, người trẻ tuổi, văn nghệ sỹ làm ). Đúng 20 h ngày 30/4, buổi phát thanh chính thức tiên phong đã lên sóng qua giọng đọc của hai phát thanh viên Nguyễn Hữu Phước và Vương Thanh Liêm ( đã mất ) với lời xướng : Đây là Đài Phát thanh Sài Gòn giải phóng, phát thanh từ Thành phố Sài Gòn. 5 h sáng 1/5, chương trình liên tục lên sóng phản ánh không khí đón mừng thắng lợi trong tự do … Các chương trình phát thanh đã góp thêm phần nhanh gọn không thay đổi tình hình tại Sài Gòn và cả những tỉnh miền Tây Nam bộ.
Ông Nguyễn Khắc Cần nhớ lại: “Chúng tôi vui mừng khôn xiết vì đồng bào mình đã tiếp quản ổn định. Chúng tôi tham gia biên tập ngay bản tin. Tác dụng của Đài Sài Gòn dưới quyền của Ủy ban cách mạng rất lớn”.
Trong chương trình phát thanh đặc biệt quan trọng lúc 20 h ngày lịch sử vẻ vang – 30/4/1975, giọng đọc của hai phát thanh viên Nguyễn Hữu Phước và Vương Thanh Liêm thật hùng hồn, truyền cảm đã kịp thời thông tin cho cho cả quốc tế và toàn nước biết được kết cục của cuộc kháng chiến lê dài hơn 30 năm đã chấm hết. Sài Gòn thật sự được giải phóng. Để có được chương trình phát thanh đặc biệt quan trọng đó, những biên tập viên của cả hai đài A và B đã phải chạy đua với thời hạn để sẵn sàng chuẩn bị. Phát thanh viên Nguyễn Hữu Phước nhớ lại, công tác làm việc sẵn sàng chuẩn bị rất là công phu ở toàn bộ những khâu từ kỹ thuật với nội dung. Mọi người cũng đã sẵn sàng chuẩn bị giải pháp về kỹ thuật nếu như những thiết bị tại chỗ không hề hoạt động giải trí, chương trình vẫn sẽ lên sóng như thường với những thiết bị lưu động được chuẩn bị sẵn sàng kỹ càng trước đó. Ông Nguyễn Hữu Phước nhớ lại : “ Những nội dung tiên phong phát là tên hiệu của Đài. Chị Thanh Liêm đọc “ Đây là Đài phát thanh Sài Gòn giải phóng – Tiếng nói của nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta. Sau đó tôi đọc Thông báo số 1 của Ủy ban quân quản thành phố Sài Gòn – Gia Định. Nội dung gồm thông tin nhà nước cách mạng sở hữu những nơi và đồng thời lôi kéo đồng bào yên tâm không thay đổi đời sống và nêu một số ít chủ trương của nhà nước Cách mạng so với vùng mới giải phóng ”. Trong khi đó, với ông Nguyễn Duy Tuấn, nguyên Giám đốc Đài truyền hình An Giang, khi vào tiếp quản những Đài phát thanh Sài Gòn, ông đang là Trưởng phòng nghiên cứu và điều tra – Tổng hợp của Đài Phát thanh giải phóng. Ngày ấy khu số 7 đường Hồng Thập Tự ( nay là Nguyễn Thị Minh Khai ), là nơi tập trung chuyên sâu những ổ tâm ý chiến Mỹ Ngụy gồm Đài Giải phóng giả, Mẹ Nước Ta, Tiếng nói tự do, Gươm thiêng ái quốc … Khi vào tiếp quản, đoàn của ông được một viên thiếu tá Ngụy đón rước trọng thị và đưa ra một văn bản xin “ chuyển giao ” và nhờ ông duyệt cho. Ông Tuấn lướt qua và vấn đáp miệng là không cần, nhưng cũng kịp gạch chữ “ chuyển giao ” để thay vào chữ “ giao nộp ”. Hành động của ông làm viên sỹ quan kia thấp thỏm, phải xin lỗi liên tục. Đặc biệt, có một chi tiết cụ thể mà ông Tuấn nhớ mãi khi vào tiếp quản Đài Sài Gòn ( tại số 3 Phan Đình Phùng – nay là số 3 Nguyễn Đình Chiểu ), đó là Đài Sài Gòn đã bị ta tiến công năm Mậu Thân – 1968. Mỹ Ngụy đã tập trung vật tư đến đó và còn lưu tấm bia ghi rõ “ Ngày 30/4/1974, Thủ tướng Trần Thiện Khiêm đặt viên đá thi công ” nhưng có lẽ rằng thấy số phận chính sách Nguyễn Văn Thiệu không thọ nên không kiến thiết xây dựng mà ở tạm bên Bưu điện cho đến ngày ta giải phóng, tức là tròn 1 năm.
Sau 40 năm giải phóng, Sài Gòn – Gia Định – Thành phố Hồ Chí Minh đã thay da đổi thịt, đi lên cùng cả nước. Những chiến công mà các chiến sỹ làm báo nói năm xưa mãi mãi được các thế hệ sau ghi nhớ và học tập. Họ chính là những con người sống mãi cùng lịch sử ngành phát thanh Việt Nam và lịch sử dân tộc.
Theo Theo vov
