Bài viết này sẽ cung ứng một phần tư liệu, kỹ năng và kiến thức về Trung Đông và một vài nhận định và đánh giá về những nguyên do gây không ổn định ở điểm trung tâm của quốc tế này .
Nguồn gốc của tên gọi Trung Đông
Cũng như những nền văn minh cổ đại khác, những nền văn minh châu Âu cổ đại, tăng trưởng xung quanh khu vực Địa Trung Hải như nền văn minh Hy Lạp – La Mã, luôn tự coi mình là TT của quốc tế .
Họ gọi những vùng phía đông Địa Trung Hải là Phương Đông. Vùng gần với khu vực trung tâm, nơi họ sinh sống, được gọi là vùng Cận Đông (bao gồm bán đảo Balkan, Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia thuộc khu vực Đông Âu ngày nay).
Vùng cách xa khu vực TT gần về phía Thái Bình Dương được gọi là vùng Viễn Đông ( gồm có những vương quốc như Trung Quốc, Nước Ta, Đất nước xinh đẹp Thái Lan … ). Nằm giữa vùng Cận Đông và Viễn Đông chính là Trung Đông ( gồm có những quốc gia thuộc khu vực Lưỡng Hà, Đông Bắc Phi và Nam Á ngày này ). Tuy nhiên, cho tới thời nay, ranh giới của khu vực Trung Đông vẫn còn nhiều tranh cãi .
Quan điểm nhận được nhiều sự đồng ý chấp thuận nhất là khu vực Trung Đông gồm có những vương quốc : Ai Cập, Ả Rập Saudi, Bahrain, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Iran, Iraq, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Palestine Oman, Qatar, Sudan, Syria và Yemen. Xét về vị trí địa lý thì khu vực Trung Đông gồm có những quốc gia thuộc khu vực Tây Nam Á và Đông Bắc Phi .
Đây là khu vực có vị trí địa lý mang tính kế hoạch, là cầu nối giữa châu Á và châu Phi. Đây cũng là cửa ngõ để tiến vào khu vực Nam Á và vùng Viễn Đông xa xôi. Một phần nhiều diện tích quy hoạnh của vùng Trung Đông được bồi đắp bởi những con sông lớn như sông Nile, Euphrates và Tigri … do vậy, đất đai ở đây rất phì nhiêu, phì nhiêu tạo điều kiện kèm theo cho con người đến đây sinh sống và tăng trưởng từ rất sớm .
Khu vực Trung Đông
Từ nhiều nghìn năm trước Công nguyên, khu vực này đã Open những nền văn minh cổ đại lớn của quốc tế như nền văn minh Lưỡng Hà, Ai Cập .
Nơi đây cũng là nơi khởi phát của những tôn giáo lớn như : Do Thái, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo và 1 số ít tôn giáo khác như Baha’i giáo, Yarsanism, Shabakism …
Bước sang thế kỉ XIX, dầu mỏ trở thành nguồn nguyên vật liệu hầu hết được sử dụng trong cuộc cách mạng công nghiệp của cả quốc tế với phương tiện đi lại sản xuất sử dụng động cơ đốt trong càng làm cho khu vực Trung Đông, rốn dầu của quốc tế, trở thành một khu vực mê hoặc sự thèm muốn của những đế quốc .
Vị trí địa chính trị quan trọng
Trung Đông gồm có 1 số ít vương quốc ở cả hai lục địa Á – Phi, do vậy nó trở thành cầu nối giữa hai lục địa .
Từ khu vực này hoàn toàn có thể thông thương với châu Âu qua Địa Trung Hải, tiến đến Nam Á qua vùng biển Ả Rập và là điểm dừng chân trên con đường đi đến vùng Viễn Đông .
Chính vì thế, các đế chế hùng mạnh đều mong muốn khống chế, sở hữu vùng địa lý quan trọng này, biến nó thành bàn đạp để tiếp túc xâm lấn các vùng đất khác. Ngay từ thời cổ đại, Đế chế Ba Tư, tiếp đó là Đế chế Macedonia của Alexandros đã xua quân xâm chiếm khu vực quan trọng này.
Khi đế quốc La Mã trở lên hùng mạnh ở châu Âu, một trong những việc quan trọng tiên phong của họ là xâm lược Ai Cập. Rồi khi Đế chế Mông Cổ tung vó ngựa lấn chiếm cả quốc tế cũng không quên khống chế nơi hiểm địa trọng điểm này. Khi Đế quốc Ott oman của người Thổ quật khởi trở thành một thế lực lớn của quốc tế cũng tìm mọi cách nhòm ngó, lấn chiếm và đô hộ nơi đây …
Ngày nay, những cường quốc quốc tế cũng luôn tìm cách áp đặt tác động ảnh hưởng của mình ở khu vực địa – chính trị quan trọng này .
Quê hương của các tôn giáo lớn
Là quê nhà của những tôn giáo lớn trên quốc tế, trong đó Thiên Chúa giáo và Hồi giáo là hai trong ba tôn giáo lớn nhất quốc tế với hàng tỉ Fan Hâm mộ sinh sống ở khắp mọi nơi trên Trái Đất, Trung Đông có những vùng đất rất linh, nơi phát tích của những tôn giáo, được coi là Thánh địa của những tôn giáo .
Một số vùng xưa kia là thủ phủ của tôn giáo này, nhưng giờ đây lại là địa phận của tôn giáo khác. Do đó, luôn có những cuộc xung đột tranh chấp chủ quyền lãnh thổ chủ quyền lãnh thổ ở những khu nhà thời thánh này. Những độc lạ này nhiều lúc trở thành một trong những nguyên do xung đột gây thiệt hại cho toàn bộ những bên tham gia …
Sở hữu một nửa trữ lượng dầu mỏ của thế giới
Mặc dù được phát hiện và sử dụng từ hàng ngàn năm trước, nhưng mãi đến giữa thế kỉ XIX, khi mà ngành công nghiệp tăng trưởng bùng nổ với sự phổ cập của động cơ đốt trong, trong cả sản xuất và đời sống thường nhật, dầu mỏ mới trở thành nguồn nguyên vật liệu vô cùng quan trọng của quốc tế .
Nguồn nguyên vật liệu này lại vô cùng phong phú và đa dạng ở khu vực Trung Đông. Theo thống kê của Cơ quan tin tức Năng lượng Mỹ ( EIA ) và Tổ chức Các nước Xuất khẩu dầu mỏ ( OPEC ) thì Trung Đông sở hữu ½ trữ lượng dầu mỏ của quốc tế .
Người ta dự trù, trữ lượng dầu mỏ này còn đủ cho cả quốc tế dùng trong khoảng chừng 50 năm nữa. Trong khoảng chừng thời hạn này, dầu mỏ vẫn được xác lập là nguồn nguồn năng lượng chính không hề sửa chữa thay thế .
Chính vì vậy, “rốn dầu của thế giới” Trung Đông trong tương lai vẫn sẽ là một trong những trọng địa của thế giới.
Với toàn bộ những đặc trưng trên, Trung Đông giống như một “ miếng mồi béo bở ”, mê hoặc mà bất kể một vương quốc nào cũng đều ham muốn chiếm hữu hoặc áp đặt sự tác động ảnh hưởng của mình ở khu vực. Vì những lý do đó, Trung Đông luôn tiềm ẩn những nguy cơ căng thẳng và leo thang. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, bài toán nào cũng có giải thuật, yếu tố ai, hoặc những ai sẽ góp thêm phần giải bài toán đó …
Xem thêm : Bàn cờ Trung Đông : Những bước tiến của ông Putin khiến Mỹ ra rìa
Trịnh Cao Khải
