- NHU CẦU THAM VẤN TÂM LÝ HỌC ĐƯỜNG CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC
- MỤC LỤC
Trang phụ bìa Lời cam kết Mục lục Danh mục những từ và thuật ngữ viết tắt Danh mục những bảng số liệu Danh mục những biểu đồ Danh mục những sơ đồ, hình MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 2. Mục đích điều tra và nghiên cứu 3. Đối tượng và khách thể điều tra và nghiên cứu 4. Giả thuyết khoa học 5. Nhiệm vụ điều tra và nghiên cứu 6. Giới hạn và khoanh vùng phạm vi điều tra và nghiên cứu 7. Phương pháp nghiên cứu và điều tra 8. Đóng góp mới của đề tài 9. Cấu trúc của đề tài CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN NGHIÊN CỨU NHU CẦU THAM VẤN TÂM LÝ HỌC ĐƯỜNG CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan tình hình điều tra và nghiên cứu 1.1.1. Các điều tra và nghiên cứu về nhu yếu tham vấn tâm lý học đường ở quốc tế 1.1.2. Các nghiên cứu và điều tra về nhu yếu tham vấn tâm lý học đường ở Nước Ta 1.2. Một số khái niệm liênquan 1.2.1. Nhu cầu 1.2.2. Tham vấn tâm lý học đường 1.2.3. Nhu cầu tham vấn tâm lý học đường 1.2.4. Nhu cầu tham vấn tâm lý học đường của học sinh THCS 1.2.5. Một số đặc thù tâm lý của học sinh THCS 1.2.6. Những yếu tố ảnh hưởng tác động đến nhu yếu tham vấn tâm lý học đường của học sinh trung học cơ sở
- Tiểu kết chương 1 CHƯƠNG 2 : TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Tổ chức nghiên cứu và điều tra 2.1.1. Giai đoạn 1 : Nghiên cứu lý luận 2.1.2. Giai đoạn 2 : Nghiên cứu thực tiễn 2.2. Phương pháp điều tra và nghiên cứu 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu và điều tra tài liệu lý luận 2.2.2. Phương pháp tìm hiểu bằng phiếu hỏi 2.2.3. Phương pháp quan sát 2.2.4. Phương pháp phỏng vấn sâu 2.2.5. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học Tiểu kết chương 2 CHƯƠNG 3 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU NHU CẦU THAM VẤN TÂM LÝ HỌC ĐƯỜNG CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ 3.1. Thực trạng nhu yếu tham vấn tâm lý học đường của học sinh THCS 3.1.1. Thực trạng KKTL mà HS trung học cơ sở gặp phải trong đời sống 3.1.1. 1. Nhóm KKTL trong học tập 3.1.1. 2. Nhóm KKTL trong yếu tố hướng nghiệp 3.1.1. 3. Nhóm KKTL từ phía bản thân 3.1.1. 4. Nhóm KKTL trong những mối quan hệ 3.1.2. Thực trạng nhu yếu tham vấn học đường trước những KKTL 3.1.3. Nhận thức của HS trung học cơ sở về hoạt động giải trí trợ giúp tâm lý học đường 3.1.4. Thực trạng nhu yếu của HS trung học cơ sở về những hình thức tham vấn học đường. 3.1.5. Sự thiết yếu của tham vấn học đường so với học sinh THCS. 3.1.6. Những yếu tố ảnh hưởng tác động đến nhu yếu tham vấn học đường của học sinh trung học cơ sở
- 3.2. Những lý
do dẫn đến học sinh THCS có hoặc chưa có NCTVHĐ
3.2.1. Lý do học sinh THCS có nhu cầu TVHĐ
3.2.2. Lý do học sinh THCS không có nhu cầu TVHĐ
3.3. Đánh giáchung về NC TVHĐ của học sinh THCS
3.3.1. Nhu cầu TVHĐ trong lĩnh vực học tập và giao tiếp
3.3.2. Nhu cầu TVHĐ trong các mối quan hệ
3.3.3. Nhu cầu TVHĐ về phía bản thân
3.3.4. Đề xuất một số biện pháp tác động nhằm thỏa mãn nhu cầu TVHĐ của HS
THCS
Tiểu kết chương 3
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
- MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài Nước Ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa – tân tiến hóa quốc gia. Tình trạng nghèo nàn, lỗi thời từ từ được khắc phục. Đời sống vật chất, niềm tin của mọi người, mọi nhà đang từng bước được cải tổ. Song xã hội ( XH ) càng tăng trưởng thì những yếu tố của đời sống tâm lý, tình cảm cũng càng phát sinh phong phú và đa dạng, phong phú và bức xúc hơn. Các hoạt động giải trí tham vấn tâm lý ( TVTL ) Open và ngày càng tăng trưởng nhằm mục đích cung ứng nhu yếu của xã hội, nhất là ở những đô thị