Tội mua và bán trái phép chất ma túy theo Điều 251 Bộ luật hình sự năm năm ngoái, sửa đổi bổ trợ năm 2017 : Cấu thành tội phạm, mức phạt tù bao nhiêu ? Trách nhiệm hình sự khi có hành vi mua và bán trái phép chất ma túy ?
Ma túy từ lâu đã luôn là một tệ nạn nguy hại của xã hội, nó có mối đe dọa rất lớn đến đến sự tăng trưởng của quốc gia, là nguồn gốc của nhiều tệ nạn xã hội như trộm cắp, cướp của, gây rối loạn trật tự công cộng, … và đây cũng là nguyên do chính của đại dịch HIV trên quốc tế. Tội phạm mua và bán ma túy cũng ngày trở nên manh động và liều lĩnh, sẵn sàng chuẩn bị dùng mọi thủ đoạn để đạt được mục tiêu khiến cuộc đấu tranh chống tội phạm mua và bán ma túy ngày càng trở nên stress và quyết liệt hơn khi nào hết.
Trước đây trong luật hình sự Việt Nam gộp chung tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy vào cùng một điều luật, nhưng hiện nay Tội mua bán trái phép chất ma túy đã được tách ra làm một điều luật riêng và được quy định tại Điều 251 Luật sửa đổi bộ luật hình sự 2017. Vậy cấu thành tội này là như thế nào và mức phạt tù là bao nhiêu?
1. Cấu thành tội mua bán trái phép chất ma túy:
Chủ thể của tội mua bán trái phép chất ma túy.
Cũng giống như những tội hình sự khác, chủ thể của tội mua và bán trái phép chất ma túy là người có độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên và có đủ năng lượng nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự. Người từ 14 đến dưới 16 tuổi cũng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự về tội mua và bán trái phép chất ma túy thuộc trường hợp pháp luật tại khoản 2, khoản 3 và khoản 4 của Điều 251 Bộ luật hình sự, vì đây là trường hợp tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt quan trọng nghiêm trọng.
Khách thể của tội mua bán trái phép chất ma túy.
Khách thể của tội mua và bán trái phép chất ma túy là chính sách quản trị của Nhà nước về việc cất giữ, luân chuyển, trao đổi chất ma túy. Do ma túy đồng thời là một chất được sử dụng trong y học, và trong có hiệu quả trong những điều tra và nghiên cứu khác, nhưng việc sử dụng trái phép chất ma túy lại gây ra rất nhiều tai hại cho hội đồng, do đó Nhà nước rất coi trọng công tác làm việc quản trị chất ma túy. Đối tượng ảnh hưởng tác động của tội này là những chất ma túy, những chất ma túy thường gặp là thuốc phiện, cần sa, heroin, mooc phin và phổ cập hơn tại thời gian hiện tại là những loại ma túy tổng hợp, ma túy đá, hoặc những loại ma túy dưới dạng thuốc tân dược khác …
Mặt khách quan của tội phạm.
Xem thêm: Phân biệt cây gai dầu và cây cần sa? Cây gai dầu có bị cấm không?
