Hậu Covid-19, mối lo ô nhiễm không khí đang quay trở lại

Các nhà khoa học cũng tìm ra quy luật ô nhiễm không khí theo mùa tại Hà Nội : vào mùa đông ( từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau ) thì mức độ ô nhiễm dạng hạt cao hơn nhiều so với mùa hè ( từ tháng 5 đến tháng 9 ). Thủ đô Hà Nội xếp đầu list thành phố có chất lượng không khí tệ nhất trong ngày 18/9 theo ứng dụng Air Virsual ( Ảnh : Tố Linh ). Ở Hà Nội, theo nghiên cứu và điều tra công bố trên Tạp chí Môi trường vào tháng 4/2022, trong quá trình năm nay – 2021, những đợt ô nhiễm không khí nặng đa phần xảy ra vào mùa đông, với khoảng chừng 10 – 17 đợt. Mỗi đợt ô nhiễm không khí nặng này lê dài từ 1 – 6 ngày và nồng độ bụi mịn PM2. 5 trung bình giao động từ 61 – 115 μg / m3.

Thực hiện ước tính nhanh với trung bình 14 đợt ô nhiễm không khí nặng trong 7 tháng mùa đông (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau), mỗi tháng người dân Hà Nội phải gánh chịu 2 đợt ô nhiễm không khí nặng.

Trong kế hoạch trấn áp ô nhiễm không khí ở Bắc Kinh tiến trình 2 ( 2018 – 2020 ) có một điểm rất đáng quan tâm là họ nhấn mạnh vấn đề việc cần ” trấn áp ô nhiễm vào mùa thu và ngày đông, và tăng cường ứng phó với đợt ô nhiễm không khí nặng “. Điều này phần nào cho thấy những đợt ô nhiễm không khí nặng thường gây ra hậu quả nặng nề về mặt sức khỏe thể chất và kinh tế tài chính. Tại Hà Nội, mùa đông năm nay sắp đến và mối lo ô nhiễm không khí đang quay trở lại. Làn sương đục chi chít khiến người đi đường không còn nhận ra hình ảnh của cầu Chương Dương khi quan sát từ cầu Long Biên vào đầu giờ sáng ngày 18/9 ( Ảnh : Tố Linh ). Bụi mịn PM2. 5 có năng lực đi sâu vào mạng lưới hệ thống hô hấp và mạng lưới hệ thống tuần hoàn, nên hoàn toàn có thể gây ra những yếu tố sức khỏe thể chất tương quan tới hô hấp và tim mạch, dẫn đến năng lực tử trận sớm. ” Báo cáo Tác động Ô nhiễm không khí do bụi PM2. 5 đến sức khỏe thể chất hội đồng tại Hà Nội năm 2019 ” được công bố tháng 7/2021 đã ước tính nếu nồng độ bụi PM2. 5 trung bình năm ở Hà Nội được trấn áp ở mức 10 μg / m3 ( mức khuyến nghị của WHO ) thì số ca tử trận sớm tránh được là 4.222 ca trong 1 năm. Tháng 9/2021, Tổ chức Y tế thế giới ( WHO ) đã công bố mức số lượng giới hạn khuyến nghị mới về nồng độ những chất gây ô nhiễm không khí. Cụ thể là, nồng độ khuyến nghị so với bụi mịn PM2. 5 là 5 μg / m3, giảm so với mức khuyến nghị trước kia là 10 μg / m3. Dựa trên tác dụng nghiên cứu và phân tích hơn 500 bài báo khoa học, WHO đã Kết luận rằng mức số lượng giới hạn khuyến nghị mới ngặt nghèo hơn là thiết yếu để bảo vệ sức khỏe thể chất con người.

Như vậy với mức giới hạn khuyến nghị mới của WHO, thì nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của các đợt ô nhiễm không khí nặng trong mùa đông tại Hà Nội là đáng lo ngại hơn rất nhiều.

Tình hình đáng quan ngại về thiệt hại sinh mạng do ô nhiễm không khí yên cầu nỗ lực nhiều hơn trong việc góp vốn đầu tư triển khai những giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí. Từ góc nhìn nghiên cứu và phân tích kinh tế tài chính, câu hỏi được đặt ra là ” liệu giá trị thiệt hại sinh mạng tránh được có đủ lớn để tạo động lực góp vốn đầu tư ngân sách cho giảm thiểu ô nhiễm “. Nhóm nghiên cứu và điều tra của Trường ĐH Kinh tế quốc dân đã triển khai điều tra và nghiên cứu khảo sát với 1028 hộ mái ấm gia đình sinh sống tại Hà Nội về mức sẵn lòng chi trả nhằm mục đích giảm rủi ro đáng tiếc tử trận sớm do ô nhiễm không khí. Theo TS. Nguyễn Công Thành – Trưởng nhóm nghiên cứu và điều tra, hiệu quả khảo sát được công bố năm 2021 trên tạp chí quốc tế Economic Analysis and Policy cho thấy giá trị sinh mạng của một ca tử trận sớm do ô nhiễm không khí được ước tính trong khoảng chừng từ 164 triệu đồng đến 1,5 tỉ đồng. Khu vực Mỹ Đình vào sáng ngày 18/9 cũng trong thực trạng ô nhiễm nặng. Theo khuyến nghị, người dân tốt nhất nên ở trong nhà và giảm hoạt động giải trí mạnh. Nếu thật sự thiết yếu phải ra ngoài, hãy đeo khẩu trang đạt tiêu chuẩn ( Ảnh : Tố Linh ).

Nhằm tránh việc đánh giá thấp giá trị thiệt hại sinh mạng con người và hướng tới ưu tiên bảo vệ sức khỏe con người, mức ước tính giá trị 1 ca tử vong là 1,5 tỉ đồng được khuyến nghị áp dụng. Nếu số ca tử vong sớm tránh được là 4.222 ca trong 1 năm, khi kiểm soát nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm ở Hà Nội ở mức 10 μg/m3, thì chi phí thiệt hại sinh mạng tránh được có thể lên đến 6,3 nghìn tỉ đồng trong 1 năm.

Nếu so sánh với tổng ngân sách trung bình 1 năm là 3,4 nghìn tỉ đồng để thực thi Quy hoạch mạng lưới hệ thống cây xanh, khu vui chơi giải trí công viên, vườn hoa và hồ thành phố Hà Nội đến năm 2030, thì giá trị thiệt hại sinh mạng tránh được 6,3 nghìn tỉ đồng / năm là không hề nhỏ. Đây là động lực kinh tế tài chính và cũng là mong ước của dân cư về việc thực thi những nỗ lực cải tổ chất lượng không khí của Hà Nội.

TS. Nguyễn Công Thành

Trưởng Bộ môn Kinh tế – Quản lý Tài nguyên và Môi trường,
Khoa Môi trường, Biến đổi khí hậu và Đô thị,
Trường đại học Kinh tế quốc dân.

Source: https://vvc.vn
Category : Môi trường