“ Chúng ta nên xem Facebook, YouTube, TikTok … là những “ sạp báo ” mới của báo chí truyền thông thời quy đổi số .Những “ sạp báo ” mới này hoàn toàn có thể tiếp cận bạn đọc nhanh và nhiều hơn cả sạp truyền thống lịch sử nếu biết cách tổ chức triển khai ”, Phó tổng biên tập Báo Tuổi trẻ Lê Xuân Trung san sẻ với Báo Giao thông xung quanh câu truyện làm thế nào để báo chí truyền thông hoàn toàn có thể cạnh tranh đối đầu được với mạng xã hội .
Phó tổng biên tập Báo Tuổi trẻ Lê Xuân Trung
Chờ bạn đọc đến với mình sẽ mất bạn đọc
Chưa bao giờ báo chí chịu sự canh tranh khốc liệt của mạng xã hội như hiện nay. Ông có nghĩ đến một lúc nào đó, báo chí sẽ hoàn toàn “lép vế” trước mạng xã hội?
Có thể nói mạng xã hội đang chiếm lợi thế về số lượng thông tin. Khi lên mạng xã hội, bạn đọc có vẻ như chìm đắm trong biển thông tin, từ thông tin cá thể, thông tin đồn đoán … nói chung là muôn hình vạn trạng. Trong khi báo chí truyền thông chỉ là một phần thông tin trên mạng xã hội mà thôi .
Bây giờ là thời cơ để báo chí truyền thông thay đổi và quy đổi số là công cụ để thay đổi. nhà nước đã phát hành chương trình quy đổi số. Bộ TT&TT đang thiết kế xây dựng dự thảo kế hoạch quy đổi số báo chí truyền thông đến năm 2025 và tầm nhìn 2030 .
Nếu bộ kiến thiết xây dựng được những đầu mối về công nghệ tiên tiến và có những hình thức tương hỗ báo chí truyền thông tương thích trong quy đổi số thì đó là thời cơ để báo chí truyền thông tăng trưởng .
Báo Tuổi Trẻ đã thực hiện chuyển đổi số như thế nào và kết quả ra sao, thưa ông?
Trước đây, Báo Tuổi trẻ có số lượng phát hành báo giấy rất lớn, sau đó góp vốn đầu tư thêm báo điện tử và truyền hình. Hiện nay, Tuổi trẻ sản xuất cả nội dung cho những kênh trên mạng xã hội như : YouTube, TikTok, Podcast …
Trận chung kết đội U23 Nước Ta – Đất nước xinh đẹp Thái Lan vừa qua, trong khi VTV tường thuật trực tiếp trong sân bóng Mỹ Đình thì phóng viên báo chí Tuổi trẻ livestream cổ động viên ngoài sân và phố đi bộ Nguyễn Huệ. Khi trong sân có 40.000 người theo dõi đang xem trực tiếp, thì ngoài sân có 44.000 người xem livestream của Tuổi trẻ .
Không chỉ livestream bóng đá, chúng tôi còn live rất nhiều sự kiện kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, giáo dục … Nếu không chuẩn bị sẵn sàng từ những năm trước về nhân lực và công nghệ tiên tiến thì Tuổi trẻ không hề làm live đủ chuẩn và đủ chất như lúc bấy giờ .
Từng có lần ông chia sẻ quan điểm “bạn đọc ở đâu, báo chí ở đó”, khi nói về cách thức tiếp cận bạn đọc, ông có thể nói rõ hơn?
Báo chí lúc bấy giờ đã bước sang một thời kỳ mới khi công nghệ tiên tiến tăng trưởng quá nhanh và mạng xã hội chi phối đời sống xã hội quá nhiều. Phần lớn công chúng báo chí truyền thông đã vận động và di chuyển lên mạng và họ xem những nội dung trên mạng xã hội như xem báo giấy trước đây .
Nếu báo chí truyền thông không biến hóa, vẫn chờ bạn đọc đến với mình thì sẽ ngày càng mất bạn đọc. Vì vậy, báo chí truyền thông phải tìm đến bạn đọc bằng cách “ bạn đọc ở đâu, báo chí truyền thông ở đó ” .
Bạn đọc tiếp cận báo chí truyền thông qua điện thoại thông minh, máy tính … báo chí truyền thông cũng phải Open trên máy tính, điện thoại cảm ứng … một cách rất là nhạy bén, kịp thời để Giao hàng bạn đọc .
Bạn đọc ở đâu, báo chí phải ở đó!
Có thực tế là nếu báo chí hiện nay không tiếp cận và tranh thủ hệ sinh thái mạng xã hội, rất khó thu hút được bạn đọc, ông nghĩ sao?
Báo chí nên xác lập mạng xã hội là kênh phân phối mới để dữ thế chủ động Open trên đó. Thay vì trước đây phát hành báo giấy ra sạp thì giờ đây phát hành báo trực tuyến trên mạng xã hội .
Chúng ta nên xem Facebook, YouTube, TikTok … là những “ sạp báo ” mới của báo chí truyền thông thời quy đổi số. Những “ sạp báo ” mới này hoàn toàn có thể tiếp cận bạn đọc nhanh và nhiều hơn cả sạp truyền thống lịch sử nếu biết cách tổ chức triển khai .
Hiện, mạng xã hội đang khai thác tối đa nguồn thông tin của báo chí và thu lợi rất lớn. Theo ông, pháp luật cần thay đổi thế nào để buộc mạng xã hội phải chia sẻ lợi nhuận cho báo chí như nhiều nước đã áp dụng?
