Vùng biển Nước Ta gồm có nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa thuộc chủ quyền lãnh thổ, quyền chủ quyền lãnh thổ và quyền tài phán vương quốc của Nước Ta, được xác lập theo pháp lý Nước Ta, điều ước quốc tế về biên giới chủ quyền lãnh thổ mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và tương thích với Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982.
Theo Điều 17 Luật Biển Nước Ta năm 2012 pháp luật Thềm lục địa là vùng đáy biển và lòng đất dưới đáy biển, tiếp nối và nằm ngoài lãnh hải Nước Ta, trên hàng loạt phần lê dài tự nhiên của chủ quyền lãnh thổ đất liền, những hòn đảo và quần đảo của Nước Ta cho đến mép ngoài của rìa lục địa. Trong trường hợp mép ngoài của rìa lục địa này cách đường cơ sở chưa đủ 200 hải lý thì thềm lục địa nơi đó được lê dài đến 200 hải lý tính từ đường cơ sở.
Trong trường hợp mép ngoài của rìa lục địa này vượt quá 200 hải lý tính từ đường cơ sở thì thềm lục địa nơi đó được kéo dài không quá 350 hải lý tính từ đường cơ sở hoặc không quá 100 hải lý tính từ đường đẳng sâu 2.500 mét.
Theo khoản 3 Điều 76 Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, lao lý Rìa lục địa là phần lê dài ngập dưới nước của lục địa vương quốc ven biên, cấu thành bởi đáy biển tương ứng với thềm, dốc và bờ, cũng như lòng đất dưới đáy của chúng. Rìa lục địa không gồm có những đáy của đại dương ở độ sâu lớn, với những dải núi đại dương của chúng, cũng không gồm có lòng đất dưới đáy của chúng. Từ những pháp luật trên, hoàn toàn có thể thấy ranh giới của thềm lục địa được xác lập như sau : – Ranh giới trong : Thềm lục địa pháp lý của vương quốc ven biển gồm đáy biển và lòng đất dưới đáy biển bên ngoài lãnh hải của vương quốc đó. Điều này có nghĩa là, ranh giới phía trong của thềm lục địa pháp lý chính là ranh giới phía ngoài của lãnh hải. – Ranh giới ngoài : Ranh giới ngoài của thềm lục địa pháp lý được xác lập theo một trong hai trường hợp sau : + Thứ nhất, khi bờ ngoài của rìa lục địa cách đường cơ sở một khoảng cách hẹp hơn hoặc bằng 200 hải lý thì vương quốc ven biển có quyền xác lập ranh giới ngoài của thềm lục địa pháp lý tới đường nối tiếp những điểm cách điểm gần nhất của đường cơ sở một khoảng cách 200 hải lý. + Thứ hai, khi bờ ngoài của rìa lục địa cách đường cơ sở một khoảng cách lớn hơn 200 hải lý thì ranh giới ngoài của thềm lục địa pháp lý chính là bờ ngoài của rìa lục địa. Bờ ngoài của rìa lục địa được xác lập theo pháp luật tại khoản 4 Điều 76 Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 như sau : – Theo bề dày trầm tích : Đường vạch nối những điểm cố định và thắt chặt tận cùng nào mà bề dày lớp đá trầm tích tối thiểu cũng bằng một Tỷ Lệ khoảng cách từ điểm được xét cho tới chân dốc lục địa ; – Hoặc theo khoảng cách : Đường vạch nối những điểm cố định và thắt chặt ở cách chân dốc lục địa nhiều nhất là 60 hải lý.
Căn cứ theo Điều 18 của Luật Biển Nước Ta năm 2012, pháp luật chế độ pháp lý của vùng thềm lục địa như sau :
“ Điều 18. Chế độ pháp lý của thềm lục địa
1. Nhà nước triển khai quyền chủ quyền lãnh thổ so với thềm lục địa về thăm dò, khai thác tài nguyên. 2. Quyền chủ quyền lãnh thổ pháp luật tại khoản 1 Điều này có đặc thù độc quyền, không ai có quyền triển khai hoạt động giải trí thăm dò thềm lục địa hoặc khai thác tài nguyên của thềm lục địa nếu không có sự chấp thuận đồng ý của nhà nước Nước Ta. 3. Nhà nước có quyền khai thác lòng đất dưới đáy biển, được cho phép và lao lý việc khoan nhằm mục đích bất kỳ mục đích nào ở thềm lục địa.
4. Nhà nước tôn trọng quyền đặt dây cáp, ống dẫn ngầm và hoạt động sử dụng biển hợp pháp khác của các quốc gia khác ở thềm lục địa Việt Nam theo quy định của Luật này và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, không làm phương hại đến quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia và lợi ích quốc gia trên biển của Việt Nam.