Về hành vi : Hành vi mua và bán trái phép là khi người phạm tội thực thi một trong những hành vi sau đây : + Bán ma túy : Là việc một người bán lại ma túy mà người đó có được từ những hình như là tự sản xuất, mua lại của người khác, được người khác cho hoặc nhặt được … để thu lợi. + Mua lại ma túy để bán : Đối với trường hợp này, cần xác lập rõ mục tiêu của người phạm tội là mua chất ma túy đó là để bán lại cho người khác để thu lợi thì mới truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm về tội mua và bán trái phép chất ma túy. Giả sử A mua ma túy của B để bán lại cho C thì A sẽ phạm tội mua và bán trái phép chất ma túy. + Vận chuyển ma túy để bán cho người khác : Đây là hành vi người phạm tội không những luân chuyển ma túy trái phép mà còn bán lại chất ma túy mà mình luân chuyển cho người khác. Và mục tiêu của việc luân chuyển trái phép ở đây là để bán lại kiếm lời. Tức là có hai trường hợp xảy ra, trường hợp luân chuyển chất ma túy để bán thì là phạm tội Mua bán trái phép chất ma túy, còn nếu hành vi luân chuyển nhưng không phải để bán thì sẽ bị truy cứu về một tội khác theo pháp luật của bộ luật hình sự. + Tàng trữ để bán lại hoặc để sản xuất ra chất ma túy khác để bán lại trái phép : Đây là hành vi cất giữ trái phép chất ma túy rồi sau đó đem bán lại ma túy đó cho người khác, tức là nếu người này đem bán chất ma túy mà mình tàng trữ hoặc có chứng cứ chứng tỏ người phạm tội có mục tiêu bán trái phép chất ma túy này thì người này vẫn bị truy cứu về tội mua và bán trái phép chất ma túy. + Dùng ma túy để đổi lấy sản phẩm & hàng hóa khác hoặc ngược lại dùng sản phẩm & hàng hóa để đổi lấy ma túy : Trên trong thực tiễn, tội phạm về ma túy cũng hoàn toàn có thể dùng ma túy như một loại sản phẩm & hàng hóa để trao đổi lấy một loại gia tài khác không phải là tiền hoặc ngược lại. Chẳng hạn như, A sử dụng 3 kg ma túy để đổi lấy một khẩu súng lục của B, sau khi vừa triển khai trao đổi thì bị bắt, cả A và B đều phạm tội buôn bán ma túy. Về mục tiêu : Kiếm lợi bất chính dựa trên hoạt động giải trí mua và bán ma túy. Về hậu quả : Việc tội phạm thực thi việc mua và bán ma túy thành công xuất sắc hay không không phải là tín hiệu bắt buộc để cấu thành tội này, do đối tượng người dùng mà tội mua và bán ma túy xâm phạm là công tác làm việc quản trị của nhà nước so với những chất ma túy, chất gây nghiện, … cho nên người này chỉ cần có hành vi thì đã hoàn toàn có thể bị truy tố về tội buôn bán ma túy. Thêm vào đó, số lượng ma túy buôn bán cũng được coi là hậu quả của tội này và là một trong những yếu tố để định khung hình phạt, số lượng càng lớn, mức phạt càng cao .
Xem thêm: Vô tình không biết đang vận chuyển ma túy có phải chịu trách nhiệm hình sự?
Mặt chủ quan của tội phạm.
Lỗi của tội phạm trong hoạt động giải trí mua và bán trái phép chất ma túy ở đây là lỗi cố ý, và đơn cử là lỗi cố ý trực tiếp. Người này biết rõ thứ mình mua và bán là ma túy, biết rõ việc mua và bán ma túy là trái pháp lý nhưng vẫn thực thi việc mua và bán ma túy để kiếm lời.
2. Mức hình phạt đối với tội mua bán trái phép chất ma túy:
Điều 251 Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2017 pháp luật về mức hình phạt so với tội mua và bán ma túy như sau :
– Phạt tù từ 02 đến 07 năm:
Đây là khung hình phạt không có diễn biến định khung so với trường hợp tội phạm có hành vi mua và bán trái phép chất ma túy. Mức phạt đơn cử trong khung hình phạt này sẽ được quyết định hành động dựa trên những yếu tố trên trong thực tiễn của vụ án và xem xét đến những diễn biến giảm nhẹ hay diễn biến tăng nặng của cá thể người phạm tội.
– Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với các trường hợp:
+ Phạm tội có tổ chức triển khai : Đây là trường hợp người phạm tội có từ 02 người trở lên và có phân loại việc làm hoặc lên kế hoạch đơn cử cho việc triển khai phạm tội. Trường hợp tội phạm đã lên kế hoạch và phân công việc làm đơn cử nhưng hoạt động giải trí mua và bán, trao đổi vẫn chưa thực thi thành công xuất sắc thì đây vẫn được coi là phạm tội mua và bán ma túy có tổ chức triển khai ở tiến trình sẵn sàng chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt. + Phạm tội 02 lần, hoặc so với 02 người trở lên : Phạm tội hai lần là trường hợp người phạm tội đã từng có hành vi mua và bán ma túy trước đó, mỗi lần phạm tội đều có đủ yếu tố cấu thành tội phạm nhưng vẫn chưa bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự lần nào. Trường hợp có hai hay nhiều người cùng đến mua ma túy và có từ hai người trở lên đứng ra thanh toán giao dịch, trả tiền và người bán giao ma túy cho cả hai người này thì đây được coi là phạm tội so với 2 người trở lên .
Xem thêm: Tội tổ chức sử dụng ma túy: Cấu thành tội phạm, mức phạt tù bao nhiêu?