đông dân. Tham vấn tâm lý được ứng dụng ở nhiều mô hình tham vấn khác nhau, trong đó trợ giúp tâm lý học đường đang trở thành một nhu yếu cấp bách của xã hội cần được cung ứng kịp thời. Hoạt động trợ giúp tâm lý học đường không riêng gì đóng vai trò quan trọng so với học sinh ( HS ), sinh viên mà nó còn rất thiết yếu cho giáo viên, cha mẹ HS – những người có tương quan đến sự nghiệp “ trồng người ” Lứa tuổi HS trung học cơ sở ( trung học cơ sở ) là tiến trình quá độ, quy trình tiến độ chuyển tiếp từ trẻ nhỏ sang người lớn với rất nhiều những chuyển biến tâm lý phong phú và phức tạp. Sự Open những yếu tố mới của sự trưởng thành do tác dụng biến hóa can đảm và mạnh mẽ của ý thức và tự ý thức, của nội dung và hình thức hoạt động giải trí học tập, của mối quan hệ ứng xử với người lớn, với bè bạn, của tính tích cực xã hội ở những em [ 19 ]. Điều này làm cho những em luôn tò mò, thích tò mò quốc tế, tích cực, độc lập trong học tập và những hoạt động giải trí xã hội. Tuy nhiên, do sự hiểu biết còn nhiều hạn chế nên những em gặp không ít khó khăn vất vả trong học tập, tu dưỡng, cũng như quan hệ ứng xử với thầy cô giáo, với người lớn và bè bạn để cung ứng được kỳ vọng, nhu yếu của mái ấm gia đình, nhà trường và xã hội. Điều đó dẫn đến tâm lý bi quan so với bản thân và với người khác. Hầu hết những HS này đều cần có sự trợ giúp của người lớn để hoàn toàn có thể ứng phó được với “ khủng hoảng cục bộ ” tâm lý trong quy trình tăng trưởng và hoàn thành xong nhân cách. Điều này có nghĩa là HS thời nay đang có nhu yếu được TVTL. Hoạt động TVTL ở Nước Ta lúc bấy giờ tăng trưởng tương đối can đảm và mạnh mẽ với nhiều mô hình TV phong phú và đa dạng chủng loại nhằm mục đích trợ giúp cho thân chủ ( TC ) nâng cao năng lực tự xử lý những khó khăn vất vả tâm lý ( KKTL ) gặp phải trong đời sống Tuy nhiên, hoạt động giải trí TV chuyên biệt cho HS trung học cơ sở để phân phối nhu yếu tham vấn học đường
- (NCTVHĐ) ở các em trong nghành nghề dịch vụ học tập và quan hệ tiếp xúc, ứng xử vẫn còn là một nghành tương đối mới mẻ và lạ mắt, cần được nghiên cứu và điều tra và ứng dụng. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu và điều tra đề tài “ Nhu cầu tham vấn tâm lý học đường của học sinh Trung học cơ sở ” 2. Mục đích nghiên cứu và điều tra Nghiên cứu nhu yếu TVTL của học sinh trung học cơ sở trên địa phận TP.HN và đề xuất kiến nghị 1 số ít khuyến nghị tương thích để đpá ứng nhu yếu TVTL của học sinh trung học cơ sở, góp thêm phần tăng trưởng nhân cách tổng lực cho học sinh. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu và điều tra 3.1. Đối tượng nghiên cứu và điều tra Nhu cầu tham vấn tâm lý của học sinh trung học cơ sở trên địa phận thành phố TP.HN. 3.2. Khách thể điều tra và nghiên cứu Học sinh trung học cơ sở ở nội thành của thành phố thành phố TP.HN đơn cử : – 100 học sinh trường trung học cơ sở Tân Định – 100 học sinh trường trung học cơ sở Giáp Bát 4. Nhiệm vụ nghiên cứu và điều tra – Phân tích, hệ thống hóa cơ sở lý luận tương quan đến yếu tố Nhu Cầu, TVTL, TVTLHĐ, NC TVTLHD của học sinh THCS. – Khảo sát và nhìn nhận tình hình nhu yếu TVHĐ của học sinh trường THCS Giáp Bát và trung học cơ sở Tân Định ở nội thành của thành phố thành phố TP.HN. – Đề xuất một số ít khuyến nghị cung ứng NC TVHĐ của học sinh trung học cơ sở trên địa phận thành phố Thành Phố Hà Nội. 5. Giảthiết khoa học Học sinh trung học cơ sở đặc biệt quan trọng là lớp 8, lớp 9 đang ở trong độ tuổi dậy thì nên tâm sinh lý chưa không thay đổi. Có thể gặp nhiều khó khăn vất vả về tâm lý như : Lo lắng về sự tăng trưởng của khung hình, khó khăn vất vả trong việc tiếp xúc với bè bạn, người lớn, áp lực đè nén về học tập …. từ đó những em có nhu yếu tham vấn về những yếu tố trên .
