Khái niệm và đặc thù của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình ? Phân tích khách thể và chủ thể quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình ?
Luật Hôn nhân và mái ấm gia đình là một ngành luật trong mạng lưới hệ thống pháp luật Nước Ta, đồng thời là một môn học trong những cơ sở đào tạo và giảng dạy Luật. Hơn nữa, Luật Hôn nhân và mái ấm gia đình kiểm soát và điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh trong nghành hôn nhân và mái ấm gia đình – nghành nghề dịch vụ cơ bản, hầu hết trong đời sống xã hội. Cũng giống như những ngành luật khác, luật hôn nhân và mái ấm gia đình cũng có đối tượng người tiêu dùng kiểm soát và điều chỉnh riêng. Vậy chủ thể và khách thể trong quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình có những nét đặc trưng nào ?
1. Khái niệm và đặc thù của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình
1.1. Khái niệm
Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam là văn bản pháp luật trong đó có chứa đựng các quy phạm pháp luật hôn nhân và gia đình. Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam là tổng hợp các quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ hôn nhân và gia đình như: quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản giữa vợ chồng, giữa cha mẹ và con giữa những thành viên trong gi đình.
1.2. Đối Việt Nam tượng điều chỉnh của Luật Hôn nhân và gia đình
Đối tượng kiểm soát và điều chỉnh của Luật hôn nhân và mái ấm gia đình là những quan hệ về nhân thân và quan hệ về gia tài phát sinh giữa vợ, chồng, giữa cha mẹ và con, giữa những thành viên khác trong mái ấm gia đình Đối tượng kiểm soát và điều chỉnh của Luật Hôn nhân và mái ấm gia đình có những đặc thù sau : – Quan hệ nhân thân là nhóm quan hệ chủ yếu và có ý nghĩa quyết định hành động trong những quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình. Trong Luật Dân sự thì quan hệ gia tài là nội dung điều chinh hầu hết. – Yếu tố tình cảm gắn bó giữa những chủ thể là đặc thù cơ bản trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình. – Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm hôn nhân và mái ấm gia đình gắn liền với nhân thân mỗi chủ thế, không hề chuyển giao cho người khác được. Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình sống sót lâu bền hơn và vững chắc vững. – Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình không mang đặc thù đến bù và ngang giá.
1.3. Phương pháp điều chỉnh của Luật Hôn nhân và gia đình.
Phương pháp kiểm soát và điều chỉnh của Luật hôn nhân và mái ấm gia đình là phương pháp, khoanh vùng phạm vi ảnh hưởng tác động, đối tượng người tiêu dùng kiểm soát và điều chỉnh của những quan hệ nhân thân và quan hệ gia tài phát sinh giữa vợ, chồng giữa cha mẹ và con, giữa những thành viên khác trong mái ấm gia đình. Đặc điểm chiêu thức kiểm soát và điều chỉnh của Luật hôn và mái ấm gia đình như sau :
Xem thêm: Tổng đài tư vấn pháp luật hôn nhân và gia đình trực tuyến miễn phí
– Trong những điều luật lao lý trong Luật hôn nhân và mái ấm gia đình đều pháp luật về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể. – Gắn liền với quy tắc đạc đức, phong tục tập quán và lẽ sống trong xã hội. – Các chủ thể trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình khi thực thi quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm đều phải xuất phát từ quyền lợi chung của gi đình
2. Phân tích khách thể và chủ thể quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình
2.1. Chủ thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình
Chủ thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình là cá thể tham gia vào quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý nhất định. Chủ thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình có năng lượng pháp luật và năng lượng hành vi. – Năng lực pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình. Năng lực pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình là năng lực cá thể có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm hôn nhân và mái ấm gia đình, những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm đó được nhà nước công nhận và được ghi nhận trong pháp luật. Các quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm đó là : Quyền được nuôi dưỡng chăm nom, giáo dục ; quyền được xác lập cha, mẹ, con ; quyền được kết hôn ; quyền được nhận con nuôi hoặc quyền được làm con nuôi ; quyền ly hôn … Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm hôn nhân và mái ấm gia đình của chủ thể có trở thành hiện thực hay không còn phụ thuộc vào vào năng lượng hành vi của chính chủ thể đó hoặc của chủ thể trái chiều. Do đó, trong những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm hôn nhân và mái ấm gia đình, có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ phát sinh khi chủ thể thực thi, bằng chính hành vi của mình. Ví dụ : Quyền kết hôn, quyền được nuôi con nuôi … Bên cạnh đó, một số ít quyền của chủ thể trở thành hiện thực do chủ thể trái chiều thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm của họ. Ví dụ : Quyền được cha mẹ yêu thương, chăm nom, nuôi dưỡng, quyền được nhận làm con nuôi … – Năng lực hành vi hôn nhân và mái ấm gia đình .
Xem thêm: Chủ thể là gì? Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự theo BLDS năm 2015?
