Hành vi hành chính thuộc đối tượng khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật.
Tại khoản 2 Điều 1 Nghị quyết số 02/2011 / NQ-HĐTP ngày 29/11/2011 của Hội đồng Thầm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn về hành vi hành chính thuộc đối tượng người tiêu dùng khởi kiện vụ án hành chính như sau :
“Hành vi hành chính thuộc đối tượng khởi kiện để yêu cầu Toà án giải quyết vụ án hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật. Việc xác định hành vi hành chính khi nào là của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, khi nào là của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác và khi nào là không thực hiện nhiệm vụ, công vụ phải căn cứ vào quy định của pháp luật về thẩm quyền, thời hạn thực hiện đối với nhiệm vụ, công vụ đó và phân biệt như sau:
- Trường hợp theo quy định của pháp luật, việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ cụ thể là của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, nhưng do người trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác đó thực hiện theo sự phân công hoặc uỷ quyền, uỷ nhiệm thì hành vi đó là hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác mà không phải là hành vi hành chính của người đã thực hiện hành vi hành chính đó;
Ví dụ: Theo quy định tại Điều 126 của Luật đất đai thì hồ sơ chuyển đổi quyền sử dụng đất nộp tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Ông Nguyễn Văn A đã nộp hồ sơ xin chuyển đổi quyền sử dụng đất tại Ủy ban nhân dân xã X theo đúng quy định, nhưng bà Trần Thị C là cán bộ nhận hồ sơ của Ủy ban nhân dân xã X đã trả lại hồ sơ cho ông A và không nêu lý do của việc trả lại hồ sơ đó. Trong trường hợp này, việc trả lại hồ sơ cho ông A là hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân xã X mà không phải là hành vi hành chính của bà Trần Thị C.
- Trường hợp theo quy định của pháp luật, việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ cụ thể là của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác thì việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ cụ thể đó là hành vi hành chính của người có thẩm quyền, không phụ thuộc vào việc họ trực tiếp thực hiện hay phân công, uỷ quyền, uỷ nhiệm cho người khác thực hiện;
Ví dụ : Theo lao lý của pháp lý thì quản trị Ủy ban nhân dân xã H là người có thẩm quyền tổ chức triển khai việc cưỡng chế thi hành quyết định hành động xử phạt vi phạm hành chính trong nghành đất đai so với ông D, nhưng đã ủy nhiệm cho Phó quản trị Ủy ban nhân dân xã H trực tiếp tổ chức triển khai việc cưỡng chế. Trong trường hợp này, việc cưỡng chế thi hành quyết định hành động xử phạt vi phạm hành chính so với ông D là hành vi hành chính của quản trị Ủy ban nhân dân xã H mà không phải là hành vi hành chính của Phó quản trị Ủy ban nhân dân xã H .
- Trường hợp theo quy định của pháp luật, việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ cụ thể là của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, nhưng hết thời hạn theo quy định của pháp luật mà cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác không thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì hành vi không thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó là hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, không phụ thuộc vào việc nhiệm vụ, công vụ đó được phân công, uỷ quyền, uỷ nhiệm cho người cụ thể nào trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác đó thực hiện;
Ví dụ : Theo pháp luật tại Điều 7 của Nghị định số 88/2006 / NĐ-CP ngày 29-8-2006 của nhà nước về ĐK kinh doanh thương mại thì Phòng ĐK kinh doanh thương mại thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh A có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận ĐK kinh doanh thương mại cho những doanh nghiệp được xây dựng trong địa giới hành chính tỉnh. Doanh nghiệp N đã nộp không thiếu hồ sơ ĐK kinh doanh thương mại hợp lệ, nhưng quá thời hạn mà pháp lý lao lý, Phòng ĐK kinh doanh thương mại không cấp Giấy chứng nhận ĐK kinh doanh thương mại cho doanh nghiệp N. Trong trường hợp này, việc không cấp Giấy chứng nhận ĐK kinh doanh thương mại cho doanh nghiệp N là hành vi hành chính của Phòng ĐK kinh doanh thương mại thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh A .
- Trường hợp theo quy định của pháp luật, việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ cụ thể là của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, nhưng hết thời hạn theo quy định của pháp luật mà người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức khác không thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì hành vi không thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó là hành vi hành chính của người có thẩm quyền, không phụ thuộc vào việc họ đã phân công, uỷ quyền, uỷ nhiệm cho người khác thực hiện.
Ví dụ : Theo pháp luật tại Điều 30 của Luật cư trú thì trong thời hạn 03 ngày thao tác, kể từ ngày nhận đủ sách vở theo lao lý, Trưởng Công an xã, phường, thị xã phải cấp sổ tạm trú cho hộ mái ấm gia đình hoặc cá thể đề xuất. Bà X đã nộp đủ sách vở theo lao lý đề nghị Trưởng Công an xã N cấp sổ tạm trú, nhưng quá thời hạn 03 ngày thao tác, kể từ ngày nhận đủ sách vở mà Trưởng Công an xã N không cấp sổ tạm trú cho bà X. Trong trường hợp này, việc không cấp sổ tạm trú cho bà X là hành vi hành chính của Trưởng Công an xã N ” .