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn : Đây là khi tội phạm là người có chức vụ, quyền hạn, và tận dụng chính việc mình có chức vụ, quyền hạn này để thực thi những hoạt động giải trí mua và bán ma túy. Ví dụ như anh Trần Văn H là sĩ quan trong lực lượng phòng chống ma túy ở biên giới, nhưng anh H đã có hành vi cấu kết với nhóm tội phạm mua và bán ma túy, sử dụng xe chuyên sử dụng của lực lượng quân đội để luân chuyển ma túy tới những tỉnh khác để tiêu thụ. Vậy hành vi của anh H là tận dụng chức vụ. quyền hạn để thực thi tội phạm mua và bán ma túy. + Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức triển khai : Người phạm tội hoàn toàn có thể tận dụng danh nghĩa của cơ quan, tổ chức triển khai mà mình là thành viên, hoặc không là thành viên để thực hiện hành vi phạm tội. Trên thực tiễn, người phạm tội thường tận dụng danh nghĩa của cơ quan tổ chức triển khai nơi mà mình đang thao tác, và thường là người có chức vụ, quyền hạn trong tổ chức triển khai đó. + Bán ma túy cho người dưới 16 tuổi, hoặc dùng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội : Do người dưới 16 tuổi là đối tượng người tiêu dùng trẻ nhỏ được pháp lý bảo vệ, do đó việc bán ma túy cho đối tượng người dùng này, hoặc tận dụng đối tượng người tiêu dùng này vào việc triển khai mua và bán nhằm mục đích thực thi thuận tiện hơn và tội phạm cũng thuận tiện che giấu hành vi phạm tội của mình. + Mua bán ma túy qua biên giới : Đây là việc tội phạm mua và bán ma túy từ vương quốc này qua vương quốc khác bằng bất kỳ hình thức nào. Việc có qua biên giới hay không không phụ thuộc vào vào ý thức chủ quan của người phạm tội, dù người này không có dự tính bắt đầu là mua và bán ma túy qua biên giới nhưng do yếu tố khách quan nên đã mang ma túy ra khỏi ngoài chủ quyền lãnh thổ Nước Ta để trao đổi thì vẫn xác lập là có tín hiệu mua và bán ma túy qua biên giới, và ngược lại, có dự tính mang ma túy qua biên giới trao đổi nhưng lại không hề triển khai được, ma túy chưa qua khỏi biên giới thì không hề coi là có yếu tố này. + Có tín hiệu tái phạm nguy khốn : Tức là việc người này đã từng bị phán quyết về hành vi mua và bán ma túy với khung hình phạt từ 07 đến 15 năm, hoặc từ trên 15 năm đến 20 năm tù giam, phạt tù chung thân hoặc tử hình và nhưng chưa được xóa án tích với tội phạm đã phạm đã phạm phải trước đó. + Mua bán trái phép những loại ma túy, chất gây nghiện có khối lượng hoặc thể tích như sau : Mua bán những chất cocaine, heroine, amphetamine, methamphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ năm gam ( 05 g ) đến dưới ba mươi gam ( 30 g ) ; Mua bán những loại cao côca, nhựa cây cần sa, cây thuốc phiện có khối lượng từ năm trăm gam ( 500 g ) đến dưới một kilogam ( 1 kg ) .
Xem thêm: Cấu thành tội phạm, mức phạt tù tội tàng trữ trái phép ma túy
Mua bán lá cây côca ; lá khát ( lá cây Catha edulis ) ; lá, cành, thân, rễ, hoa, quả của cây cần sa hoặc cây khác có chứa chất ma túy do nhà nước pháp luật có khối lượng từ mười kilogam ( 10 kg ) đến dưới hai mươi lăm kilogam ( 25 kg ). Mua bán quả thuốc phiện khô, hoặc tươi. Đối với quả thuốc phiện khô, khối lượng phải từ năm mươi kilogam ( 50 kg ) đến dưới hai trăm kilogam ( 200 kg ) ; so với quả thuốc phiện tươi khối lượng mua và bán phải từ mười kilogam ( 10 kg ) đến dưới năm mươi kilogam ( 50 kg ). Mua bán những chất ma túy ở thể rắn hoặc ở thể lỏng khác. Đối với ma túy ở thể rắn : có khối lượng từ hai mươi gam ( 20 g ) đến dưới một trăm gam ( 100 g ). Đối với những chất ma túy khác ở thể lỏng thì có thể tích từ một trăm mililit ( 100 ml ) đến dưới hai trăm năm mươi mililit ( 250 ml ). Trường hợp có từ hai chất ma túy trở lên thì sẽ xét trên tổng thể tích hoặc khối lượng của những chất đó có tương tự với mức được lao lý như trên hay không.
– Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm đối với người vi phạm một trong các trường hợp mua bán trái phép các chất ma túy, chất gây nghiện với mức độ như sau:
+ Các loại chất gây nghiện như cocaine, heroine, amphetamine, methamphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ ba mươi gam ( 30 g ) đến dưới một trăm gam ( 100 g ). + Các loại bộ phận của những loại cây như là lá cây coca, lá khát ( hay còn gọi là lá cây Catha edulis ), lá, cành, thân, rễ, thân, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây có chứa chất ma túy khác có khối lượng từ hai mươi lăm kilogam ( 25 kg ) đến dưới bảy mươi lăm kilogam ( 75 kg ). + Các loại nhựa cây cần sa, cây thuốc phiện, cao coca có khối lượng từ một kilogam ( 01 kg ) đến dưới năm kilogam ( 05 kg )
Xem thêm: Bài tập tình huống về tội mua bán trái phép chất ma túy, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng và cố ý gây thương tích
+ Các loại quả cây thuốc phiện khô, hoặc tươi. Đối với quả thuốc phiện khô, khối lượng phải từ hai trăm kilogam ( 200 kg ) đến dưới sáu trăm kilogam ( 600 kg ) ; so với quả thuốc phiện tươi khối lượng mua và bán phải từ năm mươi kilogam ( 50 kg ) đến dưới một trăm năm mươi kilogam ( 150 kg ). + Mua bán những chất ma túy ở thể rắn hoặc ở thể lỏng khác. Đối với ma túy ở thể rắn : có khối lượng từ một trăm gam ( 100 g ) đến dưới ba trăm gam ( 300 g ). Đối với những chất ma túy khác ở thể lỏng thì có thể tích từ hai trăm năm mươi mililit ( 250 ml ) đến dưới bảy trăm năm mươi mililit ( 750 ml ).
– Phạt tù 20 năm, tù chung thân, hoặc tử hình đối với người vi phạm một trong các trường hợp mua bán trái phép các chất ma túy, chất gây nghiện với mức độ như sau:
+ Các loại chất gây nghiện như cocaine, heroine, amphetamine, methamphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ một trăm gam ( 100 g ) trở lên. + Các loại bộ phận của những loại cây như là lá cây coca, lá khát ( hay còn gọi là lá cây Catha edulis ), lá, cành, thân, rễ, thân, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây có chứa chất ma túy khác có khối lượng từ bảy mươi lăm kilogam ( 75 kg ) trở lên. + Các loại nhựa cây cần sa, cây thuốc phiện, cao coca có khối lượng từ năm kilogam ( 05 kg ) trở lên. + Các loại quả cây thuốc phiện khô, hoặc tươi. Với quả thuốc phiện khô, khối lượng phải từ sáu trăm kilogam ( 600 kg ) trở lên ; với quả thuốc phiện tươi khối lượng mua và bán phải từ một trăm năm mươi kilogam ( 150 kg ) trở lên.
+ Với các chất ma túy ở thể rắn hoặc ở thể lỏng khác. Đối với ma túy ở thể rắn: có khối lượng từ ba trăm gam (300 g) trở lên. Đối với các chất ma túy khác ở thể lỏng thì có thể tích từ bảy trăm năm mươi mililit (750 ml) trở lên.
Xem thêm: Tội phạm về ma túy là gì? Các tội phạm về ma túy theo Bộ luật hình sự?
Lưu ý: Đối với trường hợp có hai loại ma túy trở lên thì cơ quan thi hành án sẽ tiến hành tổng hợp khối lượng hoặc thể tích của hai loại ma túy này từ đó đưa ra khung hình phạt tương đương.
Ngoài ra, người phạm tội mua bán ma túy còn có thể bị phạt tiền với mức phạt từ năm triệu đồng (5.000.000 đồng) đến năm trăm triệu đồng (500.000.000 đồng), phải nhận các hình phạt bổ xung như là bị phạt tịch thu tài sản, cấm hành nghề, cấm đảm nhiệm chức vụ, hoặc cấm làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 năm đến 05 năm.
