Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý bất lợi mà pháp nhân thương mại phải gánh chịu trước nhà nước, do pháp nhân đó thực thi hành vi gây nguy hại cho xã hội mà những hành vi này được pháp luật là tội phạm trong pháp luật hình sự .
1.Điều kiện chịu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội ( Điều 75 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017)
Pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :
– Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại: Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại là hành vi của một người hoặc một số người đang thuộc biên chế của tổ chức kinh tế mà theo pháp luật thì tổ chức kinh tế này là pháp nhân thương mại. Nếu họ không phải trong tổ chức kinh tế được công nhận là pháp nhân thương mại thì hành vi phạm tội của họ không phải là hành vi của pháp nhân thương mại. Tuy nhiên, nếu một người được pháp nhân thương mại ký hợp đồng hay uỷ quyền thực hiện nhiệm vụ do pháp nhân thương mại giao và khi thực hiện họ nhân danh pháp nhân thương mại đã ký hợp đồng hoặc uỷ quyền cho họ thì hành vi phạm tội của người này vẫn là hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại mà họ ký hợp đồng hoặc được uỷ quyền.
– Hành vi phạm tội được thực thi vì quyền lợi của pháp nhân thương mại : Khi một người hoặc một số ít người thực hiện hành vi phạm tội do pháp nhân thương mại giao hoặc chuyển nhượng ủy quyền đều vì quyền lợi của pháp nhân thương mại chứ không vì quyền lợi cá thể của họ. Tuy nhiên, nếu trong quy trình thực hiện hành vi phạm tội họ lại tận dụng pháp nhân thương mại để thực thi thêm hành vi vì quyền lợi cá thể thì chỉ hành vi nào vì quyền lợi của pháp nhân thương mại mới buộc pháp nhân thương mại phải chịu, còn hành vi nào vượt ra ngoài quyền lợi của pháp nhân thương mại mà vì quyền lợi cá thể họ thì họ phải chịu .– Hành vi phạm tội được thực thi có sự chỉ huy, điều hành quản lý hoặc đồng ý chấp thuận của pháp nhân thương mại : Hành vi phạm tội của một hoặc 1 số ít người phải có sự chỉ huy, điều hành quản lý hoặc chấp thuận đồng ý của pháp nhân thương mại. Sự chỉ huy điều hành quản lý là sự chỉ huy của những người đứng đầu hoặc của một tập thể pháp nhân thương mại như : Giám đốc, Tổng giám đốc, Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc của công ty. Sự chỉ huy, điều hành quản lý này cũng tương tự như như trường hợp phạm tội có tổ chức triển khai mà người tổ chức triển khai là người chỉ huy điều hành quản lý mọi hành vi của toàn bộ những đồng phạm khác. Ngoài sự chỉ huy, quản lý và điều hành của những người nhân danh pháp nhân thương mại còn có trường hợp tuy không có sự chỉ huy, quản lý và điều hành nhưng lại có sự chấp thuận đồng ý của những người đứng đầu pháp nhân thương mại thì hành vi phạm tội cũng là hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại .– Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự pháp luật : Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được lao lý tại khoản 2 và khoản 3 Điều 27 của Bộ luật hình sự năm năm ngoái, sửa đổi bổ trợ năm 2017 tùy thuộc vào tội phạm mà pháp nhân thương mại thực thi : 05 năm so với tội phạm ít nghiêm trọng ; 10 năm so với tội phạm nghiêm trọng ; 15 năm so với tội phạm rất nghiêm trọng ; 20 năm so với tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng .Việc pháp nhân thương mại chịu trách nhiệm hình sự không loại trừ trách nhiệm hình sự của cá thể .
2.Phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại:
Theo lao lý tại Điều 76 Bộ luật hình sự năm năm ngoái, sửa đổi bổ trợ năm 2017 thì pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự so với những tội phạm lao lý tại những điều : Tội buôn lậu ; tội luân chuyển trái phép sản phẩm & hàng hóa, tiền tệ qua biên giới ; tội sản xuất, kinh doanh hàng cấm ; tội tàng trữ, luân chuyển hàng cấm ; tội sản xuất, kinh doanh hàng giả ; tội sản xuất, kinh doanh hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm ; tội sản xuất, kinh doanh hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh ; tội sản xuất, kinh doanh hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây cối, vật nuôi ; tội đầu tư mạnh ; tội trốn thuế ; tội in, phát hành, mua và bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước ; tội cố ý công bố thông tin xô lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động giải trí sàn chứng khoán ; tội sử dụng thông tin nội bộ để mua và bán sàn chứng khoán ; tội thao túng đầu tư và chứng khoán ; tội gian lận trong kinh doanh thương mại bảo hiểm ; tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động ; tội vi phạm pháp luật về cạnh tranh đối đầu ; tội xâm phạm quyền tác giả, quyền tương quan ; tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp ; tội vi phạm những pháp luật về điều tra và nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên ; tội vi phạm những lao lý về khai thác, bảo vệ rừng và quản trị lâm sản ; tội vi phạm pháp luật về quản trị, bảo vệ động vật hoang dã hoang dã. Trước khi Bộ luật Hình sự năm năm ngoái chưa được sửa đổi, bổ trợ thì chỉ có 31 tội danh mà pháp nhân thương mại bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, sau khi Bộ luật Hình sự năm năm ngoái được sửa đổi, bổ trợ năm 2017 thì ngoài 31 tội danh đã được pháp luật trong Bộ luật hình sự thì Quốc hội đã bổ trợ thêm 2 tội, đó là tội hỗ trợ vốn khủng bố và tội rửa tiền. Như vậy, tổng số tội danh mà pháp nhân thương mại hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự là 33 tội .
