GN – Từ năm 2007, tôi đã cùng tham gia vào 1 số ít câu lạc bộ san sẻ với người nghèo, vùng khó khăn vất vả trong năng lực .Bên cạnh đó, tôi còn tự tổ chức triển khai 1 số ít hoạt động giải trí đến với học viên vượt khó, người già, người bệnh. Mới nhất là chương trình “ Tình người nơi xóm trọ ”, san sẻ khó khăn vất vả với người dân tứ xứ mưu sinh ở Hồ Chí Minh, đang tạm trú trong những khu trọ gần nơi tôi đang ở ( thuộc thành phố 9, phường Trường Thọ, TP.Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh ). Họ bị tác động ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, sau thời hạn giãn cách lê dài từ 31-5 đến nay .
Nhìn lại, tôi thấy làm từ thiện không dễ nhưng cũng … thiệt dễ !
“Làm bằng cái tâm, khó lắm!”
Những anh chị đi trước trong công tác làm việc này nhắn nhủ tôi, làm từ thiện phải bằng cái tâm, khó lắm, không dễ. Đó là làm từ thiện với sự chăm chút từ khi khởi lên ý niệm san sẻ – giúp sức, làm thế nào để không phiền não vì việc này, cũng không để mình trở nên tự cao mỗi khi làm được một chương trình nào đó .
Thực tế, có những người rơi vào hai điều trên. Có thể vì bị áp lực đè nén từ chuyện hoạt động kinh tế tài chính cho chuyến đi khiến họ lo ngại, căng thẳng mệt mỏi. Cũng hoàn toàn có thể họ không có sự minh bạch trong kinh tế tài chính ( kêu gọi từ hội đồng ), dẫn tới việc đối phó dư luận, lăn tăn những số lượng …
Việc tự mãn hoặc thấy rằng mình quan trọng trong vai trò đứng đầu câu lạc bộ, người tổ chức triển khai chương trình, làm được việc, giúp được nhiều người cũng khiến người ấy “ kẹt ” lại. Thực ra, dù cá thể hay tập thể, trong việc thiện cũng cần sự chung tay góp phần của nhiều người, từ mạnh thường quân đến tình nguyện viên, chính quyền sở tại địa phương tương hỗ …
Thấy được sự thành công xuất sắc của hoạt động giải trí từ thiện nhờ vai trò của phần nhiều, dù là nhỏ nhất, ta sẽ dẹp được bản ngã của mình và hoàn toàn có thể làm được vĩnh viễn, hoan hỷ. Đồng thời, giữ được tâm “ tùy duyên ” trong việc thiện cũng làm mình nhẹ nhàng mỗi khi triển khai. Để một chương trình diễn ra tốt đẹp thực ra phải nghĩ về yếu tố nhân duyên này. Theo đó, cứ làm rất là mình, còn sự hưởng ứng hay chương trình suôn sẻ đến đâu cũng vui tươi, vì đó là tác dụng nằm ngoài sự quán xuyến của mình rồi. Làm việc gì, kể cả từ thiện, ai cũng mong nó như kế hoạch, nhưng như người xưa nói “ mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên ”. Thiên ở đây chính là yếu tố “ thiên thời, địa lợi, nhân hòa ”, hay theo nhà Phật là “ hội đủ nhân duyên ”. Tổ chức trên 10 chương trình “ Niềm vui giật mình ” – khuyến mãi ngay quà Tết cho người nghèo ở Nông Sơn ( Quảng Nam ) – tôi ngộ ra điều này. Có những lần hoạt động được sự góp phần rất nhanh, nhưng không ít lần trầy trật, có khi không đủ kinh phí đầu tư như dự kiến. Nhưng không vì vậy mà tôi buồn vui với việc thiếu vắng ấy, nhờ nghĩ tới chữ duyên .
