GIÁO ÁN HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO LỊCH SỬ 9: ĐIỆN BIÊN PHỦ TRÊN KHÔNG ĐÁNH BẠI PHÁO ĐÀI BAY CỦA MỸ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (820.91 KB, 13 trang )
TIẾT 24 PPCT
Báo cáo chủ đề 10:
“ĐIỆN BIÊN PHỦ TRÊN KHÔNG” –
ĐÁNH BẠI “PHÁO ĐÀI BAY” CỦA MĨ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
– Trình bày được âm mưu của quân Mĩ khi tiến hành cuộc tập kích chiến lược
năm 1972 tại Hà Nội.
– Làm rõ được tinh thần quyết chiến, bản lĩnh chiến đấu của quân dân ta trong 12
ngày đêm khói lửa. Qua đó, khắc sâu được một số tấm gương cảm tử tiêu biểu đã
hi sinh để làm nên chiến thắng.
– Phân tích được ý nghĩa lịch sử của chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không”
năm 1972. Từ đó, học sinh rút ra được trách nhiệm của bản thân với việc giữ
vững chủ quyền thiêng liêng của Tổ Quốc.
2. Kỹ năng
– Hình thành và phát triển kĩ năng tìm kiếm thông tin trên mạng Internet, qua
sách vở,báo đài…
– Rèn luyện kĩ năng khai thác và sử dụng tranh ảnh để thuyết trình một vấn đề
lịch sử.
– Rèn luyện kĩ năng diễn xuất, hóa thân nhân vật lịch sử.
3. Thái độ
– Bồi dưỡng lòng tự hào về những trang sử vẻ vang của dân tộc, tự hào về bản
lĩnh trí tuệ của con người Việt Nam.
– Giáo dục lòng biết ơn với những thế hệ cha ông đã hi sinh cho nền độc lập của
dân tộc, làm nên chiến thắng có một không hai – đánh bại “pháo đài bay” của
Mĩ.
4. Định hướng phát triển năng lực
– Năng lực chung: năng lực ngôn ngữ thông qua quá trình giao tiếp, năng lực hợp
tác thông qua quá trình trao đổi thảo luận nhóm, năng lực tư duy trong quá trình
khai thác vấn đề
– Năng lực chuyên biệt: phát triển các năng lực phân tích, khai thác chuyên sâu
một vấn đề lịch sử.
1
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY – HỌC
– Sách giáo khoa lịch sử 9.
-Tranh ảnh lịch sử có liên quan tới trận “Điện Biên Phủ trên không” năm 1872.
– Sản phẩm các nhóm đã chuẩn bị
– Phim tư liệu ( đã được cắt ghép hoàn chỉnh với dung lượng vừa phải).
– Máy tính kết nối máy chiếu.
– Màn hình bằng vải hứng bóng, các trang phục và đạo cụ liên quan.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP
1. Mục tiêu:
Với việc cácHS quan sát và theo dõi hình ảnh bài thơ Đêm chiến thắng
của nhà thơ Lê Thống Nhất ( chiếu trên sline) được đăng trên báo Hà Nội mới
được đăng ngày 31 tháng 12 năm 1972 kết hợp nghe đọc thơ, các em có thể nhìn
thấy và cảm nhận được không khí sục sôi của thủ đô Hà Nội trong “12 ngày đêm
khói lửa năm 1972”. Từ đó tạo tinh thần hứng khởi và sôi nổi để các em sẵn sàng
lên báo cáo thành quả quá trình học tập và tìm hiểu về chủ đề này.
2. Phương thức:
– GV cho một HS lên đóng MC dẫn chương trình cả buổi báo cáo trong vai một
biên tập viên của chuyên mục: chuyển động 24h với tiêu điểm: “Điện Biên Phủ
trên không” – Đánh bại “pháo đài bay” của Mĩ.
2
Hình ảnh bài thơ Đêm chiến thắng của nhà thơ Lê Thống Nhất được đăng
trên Hà Nội Mới ngày 31/12/1972
– MC đọc thơ và dẫn lời:
Đêm chiến thắng
“ Đây Thăng Long, đây Đông Đô
Đánh trả quân thù, diệt “pháo đài bay”
…Chân lí của Bác Hồ đã trở thành sức mạnh
Tư thế hiên ngang như có tự bao giờ,
– Hỡi quân thù, bay mở mắt hơn chưa?”
Thưa quý vị và các bạn, đây là những vần thơ được ra đời ngay sau đêm đầu tiên
đế quốc Mĩ dùng B52 đánh phá Hà Nội. “Hỡi quân thù, bay mở mắt hơn chưa?”
chính là báo hiệu cho thất bại đầy nhục nhã khi giặc Mĩ vênh váo cho rằng: B52
sẽ đưa miền Bắc “trở về thời kì đồ đá”.
3
Một vấn đề đặt ra là: Rõ ràng B52 nổi tiếng với uy lực ném bom rải thảm, có sức
hủy diệt rất lớn,vậy tại sao quân dân Hà Nội vẫn làm nên kì tích bắn rơi các
“pháo đài bay” B52?
Để giải đáp vấn đề này, hãy cùng Chuyển động 24h đến vớibuổi báo cáo của các
nhóm HS lớp 9C – trường THCS Văn Hải, thuộc xã Văn Hải, huyện Kim Sơn,
tỉnh Ninh Bình với chủ đề: “Điện Biên Phủ trên không” – Đánh bại “pháo đài
bay” của Mĩ mà nhóm phóng viên chúng tôi ghi nhận được.
3. Gợi ý sản phẩm: HS đóng vai biên tập viên của chuyển động 24h dẫn dắt vào
buổi báo cáo, các nhóm chuẩn bị.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Trò chuyện cùng nhân chứng lịch sử
*Mục tiêu:
– Chỉ rõ được mục đích của Mĩ khi dùng B52 bắn phá Hà Nội năm 1972.
– Phân tích được sự lợi hại của máy bay B52.
– Lí giải được vì sao chiến thắng của quân ta trong chiến dịch 12 ngày đêm năm
1972 được gọi là trận “Điện Biên Phủ trên không”.