- 6. Giới hạn khoanh vùng phạm vi nghiên cứu và điều tra 6.1. Về đối tượng người dùng nghiên cứu và điều tra Đề tài tập trung chuyên sâu làm rõ những bộc lộ và mức độ NCTVTL HĐ ở hai nghành nghề dịch vụ : học tập và tiếp xúc ( tiếp xúc với bạn hữu ; với thầy cô giáo ; với hội đồng và với những thành viên trong mái ấm gia đình ). Những yếu tố ảnh hưởng tác động đến NCTVTL HĐ của HS THCS. 6.2. Về địa phận nghiên cứu và điều tra Đề tài tập trung chuyên sâu điều tra và nghiên cứu ở 2 trường trung học cơ sở trên địa phận TP. Hà Nội, đơn cử : – Trường THCS Giáp Bát – Quận Q. Hoàng Mai – Trường trung học cơ sở Tân Định – Quận Hai Bà Trưng 6.3. Về khách thể điều tra và nghiên cứu Tổng số khách thể nghiên cứu và điều tra là 300 HS trung học cơ sở từ lớp 8 đến lớp 9 7. Phương pháp điều tra và nghiên cứu Đề tài sử dụng phối hợp những giải pháp nghiên cứu và điều tra sau 7.1. Phương pháp nghiên cứu và điều tra tài liệu 7.2. Phương pháp tìm hiểu bằng bảng hỏi 7.3. Phương pháp phỏng vấn 7.4. Phương pháp quan sát 7.5. Phương pháp thống kê toán học 8. Cấu trúc của luận án Ngoài phần mở màn, Tóm lại và đề xuất kiến nghị, hạng mục tài liệu tìm hiểu thêm và những phụ lục, luận án gồm có 3 chương : Chương 1. Cơ sở lý luận tâm lý học về NCTV học đường của học sinh THCS. Chương 2. Tổ chức và chiêu thức điều tra và nghiên cứu. Chương 3. Kết quả nghiên cứu và điều tra tình hình và thực nghiệm .
- Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN NGHIÊN CỨU NHU CẦU THAM VẤN TÂM LÝ HỌC ĐƯỜNG CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC 1.1. Tổng quan lịch sử vẻ vang điều tra và nghiên cứu yếu tố 1.1.1. Các nghiên cứu và điều tra về nhu yếu tham vấn tâm lý học đường ở quốc tế NCTV là một nghành nghề dịch vụ nghiên cứu và điều tra được mở màn chú trọng từ những năm 80 của thế kỷ trước khi vấn nạn rối nhiễu tâm lý trở nên nghiêm trọng trong xã hội công nghiệp văn minh. Đặc biệt, NCTVHĐ của HS, sinh viên được nhiều nhà nghiên cứu chăm sóc khảo sát bởi đó là một trong những cơ sở quan trọng cho việc xây dựng và nội dung hoạt động giải trí của những phòng TLHĐ trong trường học ở những nước trên quốc tế. Từ đó cho đến nay, có khá nhiều cách tiếp cận về nghành này, tuy nhiên, hoàn toàn có thể khái quát một số ít khuynh hướng nghiên cứu và điều tra chính sau : Tâm lý học đường là một nhánh của ngành Tâm lý học được sinh ra vào những năm đầu thế kỷ XX tại Mỹ. Jesse B. Davis hoàn toàn có thể được xem là một trong những người tiên phong trong nghành này khi ra mắt một chương trình “ Những hướng dẫn về nghề nghiệp và đạo đức ” và Frank Parsons, được xem như thể cha đẻ của nghề Hướng dẫn ( còn gọi là Khải đạo ), khi ông ra mắt cuốn sách “ Lựa chọn một nghề ” ( Choosing a Vocation ) ( 1909 ), trong đó ông trình diễn những giải pháp liên kết những đặc thù tính cách của mỗi cá thể với một nghề nghiệp. Năm 1927, chuyên ngành Tâm lý học đường tiên phong được huấn luyện và đào tạo tại trường Đại học Thành Phố New York gồm có đào tạo và giảng dạy ĐH và sau đại học. Sau những năm 30 của thế kỷ XX, Thương Hội những nhà Tâm lý học Hoa Kỳ được xây dựng nhưng loại trừ những nhà tâm lý học đường vì không có bằng tiến sỹ – một nhu yếu so với những thành viên. Đến năm 1997, tiêu chuẩn vương quốc dành cho những hoạt động giải trí tham vấn, tương hỗ tâm lý học đường Open. Kể từ đó, ngành Tâm lý học đường được xem như thể đã sinh ra. Hiện nay, Thương Hội những nhà Tâm lý học đường Hoa Kỳ được xem như là nguồn tìm hiểu thêm và kiểu mẫu cho những chương trình tham vấn, tương hỗ tâm lý học đường của hầu hết những nước trên quốc tế. Ngày nay, những dịch vụ tham vấn, tương hỗ tâm lý học đường đã trở nên thông dụng và