Trở lại việc làm từ thiện từ cái tâm, tôi nghĩ đến niềm vui của việc làm ấy. Tránh hai biểu hiện lo ngại, cầu mong phải đạt được. Thành công của một chương trình, ai cũng có sự góp phần quan trọng, mỗi người trong mắt xích việc làm ấy đều hỗ tương, biết ơn nhau vì đã cùng chung tay, từ sức lực lao động đến tài lực. Khi đó, việc thiện sẽ mang lại niềm hạnh phúc, bình yên cho cả mình ( người trao ) và người nhận cũng như những tập sự của mình trong quy trình thực thi. Làm xong thì nhẹ nhàng buông xả .
Tôi nghĩ, niềm hỷ lạc từ đó sẽ lại trở thành món quà pháp thí mà tất cả chúng ta góp phần cho cuộc sống, giúp ta không kẹt lại bởi việc thiện mình làm .
Của cho và cách cho
Của cho, tôi nghĩ phải tương thích với từng địa phương, thời gian … Ví dụ, về vùng đồng bào vùng sâu vùng xa thì Tặng Ngay lương thực, thực phẩm sẽ giúp họ dễ sử dụng hơn là tiền. Hoặc khi có bão lụt, không phải cứ đoàn từ thiện nào cũng mang mì ăn liền Tặng Ngay tới tấp .
Ở đợt lũ 2020, tôi thấy việc “bội thực” quà là mì gói, bánh tét đã gây những tranh cãi trên mạng. Nắm rõ thông tin, điều tiết các chuyến tặng quà, ta có thể từ từ làm các chương trình/ công trình dân sinh mang tính lâu dài hơn thay vì đổ xô tặng quà nhu yếu phẩm khi nó đã quá nhiều hoặc đã đủ.
Trong đợt dịch Covid-19, khi Hồ Chí Minh thiếu vắng thực phẩm do nguồn hàng phân phối không được thông nòng đúng mức, hoàn toàn có thể thấy niềm tin “ nhường cơm sẻ áo ” của đồng bào lại được dấy lên can đảm và mạnh mẽ. Khắp nơi hướng về Thành Phố Hồ Chí Minh, từ thôn quê nghèo hay vùng rốn lũ vốn nhiều khó khăn vất vả cũng đều hoan hỷ góp người ít gạo, ít khoai, bầu, bí, mướp …, chung tay cho người Hồ Chí Minh chống dịch .
|
Trở lại việc tổ chức triển khai một chương trình từ thiện, để có sự xu thế quà cáp hay khu công trình tương thích thì người làm việc thiện, tổ chức triển khai từ thiện cần lắng nghe người dân, tham vấn với cán bộ địa phương. Cách đây 10 năm, khi còn tham gia với những nhóm từ thiện như Ngàn Hạc Giấy, Bước Chân Yêu Thương ( TP. Hồ Chí Minh ), mỗi lần tổ chức triển khai chương trình chúng tôi đều đi tiền trạm. Những chuyến đi như vậy một phần để xác lập rõ nơi mình đến thiếu thứ gì, có thật sự khó khăn vất vả, để trao cho đúng nơi thật sự cần. Và qua đó, mình tiếp xúc với địa phương để họ tư vấn giúp phương pháp làm, quà cáp hoặc khu công trình tương thích với văn hóa truyền thống, nhu yếu của dân cư. Mỗi chuyến đi của nhóm đều trao đúng người, đúng nơi, không tiêu tốn lãng phí kinh tế tài chính của những người tin cậy góp phần. Nhờ vậy, việc thiện nguyện mình làm cũng có sự dụng công, đặt để tâm vào đó một cách nghĩa vụ và trách nhiệm .
Đừng để việc từ thiện vì thành tích chi phối, rồi sau đó “biến chất” là điều mỗi người làm cần cẩn trọng. Câu nói “Hãy nhớ lại tâm niệm khi bắt đầu” là một lời nhắc mà người làm từ thiện tự răn để không rơi vào tâm thế mình là người cho, mình quan trọng thế này thế kia. Sự khiêm tốn, ân cần khi đến với người nghèo mới thực sự là từ thiện, để họ không bị tổn thương khi thấy mình được xã hội cưu mang.