*Phương thức
-Bước chuẩn bị: Bàn ghế ra sẵn (có khăn trải bàn, lọ hoa), có máy chiếu phục
vụ.
– Bước 1: Nhóm 1 (theo phân công của tiết trước) ra sân khấu chào khán giả.
– Bước 2:Một bạn HS nam đại diện dẫn dắt phần trình bày của nhóm 1( hỏi
bạn ……….ở nhóm khác):
+ Bạn A (……..:…….): Mình có một câu hỏi dành cho các ban: Ở đây có bạn nào
thích xem bóng đá không?
Ở dưới giơ tay, gọi bạn ……….. ( chỉ định trước)
+ Bạn A: B, cậu hiểu tình huống “cứu bóng trước khung thành” trong bóng đá là
thế nào?
+ Bạn B ( suy nghĩ giây lát): ừm… chắc chắn đó phải là tình huống rất nguy hiểm,
“cứu bóng trước khung thành” mình hiểu là cứu vớt một bàn thua trông thấy.
4
+ Bạn A: Cảm ơn cậu.
Khi đế quốc Mĩ quyết định tiến hành cuộc tập kích chiến lược bằng không quân
tháng 12 năm 1972 ra miền Bắc, chúng đã đặt tên cho chiến dịch này là
Linebacker, tạm dịch là “cứu bóng trước khung thành”. Hay nói cách khác Mĩ đã
sử dụng B52 đánh phá miền Bắc nhất là thủ đô Hà Nội để cứu nguy cho mình.
Và để giải thích lí do Mĩ sử dụng B52 trong trận tập kích ở Hà Nội cùng một
số thành phố khác ở miền bắc, nhóm chúng mình đã mời tới đây một vị khách
mời đặc biệt. Người đã từng hoàn thành xuất sắc 2 năm nghĩa vụ quân sự, từng
bảo vệ Luận văn Thạc sĩ về đề tài Điện Biên Phủ trên không năm 1972 – thầy giáo
Nguyễn Văn Hùng.
-Bước 3: Thầy giáo xuất hiện (có lồng nhạc), cả lớp vỗ tay; nhóm 1 mời thầy ngồi
và mau chóng ổn định trật tự.
– Bước 4: Bắt đầu cuộc trò chuyện:
– HS ( nhóm 1): Thưa thầy,thầy có thể giới lại tên mình cho các bạn phía dưới
được biết rõ hơn không ạ?
– TH: Tôi là….
( cả lớp vỗ tay)
– HS: Thưa thầy, câu hỏi đầu tiên xin được gửi tới thầy là, vì sao quân đội Mĩ
lại mở một chiến dịch ném bom lớn như vậy đối với miền Bắc nước ta và đặc
biệt là thủ đô Hà Nội ạ?
– CCB: Trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, đế quốc Mĩ đã chịu nhiều thất
bại. Năm 1972, trước tình hình chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” có nguy cơ
bị phá sản hoàn toàn, Mĩ đã dùng không quân, hải quân, đánh phá miền Bắc, các
tỉnh, thành phố. Mĩ phải dùng con át chủ bài là B52 để đánh Hà Nội nhằm ngăn
chặn sự chi viện của ta cho miền Nam và uy hiếp nhân dân ta. Lí do chúng tập
5
trung đánh Hà Nội vì Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, đầu não chỉ huy cuộc
kháng chiến chống Mĩ.
– Một bạn HS nhóm khác ở dưới giơ tay hỏi (………………………….): Em có một
thắc mắc rằng tại sao Mĩ lại gọi B52 là những “siêu pháo đài bay” bất khả
xâm phạm ạ?
– CCB: B52 là loại máy bay được dùng để ném bom các mục tiêu diện rộng như
sân bay, thành phố, bến cảng và khi bị đánh thì hầu như các mục tiêu bị phá hủy.
– HS nhóm 1 tiếp lời:Loại máy bay B52 này thực sự nguy hiểm như thế nào,
kính mời thầy và các bạn xem một đoạn phim tư liệu sau:
– Chiếu tư liệu ( dài 3:15): Nội dung tư liệu giới thiệu về máy bay B52 mệnh danh
là pháo đài bay của Mĩ.
– HS nhóm 1 chốt: Các bạn có thể thấy: thông qua những con số, những lời nhận
định của các chuyên gia hàng đầu người Mĩ, sức hủy diệt của B52 hiện lên thật
ghê gớm!
– Một bạn khác: Vậy vì sao về phía ta, với những chiếc máy bay nhỏ như vậy,
và với những khẩu súng pháo nhỏ như vậy lại có thể bắn rơi được loại máy
bay to lớn và hiện đại nhất lúc bấy giờ là B.52 ạ?
– TH: Thầy đã từng là một người lính, tham gia nghĩa vụ quân sự chỉ khác điều là
nhập ngũ trong thời bình. Trong những năm tháng chống Mĩ ác liệt chắc chắn điều
kiện sinh hoạt và chiến đấu của quân ta còn nhiều khó khăn, gian khổ.
Mĩ có nhiều trang bị vũ khí hiện đại, kể cả B52, trong khi nền kinh tế
chúng ta còn thấp kém. Các em hỏi vì sạo chúng ta chiến thắng, bắn rơi được
B52? Vì dưới sự lãnh đạo của Đảng, với quyết tâm sắt đá đánh Mỹ cho đến thắng
lợi hoàn toàn. Bác Hồ từng nói cuộc kháng chiến có thể kéo dài 5 năm, 10 năm
hoặc lâu hơn nữa, nhưng chúng ta sẽ chiến thắng và khi thắng lợi sẽ xây dựng đất
nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Bác cũng nói Mỹ trước sau cũng sẽ thua,
nhưng chúng chỉ chịu thua trên bầu trời Hà Nội. Vậy nên quân và dân ta lúc bấy
6
giờ không hề ngạc nhiên khi Mĩ sử dụng B52 ném bom, đánh phá miền Bắc năm
1972 mà trái lại chúng ta hoàn toàn chủ động.