Hình phạt đối vói pháp nhân thương mại khi pháp nhân thương mại phạm tội:
Hình phạt chính:
Phạt tiền : Phạt tiền được vận dụng là hình phạt chính hoặc hình phạt bổ trợ so với pháp nhân thương mại phạm tội. Mức tiền phạt được quyết định hành động địa thế căn cứ vào đặc thù, mức độ nguy khốn của tội phạm và có xét đến tình hình kinh tế tài chính của pháp nhân thương mại phạm tội, sự dịch chuyển của giá thành nhưng không được thấp hơn 50.000.000 đồng ;Đình chỉ hoạt động giải trí có thời hạn : đình chỉ hoạt động giải trí của pháp nhân trong một hoặc một số ít nghành nghề dịch vụ mà pháp nhân thương mại gây thiệt hại đến tính mạng con người, sức khỏe thể chất con người, thiên nhiên và môi trường hoặc bảo mật an ninh, trật tự, bảo đảm an toàn xã hội mà hậu quả gây ra có năng lực khắc phục trên thực tiễn. Thời hạn đình chỉ hoạt động giải trí từ 06 tháng đến 03 năm ;
Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn: chấm dứt hoạt động của thương mại trong một hoặc một số lĩnh vực mà pháp nhân thương mại phạm tội gây thiệt hại hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người, gây sự cố môi trường hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả đó. Pháp nhân thương mại được thành lập chỉ để thực hiện tội phạm thì bị đình chỉ vĩnh viễn toàn bộ mọi hoạt động..
Hình phạt bổ sung:
Cấm kinh doanh thương mại, cấm hoạt động giải trí trong một số ít nghành nhất định được vận dụng khi xét thấy nếu để pháp nhân thương mại bị phán quyết liên tục kinh doanh thương mại hoặc hoạt động giải trí trong nghành đó, thì hoàn toàn có thể gây nguy cơ tiềm ẩn cho tính mạng con người, sức khỏe thể chất của con người hoặc cho xã hội. Tòa án quyết định hành động nghành đơn cử bị cấm kinh doanh thương mại hoặc cấm hoạt động giải trí. Thời hạn cấm kinh doanh thương mại, cấm hoạt động giải trí trong 1 số ít nghành nghề dịch vụ nhất định là từ 01 năm đến 03 năm, kể từ ngày bản án có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý .Cấm kêu gọi vốn được vận dụng khi xét thấy nếu để pháp nhân thương mại bị phán quyết kêu gọi vốn thì có rủi ro tiềm ẩn liên tục phạm tội. Các hình thức cấm kêu gọi vốn gồm có :+ Cấm vay vốn của tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, Trụ sở ngân hàng nhà nước quốc tế hoặc quỹ góp vốn đầu tư ;+ Cấm phát hành, chào bán sàn chứng khoán ;+ Cấm kêu gọi vôn người mua ;+ Cấm liên kết kinh doanh, link trong và ngoài nước ;+ Cấm hình thành quỹ tín thác .Thời hạn cấm kêu gọi vốn là từ 01 năm đến 03 năm, kể từ ngày bản án có hiệu lực hiện hành pháp lý .Phạt tiền : vận dụng trong trường hợp không được vận dụng là hình phạt chính .
Đối với mỗi tội phạm, pháp nhân thương mại phạm tội chỉ bị áp dụng một hình phạt chính và có thể bị áp dụng một hoặc một số hình phạt bổ sung. Các hình phạt nhìn chung chủ yếu tác động vào lợi ích kinh tế, tài chính của pháp nhân.
Công ty Luật Ánh Sáng Việt là đơn vị chức năng phân phối dịch vụ tư vấn, tố tụng về nghành Thương mại, Hình sự .Trân trọng !