- không thể thiếu được trong những trường học, những cơ sở giảng dạy ở Anh, Pháp, Nga, Đức …. và nhiều vương quốc khác trên quốc tế. Ở Nga, hoạt động giải trí trợ giúp tâm lý Open muộn hơn vào khoảng chừng những năm 80 của thế kỷ XX cùng với những thực nghiệm tâm lý nhằm mục đích ứng dụng Tâm lý học vào những trường học của thành phố Mátxcơva. Tại đây, chính sự Open nhiều chương trình, nhiều giải pháp dạy học khác nhau, những cơ sở đào tạo và giảng dạy mới sinh ra và sự Open của những giá trị mới như tự do tư duy, tính tích cực …. đã thôi thúc sự tăng trưởng của mô hình dịch vụ vừa sinh ra này. 1.1.2. Các nghiên cứu và điều tra về NCTV học đường ở Nước Ta Nghiên cứu về NCTV đã lôi cuốn được khá nhiều tác giả trong nước chăm sóc ở những góc nhìn khác nhau. Các tác giả đã đi sâu khám phá những KKTL của HS, những cách ứng phó với những KKTL, nhìn nhận hoạt động giải trí TV và vai trò của NTV trong quá trình lúc bấy giờ làm cơ sở cho việc thiết kế xây dựng những phòng TLHĐ và nhìn nhận hiệu suất cao của hoạt động giải trí TV. Các khu công trình điều tra và nghiên cứu về NCTV ở Nước Ta hầu hết được thực thi theo hai khuynh hướng sau : Xu hướng thứ nhất : Nghiên cứu nhìn nhận tình hình NCTV của HS, sinh viên Tiêu biểu trong khuynh hướng điều tra và nghiên cứu này là điều tra và nghiên cứu của tập thể cán bộ Khoa Tâm lý – Giáo dục đào tạo, Trường ĐHSP TP.HN ( 2005 ) cũng chỉ ra rằng NCTV của HS lúc bấy giờ là rất lớn nhưng lực lượng TV đa phần là GV. Nghiên cứu này đã đặt ra yếu tố trong nhà trường cần có những NTV để trợ giúp HS xử lý những KKTL với những nghành khác nhau. Bên cạnh đó, điều tra và nghiên cứu cũng đề xuất kiến nghị cần xây dựng những phòng TV tâm lý và nhân rộng quy mô này ra những trường đại trà phổ thông khác. Tuy nhiên, điều tra và nghiên cứu chưa tìm hiểu và khám phá sâu về đối tượng người dùng HS trung học cơ sở với những hoạt động giải trí đặc trưng để từ đó thấy được sự độc lạ và đặc trưng của hoạt động giải trí TVHĐ ở nhà trường trung học cơ sở so với những mô hình trường khác. Nghiên cứu về NCTV của HS trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa phận thành phố Thành Phố Hà Nội của tác giả Nguyễn Thị Mùi và tập sự ( 2006 ). Từ nghiên cứu và điều tra này, nhóm tác giả đã đề xuất kiến nghị quy mô phòng TV tâm lý trong những nhà trường để phân phối nhu yếu TV ngày càng cao của HS. Nghiên cứu về KKTL và NCTV của HS THPT ở TP. Hà Nội, Tỉnh Nam Định và Vĩnh Phúc của tác giả Dương Diệu Hoa và tập sự ( 2007 ) “ Khó khăntâm lý và nhu yếu tham vấn của HS trung học phổ thông ”. Kết quả nghiên cứu và điều tra đã chỉ ra những KKTL thường gặp ở HS phổ
- thông, cách giải quyết những KKTL đó, mức độ tiếp cận của HS thời nay với những dịch vụ TV, những góc nhìn trong NCTV ở HS, hình thức tổ chức triển khai TV, nhu yếu về việc mở phòng TV ở trường đại trà phổ thông từ đó đề xuất kiến nghị những giải pháp nâng cao hiệu suất cao TV ở trường đại trà phổ thông. Nghiên cứu này đã mở ra hướng nghiên cứu và điều tra về NCTV xuất phát từ KKTL. Tuy nhiên nghiên cứu và điều tra này mới dừng lại ở HS THPT một số ít trường trên địa phận thành phố Thành Phố Hà Nội, chưa đề cập đến nội dung KKTL và NCTV ở HS THCS. Nghiên cứu tại Trường ĐH Lao động – xã hội về tình hình nhu yếu và dịch vụ TV và nêu lên sự thiếu vắng cũng như khó tiếp cận của dịch vụ này trong khi nhu yếu về dịch vụ này ngày càng cao của tác giả Nguyễn Thị Hồng Nga ( 2006 ). Nghiên cứu này đã mở ra hướng tăng trưởng dịch vụ TV không chỉ ở những trường đại trà phổ thông mà còn ở những nhà trường ĐH, cao đẳng với đối tượng người dùng là sinh viên. Nhưng nghiên cứu và điều tra này cũng chưa đề cập đến KKTL và NCTV ở từng nghành hoạt động giải trí của sinh viên, đặc biệt quan trọng là hoạt động giải trí học tập và tiếp xúc. Bên cạnh những tìm hiểu, đã có 1 số ít cuốn giáo trình tác giả Trần Thị Minh Đức, Bùi Thị Xuân Mai, Nguyễn Thơ Sinh … Các bài báo và điều tra và nghiên cứu về kĩ năng TV tâm lý trong đó có đề cập đến TV, NCTV