Khoảng 1.000 chuyến bay đã phải hủy hoặc phải chuyển sang trường bay khác, làm cho 140.000 hành khách phải nằm chờ vạ vật hay bỏ về nhà, làm lỡ chuyến đoàn viên mái ấm gia đình trong dịp lễ Giáng sinh của họ .
Lý do ? Vì sự Open trái phép của một thiết bị bay không người lái UAV ( unmanned aerial vehicle ) – thường được giới truyền thông online Anh ngữ gọi ngắn gọn là drone – trong khoanh vùng phạm vi không phận của trường bay gây nguy khốn cho những máy bay chở hành khách trong quy trình cất, hạ cánh. Từ 21 giờ ngày 19.12.2018 đến 15 giờ ngày 20.12.2018, một chiếc drone lạ đã Open đến 8 lần trong khoanh vùng phạm vi không phận trường bay Gatwick .
[VIDEO] Vì sao máy bay “đồ chơi” làm máy bay thật e sợ?
|
Nguy cơ drone va chạm với một chiếc máy bay chở hành khách trong quy trình cất, hạ cánh hoàn toàn có thể làm rơi chiếc máy bay nặng hàng trăm tấn là có thật. Các nghiên cứu và điều tra bảo đảm an toàn hàng không cho thấy, một chiếc drone nặng chưa đầy nửa ký lô đâm chính diện vào một chiếc trực thăng đang bay hoàn toàn có thể phá vỡ lớp kính chắn gió của máy bay. Một drone nặng 2 kg hoàn toàn có thể phá nát kính chắn gió ( vốn rất chắc như đinh ) buồng lái hoặc đâm thủng cánh, thân của chiếc máy bay hành khách. Trên thực tiễn, đã xảy ra nhiều sự cố hàng không do những loài lông vũ xương yếu thịt mềm như sáo, vịt, ngỗng trời đâm vào máy bay lúc đang cất, hạ cánh làm vỡ kính phòng lái, hoặc làm hỏng động cơ, buộc những máy bay phải hạ cánh khẩn cấp, suýt nữa là đã gây nên những tai nạn đáng tiếc hàng không thảm khốc .
Cho đến nay, công an và cơ quan quản trị hàng không Anh vẫn chưa tìm ra thủ phạm gây ra những vấn đề này. Nhà chức trách đã bắt giữ 2 người tình nghi là đã điều khiển và tinh chỉnh những chiếc drone này bay vào không phận trường bay Gatwick, nhưng đã trả tự do vì không có chứng cứ buộc tội sau 36 giờ tạm giam. Ban Quản lý trường bay Gatwick đã treo giải thường 50.000 bảng Anh ( khoảng chừng 1,47 tỉ đồng ) cho những ai phân phối thông tin về danh tính của kẻ điều khiển và tinh chỉnh drone quậy phá này .
Ở Anh, từ tháng 1.2018 đến cuối tháng 11.2018, đã có 117 vụ suýt đâm va giữa drone và máy bay có người lái trong khoanh vùng phạm vi trường bay, may là chưa xảy ra tai nạn đáng tiếc nghiêm trọng nào .
Drone được sử dụng vào mục đích gì?
Với những phát minh, sáng tạo trong nghành nghề dịch vụ hàng không và thông tin liên lạc, drone đã trở nên rất phổ cập. Khởi thủy, drone được sử dụng thứ nhất trong quân sự chiến lược, sau đó mới lan rộng ra sang nghành nghề dịch vụ dân sự .
Drone mang lại những quyền lợi lớn lao cho con người, chúng thay thế sửa chữa những máy bay có người điều khiển và tinh chỉnh trong những việc làm mang tính nhàm chán, đơn điệu hoặc có độ nguy hại cao. Drone được sử dụng vào những mục tiêu sau :
– Thu thập dữ liệu, chụp không ảnh tương hỗ những cuộc điều tra và nghiên cứu khoa học trong nông nghiệp, địa chất, nghiên cứu và điều tra khí quyển, giám sát bảo vệ rừng và động vật hoang dã hoang dã .
– Hỗ trợ cứu nạn : bay tìm người mất tích trong những vùng rừng núi hiểm trở, phân phối video thời hạn thực trong những vụ động đất, hỏa hoạn, lũ lụt lớn cho lực lượng cứu hộ cứu nạn .
– Giám sát từ trên cao ship hàng bảo vệ bảo mật an ninh cho lực lượng công an, quân đội .
– Làm tiềm năng ( giả lập máy bay, tên lửa của đối phương ) cho những khẩu đội phòng không mặt đất cũng như xạ thủ của những máy bay quân sự chiến lược thực tập tác xạ .