– HS nhóm 1 tiếp lời: Như vậy theo như em hiểu: B52 chính là biểu tượng cho
sức mạnh của không quân Mĩ, được mệnh danh là những “pháo đài bay”.
Thế mà quân dân ta vẫn làm nên trận “Điện Biên Phủ trên không” huyền
thoại. Chúng em nên hiểu thuật ngữ này sao cho đúng ạ?
– TH: Như thầy đã nói, đến năm 1972, cuộc chiến tranh Mĩ gây ra ở Việt Nam
đang đến bên bờ vực thẳm, chúng cố vớt vát một chiến thắng danh dự để gây khó
dễ cho ta ở bàn đàm phán. Quân dân ta đều hiểu rằng, chúng chắc chắn sẽ tung ra
những chiêu bài cuối cùng. Và sự thật, B52 được sử dụng để bắn phá miền Bắc,
nhất là thủ đô Hà Nội. Nhưng cuộc tập kích này đã thất bại hoàn toàn sau 12 ngày
đêm quân ta chiến đấu oanh liệt. Người đầu tiên sử dụng thuật ngữ “Điện Biên
Phủ trên không” là ai đến nay vẫn còn gây nhiều tranh cãi nhưng chúng ta có thể
hiểu chiến thắng này là một trận “nốc ao” hạ bệ ý chí của kẻ thù, giống như cái
cách mà ta đã đánh đuổi giặc Pháp năm 1954 bằng trận Điện Biên Phủ ngày 7
tháng 5.
– HS nhóm 1: Dạ thưa thầy, để làm nên chiến thắng huyền thoại đó chắc chắn
là nhờ sự đồng lòng của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng ta,
thầy có điều gì muốn tâm sự hay nhắc nhở chúng cháu không ạ?
– TH: đưa ra lời tâm sự, nhắc nhở học tập ( tự suy nghĩ).
– HS nhóm 1: Thông qua cuộc trò chuyện với thầy giáo (…) –, tất cả chúng em
đã phần nào hiểu được sự oanh liệt của chiến thắng Điện Biên Phủ trên
không năm 1972, về những ý đồ và âm mưu thâm độc của đế quốc Mĩ khi
đưa B52 ném bom ở miền Bắc. Chúng em chân thành cảm ơn những lời chia
sẻ quý báu của thầy. Một lần nữa xin được cảm ơn thầy ạ.
Bước 4: Nhóm tiễn khách mời, các bạn còn lại cùng chào mọi người, một bạn nói:
Phần trình bày của nhóm 1 tập trung vào trả lời câu hỏi: Vì sao đế quốc Mĩ dùng
B52 ném bom đánh phá miền Bắc nhất là thủ đô Hà Nội tháng 12 năm 1972
đã kết thúc. Xin được cảm ơn tất cả quý thầy cô và các bạn đã chú ý lắng nghe!
( đồng thời bắt đầu mở bài hát: Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không )
7
*Gợi ý sản phẩm:
Hoạt động 2: Triển lãm tranh ảnh
*Mục tiêu:
– Làm rõ được quân dân Hà Nội đã chiến đấu kiên cường để bảo vệ thủ đô Hà
Nội, phá tan cuộc tập kích không quân của Mĩ. Qua đó, chỉ ra được những tội ác
của đế quốc Mĩ trong cuộc tập kích đường không chiến lược.
-Giới thiệu được các bức ảnh tiêu biểu trong trận “Điện Biên Phủ trên không”.
Qua đó, nêu được ý nghĩa của từng bức ảnh.
– Lồng ghép tiết mục của nhóm 3 nhằm khắc sâu sự hi sinh anh dũng của quân
và dân ta.
*Phương thức:
– Nhóm 2 lên trình bày báo cáo như sau:
– Chuẩn bị có 9 bức ảnh.
Nhóm 2 lên trình bày báo cáo như sau:
Bước 1 :Nhóm 2 mang giá có treo ảnh sẵn, một bạn dẫn dắt:
Thông qua cuộc trò chuyện với ông…… mà nhóm 1 đã dày công chuẩn bị, chúng
mình đã hiểu rõ hơn về âm mưu và thủ đoạn của Mĩ khi tiến hành cuộc tập kích
chiến lược tháng 12 năm 1972. Vậy trước âm mưu thâm độc của đế quốc Mĩ,
nhân dân ta nhất là quân và dân Hà Nội đã chiến đấu anh dũng như thế
nào? Mời các bạn đến với triển lãm ảnh – những hình ảnh chân thực nhất về
chiến thắng Điện Biên Phủ trên không năm 1972.
Bước 2: Nhóm 2 sẽ tự cử ra hai bạn đóng vai hướng dẫn viên, lần lượt giới thiệu
các bức ảnh.
-Dẫn dắt chung: 45 năm đã trôi qua kể từ 12 ngày đêm chiến đấu với cuộc tấn
công điên cuồng của không quân Mỹ vào thủ đô Hà Nội và một số tỉnh thành
phố. Nhằm hủy diệt không phải chỉ là những gì dưới mặt đất bằng bom đạn, mà
quan trọng hơn là hủy diệt được ý chí chiến đấu và quyết thắng của một dân tộc.
– Bắt đầu giới thiệu các bức ảnh:
8
Ngày 14 /12/1972, Tổng thống Mĩ Nich xơn phê chuẩn kế hoạch tập kích bằng
không quân chiến lược vào Hà Nội và Hải Phòng. Đây là hình ảnh hàng loạt máy
bay đã thay nhau trút bom xuống Hà Nội.
“Siêu pháo đài bay “ – B52 của Mĩ đang thả bom. Cảm ơn các bạn nhóm 1 về
đoạn phim tư liệu lúc trước đã nói rất rõ về sức mạnh của máy bay B52.
Không quân Mỹ sử dụng “Pháo đài bay” B52 rải thảm vào thủ đô và các thành
phố lân cận. Trong ảnh, bệnh viện Bạch Mai bị bom Mỹ đánh phá tan hoang.