Còn cách cho, đó là trao những phương tiện đi lại cho người khó dần cải tổ đời sống thay vì những “ con cá ” – những món quà tức thời, ăn liền, khiến họ ỷ lại. Tôi biết nhiều nhóm từ thiện lúc bấy giờ đã biến hóa phương pháp làm từ thiện, tăng cường những chương trình mang tính vĩnh viễn như làm đường bê-tông, cầu, xây trường, làm nhà, chăm sóc sự học, tương hỗ y tế … Trong đó, quan trọng nhất là những khu công trình dân số giúp biến hóa bộ mặt làng quê, giáo dục giúp đổi khác nhận thức và góp vốn đầu tư cho những nhân tài tương lai qua học bổng. Trao “ cần câu ” như vậy sẽ là cách làm nền tảng, có liên kết ngặt nghèo hơn với chính quyền sở tại để tránh những sự cố đáng tiếc trong quy trình triển khai .
Thái độ đem cho cũng là cách nuôi dưỡng tâm người trao. Về mặt gửi gắm niềm tin, mỗi lần Tặng Ngay quà tôi còn gia tâm “ mong cho người nhận món quà này được an vui, sớm nhận diện nhân quả để chuyển hóa tâm thức, sống an vui trong mọi thực trạng, vượt qua được khó khăn vất vả hiện tại để sau này có thời cơ hành thiện, giúp đời ” .
Không có tiền làm từ thiện được không?
Tất nhiên là được. Vì sự hiến Tặng Kèm không chỉ có quà vật chất mà còn những món quà niềm tin, dưới dạng nguồn năng lượng tích cực, lời nói có giá trị giúp người chuyển hóa .
Từ đầu mùa dịch, Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng, Đệ nhất Phó Pháp chủ kiêm Giám luật Hội đồng Chứng minh, Trưởng ban Trị sự Phật giáo TP.HCM đã kêu gọi Tăng Ni, Phật tử nỗ lực tu tập. Cấm túc an cư giữa mùa Covid-19, theo Trưởng lão Hòa thượng là “nghịch tăng thượng duyên”. Theo đó, khi không tổ chức hạ trường, chỉ tâm niệm an cư tại trú xứ, hành giả sẽ không rộn tâm vì phải tiếp khách, đón tiễn các đoàn đến thăm viếng, cúng dường…
Cái nhìn của bậc đạo cao luôn thấy “ cơ trong nguy ”, sách tấn mỗi người con Phật nỗ lực thực tập, thiết kế nguồn năng lượng an, định trong khó khăn vất vả để hiến Tặng Ngay cho mọi người, mọi loài. Đây là nguồn năng lượng giúp cân đối, chuyển hóa những xấu đi, khổ đau, lo ngại do những không an tâm, hệ lụy của dịch bệnh mang lại. Do vậy, ngồi yên, có niệm-định-tuệ cũng là từ thiện quý giá mà mỗi người có thực tập tỉnh giác hoàn toàn có thể làm. Đó chính là vô úy thí – Tặng Ngay sự không sợ hãi, một quà Tặng theo ý thức của Bồ-tát Quán Thế Âm .
Từ thiện là làm việc thiện từ tâm. Việc thiện ngoài hành vi ( thân ) thì còn bộc lộ trên ý – khẩu ( tâm lý và lời nói ). Cầu mong cho người bớt khổ, hay an ủi bằng lời nói, bài viết giúp người bình an hơn cũng là việc thiện .
Theo Phật giáo, việc thiện là việc lợi mình lợi người, ở hiện tại và cả tương lai. Nhớ điều này để làm gì cũng nhìn lại, quán chiếu, giữ tâm bình an mới là cái thiện trên mọi điều thiện biểu hiện trong đời .