Năng lực hành vi hôn nhân và mái ấm gia đình là hành vi của những chủ thể trong quan hệ pháp luật hôn nhân mái ấm gia đình để thực thi những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo lao lý của pháp luật. Độ tuổi là yếu tố quan trọng để xác lập năng lượng hành vi hôn nhân và mái ấm gia đình, bởi khi chủ thể đạt đến độ tuổi nhất định theo pháp luật của pháp luật thì họ có năng lực nhận thức và có năng lượng hành vi hôn nhân và mái ấm gia đình. Trong một số ít trường hợp, lao lý độ tuổi có năng lượng hành vi là khác nhau. Chẳng hạn, người từ đủ chín tư trở lên làm con nuôi phải được sự chấp thuận đồng ý của người đó. Họ nam từ hai mươi tuổi trở lên mới được kết hôn … Khi chưa đủ tuổi có năng lượng hành vi hôn nhân hoặc người mất năng lượng hành vi dân sự thì họ bị hạn chế một số ít quyền trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình như : triển khai quyền kết hôn, quyền ly hôn, quyền nhận nuôi con nuôi … và những chủ thể này cũng không phải triển khai những nghĩa vụ và trách nhiệm về hôn nhân và mái ấm gia đình ; tuy nhiênmột số quyền hôn nhân và mái ấm gia đình khác họ vẫn được hưởng nhưng do chủ thể khác triển khai.
2.2. Nội dung của quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình.
Nội dung chính của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình là quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể trong quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình gồm năng lượng hành vi và năng lượng pháp luật. Đây là cơ sở phát sinh quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể. Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ thể khi tham gia vào quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình là quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm về nhân thân và quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài. Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài luôn gắn liền với nhân thân của mỗi chủ thể trong quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình mà không hề quy đổi cho người khác được. Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm nhân thân là yếu tố tình cảm, niềm tin giữa những chủ thể tham gia vào quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình. Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm về nhân thân và quyền nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài luôn vừa mang tính tương đối vừa mang tính tuyệt đối.
2.3. Khách thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình.
Quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình phát sinh trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình gắn liền với các quyền và nghĩa vụ nhân thân và tài sản nên lợi ích mà các chủ thể trong quan hệ này là các lợi ích về nhân thân, lợi ích về tài sản. Đây được gọi là khách thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình
– Thứ nhất, quyền lợi về nhân thân : đó là những quyền lợi về ý thức, tình cảm như : họ tên, quốc tịch, quyền làm cha, mẹ, quyền nhận con nuôi, quyền nuôi dưỡng … Đây là quyền lợi cơ bản nhất mà những chủ thể của quan hệ pháp luật hôn nhân và mái ấm gia đình hướng tới và đạt được, bởi lẽ yếu tố tình cảm, niềm tin là yếu tố quan trọng để tạo nên mối quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình. Ví dụ :
+ Điều 19 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về tình nghĩa vợ chồng, theo đó
Xem thêm: Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Đặc điểm, thành phần quan hệ pháp luật dân sự?
” 1. Vợ chồng có nghĩa vụ và trách nhiệm yêu thương, thủy chung, tôn trọng, chăm sóc, chăm nom, giúp sức nhau ; cùng nhau san sẻ, triển khai những việc làm trong mái ấm gia đình. 2. Vợ chồng có nghĩa vụ và trách nhiệm sống chung với nhau, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận hợp tác khác hoặc do nhu yếu của nghề nghiệp, công tác làm việc, học tập, tham gia những hoạt động giải trí chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội và nguyên do chính đáng khác ”.
+ Điều 17.
Bình đẳng về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm giữa vợ, chồng Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm ngang nhau về mọi mặt trong mái ấm gia đình, trong việc triển khai những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân được pháp luật trong Hiến pháp, Luật này và những luật khác có tương quan.
+ Điều 18.
Bảo vệ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm về nhân thân của vợ, chồng Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm về nhân thân của vợ, chồng lao lý tại Luật này, Bộ luật dân sự và những luật khác có tương quan được tôn trọng và bảo vệ. – Thứ hai, quyền lợi về gia tài : quyền lợi về gia tài mà những chủ thể của quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình đạt được là gia tài trong khối gia tài chung của vợ chồng, tiền cấp dưỡng giữa cha mẹ và con …. Ví dụ :
Xem thêm: Quan hệ pháp luật hành chính là gì? Đặc điểm, phân loại và cấu thành?
Tại Điều 33 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng, theo đó:
” 1. Tài sản chung của vợ chồng gồm gia tài do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại, hoa lợi, cống phẩm phát sinh từ gia tài riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được pháp luật tại khoản 1 Điều 40 của Luật này ; gia tài mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được khuyến mãi cho chung và gia tài khác mà vợ chồng thỏa thuận hợp tác là gia tài chung. Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là gia tài chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được khuyến mãi ngay cho riêng hoặc có được trải qua thanh toán giao dịch bằng gia tài riêng. 2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc chiếm hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo vệ nhu yếu của mái ấm gia đình, thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm chung của vợ chồng. 3. Trong trường hợp không có địa thế căn cứ để chứng tỏ gia tài mà vợ, chồng đang có tranh chấp là gia tài riêng của mỗi bên thì gia tài đó được coi là gia tài chung. “
Tại Điều 37 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định nghĩa vụ về tài sản chung của vợ chồng, theo đó:
” Nghĩa vụ chung về gia tài của vợ chồng Vợ chồng có những nghĩa vụ và trách nhiệm chung về gia tài sau đây : 1. Nghĩa vụ phát sinh từ thanh toán giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận hợp tác xác lập, nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà theo lao lý của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm ; 2. Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng triển khai nhằm mục đích cung ứng nhu yếu thiết yếu của mái ấm gia đình ;
Xem thêm: Đặc điểm, chủ thể và khách thể của quan hệ pháp luật hành chính
3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài chung ; 4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng gia tài riêng để duy trì, tăng trưởng khối gia tài chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập đa phần của mái ấm gia đình ; 5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo pháp luật của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường ; 6. Nghĩa vụ khác theo lao lý của những luật có tương quan. ”