9
Ngày 26 tháng 12 năm 1972, Mĩ dùng máy bay ném bom phố Khâm Thiên, làm
cho gần 2000 ngôi nhà bị đánh sập. Bức ảnh này ghi lại thời khắc nhân dân trong
phố tản cư. Mỗi năm, vào ngày 26 tháng 12, cả phố Khâm Thiên làm ngày giỗ
chung cho 278 người đã mất bởi trận rải bom B52 tàn ác, chủ yếu là phụ nữ, cụ
già và trẻ nhỏ.
-Bước 3:Trong bài xã luận của Báo Nhân Dân ngày 20 tháng 12 mang tựa
đề: “Hà Nội, Thủ đô của phẩm giá con người” kể lại những câu chuyện về
các đợt ném bom, những ngôi nhà đổ nát hòa trộn trong máu và nước mắt.
Tiêu biểu là câu chuyện của một nhân viên phục vụ trong khách sạn Thống
Nhất khi được hỏi: “Bom B-52 ném xuống Hà Nội thì ra sao?”. Và câu trả
lời khiến nhà báo nước ngoài thán phục chép lại: “Nhà cửa có thể sập
nhưng có một thứ không sập được, đó là ý chí của con người”.
Đau thương là vậy song Hà Nội vẫn anh dũng chiến đấu.
Trên bầu trời Hà Nội, những cánh én bạc MiG 21 đã trở thành nỗi khiếp sợ của
không quân Mỹ. Không thể không nhắc tới sự giúp đỡ to lớn từ các nước anh
em, của nhân loại tiến bộ thế giới đặc biệt là Liên Xô.Những phi đội máy bay
10
tiêm kích MiG-21 do Liên Xô viện trợ đã tăng thêm một nguồn sức mạnh rất lớn
cho lực lượng không quân non trẻ của Việt Nam.
Đây là hình ảnh chiếc xác máy bay B52 của không lực Hoa Kì đầu tiên bị bắn rơi
trên cánh đồng Phủ Lỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội đêm 18/12/1972.
Còn đây là hình ảnh một thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa bên xác chiếc B52
rơi trên hồ Hữu Tiệp.
Bạn thứ hai tiếp lời: Có rất nhiều những câu chuyện cảm động ghi lại những tấm
gương cảm tử đặc biệt là các phi công Việt Nam – những người đã đối đầu trực
tiếp với “pháo đài bay” – B52. Chỉ những phi công giỏi nhất của Việt Nam được
lựa chọn để đánh B52 và số lượng chỉ khoảng hơn 10 người.
Đây cũng là những người quả cảm, sẵn sàng hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ. Họ
là một phần của huyền thoại 12 ngày đêm bảo vệ Hà Nội năm 1972.
11
Chúng ta hãy đến với một tiểu phẩm khắc họa chiến công của người anh hùng đã
cảm tử bắn hạ được B52 – liệt sĩ Vũ Xuân Thiều qua màn múa bóng của các bạn
nhóm 3 ngay sau đây.
– Bước 4:Nhóm 3 múa bóng (Nội dung: Dựa trên câu chuyện có thật về sự hi
sinh của liệt sĩ Vũ Xuân Thiều đã cảm tử bắn hạ B52 khi mới 26 tuổi. Thông qua
việc lồng ghép âm nhạc ( các ca khúc cách mạng được cắt ghép) kết hợp với biểu
diễn ngôn ngữ hình thể khắc họa lại ý chí chiến đấu kiên cường và sự hi sinh anh
dũng của nhân vật).
– Bước 5: ( Để một thời gian lắng đọng sau tiểu phẩm, khoảng 10 giây): Nhóm 2
tiếp tục: Cảm ơn phần thể hiện của các bạn nhóm 3, đây là hình ảnh của liệt sĩ
Vũ Xuân Thiều – người anh hùng biến MiG 21 thành “quả tên lửa thứ 3”.
-Bước 6: Tổng kết lại: Trình bày về ý nghĩa lịch sử
Như vậy, trong chiến dịch 12 ngày đêm, quân và dân Hà Nội đã hạ gục nhiều
máy bay B52 của Mỹ và giành thắng lợi. Máu đã đổ xuống, những giọt nước mắt
vẫn rơi suốt bao năm qua để đổi lấy nền độc lập cho nước nhà. Và chính tinh
thần anh dũng của quân dân ta đã làm nên chiến thắng “Điện Biên Phủ trên
không” – một mốc son chói lọi của chàng tí hon đánh bại người khổng lồ.
Kết thúc: Phần trình bày của nhóm 2 và nhóm 3 tập trung vào trả lời câu hỏi: Quân
dân Hà Nội đã chiến đấu chống “pháo đài bay” B52 của Mĩ như thế nào đã kết
thúc. Xin được cảm ơn tất cả quý thầy cô và các bạn đã chú ý lắng nghe!
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP KẾT HỢP VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG
* Muc tiêu:
– GV đánh giá hoạt động của HS
– GV đưa ra lời động viên, khen ngợi cho sự chuẩn bị của các nhóm.
– Giải đáp những vấn đề thắc mắc của HS.
* Phương thức: GV đưa ra phiếu đánh giá hoạt động : có 2 loại phiếu là cá nhân
tự đánh giá và cả nhóm đánh giá.
1. Cá nhân tự đánh giá về đóng góp của mình trong nhóm theo các mức độ 0,
1,2,3,4.
Họ và tên
thành
12
viên
Mức độ
đóng góp
2. Cả nhóm thống nhất tự đánh giá các nội dung bằng cách khoanh tròn vào các
mức độ A,B,C,D.
Nội dung
Tinh thần làm Hiệu quả làm việc Trao đổi, thảo
việc nhóm
nhóm
luận trong nhóm
Mức độ
A B C
D A B
C
D A B
C
D
*Dự kiến sản phẩm: quá trình đánh giá diễn ra trong khoảng thời gian 5 – 7
phút
IV: Rút kinh nghiệm
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
..