của những tác giả Bùi Thị Xuân Mai, Trần Thị Minh Đức, luận án tiến sỹ của tác giả Hoàng Anh Phước “ Kĩ năng tham vấn của cán bộ tham vấn học đường ” ; bài viết của tác giả Trần Quốc Thành “ Nhu cầu tham vấn trong xã hội lúc bấy giờ ” ; tác giả Vũ Kim Thanh “ Tư vấn tâm lý – một nhu yếu xã hội cần được cung ứng ” … đề cập đến những yếu tố về thuật ngữ, vai trò của NTV, những hoạt động giải trí TV ở những nhà trường khác nhau, mối quan hệ của TV với những ngành nghề khác, quy mô TV ; bài báo của hai tác giả Đinh Thị Hồng Vân và Trần Thị Tú Anh “ Thành lập văn phòng tham vấn tâm lý trong cáctrường họcở tỉnh Thừa Thiên Huế – Nhu cầu cấp thiết hiệnnay ” đã đề cập đến nguyên do thiết yếu xây dựng văn phòng tham vấn tâm lý trong những trường học ở tỉnh Thừa Thiên Huế đó là xuất phát từ vai trò của TVHĐ, tình hình sức khỏe thể chất tinh thần và NCTV của HS, sinh viên ; báo những khoa học của nhóm tác giả Nguyễn Thị Ngọc Bé và Phạm Thị Quyên “ Các yếu tố ảnh hướng đến NCTV hướng nghiệp của học sinh trung học phổ thông thành phố Huế ” cũng đã đưa ra một số ít yếu tố tác động ảnh hưởng đến NCTV hướng nghiệp của HS THPT ở thành phố Huế, trong đó yếu tố “ tính cách cá thể ” có ảnh hưởng tác động nhiều nhất đến nhu yếu này. Bên cạnh đó còn 1 số ít nghiên cứu và điều tra về NCTV trong những mô hình trường được viết dưới dạng những báo cáo giải trình trong những hội thảo chiến lược về TVHĐ như tác giả Trần Thị Thìn với bài báo viết về hoạt động giải trí TVHĐ ở Nghệ An ; tác giả Nguyễn Chí Tăng với bài
- báo viết về NCTV của sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Bà Rịa – Vũng Tàu ; tác giả Trần Thị Kim Huệ với yếu tố ứng phó với stress và NCTV ở Tỉnh Quảng Ngãi …. Trong đó, những tác giả đã phản ánh tình hình của TV ở Nước Ta và khẳng định chắc chắn hoạt động giải trí TVHĐ tại Nước Ta lúc bấy giờ vẫn còn đang “ mới lạ và thầm lặng ở những cấp cơ sở ”. Mặc dù NCTV có cao nhưng năng lực cung ứng của TVHĐ còn chưa tương ứng và chưa thực sự mang tính chuyên nghiệp. Xu hướng thứ hai : Nghiêncứu đề xuất kiến nghị và thử nghiệm 1 số ít biện phápnhằm cung ứng NCTV cho HS, sinh viên Các tác giả Nguyễn Thị Mùi ( 2009 ) [ 59 ], Phạm Mạnh Hà, Trần Anh Châu ( 2009 ) đã điều tra và nghiên cứu thử nghiệm nhằm mục đích cung ứng NCTV cho HS, sinh viên, quy mô của Trung tâm tương hỗ tư vấn tâm lý ( CACP ) thuộc trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HN về kiến thiết xây dựng quy mô TVHĐ trong những trường trung học phổ thông ; nghiên cứu và điều tra tình hình NCTV tại Thành phố Hồ Chí Minh do nhóm nghiên cứu và điều tra với những tác giả Trần Thị Giồng và Đỗ Văn Bình thực thi năm 2003 đã đi đến đánh giá và nhận định : NCTV là nhu yếu có thực ở Nước Ta nói chung và trong hợp đồng nói riêng. Để nâng cao hiệu suất cao cho công tác làm việc TV, nhóm điều tra và nghiên cứu đã đề xuất kiến nghị cần phải có kế hoạch góp vốn đầu tư vào việc giảng dạy những nhân viên TV dài hạn ở quốc tế, khuyến khích những trường ĐH mở mã ngành TVTL. Bên cạnh đó, cần phải thiết kế xây dựng quy định kiểm tra, giám sát, tương hỗ từ phía những cơ quan trình độ. Tác giả Trần Thị Lệ Thu trong nghiên cứu và điều tra ( 2010 ) [ 47 ] “ Xây dựng và tăng trưởng tâm lý học đường tại trường ĐHSP TP. Hà Nội và một số ít đề xuất kiến nghị về đào tạocán bộ tâm lý họcđường tại Nước Ta ”, đã đề cập đến tình hình hoạt động giải trí TV và tình hình nhu yếu tương hỗ tâm lý, tình hình NCTV lúc bấy giờ tại Trường ĐHSP TP.HN và những cơ sở giáo dục ở Thành Phố Hà Nội ; những giải pháp trợ giúp sinh viên vượt qua những KKTL, những kế hoạch cho việc tăng trưởng ngành tâm lý học đường tại Nước Ta cũng như những giải pháp TVTL cho sinh viên khi gặp KKTL. Đặc biệt, hội thảo chiến lược “ Nhu cầu, khuynh hướng và huấn luyện và đào tạo tâm lý học đường tại Nước Ta ” ( 2011 ) [ 1 ] đã nhìn nhận tình hình NCTV của HS, sinh viên tại Nước Ta, trao đổi kinh nghiệm tay nghề, đề xuất kiến nghị quy mô TVHĐ cũng như yêu cầu về sự thiết yếu về việc mở phòng TLHĐ phân phối NCTV của HS trong nhà trường đại trà phổ thông lúc bấy giờ với rất nhiều những tác giả, những nhà nghiên cứu đã công bố những tác dụng nghiên cứu và điều tra của mình ở những tỉnh thành khác nhau như tác giả Nguyễn Thị Hà Lan đã đề cập đến tính cấp thiết của việc xây dựng những TT tương hỗ tâm lý học đường tại những trường ĐH ở Việt
