* Thứ trưởng Bộ Tài nguyên – môi trường Trần Hồng Hà: Áp dụng chế tài cứng rắn nhất
 Phóng to |
| Sơ đồ đường ống kỹ thuật bơm dịch thải lỏng của Vedan trực tiếp ra sông Thị Vải – Đồ họa: v.cường |
Đi vào cảng Gò Dầu A ( ấp 1, xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai ) người ta thuận tiện phát hiện phía bên phải cổng phụ Công ty Vedan dãy bồn chứa mật rỉ đường sừng sững. Rất khó để nhận ra công ty này đã chứa nước bẩn trong dãy bồn được “ mạo danh ” chứa mật rỉ đường này để rồi sau đó tìm cách xả ra sông Thị Vải .
Bắt quả tang Vedan xả nước thải ra sông Thị Vải Vedan đã phản bội người tiêu dùng ! Vedan “ giết ” sông Thị Vải Hoa hậu nhặt rác và dòng nước thải từ Vedan Sông Thị Vải không còn … thở
Theo đoàn kiểm tra Bộ Tài nguyên – môi trường, tại 12 bồn chứa mật rỉ đường có dung tích 15.000m3, đoàn phát hiện bồn thứ hai (hàng thứ hai) có dấu hiệu bất thường như phủ rêu xanh, bám bụi, thành bể mát lạnh trong khi các bồn khác nóng và không bám bụi. Giải thích với đoàn bồn này chứa chất gì, đại diện công ty tỏ ra lúng túng, nói không biết nhưng sau đó vội “đính chính” đó là bồn chứa… dung dịch sau lên men.
Ngụy trang … “ kiểu Vedan ”
Nghi ngờ có hành vi gian dối, đoàn kiểm tra nhu yếu Vedan quản lý và vận hành đường ống từ bồn này ra phía cầu cảng. Ông Yeh Sheau Yeh ( giám đốc văn phòng tổng giám đốc ) phải miễn cưỡng mời ông Lin Mao Fu ( cán bộ quản lý và vận hành dung dịch sau lên men của xí nghiệp sản xuất ) bật cầu dao điện cho quản lý và vận hành máy bơm. Lúc này, đoàn kiểm tra phát hiện dịch lỏng có màu nâu đỏ và mùi hôi mật rỉ chảy ra miệng xả được nối thông với hai trụ bơm cắm sâu xuống nước 7-8 m, đặt trong một thùng sắt tại cầu cảng số 2 thuộc khu vực cảng Gò Dầu A. Điều đáng nói là hai trụ bơm này cũng được ngụy trang như hai máy bơm để hút nước từ sông Thị Vải vào xí nghiệp sản xuất .
Tiếp tục kiểm tra mạng lưới hệ thống hai trụ bơm trên, đoàn phát hiện thêm tại khu vực bể bán âm chứa dịch thải sau sản xuất lysin và bột ngọt ( dung tích 6.000 – 7.000 m3 ) có ống hút máy bơm đặt trong bể, đầu ra chia làm ba hướng với ba đường ống khác nhau. Trong đó có một đường ống chính nối với hai trụ bơm của cầu cảng số hai. Khi đoàn kiểm tra nhu yếu mở toàn bộ những van khóa đường ống ra phía cầu cảng, đồng thời khóa những van còn lại và quản lý và vận hành máy bơm tại bể bán âm chứa dịch thải thì cũng phát hiện dịch lỏng màu nâu đỏ, có mùi hôi mật rỉ chảy ra và xả thẳng ra sông Thị Vải .
Theo lời khai của ông Lin Mao Fu, mỗi ngày mạng lưới hệ thống này bơm chất thải ra sông Thị Vải khoảng chừng hai giờ. Bất ngờ hơn khi ông Fu thừa nhận mạng lưới hệ thống bơm và đường ống kỹ thuật do Vedan lắp ráp quản lý và vận hành đã 14 năm nay. Ngoài ông Fu, mạng lưới hệ thống bí hiểm này chỉ có một người Đài Loan khác được biết và quản lý và vận hành là ông Wang Chin Tien .
Đoàn kiểm tra Kết luận : Vedan phong cách thiết kế và lắp ráp mạng lưới hệ thống bơm, đường ống kỹ thuật để bơm dịch thải lỏng của nhà máy sản xuất sản xuất lysin, nhà máy sản xuất bột ngọt, nhà máy sản xuất sản xuất PGA từ bể bán âm dung tích 6.000 – 7.000 m3 và bồn chứa 15.000 m3 để bơm và xả trực tiếp vào sông Thị Vải. Việc lắp ráp mạng lưới hệ thống xả dịch thải của Vedan trái với quy trình tiến độ kỹ thuật giải quyết và xử lý chất thải ( nước thải, dịch thải lỏng ), không đúng với nội dung báo cáo giải trình môi trường đã được phê duyệt và vi phạm những pháp luật của pháp lý về bảo vệ môi trường .
