Dẫu biết những sự không tương đồng trong tâm lý khiến cho nhiều cuộc hồi hương phải đành gác lại, nhưng nghệ thuật và thẩm mỹ một lần nữa biểu lộ được sức mạnh vượt lên mọi lằn ranh, rào cản để con người gần với người và quê nhà không quá xa tầm với .
Thế giới sách kỳ này cùng nhìn lại một số ít tác giả gốc Việt Open ở Nước Ta trong một năm trở lại đây .
Ba tác giả gốc Việt ở ba châu lục
Đầu tiên, nhất định phải nói đến, chắc chắn là Viet Thanh Nguyen. Sau thành công của giải Pulitzer năm 2016, Viet Thanh Nguyen từ một giáo sư ít được biết đến vụt sáng trở thành ngôi sao mới của văn chương Mỹ.
The sympathizer cùng với The refugees ( được dịch sang tiếng Việt với tên Người tị nạn ) và Nothing ever dies : Vietnam and the memory of war cho ta thấy sự hiện hữu rõ ràng của hình dáng Nước Ta trong ý thức phát minh sáng tạo của ông .
Tâm thế dân nhập cư cùng những chủ đề tương quan đến cuộc chiến tranh, sự chia rẽ và hội nhập được ông biểu lộ khá toàn vẹn trong sáng tác của mình, chính những chủ đề mà ông đang theo đuổi bắt nhịp được với tính thời sự trong toàn cảnh nhiều dân tộc bản địa trên quốc tế đang đương đầu tai hại cuộc chiến tranh, ly tán, đã khiến những tác phẩm của ông gây được sự chú ý quan tâm thoáng rộng .
” Trở về ” Nước Ta muộn màng, Phạm Duy Khiêm đã không được thấy tác phẩm của mình xuất bản ở Nước Ta. Mất năm 1974, ôm theo những giấc mộng dang dở về đời sống cũng như tình cảm, mối tình mà ông đã thuật lại trong tác phẩm Nam và Sylvie, mãi gần nửa thế kỷ sau fan hâm mộ Nước Ta mới có thời cơ được đọc tác phẩm của một trong những nhà văn gốc Việt tiên phong viết bằng Pháp ngữ. Niềm an ủi nhỏ cho chính tác giả lẫn người đọc .
Đọc ba tác giả này hoàn toàn có thể thấy được một cách mạng lưới hệ thống những biến chuyển cũng như chủ đề trọng tâm được quan tâm của ba thế hệ người Việt khác nhau ở hải ngoại. Dĩ nhiên giữa thế hệ Phạm Duy Khiêm và Viet Thanh Nguyen vẫn còn một thế hệ chuyển tiếp cần được điền vào để hoàn thành xong mạng lưới hệ thống .
Nếu Phạm Duy Khiêm cung cấp cho fan hâm mộ bức chân dung của lớp du học sinh Nước Ta tiên phong trên đất Pháp đầu thế kỷ 20 thì Hoa Pham vẽ lại chân dung du học sinh Nước Ta ở Úc đầu thế kỷ 21 qua tiểu thuyết Sóng .
Những mặc cảm đến từ đất nước thuộc địa bị nô lệ không còn là trăn trở của người trẻ, họ thấy mình là công dân quốc tế, qua một thế kỷ, dường như thế giới đã nung chảy ra, lẫn vào nhau, căn cước trong tác phẩm Hoa Pham chỉ còn là sự lòa nhòa không định danh nên những điều cụ thể.
Từ Phạm Duy Khiêm, Viet Thanh Nguyen đến Hoa Pham, ba tác giả gốc Việt sinh sống ở ba lục địa khác nhau biểu lộ rõ nét sự phân hóa không chỉ ở thế hệ hay tuổi tác nhà văn mà còn ảnh hưởng tác động đậm nét ở đặc thù địa lý của vùng đất nuôi dưỡng họ .
Mang gánh nặng đi tìm nguồn cội
Cùng ở trong vai trò người con mang gánh nặng đi tìm nguồn cội của mình, Doan Bui, Van Choat, Nuage Rose ( Hồng Vân ) và Isabelle Müller – bốn người phụ nữ trung niên cùng một lựa chọn thể loại phi hư cấu để nói về những người cha, người mẹ gốc Việt của mình .
Đối với họ, lịch sử dân tộc Nước Ta, quá khứ Nước Ta được nén lại trong một con người. Đó là những người cha, người mẹ ” huyền bí ” với những câu truyện có rủi ro tiềm ẩn bị quên béng nếu những người con gái không chịu tiếp đón di sản quý báu của cha mẹ mình : dòng máu Việt .
Những tác phẩm của họ mê hoặc bởi độ chân thực của thể loại. Mỗi trang viết đầy ắp những ly kỳ như Phải sống của Van Choat hay Ba áng mây trôi dạt xứ bèo của Nuage Rose .
Trong khi đó, Người cha im lặng của Doan Bui như một phóng sự điều tra với mong muốn đưa ra ánh sáng những điều ẩn giấu trong chính cuộc đời người cha của mình.
Gọn ghẽ và không thiếu vắng sự sung sướng, Doan Bui trong sự tiết chế vốn là bản năng của một nhà báo đã biến Người cha yên lặng trở thành một thiên trinh thám thấm đẫm nhân văn .
Bằng những tác phẩm như vậy, quốc gia Nước Ta đang dần trở nên thân thiện hơn với fan hâm mộ quốc tế. Chúng nối kết những người Việt ở hải ngoại với đồng bào trong nước, chúng hàn gắn và xoa dịu những người thời xưa khác chiến tuyến nay hoàn toàn có thể đồng cảm nhau trong cùng niềm thông cảm .
HUỲNH TRỌNG KHANG/Tuổi trẻ.