– Làm trinh thám trên không cung ứng thông tin tình hình thực chiến ngoài mặt trận .
– Chiến đấu : thay thế sửa chữa máy bay có người lái trong những phi vụ tiến công có đặc thù nguy khốn cao cho phi công, phòng thủ không phận nhà .
– Thương mại và sản xuất : luân chuyển, giao nhận sản phẩm & hàng hóa, giám sát những khu công trình thiết kế xây dựng cao ốc, cầu đường giao thông, xí nghiệp sản xuất, đê điều, khai thác mỏ có quy mô lớn .
– Giải trí : quay phim, chụp ảnh cho dân nghiệp dư cũng như giới chuyên nghiệp, quay những cảnh phim trên không cho giới điện ảnh .
\n
Drone ra đời vào lúc nào?
Các thiết bị bay không người lái không phải mới chỉ Open trong thế kỷ 21 này, mà đã manh nha từ giữa thế kỷ 19 dùng vào mục tiêu cuộc chiến tranh. Sự Open tiên phong của một dạng drone thô sơ được chính thức ghi nhận là vào tháng 7.1849, khi quân đội Áo bao vây thành phố Venice ( Ý ). Họ đã phóng 200 quả bóng mang bom cháy với kỳ vọng là sẽ gây những vụ cháy lớn trong thành phố đối phương. Nhưng, do gió bất thần đổi chiều ngay sau khi những quả bóng được thả, nên chỉ có duy nhất quả bom rơi xuống Venice, số còn lại đều thả trật tiềm năng, thậm chí còn có 1 số ít quay trở lại ” nện ” phòng tuyến quân nhà .
Những năm đầu thế kỷ 20 cho đến Thế chiến thứ hai, drone chỉ là những loại máy bay cánh quạt nhỏ thông dụng của quân sự chiến lược, được gắn mạng lưới hệ thống điều khiển và tinh chỉnh bằng vô tuyến từ xa thô sơ. Chúng được sử dụng hầu hết vào làm tiềm năng thực tập tác xạ cho những pháo thủ phòng không ở mặt đất và những xạ thủ đại liên trên máy bay ném bom .
Đức Quốc xã đã thử nghiệm gắn chất nổ vào drone và cho chúng tự động hóa bay đến và đâm xuống một tiềm năng ấn định. Do công nghệ tiên tiến thời đó còn thô sơ và thiếu độ an toàn và đáng tin cậy nên thường là những drone bay trượt hoặc không đến đúng tiềm năng mong ước. Không quân Đức đã đưa ra giải pháp là gắn một máy bay chiến đấu Focke Wulf FW-190 có người lái vào một chiếc máy bay ném bom lớn Junker Ju-88 chở đầy chất nổ để bay đến tiềm năng. Khi gần đến nơi, chiếc FW-190 có người lái sẽ tách ra và bay trở lại, còn chiếc Ju-88 sẽ liên tục quãng hành trình dài còn lại và đâm vào tiềm năng .
Drone dùng trong chiến tranh
Từ cuối thập niên 1950, Không lực Mỹ rất quan ngại về tổn thất phi công khi phải triển khai những phi vụ ném bom ở những vùng đối phương có hỏa lực phòng không dày dặc. Do những drone thời đó gắn động cơ đốt trong sử dụng cánh quạt nên có vận tốc chậm rất dễ bị đối phương bắn hạ, nên người Mỹ điều tra và nghiên cứu trang bị động cơ phản lực cho drone trinh thám nhằm mục đích đạt vận tốc hành trình dài nhanh hơn, bay cao hơn .
Các loại drone này được ra mặt trận lần tiên phong vào năm 1964 trong cuộc chiến tranh Nước Ta, để thám thính tích lũy thông tin ở miền Bắc Nước Ta và Trung Quốc. Do drone thời đó không tự cất, hạ cánh được, nên chúng được phóng ra từ một phi cơ vận tải bay trên không hay dàn phóng từ mặt đất. Khi triển khai xong trách nhiệm, drone sẽ bay quay trở lại địa phận nhà và tự phóng dù ra để rơi xuống từ từ, một chiếc trực thăng có người lái sẽ dùng một thiết bị chuyên dùng ” tóm ” lấy chiếc dù và tịch thu drone .