Trả lời thắc mắc của chúng tôi vì sao những cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai nhiều lần kiểm tra mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải của Vedan nhưng không phát hiện vấn đề gian dối này ? Ông Hoàng Văn Thống, chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Đồng Nai, nói : “ Đây là một mạng lưới hệ thống kỹ thuật rất phức tạp và phức tạp, ở Lever địa phương Đồng Nai không đủ người, nhiệm vụ và phương tiện kỹ thuật để phát hiện hành vi gian dối này ” .
Vedan thải gì ra sông Thị Vải ?
Phóng to |
| Họng cống đưa nước thải từ nhà máy Vedan ra sông Thị Vải (tại ấp 1, xã Phước Thái, Long Thành, Đồng Nai) – Ảnh: Hà Mi |
Lĩnh vực hoạt động của Công ty Vedan là sản xuất bột ngọt, tinh bột, nước đường, xút (NaOH), axit (HCl), phân bón… Theo các nhà chuyên môn, trong quá trình sản xuất các sản phẩm này, nước thải (hay chất thải nói chung) của công ty có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường, song đáng ngại nhất là chất độc cyanure.
Lĩnh vực hoạt động giải trí của Công ty Vedan là sản xuất bột ngọt, tinh bột, nước đường, xút ( NaOH ), axit ( HCl ), phân bón … Theo những nhà chuyên môn, trong quy trình sản xuất những mẫu sản phẩm này, nước thải ( hay chất thải nói chung ) của công ty có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường, tuy nhiên đáng ngại nhất là chất độc cyanure .Năm 2006, đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên – môi trường từng “ hỏi thăm ” đột xuất Công ty Vedan. Vào thời gian này, Công ty Vedan có ba mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải khác nhau : mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải chế biến tinh bột biến tính bằng công nghệ UASB ( gọi tắt là mạng lưới hệ thống UASB ), giải quyết và xử lý nước thải chế biến tinh bột bằng mạng lưới hệ thống hồ sinh học tự nhiên, mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải sinh học sản xuất lysin từ mật rỉ đường .
Nước thải sau giải quyết và xử lý của mạng lưới hệ thống UASB còn lưu lại hàm lượng cyanure ở mức vượt tiêu chuẩn được cho phép thấp nhất là bảy lần và cao nhất 34 lần, trong khi tiêu chuẩn việt nam số lượng giới hạn hàm lượng loại chất ô nhiễm này có trong nước thải sau giải quyết và xử lý phải nhỏ hơn 0,1 mg / lít .
Mức độ nguy cơ tiềm ẩn cho môi trường chưa dừng lại ở đó. Trong nước thải sau giải quyết và xử lý của mạng lưới hệ thống hồ sinh học ở Công ty Vedan, cơ quan chức năng còn phát hiện có mẫu nước thải mà hàm lượng chất cyanure chứa trong đó vượt tiêu chuẩn việt nam đến 5.600 lần – một mức gây ô nhiễm ô nhiễm rất lớn. Trong nước thải sau mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý này, nhiều chất ô nhiễm khác như BOD ( nhu yếu oxy sinh học ), COD ( nhu yếu oxy hóa học ), amoniac … đều vượt tiêu chuẩn được cho phép rất nhiều lần. Riêng tiêu chuẩn về vi sinh vật gây bệnh vượt tiêu chuẩn ( mức cao nhất ) đến 1.460 lần. Ngoài ra, nước thải sau giải quyết và xử lý của mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải sản xuất lysin còn hàm lượng cyanure, BOD, COD … vượt tiêu chuẩn một vài lần .
Từ thực tiễn này, tháng 8-2006 Bộ Tài nguyên – môi trường đã có báo cáo giải trình Thủ tướng nhà nước thực trạng ô nhiễm ở sông Thị Vải. Theo bộ này, có nhiều nguồn gây ô nhiễm sông Thị Vải được liệt kê như khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 và 2, Gò Dầu … và cả Công ty Vedan .
Tất cả những tác dụng kiểm tra, nghiên cứu và phân tích mẫu nước thải và nhìn nhận mức độ gây ô nhiễm ở Công ty Vedan đều được gửi đến chỉ huy Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Đồng Nai cũng như những cơ quan chức năng của tỉnh này .