Đúng là lúc bấy giờ mạng xã hội biết cách khai thác báo chí truyền thông để làm giàu thông tin cho họ. Điều đó cũng tạo bất lợi cho cơ quan báo chí truyền thông vì giảm bạn đọc và giảm nguồn thu .
Tuy nhiên, nếu báo chí sản xuất được những nội dung riêng, chất lượng cao, không “đụng hàng” với mạng xã hội thì báo chí vẫn có đối tượng bạn đọc riêng của mình.
Trước hết là pháp lý về bản quyền tên thương hiệu báo chí truyền thông và bản quyền về tác phẩm báo chí truyền thông ( từ Luật Sở hữu trí tuệ cho đến những nghị định tương quan ) cần được sửa đổi theo hướng rõ ràng, chi tiết cụ thể hơn so với những mẫu sản phẩm báo chí truyền thông số ( xuất bản trên những nền tảng số ) .
Tiếp theo là việc thực thi và chế tài vi phạm bản quyền báo chí truyền thông phải được thực thi nghiêm để không còn thực trạng nhân bản, sao chép lung tung trên khoảng trống mạng .
Như vậy, những cơ quan báo chí truyền thông mới hoàn toàn có thể yên tâm một bản tin độc quyền, một bài báo hay không bị copy từ báo này sang báo khác và không hề “ bắn ” lên mạng xã hội thuận tiện .
Khi đó, mạng xã hội muốn khai thác thông tin báo chí truyền thông, họ phải san sẻ nguồn thu hoặc phải trả tiền bản quyền cho những cơ quan báo chí truyền thông Nước Ta .
Chúng ta cũng hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cách làm của EU, Canada, Úc … trong việc thương lượng với những “ triệu phú ” công nghệ tiên tiến như Facebook, Google … chi trả nguồn thu xứng danh cho những cơ quan báo chí truyền thông khi sử dụng nội dung báo chí truyền thông trực tiếp hay gián tiếp .
Tuy nhiên, đây là yếu tố không hề đơn thuần và những cơ quan báo chí truyền thông khó hoàn toàn có thể tự thương lượng được mà phải là cấp có thẩm quyền .
Đừng biến tờ báo thành “tiệm tạp hóa”
Phải thừa nhận là không dễ để tìm sự khác biệt giữa rất nhiều tờ báo hiện nay, quan điểm của ông thế nào?
Một số tờ báo lúc bấy giờ sử dụng công nghệ tiên tiến để tăng bạn đọc bằng cách tăng view. Nếu tăng kiểu đó thì chỉ nhất thời và thời gian ngắn. Mục đích lâu bền hơn của báo chí truyền thông là phải tăng người dùng, đặc biệt quan trọng là người dùng trung thành với chủ. Quan trọng là phải có thông tin chất lượng cao, để người đọc dừng lại, tâm lý và ở lại trang báo lâu hơn .
“
Về câu truyện thu phí bạn đọc, lúc bấy giờ một số ít tờ báo lớn trên quốc tế đã thành công xuất sắc. Ở Nước Ta chỉ mới có một số ít ít báo thu phí đọc báo điện tử, nhưng nguồn thu đó chưa đáng kể. Báo Tuổi trẻ đang trong lộ trình thiết kế xây dựng hồ sơ bạn đọc, định danh bạn đọc và sẽ tiến tới thu phí đọc báo trực tuyến .
Nhà báo Lê Xuân Trung
”
Muốn làm được những điều đó, báo chí phải tôn trọng bản quyền. Nghĩa là chúng ta không thể biến các trang báo online thành những “tiệm tạp hóa” mà cái gì báo bạn có, báo ta cũng có.
Báo chí Nước Ta lúc bấy giờ đang chạy đua về số lượng dẫn đến bạn đọc bội thực thông tin và chán ngán những tin tức “ đồng phục ” vì những báo na ná như nhau .
Những “ tiệm tạp hóa ” bán hàng giống nhau thì bạn đọc không nhớ được một tờ báo nào. Như vậy, những báo vô tình đánh mất tên thương hiệu, mất truyền thống và dần mất luôn bạn đọc .
Vậy, Báo Tuổi trẻ đã thay đổi theo phương châm này ra sao?
Thứ nhất là chúng tôi giảm số lượng. Trước đây, mỗi ngày chúng tôi sản xuất khoảng chừng 300 tin bài, nay chỉ 120 – 150 tin bài, nhưng nâng chất lượng lên .
Cùng đó, hạn chế tối đa sa vào những yếu tố tình hình mà báo chí truyền thông nói đi nói lại nhiều lần. Chúng tôi chuyển sang “ báo chí truyền thông giải pháp ” để góp thêm phần xử lý yếu tố .
Ví dụ, thay vì nói về tình hình giao thông vận tải Thành Phố Hồ Chí Minh và những tỉnh Đông Nam bộ, chúng tôi tập trung chuyên sâu khai thác đề tài đường Vành đai 3 sẽ được góp vốn đầu tư như thế nào ?
Sắp tới, Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, việc triển khai dự án có đảm bảo tiến độ, đảm bảo chất lượng hay không?…
Toàn bộ những thông tin được chuẩn bị sẵn sàng trước. Khi Quốc hội bấm nút trải qua chủ trương là chúng tôi đã có loại sản phẩm báo chí truyền thông khá sâu về dự án Bất Động Sản Vành đai 3. Cách làm như vậy thì mạng xã hội khó mà theo được ! Ai muốn đọc Vành đai 3 thì phải tìm đến Tuổi trẻ .
Tóm lại, báo chí truyền thông thời nay phải góp vốn đầu tư những đề tài lớn, đề tài sâu để tạo thành món riêng, xứng danh với tên thương hiệu của mình .
Cảm ơn ông!
