Chùa Hoè Nhai tên chữ là Hồng Phúc tự ở số 19 phố Hàng Than, phường Nguyễn Trung Trực, quận Ba Đình, Hà Nội. Đây là ngôi chùa cổ, tương truyền có từ đời nhà Lý.
Theo văn bia năm Chính hòa 24 ( 1703 ) đời vua Lê Hy Tông ( 1676 – 1705 ) do Tiến sĩ Hồ Tông Mục soạn ghi ” chùa xây tại Hòe Nhai tại bến Đông Bộ Đầu “. Văn Bia còn có đoạn miêu tả vị thế chùa như sau :” Hồng Phúc ở thủ đô hà nội
Núi Nùng như vạt áo
Sông Nhị như giải sống lưngHồ Trúc Bạch chắn ngangDòng Tô Lịch vòng lạiĐây thực là chốn Tùng Lâm truyền kiếp của đất Thăng Long … “Chùa Hòe Nhai trải qua nhiều lần thay thế sửa chữa lớn khá tiếp tục vào những năm 1699, 1703, 1812, 1894, 1920, 1946, 2010. Phạm vi chùa trước kia khá lớn, sang thời Pháp thuộc bị thu lại như lúc bấy giờ .Chùa này là chốn đại tổ đình của Phật giáo miền Bắc nói riêng và Nước Ta nói chung từ thế kỷ 17, có đến 2 vị quốc sư, 5 vị Tăng Thống, Pháp chủ xuất thân, trụ trì ở đây – một điều vô cùng hiếm gặp ở những chùa Việt nam :
- Đạo Nam Quốc Sư, Thông Giác Thủy Nguyệt Thiền Sư, Đại Tổ Tông Tào Động Việt Nam.
- Đại Tuệ Quốc Sư, Chân Dung Tông Diễn Thiền sư, Nhị tổ Tông Tào Động Việt Nam.
- Tăng Thống Tịnh Giác Từ Sơn Hành Nhất Thiền Sư.
- Tăng Thống Hải Điện Mật Đa Thiền Sư.
- Tăng Thống Khoan Dực Phổ Chiếu Thiền Sư.
- Thiền gia pháp chủ Thích Thanh Hanh Đại Lão Hòa Thượng (1840 – 1936), đây là ngôi chùa ngài xuất gia năm 10 tuổi với sư tổ họ Nguyễn ở đây.
- Pháp Chủ Thích Đức Nhuận Đại Lão hòa thượng (1897 – 1993) trụ trì chùa giai đoạn 1980 – 1993.
Một số pho tượng trong chùa Hòe Nhai, trong đó có bức tượng Phật ngồi trên lưng một vị vua đang phủ phục
Chùa được xây dựng theo kiểu chữ công trên diện tích khoảng 3000 m2 gồm 2 tòa bái đường 5 gian, chính điện 3 gian, nhà tổ 7 gian. Phía trước là chính điện, phía sau là nhà tổ và tăng phòng, xung quanh là hành lang. Thượng điện còn giữ được nhiều bức chạm hình tứ linh và các cửa võng sơn son thếp vàng. Chùa có nhiều tượng Phật được bày làm 6 lớp. Tổng số tượng ở chùa Hòe Nhai gồm 68 pho, được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau như đồng hun, gỗ quý, đất nện, được sơn son thếp vàng. Chùa có một quả chuông mang niên hiệu Long Đức 3 (1734). Sân chùa có hai ngọn tháp cao 3 tầng. Trong chùa còn có đến 28 tấm bia, cổ hơn cả là bia dựng năm Chính Hoà 24 (1703) ghi rõ vị trí chùa ở phường Hoè Nhai, tại Đông Bộ Đầu tức Bến Đông. Chính nhờ bia này mà giới sử học ngày nay xác định được vị trí trận chiến thắng ngày 29 tháng 1 năm 1258 của quân nhà Trần mà sử chép là chiến thắng Đông Bộ Đầu, đuổi quân Nguyên, giải phóng kinh thành có vị trí ở khu vực gần chùa Hoè Nhai ngày nay.
Tập tin:Chùa hòe nhai Thích Thanh Khánh.jpg Đại Lão Hòa Thượng Thích Thanh Khánh trụ trì chùa Hòe Nhai lúc sinh tiền đang chú nguyện Thượng lương ( thanh nóc nhà ) trong dịp trùng tu chùa nhân đại lễ 1000 năm Thăng Long TP. Hà NộiTrong chùa có nhiều tượng cổ, cổ nhất là tượng Cửu Long ( Thích Ca sơ sinh ). Đặc sắc nhất pho tượng kép hình một vị vua quỳ để tượng Phật trên sống lưng. Tương truyền sau khi vua Lê Hy Tông đuổi nhiều hòa thượng lên núi, sư Tông Diễn ( Tổ Cua ) đã thức tỉnh vua, nên vua Lê Hy Tông cho làm pho tượng này bộc lộ sự sám hối của mình .Chùa còn bộ Tượng Dược Sư tam tôn ( Dược Sư Phật, Nhật Quang Bồ tát, Nguyệt Quang bồ tát ) cổ nhất việt nam, cùng với một bộ Hoa Nghiêm Tam thánh, những tượng Phật, Bồ tát này đặc biệt quan trọng nhất Nước Ta vì tạo hình đầu trọc như 1 vị sư chứ không có tóc bụt ốc, …
Giới điệp của thiền sư Đạo lịch chùa Hòe Nhai Hộ địệp giới Đại Quang Tự giới đàn năm bính tuấtChùa Hòe Nhai là ” chốn tổ ” của phái Tào Động, một trong hai phái lớn của Phật giáo ở miền Bắc Nước Ta .
Di vật quý[sửa|sửa mã nguồn]
- Khánh Đồng: cao 1m, rộng 1.5m, đúc năm giáp Dần niên hiệu Long Đức thứ 3 (1734) đời Lê Thuần Tông
- Trống Đồng: đúc vào niên hiệu Tự Đức (1848 – 1883) nhà Nguyễn
- 28 Tấm bia đá, cổ nhất là bia Chính hòa thứ 24 (1703)
- Tháp Ấn Quang xây năm 1963 thờ Hòa thượng Thích Quảng Đức, người đã vị pháp vong thân
Nhà Sư Tại chùa Hòe Nhai đầu thế kỷ 20 do Pháp Chụp (trong hình là cụ Thích Tâm Viên ?)
Các đời Trụ trì[sửa|sửa mã nguồn]
- Đặng Đức Siêu (2006). Sổ tay Văn Hoá Việt Nam. Nhà Xuất Bản Lao động.
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