Duyệt của tổ chuyên môn
Người soạn
Vũ Thị Chiên
13
vững chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ Quốc. 2. Kỹ năng – Hình thành và tăng trưởng kĩ năng tìm kiếm thông tin trên mạng Internet, quasách vở, báo đài … – Rèn luyện kĩ năng khai thác và sử dụng tranh vẽ để thuyết trình một vấn đềlịch sử. – Rèn luyện kĩ năng diễn xuất, hóa thân nhân vật lịch sử. 3. Thái độ – Bồi dưỡng lòng tự hào về những trang sử vẻ vang của dân tộc bản địa, tự hào về bảnlĩnh trí tuệ của con người Nước Ta. – Giáo dục đào tạo lòng biết ơn với những thế hệ cha ông đã hi sinh cho nền độc lập củadân tộc, làm ra thắng lợi có 1 không 2 – vượt mặt “ pháo đài bay ” củaMĩ. 4. Định hướng tăng trưởng năng lượng – Năng lực chung : năng lượng ngôn từ trải qua quy trình tiếp xúc, năng lượng hợptác trải qua quy trình trao đổi đàm đạo nhóm, năng lượng tư duy trong quá trìnhkhai thác yếu tố – Năng lực chuyên biệt : tăng trưởng những năng lượng nghiên cứu và phân tích, khai thác chuyên sâumột yếu tố lịch sử. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY – HỌC – Sách giáo khoa lịch sử 9. – Tranh ảnh lịch sử có tương quan tới trận “ Điện Biên Phủ trên không ” năm 1872. – Sản phẩm những nhóm đã sẵn sàng chuẩn bị – Phim tư liệu ( đã được cắt ghép hoàn hảo với dung tích vừa phải ). – Máy tính liên kết máy chiếu. – Màn hình bằng vải hứng bóng, những phục trang và đạo cụ tương quan. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬPA. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP1. Mục tiêu : Với việc cácHS quan sát và theo dõi hình ảnh bài thơ Đêm chiến thắngcủa nhà thơ Lê Thống Nhất ( chiếu trên sline ) được đăng trên báo TP. Hà Nội mớiđược đăng ngày 31 tháng 12 năm 1972 phối hợp nghe đọc thơ, những em hoàn toàn có thể nhìnthấy và cảm nhận được không khí sục sôi của Thành Phố Hà Nội Thành Phố Hà Nội trong “ 12 ngày đêmkhói lửa năm 1972 ”. Từ đó tạo ý thức hứng khởi và sôi sục để những em sẵn sànglên báo cáo giải trình thành quả quy trình học tập và khám phá về chủ đề này. 2. Phương thức : – GV cho một HS lên đóng MC dẫn chương trình cả buổi báo cáo giải trình trong vai mộtbiên tập viên của phân mục : hoạt động 24 h với tiêu điểm : “ Điện Biên Phủtrên không ” – Đánh bại “ pháo đài bay ” của Mĩ. Hình ảnh bài thơ Đêm thắng lợi của nhà thơ Lê Thống Nhất được đăngtrên TP.HN Mới ngày 31/12/1972 – MC đọc thơ và dẫn lời : Đêm thắng lợi “ Đây Thăng Long, đây Đông ĐôĐánh trả quân địch, diệt “ pháo đài bay ” … Chân lí của Bác Hồ đã trở thành sức mạnhTư thế hiên ngang như có tự khi nào, – Hỡi quân địch, bay mở mắt hơn chưa ? ” Thưa quý vị và những bạn, đây là những vần thơ được sinh ra ngay sau đêm đầu tiênđế quốc Mĩ dùng B52 đánh phá Thành Phố Hà Nội. “ Hỡi quân địch, bay mở mắt hơn chưa ? ” chính là báo hiệu cho thất bại đầy nhục nhã khi giặc Mĩ vênh váo cho rằng : B52sẽ đưa miền Bắc “ trở lại thời kì đồ đá ”. Một yếu tố đặt ra là : Rõ ràng B52 nổi tiếng với uy lực ném bom rải thảm, có sứchủy diệt rất lớn, vậy tại sao quân dân TP. Hà Nội vẫn tạo ra sự kì tích bắn rơi những “ pháo đài bay ” B52 ? Để giải đáp yếu tố này, hãy cùng Chuyển động 24 h đến vớibuổi báo cáo giải trình của cácnhóm HS lớp 9C – trường THCS Văn Hải, thuộc xã Văn Hải, huyện Kim Sơn, tỉnh Tỉnh Ninh Bình với chủ đề : “ Điện Biên Phủ trên không ” – Đánh bại “ pháo đàibay ” của Mĩ mà nhóm phóng viên báo chí chúng tôi ghi nhận được. 3. Gợi ý mẫu sản phẩm : HS đóng vai biên tập viên của hoạt động 24 h dẫn dắt vàobuổi báo cáo giải trình, những nhóm sẵn sàng chuẩn bị. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨCHoạt động 1 : Trò chuyện cùng nhân chứng lịch sử * Mục tiêu : – Chỉ rõ được mục tiêu của Mĩ khi dùng B52 bắn phá Thành Phố Hà Nội năm 1972. – Phân tích được sự lợi hại của máy bay B52. – Lí giải được vì sao thắng lợi của quân ta trong chiến dịch 12 ngày đêm năm1972 được gọi là trận “ Điện Biên Phủ trên không ”. * Phương thức-Bước sẵn sàng chuẩn bị : Bàn ghế ra sẵn ( có khăn trải bàn, lọ hoa ), có máy chiếu phụcvụ. – Bước 1 : Nhóm 1 ( theo phân công của tiết trước ) ra sân khấu chào người theo dõi. – Bước 2 : Một bạn HS nam đại diện thay mặt dẫn dắt phần trình diễn của nhóm 1 ( hỏibạn ………. ở nhóm khác ) : + Bạn A ( …….. : ……. ) : Mình có một câu hỏi dành cho những ban : Ở đây có bạn nàothích xem