- Nam để đáp ứng NCTV của những em ; tác giả Trần Thị Xuyến với việc đưa ra quy mô tư vấn tâm lý học đường – một quy mô thiết yếu cho lứa tuổi thiếu niên ; tác giả Nguyễn Thị Hằng Phương đã đề cập trong báo cáo giải trình của mình về nguyên do dẫn đến rối nhiễu tâm lý và nhu yếu được tương hỗ tâm lý của HS THPT ở trường chuyên Quảng Bình ; tác giả Trương Thị Hoa với bài đề cập đến tính hiệu suất cao của quy mô sinh viên tham gia hoạt động giải trí tư vấn, tham vấn hướng nghiệp cho HS THPT của dự án Bất Động Sản PHE [ 1 ] … Ngoài ra, có một số ít khu công trình điều tra và nghiên cứu, tuy không đi sâu vào khám phá yếu tố TV nhưng đã chỉ ra được tình hình khó khăn vất vả và rối nhiễu tâm lý của lứa tuổi HS đại trà phổ thông, từ đó có những yêu cầu thiết yếu phải có những TT TV trong nhà trường. Chẳng hạn, trong đề tài “ Cách thức ứng phó của trẻ vị thành niên với thực trạng khó khăn vất vả ” của tác giả Phan Mai Hương và tập sự ( 2007 ) [ 56 ] đã khẳng định chắc chắn được sự thiết yếu phải có hoạt động giải trí TV trong trường học giúp trẻ có năng lực lựa chọn cách ứng xử tích cực, thích hợp với thực trạng và tạo tác nhân cho sự tăng trưởng nhân cách. Tác giả Bùi Thị Thu Huyền ( 2007 ) [ 22 ] trong bài báo “ Tham vấn – trị liệu tâm lý so với học sinh có bộc lộ rối nhiễu hành vi ” đã nhấn mạnh vấn đề đến tầm quan trọng không hề thiếu của NTV trong thiên nhiên và môi trường HĐ. Gần đây, hoạt động giải trí TV ở trường học đã được quan tâm và thôi thúc can đảm và mạnh mẽ. Kết quả TV tại một số ít trường đại trà phổ thông ở Thành Phố Hà Nội ( như trường trung học phổ thông Nguyễn Tất Thành, trường trung học phổ thông Trần Hưng Đạo ) cho thấy bên cạnh những chủ đề về tình bạn, tình yêu thì yếu tố học tập, hướng nghiệp và quan hệ giữa cha mẹ và con cháu tương quan đến áp lực đè nén học tập luôn là những nội dung khiến những em do dự nhiều nhất – 57,5 % [ 9 ; tr. 97 ]. Điều này đã cho thấy : NCTVHĐ của HS thời nay là tương đối cao và cần được cung ứng. Khái quát những khu công trình nghiên cứu và điều tra của những nhà khoa học trong và ngoài nước về NCTV, hoàn toàn có thể rút ra nhận xét khái quát như sau : ( 1 ) Hoạt động TV theo hướng chuyên nghiệp trên quốc tế đã có một chiều dài lịch sử dân tộc, được ứng dụng thoáng rộng trong nhiều nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội. Những nghiên cứu và điều tra về TV đặc biệt quan trọng là NCTVHĐ đã góp thêm phần cho sự tăng trưởng của hoạt động giải trí này ngày một chuyên nghiệp. ( 2 ) Tại Nước Ta, TV cũng đã Open khá sớm, đang từ từ trở nên phổ cập và mang tính chuyên nghiệp. Trong quy trình thay đổi kinh tế tài chính – xã hội, NCTV ngày một ngày càng tăng và kéo theo sự tăng trưởng mang tính nâng cao của nghành nghề dịch vụ này. Tuy nhiên, hoạt
