Tại Mỹ và hầu hết những nước đã tăng trưởng, tăng huyết áp ( THA ) là nguyên do thường gặp nhất khiến bệnh nhân phải đi khám và dùng thuốc. Tại những nước đang tăng trưởng, Open hàng loạt những yếu tố rủi ro tiềm ẩn gây THA như béo phì, ăn mặn, stress … đồng thời tuổi thọ tăng, tạo ra nhiều người già với tỷ suất mắc THA cao hơn .
THA đang trở thành một yếu tố thời sự vì sự ngày càng tăng nhanh gọn của căn bệnh này trong hội đồng. Thực vậy, theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), đã có khoảng chừng 1,5 tỷ người trên quốc tế bị THA. Theo thống kê tại Hoa Kỳ năm 2006, có khoảng chừng 74,5 triệu người Mỹ bị THA, tức là cứ khoảng chừng 3 người lớn lại có 1 người bị THA. Nhưng một điều đáng lưu tâm hơn là tỷ suất những người bị THA còn đang ngày càng tăng một cách nhanh gọn ở cả những nước đang tăng trưởng thuộc châu Á, châu Phi. Ngay ở Nước Ta, theo một tìm hiểu gần đây nhất của Viện Tim mạch Quốc gia tại 8 tỉnh và thành phố của nước ta thì tỷ suất THA của những người từ 25 tuổi trở lên đã là 25,1 % .
Trong báo cáo về sức khỏe hằng năm của WHO năm 2002 đã nhấn mạnh: THA là “kẻ giết người số một”. Thực vậy, vào năm 2008, người ta ước tính có khoảng 17,5 triệu người trên thế giới bị tử vong do THA và các biến chứng tim mạch. Theo một điều tra tại Hoa Kỳ năm 2006 đã cho thấy có 56.561 người Mỹ bị tử vong vì THA. Người ta cũng thấy là với mỗi mức HA tâm thu tăng lên 20mmHg và HA tâm trương tăng lên 10mmHg thì nguy cơ các biến cố tim mạch cũng sẽ tăng lên gấp đôi. THA là bệnh lý có thể gây ra rất nhiều biến chứng khác nhau, làm cho người bệnh trở nên tàn phế, thậm chí có thể tử vong.
Đây thực sự là yếu tố không phải đơn thuần. Chúng ta cần nhìn nhận một cách thẳng thắn vào những trong thực tiễn khách quan như sau :
Nhận thức của nhân dân về sự thường gặp, về mức độ nguy khốn của bệnh còn chưa vừa đủ và đúng mức. Việc kiểm soát và điều chỉnh để có một lối sống hài hòa và hợp lý là yếu tố rất quan trọng trong việc phòng, chống bệnh THA nhưng việc vận dụng trong trong thực tiễn lại không đơn thuần vì những thói quen hoạt động và sinh hoạt không hài hòa và hợp lý đã sống sót từ khá lâu và nhận thức của người dân cũng còn những hạn chế nhất định ; người bệnh THA lại thường hay có nhiều bệnh lý khác đi kèm như : béo phì, tiểu đường, rối loạn lipid máu … làm cho việc khống chế số đo HA càng khó khăn vất vả hơn. Việc điều trị THA cần phải được triển khai một cách liên tục và lâu bền hơn. Tuy nhiên trên thực tiễn, nhiều người bệnh chưa thực thi được đúng theo những nguyên tắc này, cũng hoàn toàn có thể do người bệnh tự lầm tưởng là bệnh đã khỏi hoặc do điều kiện kèm theo kinh tế tài chính có khó khăn vất vả không liên tục mua được thuốc nữa hoặc do một vài công dụng phụ của thuốc gây ra so với bệnh nhân …
Một ca hội chẩn tại Viện Tim mạch Nước Ta .
|
Vai trò GDSK trong trấn áp THA tại hội đồngTruyền thông – giáo dục sức khỏe ( TT-GDSK ) phòng chống THA là một quy trình tác động ảnh hưởng có mục tiêu, có kế hoạch đến tâm lý và tình cảm của dân cư trong hội đồng, nhằm mục đích nâng cao hiểu biết – kỹ năng và kiến thức về bệnh THA, biến hóa thái độ và thực hành thực tế những hành vi lối sống lành mạnh để bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho cá thể, mái ấm gia đình và hội đồng. TT-GDSK phòng chống THA ảnh hưởng tác động vào 3 nghành : kỹ năng và kiến thức của con người về sức khỏe, thái độ của con người so với sức khỏe, thực hành thực tế hay cách ứng xử của con người so với bảo vệ và nâng cao sức khỏe .