bóng đá không ? Ở dưới giơ tay, gọi bạn ……….. ( chỉ định trước ) + Bạn A : B, cậu hiểu trường hợp “ cứu bóng trước khung thành ” trong bóng đá làthế nào ? + Bạn B ( tâm lý giây lát ) : ừm … chắc như đinh đó phải là trường hợp rất nguy khốn, “ cứu bóng trước khung thành ” mình hiểu là cứu vớt một bàn thua trông thấy. + Bạn A : Cảm ơn cậu. Khi đế quốc Mĩ quyết định hành động triển khai cuộc tập kích kế hoạch bằng không quântháng 12 năm 1972 ra miền Bắc, chúng đã đặt tên cho chiến dịch này làLinebacker, tạm dịch là “ cứu bóng trước khung thành ”. Hay nói cách khác Mĩ đãsử dụng B52 đánh phá miền Bắc nhất là Hà Nội Thủ Đô Thành Phố Hà Nội để giải cứu cho mình. Và để lý giải lí do Mĩ sử dụng B52 trong trận tập kích ở TP. Hà Nội cùng mộtsố thành phố khác ở miền bắc, nhóm chúng mình đã mời tới đây một vị kháchmời đặc biệt quan trọng. Người đã từng triển khai xong xuất sắc 2 năm nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, từngbảo vệ Luận văn Thạc sĩ về đề tài Điện Biên Phủ trên không năm 1972 – thầy giáoNguyễn Văn Hùng. – Bước 3 : Thầy giáo Open ( có lồng nhạc ), cả lớp vỗ tay ; nhóm 1 mời thầy ngồivà mau chóng không thay đổi trật tự. – Bước 4 : Bắt đầu cuộc trò chuyện : – HS ( nhóm 1 ) : Thưa thầy, thầy hoàn toàn có thể giới lại tên mình cho những bạn phía dướiđược biết rõ hơn không ạ ? – TH : Tôi là …. ( cả lớp vỗ tay ) – HS : Thưa thầy, câu hỏi tiên phong xin được gửi tới thầy là, vì sao quân đội Mĩlại mở một chiến dịch ném bom lớn như vậy so với miền Bắc nước ta và đặcbiệt là Thành Phố Hà Nội Thành Phố Hà Nội ạ ? – CCB : Trong cuộc cuộc chiến tranh xâm lược Nước Ta, đế quốc Mĩ đã chịu nhiều thấtbại. Năm 1972, trước tình hình kế hoạch “ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh ” có nguy cơbị phá sản trọn vẹn, Mĩ đã dùng không quân, thủy quân, đánh phá miền Bắc, cáctỉnh, thành phố. Mĩ phải dùng con át chủ bài là B52 để đánh Thành Phố Hà Nội nhằm mục đích ngănchặn sự chi viện của ta cho miền Nam và uy hiếp nhân dân ta. Lí do chúng tậptrung đánh Thành Phố Hà Nội vì TP. Hà Nội là TT kinh tế tài chính, chính trị, đầu não chỉ huy cuộckháng chiến chống Mĩ. – Một bạn HS nhóm khác ở dưới giơ tay hỏi ( …………………………. ) : Em có mộtthắc mắc rằng tại sao Mĩ lại gọi B52 là những “ siêu pháo đài bay ” bất khảxâm phạm ạ ? – CCB : B52 là loại máy bay được dùng để ném bom những tiềm năng diện rộng nhưsân bay, thành phố, bến cảng và khi bị đánh thì hầu hết những tiềm năng bị tàn phá. – HS nhóm 1 tiếp lời : Loại máy bay B52 này thực sự nguy hại như thế nào, kính mời thầy và những bạn xem một đoạn phim tư liệu sau : – Chiếu tư liệu ( dài 3 : 15 ) : Nội dung tư liệu ra mắt về máy bay B52 mệnh danhlà pháo đài bay của Mĩ. – HS nhóm 1 chốt : Các bạn hoàn toàn có thể thấy : trải qua những số lượng, những lời nhậnđịnh của những chuyên viên số 1 người Mĩ, sức diệt trừ của B52 hiện lên thậtghê gớm ! – Một bạn khác : Vậy vì sao về phía ta, với những chiếc máy bay nhỏ như vậy, và với những khẩu súng pháo nhỏ như vậy lại hoàn toàn có thể bắn rơi được loại máybay to lớn và văn minh nhất lúc bấy giờ là B. 52 ạ ? – TH : Thầy đã từng là một người lính, tham gia nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược chỉ khác điều lànhập ngũ trong thời bình. Trong những năm tháng chống Mĩ ác liệt chắc như đinh điềukiện hoạt động và sinh hoạt và chiến đấu của quân ta còn nhiều khó khăn vất vả, khó khăn. Mĩ có nhiều trang bị vũ khí tân tiến, kể cả B52, trong khi nền kinh tếchúng ta còn thấp kém. Các em hỏi vì sạo tất cả chúng ta thắng lợi, bắn rơi đượcB52 ? Vì dưới sự chỉ huy của Đảng, với quyết tâm sắt đá đánh Mỹ cho đến thắnglợi trọn vẹn. Bác Hồ từng nói cuộc kháng chiến hoàn toàn có thể lê dài 5 năm, 10 nămhoặc lâu hơn nữa, nhưng tất cả chúng ta sẽ thắng lợi và khi thắng lợi sẽ thiết kế xây dựng đấtnước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Bác cũng nói Mỹ trước sau cũng sẽ thua, nhưng chúng chỉ chịu thua trên khung trời TP. Hà Nội. Vậy nên quân và dân ta lúc bấygiờ không hề kinh ngạc khi Mĩ sử dụng B52 ném bom, đánh phá miền Bắc năm1972 mà trái lại tất cả chúng ta trọn vẹn dữ thế chủ động. – HS nhóm 1 tiếp lời : Như vậy theo như em hiểu : B52 chính là hình tượng chosức mạnh của không quân Mĩ, được ca tụng là những “ pháo đài bay ”. Thế mà quân dân ta