Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản vừa đủ của tài liệu tại đây ( 260.63 KB, 25 trang )
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
Những niềm tin tự hủy hoại khớp với các loại sau đây :
• Những niềm tin “phải, buộc phải”: phải làm những điều người khác muốn trẻ
phải làm chứ không phải để đạt các nhu cầu của bản thân.
• Những niềm tin gây thảm họa: không đưa đến một khả năng lựa chọn nào cho tương
lai và không tránh khỏi khiến trẻ cảm thấy thất vọng chán nản ( Em không bao giờ học nữa)
• Những niềm tin “luôn luôn” và “không bao giờ”: Sự phóng đại sự
thật và khiến trẻ cảm thấy khó chịu vì có những lúc có điều tích cực xảy ra đều bị làm ngơ
hoặc phủ nhận. “Mọi người luôn luôn chỉ trích em”
• Những niềm tin không khoan dung người khác: niềm tin cho rằng
người khác vốn hư hèn, xấu xa hoặc ác ý, không làm điều đáng ra họ phải làm và không đạt
tới kỳ vọng của trẻ đưa đến những cảm nghĩ tiêu cực và làm hỏng các mối quan hệ.
• Những niềm tin đổ lỗi: kiếm cớ khước từ nhu cầu tự sửa đổi, và muốn ai khác phải
thay đổi.
• Những niềm tin nhận thức tiêu cực về bản thân: “Em khó ưa, em là
người xấu”, niềm tin bị loại
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
5.2. Sự ứng phó với trầm cảm
• Trầm cảm được biểu lộ bằng trạng thái suy kém rõ ràng với sự
mất quan tâm hoặc vui thú trong các hoạt động bình thường
• Sự trầm cảm cũng có thể là kết quả của những ý nghĩa tiêu
cực. Những ý nghĩa này có thể bao gồm cái nhìn tiêu cực về
bản thân, những diễn dịch tiêu cực về các kinh nghiệm riêng
và những quan điểm tiêu cực về tương lai.
• Trẻ em ứng phó với chứng trầm cảm bằng rất nhiều cách. Một
số trẻ em có thể trốn chạy khỏi gia đình. Một số, đặc biệt là
các em trai, biểu lộ cảm nghĩ bằng những hành vi hướng
ngoại và có thể hành động quá khích. Các em gái thường biểu
lộ sự trầm cảm theo cách hướng nội, băn khoăn và/hoặc trở
nên lo lắng.
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
• Trẻ em trải qua rối loạn
lo lắng có thể cho thấy
các triệu chứng nôn
nóng, bất an, phiền
muộn, mất ngủ, kém tập
trung, đi tiểu thường,
trạng thái kích động, trí
tuệ yếu, choáng váng,
căng cơ bắp hoặc dễ bị
mệt.
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
5.3. Mặc cảm có tội, tự trách
mình : Trẻ hổ thẹn vì
những gì đã xảy đến cho
mình như bị cưỡng dâm,
bị làm nhục hoặc các em
tự trách mình vì đã không
tự bảo vệ được.
5.4. Giận dữ và có ác cảm :
Một số trẻ tức giận người
lớn vì bị bạc đãi hoặc
không được chăm sóc
thích đáng hoặc có thể do
các em cứ đinh ninh sẽ bị
phê bình hoặc trừng phạt.
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
5.5. Hoài nghi, thiếu tin tưởng : Trẻ sống trong hoàn
cảnh khó khăn thường có đủ lý do để ngờ vực.
Những người lớn mà các em thường gặp thường có
vẻ xa cách với trẻ và không hiểu được những khó
khăn này.
5.6. Khó diễn tả cảm xúc bằng lời : Có thể do bị choáng
ngộp bởi chính tâm trạng của mình và muốn đè nén
những tâm trạng đó hoặc trẻ chưa bao giờ được
khuyến khích để tự nói về mình và không có đủ lời
để diễn tả tâm trạng.
5. Các đặc điểm tâm lý của trẻ em có
hoàn cảnh khó khăn
5.7. Không nói thật : Vì trẻ ước
mơ một hoàn cảnh khác,
tránh né những đề tài đau
thương, sợ bị hậu quả xấu,
trẻ cố gắng muốn lấy lòng
người lớn ( cố gắng nói ra
những điều hay hoặc
những điều mà người lớn
muốn nghe), cố ý nói dối để
tránh câu chuyện, không
muốn tiếp xúc với người
khác hoặc để gây sự chú ý
của người nghe.
6. Tâm trạng của trẻ trong
hoàn cảnh khó khăn.
Trẻ trong hoàn cảnh khó khăn thường biểu lộ các tâm trạng như
sau :
• Mất đi sự ham thích và sinh lực : Trẻ đau khổ, lo lắng hoặc sợ
sệt có thể ngồi yên một chổ suốt ngày, không ham thích một
hoạt động nào, mất hết cả sinh lực.
• Ít tập trung và nhiều bức rứt : Trẻ buồn, lo lắng thường khó
tập trung tư tưởng. Đôi khi căng thẳng quá, trẻ trở nên hết sức
năng động, bức rứt : chạy nhảy khắp nơi, không thể ngồi yên
và có thái độ gàn dỡ, dễ bị kích động.
• Hung hăng và phá phách : Trẻ dễ đâm ra hung hăng, phá
phách khi có cảm xúc mạnh. Vì không thể diễn tả tâm trạng
bằng lời nói, trẻ có thể đánh đập người khác khi chúng cảm
thấy căng thẳng, tức giận hoặc sợ hải. Trẻ bắt chước những
hành vi hung hăng vì trẻ đã từng là nạn nhân của những hành
vi bạo lực.
6. Tâm trạng của trẻ trong
hoàn cảnh khó khăn.
•
•
•
Không tin tưởng vào người lớn nếu trẻ đã từng bị
người lớn đối xử hung bạo. Tuy nhiên, những trẻ
mồ côi lại bám chặt lấy người lớn như sợ sẽ bị bỏ
rơi, có trẻ lại không muốn đem lòng thương mến ai.
Buồn bã và khó tính, rất dễ nổi cáu.
Trẻ không phải lúc nào cũng có thể nói về tâm
trạng của mình. Trẻ có thể vì quá bối rối hoặc sợ
hãi nên không xác định được tâm trạng của mình
hoặc không biết nói như thế nào để diễn tả tâm
trạng.