Mục đích quan trọng nhất của TT – GDSK là làm cho mọi người từ bỏ những hành vi có hại và thực hành thực tế những hành vi có lợi cho sức khỏe, đây là một quy trình lâu dài hơn, cần phải thực thi theo kế hoạch, tích hợp nhiều giải pháp khác nhau, với sự tham gia của ngành y tế và những bộ, ban, ngành khác. Trong TT-GDSK phòng chống THA, tất cả chúng ta chăm sóc nhiều nhất đến yếu tố là làm thế nào để mọi người hiểu được những yếu tố rủi ro tiềm ẩn của THA và những biến chứng của THA, từ đó khuyến khích, tương hỗ nhân dân thực hành thực tế hành vi có lợi cho sức khỏe và từ bỏ những hành vi có hại cho sức khỏe .
Các hoạt động giải trí đơn cử trong TT-GDSK phòng chống THA
Phối hợp với đài truyền hình, đài phát thanh từ Trung ương tới địa phương xây dựng và phát sóng các chương trình GDSK phổ biến kiến thức về bệnh THA… nhằm cung cấp thông tin, phổ biến kiến thức về bệnh THA đến với đại đa số người dân vì mục tiêu đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng. Chương trình được xây dựng một cách ngắn gọn và sinh động thông qua các bài phỏng vấn, nói chuyện với chuyên gia, các tiểu phẩm- tình huống… Ngoài định hướng tuyên truyền nâng cao hiểu biết về bệnh, các chương trình được phát sóng còn phải mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giúp mọi người nhận thức đúng đắn về lối sống, quan điểm chưa đúng, tiến tới từ bỏ những thói quen xấu và thực hiện lối sống lành mạnh để phòng chống THA.
Tại hội đồng, tổ chức triển khai những buổi trò chuyện và tư vấn về THA với sự hợp tác của những cơ quan, đoàn thể và những tổ chức triển khai xã hội như Hội người cao tuổi, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Hội nông dân, trường học … Các buổi trò chuyện và tư vấn được tổ chức triển khai với sự hợp tác ngặt nghèo của ngành y tế và những bộ, ban, ngành khác … Tổ chức giao lưu nói chuyệ̣n 2 lần / năm hưởng ứng những Ngày THA Thế giới ( 17/5 hằng năm ) và Ngày tim mạch quốc tế ( ngày chủ nhật ở đầu cuối của tháng 9 hằng năm ) .
Tại những địa phương, tổ chức triển khai những buổi trò chuyện, hoạt động và sinh hoạt định kỳ câu lạc bộ người THA, giúp người dân trao đổi với những chuyên viên về bệnh THA.
TT – GDSK tích hợp với những cơ quan truyền thông online báo chí truyền thông : Các bài GDSK – thông dụng kiến thức và kỹ năng về THA, khám phá về bệnh THA. .. Các báo có số lượng fan hâm mộ lớn, cả trên báo viết và báo mạng .
Đặt những bảng tuyên truyền pano, áp phích về THA tại những vị trí công cộng như : những điểm công cộng đông người qua lại ; những bệnh viện tỉnh / thành phố ; những bệnh viện và TT y tế Q. / huyện ; những những trạm y tế xã / phường …
Phân phát những tờ rơi tuyên truyền về bệnh THA cho những hộ mái ấm gia đình, tờ rơi có nội dung dễ hiểu như : THA là gì ? Yếu tố rủi ro tiềm ẩn của THA ? Cách phòng bệnh THA ? Biến chứng của THA ? Thực hiện lối sống lành mạnh phòng chống bệnh THA ?
Tóm lại : Việc nâng cao nhận thức cho người dân về những giải pháp dự trữ – phát hiện sớm, điều trị đúng THA giữ vai trò quan trọng trong việc giảm rủi ro tiềm ẩn mắc cũng như hạn chế những hậu quả do THA gây ra. Trong đó tiếp thị quảng cáo đóng vai trò quan trọng giúp dân cư có được nhận thức, hành vi đúng trong việc phòng, phát hiện sớm và điều trị THA. Các tài liệu truyền thông online là công cụ tương hỗ đắc lực cho cán bộ y tế cũng như tiếp thị quảng cáo viên chuyển tải những kỹ năng và kiến thức về THA đến với hội đồng. Với nhiều thể loại và hình thức bộc lộ đa dạng chủng loại, những tài liệu tiếp thị quảng cáo đã và đang góp phần to lớn cho sự thành công xuất sắc của nhiều chương trình y tế. Chính thế cho nên, tiếp theo bộ tài liệu truyền thông online 2009, trong năm 2010 Viện Tim mạch sẽ triển khai tăng trưởng 1 số ít tài liệu tiếp thị quảng cáo về THA tập trung chuyên sâu vào đối tượng người tiêu dùng là người dân tại hội đồng .
Dự án phòng chống bệnh tăng huyết áp – Viện Tim mạch Quốc gia
ThS. Bùi Thế Long