Vào thời hạn đầu của cuộc cuộc chiến tranh Ả Rập – Do Thái 1973, không quân Do Thái đã chịu tổn thất lớn về phi công và máy bay chiến đấu do sự hiệu suất cao của tên lửa phòng không SAM ( do Liên Xô cung ứng cho Syria, Ai Cập ). Để đối phó, người Do Thái đã sử dụng rất nhiều drone để đánh lạc hướng, ” nhử ” phòng không Syria, Ai Cập phải hao phí một lượng lớn những tên lửa đất-đối-không vào những tiềm năng không có giá trị tác chiến này. Đồng thời, họ gắn những camera thu và gửi hình ảnh theo thời hạn thực vào một số ít drone để trinh thám trên đất địch, nhờ đó phía Do Thái hoàn toàn có thể theo dõi rất sát sự sắp xếp và di dời của lực lượng phòng không đối phương để đưa ra đối sách hiệu suất cao nhất .
Với sự tân tiến của công nghệ tiên tiến ứng dụng về thu nhỏ mẫu sản phẩm và sự Open của vi mạch, những thế hệ drone quân sự chiến lược ( military drone ) giờ đã trở nên cực kỳ linh động, được trang bị khá đầy đủ những thiết bị tối tân dùng vào trinh thám, thu thập dữ liệu theo thời hạn thực và cả tiến công quân địch .
Giới không quân rất ưu thích drone vì những ưu điểm : giá mua khá rẻ so với máy bay có người lái, vì không tốn ngân sách trang thiết bị tinh chỉnh và điều khiển dùng cho phi công, bọc giáp thép bảo vệ buồng lái, ghế phóng thoát hiểm, mạng lưới hệ thống cung ứng áp suất và oxy, thời hạn hoạt động giải trí trên không lâu dài hơn nhờ sử dụng động cơ cánh quạt turbo-fan thế hệ mới tốn ít nguyên vật liệu, ngân sách bảo trì thấp. Nhưng, yếu tố quan trọng nhất vẫn là không phải lúng túng cho sinh mạng của phi công như máy bay có người lái. Người lái drone hoàn toàn có thể ngồi thư thả trong phòng tinh chỉnh và điều khiển rất đầy đủ tiện lợi ở hậu phương hay quê nhà, cách mặt trận hàng ngàn cây số .
Trong thế kỷ 21, Mỹ là vương quốc tiên phong tiến hành thoáng rộng những thế hệ drone mới vào quân sự chiến lược. Không quân Mỹ hiện đang sử dụng 2 loại drone nòng cốt vào những mục tiêu thám thính ( surveillance ) và tìm-diệt ( hunter-killer ) .
Loại chuyên dùng để thám thính thì có RQ-4 Global Hawk của hãng Northrop Grumman được trang bị radar, camera và những bộ cảm ứng hồng ngoại, điện quang tối tân. Còn để tìm diệt quân địch thì có MQ-9 Reaper ( Predator B ) của hãng General Atomics, được trang bị tên lửa không-đối-đất AGM-114 Hellfire và bom dẫn đường bằng laser để tiến công tiềm năng mặt đất. Chính loại drone ” săn mồi ” này đã giúp Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ – CIA hủy hoại được nhiều thành viên quan trọng của Taliban và ISIS trong đại chiến chống khủng bố ở Afghanistan, Iraq và Syria .
Các drone này có thời hạn hoạt động giải trí trên không từ 24 – 30 giờ mà không cần tiếp dầu trên không, một lợi thế rất lớn so với máy bay có người lái .
Giới quân sự các nước cũng triển khai các loại drone mini cho bộ binh, loại này có kích thước nhỏ gọn, có thể gấp xếp gọn trong một chiếc ba lô hoặc va li. Loại nhỏ nhất được phóng bằng tay giống như ta phóng một chiếc máy bay xếp giấy. Drone mini có tầm hoạt động ngắn (20-40 km) nhưng được trang bị camera thu/phát thời gian thực, dùng vào trinh sát tiền tuyến, giúp cấp chỉ huy tại chỗ có thể bao quát tình hình trận địa, theo dõi cách bố phòng và di chuyển lực lượng của đối phương và trinh sát mục tiêu chuẩn bị tấn công.
Israel là nước đứng vị trí số 1 trong sản xuất những loại drone này, nổi tiếng nhất là loại Skylark của hãng Elbit System ( Israel ), họ đã rút kinh nghiệm tay nghề qua đại chiến với lực lượng Hezbollah ở Li băng 2006. Khi đó, bộ binh Israel phải chiến đấu trong nội ô Thành Phố Hà Nội Beirut và đã hứng chịu nhiều tổn thất do những đòn tiến công kiểu du kích thoắt ẩn, thoắt hiện của Hezbolla. Việc có được ” đôi mắt ” quan sát từ trên cao là rất thiết yếu để đối phó hiệu suất cao với mô hình cuộc chiến tranh rất khó đoán này .
(Còn tiếp)