vẫn làm ra trận “ Điện Biên Phủ trên không ” huyềnthoại. Chúng em nên hiểu thuật ngữ này sao cho đúng ạ ? – TH : Như thầy đã nói, đến năm 1972, cuộc cuộc chiến tranh Mĩ gây ra ở Việt Namđang đến bên bờ vực thẳm, chúng cố vớt vát một thắng lợi danh dự để gây khódễ cho ta ở bàn đàm phán. Quân dân ta đều hiểu rằng, chúng chắc như đinh sẽ tung ranhững chiêu thức ở đầu cuối. Và thực sự, B52 được sử dụng để bắn phá miền Bắc, nhất là thủ đô hà nội TP. Hà Nội. Nhưng cuộc tập kích này đã thất bại trọn vẹn sau 12 ngàyđêm quân ta chiến đấu oanh liệt. Người tiên phong sử dụng thuật ngữ “ Điện BiênPhủ trên không ” là ai đến nay vẫn còn gây nhiều tranh cãi nhưng tất cả chúng ta có thểhiểu thắng lợi này là một trận “ nốc ao ” hạ bệ ý chí của quân địch, giống như cáicách mà ta đã đánh đuổi giặc Pháp năm 1954 bằng trận Điện Biên Phủ ngày 7 tháng 5. – HS nhóm 1 : Dạ thưa thầy, để tạo ra sự thắng lợi lịch sử một thời đó chắc chắnlà nhờ sự đồng lòng của toàn dân tộc bản địa dưới sự chỉ huy sáng suốt của Đảng ta, thầy có điều gì muốn tâm sự hay nhắc nhở chúng cháu không ạ ? – TH : đưa ra lời tâm sự, nhắc nhở học tập ( tự tâm lý ). – HS nhóm 1 : Thông qua cuộc trò chuyện với thầy giáo ( … ) –, toàn bộ chúng emđã phần nào hiểu được sự oanh liệt của thắng lợi Điện Biên Phủ trênkhông năm 1972, về những ý đồ và thủ đoạn thâm độc của đế quốc Mĩ khiđưa B52 ném bom ở miền Bắc. Chúng em chân thành cảm ơn những lời chiasẻ quý báu của thầy. Một lần nữa xin được cảm ơn thầy ạ. Bước 4 : Nhóm tiễn khách mời, những bạn còn lại cùng chào mọi người, một bạn nói : Phần trình diễn của nhóm 1 tập trung chuyên sâu vào vấn đáp thắc mắc : Vì sao đế quốc Mĩ dùngB52 ném bom đánh phá miền Bắc nhất là Thành Phố Hà Nội Thành Phố Hà Nội tháng 12 năm 1972 đã kết thúc. Xin được cảm ơn tổng thể quý thầy cô và những bạn đã chú ý quan tâm lắng nghe ! ( đồng thời khởi đầu mở bài hát : TP. Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không ) * Gợi ý mẫu sản phẩm : Hoạt động 2 : Triển lãm tranh vẽ * Mục tiêu : – Làm rõ được quân dân TP.HN đã chiến đấu kiên cường để bảo vệ thủ đô hà nội HàNội, phá vỡ cuộc tập kích không quân của Mĩ. Qua đó, chỉ ra được những tội áccủa đế quốc Mĩ trong cuộc tập kích đường không kế hoạch. – Giới thiệu được những bức ảnh tiêu biểu vượt trội trong trận “ Điện Biên Phủ trên không ”. Qua đó, nêu được ý nghĩa của từng bức ảnh. – Lồng ghép tiết mục của nhóm 3 nhằm mục đích khắc sâu sự hi sinh gan góc của quânvà dân ta. * Phương thức : – Nhóm 2 lên trình diễn báo cáo giải trình như sau : – Chuẩn bị có 9 bức ảnh. Nhóm 2 lên trình diễn báo cáo giải trình như sau : Bước 1 : Nhóm 2 mang giá có treo ảnh sẵn, một bạn dẫn dắt : Thông qua cuộc trò chuyện với ông …… mà nhóm 1 đã dày công sẵn sàng chuẩn bị, chúngmình đã hiểu rõ hơn về thủ đoạn và thủ đoạn của Mĩ khi triển khai cuộc tập kíchchiến lược tháng 12 năm 1972. Vậy trước thủ đoạn thâm độc của đế quốc Mĩ, nhân dân ta nhất là quân và dân TP. Hà Nội đã chiến đấu dũng mãnh như thếnào ? Mời những bạn đến với triển lãm ảnh – những hình ảnh chân thực nhất vềchiến thắng Điện Biên Phủ trên không năm 1972. Bước 2 : Nhóm 2 sẽ tự cử ra hai bạn đóng vai hướng dẫn viên du lịch, lần lượt giới thiệucác bức ảnh. – Dẫn dắt chung : 45 năm đã trôi qua kể từ 12 ngày đêm chiến đấu với cuộc tấncông điên cuồng của không quân Mỹ vào Hà Nội Thủ Đô TP. Hà Nội và một số ít tỉnh thànhphố. Nhằm diệt trừ không phải chỉ là những gì dưới mặt đất bằng bom đạn, màquan trọng hơn là tiêu diệt được ý chí chiến đấu và quyết thắng của một dân tộc bản địa. – Bắt đầu trình làng những bức ảnh : Ngày 14 / 12/1972, Tổng thống Mĩ Nich xơn phê chuẩn kế hoạch tập kích bằngkhông quân kế hoạch vào TP.HN và Hải Phòng Đất Cảng. Đây là hình ảnh hàng loạt máybay đã thay nhau trút bom xuống Thành Phố Hà Nội. “ Siêu pháo đài bay “ – B52 của Mĩ đang thả bom. Cảm ơn những bạn nhóm 1 vềđoạn phim tư liệu lúc trước đã nói rất rõ về sức mạnh của máy bay B52. Không quân Mỹ sử dụng ” Pháo đài bay ” B52 rải thảm vào TP. hà Nội và những thànhphố lân cận. Trong ảnh, bệnh viện Bạch Mai bị bom Mỹ đánh phá tan hoang. Ngày 26 tháng 12 năm 1972, Mĩ dùng máy bay ném bom phố Khâm Thiên, làmcho gần 2000 ngôi nhà bị đánh sập. Bức ảnh này ghi lại thời gian nhân dân trongphố tản cư. Mỗi năm, vào ngày 26 