- động này còn thiếu về số lượng và hạn chế về chất lượng. Để cung ứng nhu yếu của xã hội, trong thời hạn vừa mới qua, 1 số ít cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai đã nỗ lực tiến hành những nghiên cứu và điều tra và chỉ ra nhu yếu cũng như 1 số ít chưa ổn của hoạt động giải trí TV. ( 3 ) Đã có nhiều nghiên cứu và điều tra về NCTV ở trong và ngoài nước với những nội dung, đối tượng người tiêu dùng khác nhau tương thích với đời sống ý thức của con người. Tuy nhiên, những điều tra và nghiên cứu sâu về NCTV đặc biệt quan trọng là về NCTVHĐ nhằm mục đích góp thêm phần đưa ra cơ sở khoa học cho việc kiến thiết xây dựng và tổ chức triển khai những hoạt động giải trí TVHĐ còn chưa nhiều. Đặc biệt hơn nữa, những điều tra và nghiên cứu về NCTVHĐ với TC là HS trung học cơ sở và với sự nhìn nhận nhu yếu này đứng từ phía GV, CMHS, lực lượng khác trong nhà trường và NTVHĐ còn khá hiếm tại Nước Ta. ( 4 ) NCTVHĐ có nhiều nội dung xuất phát từ những KKTL so với HS như yếu tố giới tính, sức khỏe thể chất sinh sản, môi trường tự nhiên, ma túy hợp đồng, bắt nạt, đấm đá bạo lực hợp đồng …. Trong đề tài này, chúng tôi tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra NCTVHĐ của HS xuất phát từ KKTL ở hai hoạt động giải trí phổ cập là hoạt động giải trí học tập và tiếp xúc, ứng xử để từ đó yêu cầu và tổ chức triển khai hoạt động giải trí TVHĐ nhằm mục đích cung ứng kịp thời và hài hòa và hợp lý nhu yếu này ở những em. 1.2. Một số yếu tố lý luận cơ bản 1.2.1. Nhu cầu 1.2.1. 1. Khái niệm nhu yếu Nhu cầu với tư cách là một hiện tượng kỳ lạ tâm lý, chi phối can đảm và mạnh mẽ đến đời sống tâm lý con người nói chung và đến hành vi nói riêng. Nhu cầu được nhiều ngành khoa học điều tra và nghiên cứu trên những góc nhìn tiếp cận khác nhau. Khi bàn về nhu yếu trong tâm lý học có nhiều ý niệm khác nhau : S. Freud ( 1856 – 1939 ) cũng đã đề cập đến yếu tố nhu yếu của khung hình trong “ Lý thuyết bản năng của con người ”. Ông chứng minh và khẳng định, phân tâm học coi trọng nhu yếu tự do cá thể như những nhu yếu tự nhiên, đặc biệt quan trọng là nhu yếu tình dục. Việc thỏa mãn nhu cầu nhu yếu tình dục sẽ giải phóng nguồn năng lượng tự nhiên, và như vậy, tự do cá thể thực sự được tôn trọng, ngưng trệ nhu yếu này sẽ dẫn đến hành vi mất khuynh hướng của con người [ 95 ]. Erich Fromm, nhà phân tâm học mới, ý niệm rằng : “ Nhu cầu tạo ra cái tự nhiên của con người ” [ tr. 70 ]. Dựa theo quan điểm của phe phái phân tâm học trong TVHĐ cho thấy việc Open NCTVHĐ là tất yếu khi HS tham gia vào những hoạt động giải trí khác nhau ở nhà trường. NTVHĐ cần xác lập rõ mức độ của nhu yếu này để tổ chức triển khai những hoạt động giải trí TV
- tâm lý phù hợp giúp những em thỏa mãn nhu cầu nhu yếu và xử lý được KKTL mà mình gặp phải. Abraham Maslow ( 1908 – 1970 ) trong triết lý thang bậc nhu yếu, ông sắp xếp những nhu yếu của con người theo một mạng lưới hệ thống trật tự TB, trong đó, những nhu yếu ở mức độ cao hơn muốn Open thì những nhu yếu ở mức độ thấp hơn phải được thỏa mãn nhu cầu trước. Hệ thống TB nhu yếu của A.Maslow thường được biểu lộ dưới dạng một hình kim tự tháp, những nhu yếu ở bậc thấp thì càng xếp phía dưới [ 95 ]. Học thuyết này giúp NTV xác lập được TB nhu yếu hiện tại của TC, từ đó thiết kế xây dựng kế hoạch giúp sức TC. Trong TVHĐ so với TC là HS cần xác lập được TB trong NCTVHĐ của những em từ đó tổ chức triển khai những hoạt động giải trí TVHĐ hài hòa và hợp lý giúp những em thỏa mãn nhu cầu nhu yếu này một cách tương thích. X.L. Rubinstein chứng minh và khẳng định rằng con người có nhu yếu sinh vật, nhưng thực chất của con người là mẫu sản phẩm của xã hội cho nên vì thế phải xem xét đồng thời những yếu tố cơ bản của con người với nhân cách. Nói đến nhu yếu của con người nói đến việc yên cầu một cái gì đó hay một điều gì đó nằm ngoài con người trong quy trình hoạt động giải trí để thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Khả năng cung ứng những yên cầu ấy một mặt nhờ vào vào quốc tế đối tượng người dùng, trong những điều kiện kèm theo đơn cử, mặt khác nó nhờ vào vào sự nỗ lực, năng lượng của chính chủ thể. Do đó, do đó, khi nói đến nhu yếu sẽ Open hai mạng lưới hệ thống là : quốc tế đối tượng người tiêu dùng và trạng thái tâm lý của chủ thể. Tức là phải có mối quan hệ thống nhất giữa hai yếu tố khách quan ( của đối tượng người tiêu dùng ) và