Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc là chức danh đứng đầu Ban Thư ký Liên Hợp Quốc. Trong thực tế, Tổng Thư ký cũng đồng thời là người phát ngôn của Liên Hợp Quốc.
Theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc, chức vụ Tổng Thư ký được chỉ định bởi Đại Hội đồng địa thế căn cứ trên sự tiến cử của Hội đồng Bảo an. Tổng Thư ký hoàn toàn có thể được tái chỉ định .Tổng Thư ký đương nhiệm là António Guterres, người Bồ Đào Nha, nhậm chức vào ngày 1 tháng 1 năm 2017. Nhiệm kỳ tiên phong của ông kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm 2021 .
Chức danh Tổng Thư ký được quy định trong bản Hiến chương như là “viên chức quản lý và
quản trị chính ” của tổ chức triển khai này .
Nhiệm kỳ và tiến trình tuyển chọn[sửa|sửa mã nguồn]
Chức danh này được chỉ định theo nhiệm kỳ năm năm. Các Tổng Thư ký thường phục vụ hai nhiệm kỳ liên tục, riêng Boutros Boutros-Ghali chỉ ngồi ở vị trí này trong một nhiệm kỳ. Tổng Thư ký được chỉ định bởi Đại Hội đồng, dựa trên sự tiến cử của Hội đồng Bảo an. Do vậy, sự tuyển chọn nhờ vào vào phiếu phủ quyết của những thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an. Chức danh này không được bầu chọn theo cách đại trà phổ thông đầu phiếu .Theo quy ước, chức vụ Tổng Thư ký được chọn tuần tự theo những khu vực địa lý, nhưng vì Boutros Boutros-Ghali từ Ai Cập chỉ Giao hàng một nhiệm kỳ nên một người đến từ Phi châu, Kofi Annan, được chọn để tiếp sau. Khi Annan hoàn tất nhiệm kỳ tiên phong, những vương quốc thành viên, vì có ấn tượng tốt với thành tích của ông, đã quyết định hành động dành cho ông nhiệm kỳ thứ hai mà không tính đến yếu tố nên chọn Tổng Thư ký tiếp sau từ Á châu. Cho đến nay vẫn chưa có tổng thư ký nào đến từ Bắc Mỹ hoặc châu Đại Dương .
Hầu hết các Tổng Thư ký là những ứng viên thoả hiệp xuất thân là viên chức trung cấp và ít có tiếng tăm. Những chính trị gia có thanh danh thường được giới thiệu cho chức vụ này, nhưng hầu như luôn luôn bị gạt bỏ. Chẳng hạn như các nhân vật tiếng tăm như Charles de Gaulle, Dwight Eisenhower và Anthony Eden được xem xét cho chức Tổng Thư ký đầu tiên của LHQ nhưng cuối cùng đều bị khước từ và một người đến từ Na Uy, Trygve Lie, giành được sự đồng thuận để được bổ nhiệm vào chức vụ này. Phụ thuộc vào nền chính trị quốc tế và cơ chế vận hành của nền chính trị thỏa hiệp, vì vậy dễ dàng tìm thấy nhiều điểm tương đồng trong quy trình và tiêu chuẩn tuyển chọn chức vụ Tổng Thư ký với các vị trí lãnh đạo thuộc các tổ chức quốc tế khác, trong đó nên kể đến quy trình bầu chọn Giáo hoàng cho Giáo hội Công giáo La Mã.
Xoay quanh việc bầu Tổng Thư ký năm 2006[sửa|sửa mã nguồn]
Nhiệm kỳ của đương kim Tổng Thư ký Annan hết hạn vào cuối năm 2006. Đã có những đồn đại cho rằng cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và cựu Tổng thống Chile Ricardo Lagos đang tính trở thành Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc. Tuy nhiên, Clinton đến từ một vương quốc là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an nên điều này được xem là phá vỡ truyền thống lịch sử của LHQ. Các ứng viên khác là Ngoại trưởng Nước Hàn Ban Ki-moon, Phụ tá Bộ trưởng tin tức Ấn Độ Shashi Tharoor, Gro Harlem Brundtland, cựu Thủ tướng Na Uy và là cựu Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), Tarja Halonen, Tổng thống Phần Lan, và Vaira Vike Freiberga, Tổng thống Latvia. Dù vậy, nhiều người cho rằng chức vụ Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc nên dành cho châu Á. Cả Clinton lẫn Lagos cũng bác bỏ tin đồn thổi họ có dự tính ra tranh chức vụ này. Đằng sau hậu trường, Trung Quốc đang hoạt động ráo riết cho Phó Thủ tướng xứ sở của những nụ cười thân thiện, Surkiart Sathirathai, ông này cũng nhận được sự ủng hộ từ Hoa Kỳ, Nga và ASEAN. Trong khi đó, Jayantha Dhanapala của Sri Lanka và Jose Ramos-Horta, cựu Ngoại trưởng Timor-Leste và là người được đề cử Giải Nobel Hòa bình cũng được xem là những ứng viên có nhiều triển vọng. Dhanapala là nhân vật có tiếng tăm trong nội bộ Liên Hiệp Quốc nhờ vào những góp phần của ông trong những yếu tố giải trừ quân bị .Có quan điểm được nhiều người đống ý cho rằng đã đến lúc nên chỉ định một phụ nữ vào chức vụ Tổng Thư ký. Trong suốt 60 năm qua, tổng thể Tổng Thư ký đều là phái mạnh. Thủ tướng New Zealand, Helen Clark, và Toàn quyền nước này, Dame Silvia Cartwright, được xem là những ứng viên triển vọng sau khi được ra mắt bởi tổ chức triển khai phụ nữ quốc tế Equality Now .
Ngoại trưởng Hàn Quốc Ban Ki-moon đã được chính thức được bầu chọn để kế nhiệm Kofi Annan vào đầu năm 2007.
Danh sách Tổng Thư ký[sửa|sửa mã nguồn]
Các nguyên Tổng thư ký còn sống[sửa|sửa mã nguồn]
Từ sau Tết 2020 đến nay, có duy nhất nguyên Tổng thư ký còn sống là Ban Ki-moon. Nguyên Tổng thư ký qua đời gần đây nhất là Javier Pérez de Cuéllar vào ngày 4 tháng 3 năm 2020 sau tuổi 100. Dưới đây là bảng tổng hợp những nguyên tổng thư ký còn sống được xếp theo thứ tự nhiệm kỳ :
| Tên
|
Hình ảnh
|
Nhiệm kỳ
|
Ngày sinh
|
| Ban Ki-moon
|
|
2007-2016
|
1944 (77–78 tuổi)
|
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