tháng 12, cả phố Khâm Thiên làm ngày giỗchung cho 278 người đã mất bởi trận rải bom B52 gian ác, đa phần là phụ nữ, cụgià và trẻ nhỏ. – Bước 3 : Trong bài xã luận của Báo Nhân Dân ngày 20 tháng 12 mang tựađề : “ TP. Hà Nội, Thủ đô của phẩm giá con người ” kể lại những câu truyện vềcác đợt ném bom, những ngôi nhà đổ nát hòa trộn trong máu và nước mắt. Tiêu biểu là câu truyện của một nhân viên cấp dưới ship hàng trong khách sạn ThốngNhất khi được hỏi : “ Bom B-52 ném xuống TP.HN thì thế nào ? ”. Và câu trảlời khiến nhà báo quốc tế thán phục chép lại : “ Nhà cửa hoàn toàn có thể sậpnhưng có một thứ không sập được, đó là ý chí của con người ”. Đau thương là vậy tuy nhiên TP. Hà Nội vẫn dũng mãnh chiến đấu. Trên khung trời TP.HN, những cánh én bạc MiG 21 đã trở thành nỗi sợ hãi củakhông quân Mỹ. Không thể không nhắc tới sự giúp sức to lớn từ những nước anhem, của quả đât tân tiến quốc tế đặc biệt quan trọng là Liên Xô. Những phi đội máy bay10tiêm kích MiG-21 do Liên Xô viện trợ đã tăng thêm một nguồn sức mạnh rất lớncho lực lượng không quân non trẻ của Nước Ta. Đây là hình ảnh chiếc xác máy bay B52 của không lực Hoa Kì tiên phong bị bắn rơitrên cánh đồng Phủ Lỗ, huyện Đông Anh, TP.HN đêm 18/12/1972. Còn đây là hình ảnh một thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa bên xác chiếc B52rơi trên hồ Hữu Tiệp. Bạn thứ hai tiếp lời : Có rất nhiều những câu truyện cảm động ghi lại những tấmgương cảm tử đặc biệt quan trọng là những phi công Nước Ta – những người đã cạnh tranh đối đầu trựctiếp với “ pháo đài bay ” – B52. Chỉ những phi công giỏi nhất của Nước Ta đượclựa chọn để đánh B52 và số lượng chỉ khoảng chừng hơn 10 người. Đây cũng là những người quả cảm, sẵn sàng chuẩn bị quyết tử để hoàn thành xong trách nhiệm. Họlà một phần của lịch sử một thời 12 ngày đêm bảo vệ Thành Phố Hà Nội năm 1972.11 Chúng ta hãy đến với một tiểu phẩm khắc họa chiến công của người anh hùng đãcảm tử bắn hạ được B52 – liệt sĩ Vũ Xuân Thiều qua màn múa bóng của những bạnnhóm 3 ngay sau đây. – Bước 4 : Nhóm 3 múa bóng ( Nội dung : Dựa trên câu truyện có thật về sự hisinh của liệt sĩ Vũ Xuân Thiều đã cảm tử bắn hạ B52 khi mới 26 tuổi. Thông quaviệc lồng ghép âm nhạc ( những ca khúc cách mạng được cắt ghép ) phối hợp với biểudiễn ngôn từ hình thể khắc họa lại ý chí chiến đấu kiên cường và sự hi sinh anhdũng của nhân vật ). – Bước 5 : ( Để một thời hạn và lắng đọng sau tiểu phẩm, khoảng chừng 10 giây ) : Nhóm 2 liên tục : Cảm ơn phần bộc lộ của những bạn nhóm 3, đây là hình ảnh của liệt sĩVũ Xuân Thiều – người anh hùng biến MiG 21 thành “ quả tên lửa thứ 3 ”. – Bước 6 : Tổng kết lại : Trình bày về ý nghĩa lịch sửNhư vậy, trong chiến dịch 12 ngày đêm, quân và dân TP.HN đã hạ gục nhiềumáy bay B52 của Mỹ và giành thắng lợi. Máu đã đổ xuống, những giọt nước mắtvẫn rơi suốt bao năm qua để đổi lấy nền độc lập cho nước nhà. Và chính tinhthần dũng mãnh của quân dân ta đã làm nên thắng lợi “ Điện Biên Phủ trênkhông ” – một mốc son chói lọi của chàng tí hon vượt mặt người khổng lồ. Kết thúc : Phần trình diễn của nhóm 2 và nhóm 3 tập trung chuyên sâu vào vấn đáp thắc mắc : Quândân Thành Phố Hà Nội đã chiến đấu chống “ pháo đài bay ” B52 của Mĩ như thế nào đã kếtthúc. Xin được cảm ơn toàn bộ quý thầy cô và những bạn đã chú ý quan tâm lắng nghe ! C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP KẾT HỢP VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG * Muc tiêu : – GV nhìn nhận hoạt động giải trí của HS – GV đưa ra lời động viên, khen ngợi cho sự chuẩn bị sẵn sàng của những nhóm. – Giải đáp những yếu tố vướng mắc của HS. * Phương thức : GV đưa ra phiếu nhìn nhận hoạt động giải trí : có 2 loại phiếu là cá nhântự nhìn nhận và cả nhóm nhìn nhận. 1. Cá nhân tự nhìn nhận về góp phần của mình trong nhóm theo những mức độ 0,1,2,3,4. Họ và tênthành12viênMức độđóng góp2. Cả nhóm thống nhất tự nhìn nhận những nội dung bằng cách khoanh tròn vào cácmức độ A, B, C, D.Nội dungTinh thần làm Hiệu quả thao tác Trao đổi, thảoviệc nhómnhómluận trong nhómMức độA B CD A BD A B * Dự kiến mẫu sản phẩm : quy trình nhìn nhận diễn ra trong khoảng chừng thời hạn 5 – 7 phútIV : Rút kinh nghiệm tay nghề …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Duyệt của tổ chuyên mônNgười soạnVũ Thị Chiên13