Cũng tại đợt kiểm tra trong năm 2006 của Bộ Tài nguyên – môi trường, đoàn kiểm tra đã phát hiện ở Công ty Vedan có hiện tượng xả trực tiếp nước thải không qua xử lý vào sông Thị Vải. Sau khi phân tích nước thải tại cống thoát nổi thuộc bộ phận sản xuất phân vi sinh của Công ty Vedan, cơ quan chức năng đánh giá tuy khối lượng nước thải nhỏ nhưng hàm lượng các chất ô nhiễm rất cao. Như cyanure vượt tiêu chuẩn 76 lần, trong khi nhiều chất gây ô nhiễm khác vượt tiêu chuẩn từ vài chục đến hàng trăm lần…
|
GS.TS Đặng Kim Chi (chủ tịch Hội đồng khoa học kỹ thuật Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường VN):
Vedan làm trái cam kết
Vedan từng là đơn vị chức năng có “ lịch sử dân tộc ” tương quan việc xả nước thải chưa qua giải quyết và xử lý ra sông. Nếu đúng như báo chí truyền thông nêu thì việc làm của doanh nghiệp này đã vi phạm nghiêm trọng Luật bảo vệ môi trường. Đây là việc làm cố ý, vì khoảng chừng tháng 8-2007 tại hội đồng đánh giá và thẩm định báo cáo giải trình xin cấp phép xả thải được tổ chức triển khai tại Cục Quản lý tài nguyên nước ( Bộ Tài nguyên – môi trường ), Vedan đều cam kết xả nước thải đã qua mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải tập trung chuyên sâu đạt tiêu chuẩn được cho phép rồi mới được xả thải ra nguồn tiếp đón. Nhưng tại thời gian này, việc Vedan bị bắt quả tang xả nước thải không qua giải quyết và xử lý tức là Vedan đã bỏ lỡ toàn bộ những điều đã cam kết .
Các đoàn thanh tra, kiểm tra thường đạt hiệu suất cao không cao vì doanh nghiệp vẫn bằng cách nào đó để biết trước và dữ thế chủ động tìm cách đối phó. Chính vì thế, cần phải kiến thiết xây dựng thiết bị quan trắc tiên tiến và phát triển thao tác tự động hóa tại những cửa xả thải. Hệ thống quan trắc tự động hóa này sẽ giám sát ngặt nghèo thực trạng ô nhiễm, đồng thời phát hiện ngay đơn vị chức năng cố ý vi phạm .
X.Long ghi
Vedan từng được ý kiến đề nghị khen vì “ nỗ lực bảo vệ môi trường ”
Cuối năm 2004, ông Lê Viết Hưng, giám đốc Sở Tài nguyên – môi trường tỉnh Đồng Nai, đã ký văn bản gửi Hội đồng thi đua khen thưởng tỉnh đề xuất khen thưởng Công ty CP hữu hạn Vedan Nước Ta ( Công ty Vedan ). Văn bản nêu rõ : “ Trong những năm qua, với tính năng quản trị nhà nước về bảo vệ môi trường trên địa phận tỉnh Đồng Nai, Sở Tài nguyên – môi trường đã kiểm tra giám sát việc tuân thủ pháp lý về nghành nghề dịch vụ bảo vệ môi trường so với Công ty Vedan Nước Ta ” .
Có ba nguyên do để Sở Tài nguyên – môi trường tỉnh Đồng Nai ý kiến đề nghị khen thưởng. Một trong số đó là “ từ một công ty mới góp vốn đầu tư có gây tác động ảnh hưởng lớn đến môi trường nước khu vực sông Thị Vải những năm 1994 – 1999, nay đã cố gắng nỗ lực khắc phục, giải quyết và xử lý cơ bản nước thải sản xuất, những mẫu nước thải qua kiểm tra gần đây đạt tiêu chuẩn môi trường loại B – tiêu chuẩn việt nam ” .
Q.T.
Áp dụng chế tài cứng rắn nhất
Trao đổi với báo chí tối 15-9, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên – môi trường Trần Hồng Hà cho biết :
– Trong hai năm 2005 – 2006, bộ đã chỉ huy kiểm tra liên tục so với Vedan. Qua những lần kiểm tra này phát hiện những yếu tố về môi trường, bộ đã nhu yếu có lộ trình khắc phục. Đợt kiểm tra tháng 8-2008 nằm trong kế hoạch kiểm tra tiếp theo của năm 2005 so với đơn vị chức năng này .
* Với những vi phạm của Vedan, quan điểm bộ ra làm sao ?
– Trường hợp của Vedan, quan điểm của Bộ Tài nguyên – môi trường và các bộ có liên quan từ năm 2005 đến bây giờ vẫn kiên trì kiểm tra và yêu cầu khắc phục. Tuy nhiên đến thời điểm này không thể chỉ đưa ra những hình thức xử phạt hành chính đơn thuần bằng tiền, kèm theo đó phải áp dụng những chế tài cứng rắn nhất, mạnh nhất.
* Như vậy, có năng lực đơn vị chức năng này bị ngừng hoạt động, thưa ông ?
– Điều đó nhờ vào vào quy trình xem xét đơn cử và những giải pháp khắc phục hậu quả của doanh nghiệp này. Đối với bộ, bản thân việc ngừng hoạt động doanh nghiệp không phải là tiềm năng của chúng tôi. Mục tiêu đề ra là làm thế nào để doanh nghiệp phân phối được những nhu yếu về môi trường. Nhưng nếu doanh nghiệp không có những nỗ lực trong thời hạn ngắn, có nghĩa là phải trong thời điểm tạm thời đình chỉ hình thức hoạt động giải trí của đơn vị chức năng này .
Xuân Long ghi
|