Việc lắp ráp dây cáp và ống dẫn ngầm phải có sự đồng ý chấp thuận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Nước Ta. 5. Tổ chức, cá thể quốc tế được tham gia thăm dò, sử dụng, khai thác tài nguyên, điều tra và nghiên cứu khoa học, lắp ráp thiết bị và khu công trình ở thềm lục địa của Nước Ta trên cơ sở điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, hợp đồng ký kết theo lao lý của pháp lý Nước Ta hoặc được phép của nhà nước Nước Ta. ”
a. Quyền của vương quốc ven biển + Thứ nhất, quyền chủ quyền lãnh thổ so với tài nguyên vạn vật thiên nhiên. Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền lãnh thổ về mặt thăm dò và khai thác tài nguyên vạn vật thiên nhiên tại thềm lục địa. Tài nguyên vạn vật thiên nhiên tại thềm lục địa không chỉ có tài nguyên phi sinh vật mà còn cả tài nguyên sinh vật thuộc loại định cư. Quốc gia ven biển không chỉ có quyền chủ quyền lãnh thổ so với tài nguyên của thềm lục địa mà còn so với cả chính thềm lục địa. Các quyền chủ quyền lãnh thổ của vương quốc ven biển về mặt thăm dò, khai thác tài nguyên vạn vật thiên nhiên ở thềm lục địa mang tính độc quyền, nghĩa là nếu vương quốc ven biển này không thăm dò thềm lục địa hay không khai thác tài nguyên vạn vật thiên nhiên của thềm lục địa thì không ai có quyền thực thi những hoạt động giải trí này, nếu không có sự thỏa thuận hợp tác rõ ràng của những vương quốc đó. Các quyền của vương quốc ven biển so với thềm lục địa không phụ thuộc vào vào sự chiếm hữu thật sự hay danh nghĩa, cũng như vào bất kể công bố rõ ràng nào. Các quyền này không hề chuyển nhượng ủy quyền và không hề mất hiệu lực hiện hành so với vương quốc ven biển. + Thứ hai, quyền tài phán của vương quốc ven biển : Bên cạnh quyền chủ quyền lãnh thổ so với việc thăm dò và khai thác những tài nguyên vạn vật thiên nhiên trên thềm lục địa, vương quốc ven biển còn có những quyền tài phán đổi với những hòn đảo tự tạo, những thiết bị, khu công trình trên thềm lục địa, quyền tài phán về điều tra và nghiên cứu khoa học biển, quyền tài phán về bảo vệ và gìn giữ môi trường tự nhiên biển tương tự như như trong vùng độc quyền kinh tế tài chính nhằm mục đích ngăn ngừa, hạn chế ô nhiễm do những hoạt động giải trí tương quan đến đáy biển thuộc quyền tài phán vương quốc. + Quyền lợi của những vương quốc ven biển có thềm lục địa rộng cũng bị hạn chế bởi hai lao lý sau : Thứ nhất, vương quốc ven biển có thềm lục địa lan rộng ra quá 200 hải lý kể từ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải phải xác lập rõ tọa độ, thông tin những thông tin về những ranh giới ngoài của thềm lục địa cho Ủy ban ranh giới thềm lục địa. Quốc gia ven biển thực thi điều này khi có điều kiện kèm theo và trong bất kỳ thực trạng nào trong một thời hạn 10 năm kể từ khi Công ước có hiệu lực hiện hành so với vương quốc này. Hội nghị những nước thành viên công ước đã thỏa thuận hợp tác thời gian cuối để thông tin về ranh giới nói trên là vào năm 2009. Thứ hai, vương quốc ven biển có thềm lục địa lan rộng ra quá 200 hải lý kể từ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải phải có nghĩa vụ và trách nhiệm góp phần bằng tiền hay bằng hiện vật về việc khai thác những tài nguyên vạn vật thiên nhiên không sinh vật của thềm lục địa nằm ngoài 200 hải lý kể từ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải. b. Quyền của những vương quốc khác Tất cả những vương quốc đều có quyền tự do hàng hải, tự do hàng không. Các quyền của vương quốc ven biển so với thềm lục địa không đụng chạm đến chế độ pháp lý của vùng nước ở phía trên hay của vùng trời phía trên vùng nước này. Việc vương quốc ven biển thực thi những quyền của mình so với thềm lục địa không được gây thiệt hại đến hàng hải hay những quyền và tự do khác của những vương quốc đã được Công ước thừa nhận, cũng không được cản trở việc thực thi những quyền này. Tất cả những vương quốc đều có quyền đặt dây cáp và ống dẫn ngầm tại thềm lục địa. Tuy nhiên, quyền này của những vương quốc có một số ít hạn chế sau :
– Trong điều kiện khi quốc gia ven biển thi hành các biện pháp hợp lý nhằm thăm dò thềm lục địa, khai thác tài nguyên thiên nhiên của thềm lục địa và ngăn ngừa, hạn chế và chế ngự ô nhiễm do ống dẫn ngầm gây ra, quốc gia ven biển có quyền hạn chế quyền lắp đặt hệ thống ống dẫn ngầm của các quốc gia khác.
– Quốc gia đặt ống dẫn ngầm phải thỏa thuận hợp tác với vương quốc ven biển về tuyến đường đi của ống dẫn. – Khi đặt những dây cáp và ống dẫn ngầm, những vương quốc phải tính đến những dây cáp và ống ngầm đã được đặt từ trước, đặc biệt quan trọng họ cần chú ý quan tâm không làm hại đến năng lực thay thế sửa chữa những đường dây cáp và ống dẫn đó.
Luật Hoàng Anh