yếu tố chủ quan ( của chủ thể ) trong hoạt động giải trí thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Nhu cầu mang tính tích cực, thôi thúc con người hoạt động giải trí tìm kiếm phương pháp, phương tiện đi lại đối tượng người tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu nó [ Dẫn theo 17, tr. 251 ]. Với NCTVHĐ của HS muốn được thỏa mãn nhu cầu cần tổ chức triển khai những hoạt động giải trí TVHĐ cho HS tham gia từ đó HS hoàn toàn có thể tìm kiếm được giải pháp xử lý với yếu tố của mình đang phải đương đầu. P.X. Ximonov thì cho rằng : trong trường hợp nhu yếu cấp bách Open mà thiếu vắng thông tin về năng lực thỏa mãn nhu cầu, sẽ phát sinh những rung cảm âm tính, tăng nguồn năng lượng nhu yếu. Tuy nhiên, tác dụng hành vi lại không thuận tiện. Kết quả dương thế sẽ làm giảm toàn diện và tổng thể những hành vi thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Theo ông, đặc thù nhu yếu nhờ vào vào việc được trang bị thông tin, công cụ và phương pháp nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Vì vậy, để Open NCTVHĐ của HS cần cung ứng thông tin cho những em về hoạt động giải trí TVHĐ trong nhà trường từ đó những em sẽ lựa chọn TVHĐ để xử lý
- những KKTL gặp phải. A.N. Leonchiev cho rằng : cũng như những đặc thù tâm lý khác của con người, nhu yếu cũng có nguồn gốc trong hoạt động giải trí thực tiễn. Theo ông, nhu yếu thực sự khi nào cũng có tính đối tượng người tiêu dùng : nhu yếu khi nào cũng là nhu yếu về một cái gì đó. Trong mối quan hệ giữa đối tượng người dùng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu và nhu yếu, ông cho rằng : đối tượng người dùng sống sót một khách quan và không Open khi chủ thể mới chỉ có cảm xúc thiếu vắng hay yên cầu. Chỉ khi chủ thể thực sự hoạt động giải trí thì đối tượng người tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu mới Open và lộ diện ra. Nhờ có sự mở ra ấy mà nhu yếu mới có tính đối tượng người tiêu dùng của nó [ 25, tr. 228 ]. Như vậy, dựa vào quan điểm của A.N.Leonchiev, muốn Open nhu yếu TVHĐ ở HS cần tổ chức triển khai những hoạt động giải trí TVHĐ phong phú từ đó HS mới tìm được đối tượng người dùng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu này của mình. B.Ph. Lomov khi nghiên cứu và điều tra về nhân cách, ông cũng đề cập khá nhiều đến nhu yếu. Ông cho rằng nhu yếu như thể một thuộc tính của nhân cách. “ Nhu cầu cá thể là yên cầu nào đó của nó về những điều kiện kèm theo và phương tiện đi lại nhất định cho việc sống sót và tăng trưởng. Nhu cầu đó nhất thiết bắt nguồn từ những quy trình xảy ra có tính khách quan trong đó cá thể tham gia vào suốt cả đời sống của mình. Dĩ nhiên, nhu yếu là trạng thái của cá thể, nhưng là nhu yếu về một cái gì đó nằm ngoài cá thể ” [ 27, tr. 479 ]. P.A. Rudich ý niệm “ Nhu cầu là trạng thái tâm lý làm rung động người ta thấy một sự thiết yếu nhất định nào đó về một điều gì đó ” [ 41 ]. Theo từ điển của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện ( 2001 ), “ Nhu cầu là điều thiết yếu để bảo vệ sống sót và tăng trưởng ” [ 58, tr. 266 ]. Nhu cầu được thỏa mãn nhu cầu thì dễ chịu và thoải mái, không được thỏa mãn nhu cầu thì không dễ chịu, stress, ấm ức. Theo từ điển tâm lý học của tác giả Vũ Dũng, “ Nhu cầu là trạng thái của cá thể xuất phát từ chỗ nhận thấy cần những đối tượng người dùng thiết yếu cho sự sống sót và tăng trưởng của mình, là nguồn gốc tích cực của cá thể ” [ 7, tr. 190 ]. Có rất nhiều quan điểm khác nhau về nhu yếu, chúng tôi thống nhất sử dụng khái niệm do tác giả Nguyễn Quang Uẩn nêu ra trong giáo trình Tâm lý học đại cương làm công cụ cho luận án này : “ Nhu cầu là sự yên cầu tất yếu mà con người thấy cần thỏa mãn nhu cầu để sống sót và tăng trưởng ” [ 54 ]. Sự thỏa mãn nhu cầu nhu yếu trở thành động lực thôi thúc hoạt động giải trí của mỗi cá thể và
- tập thể. Nhu cầu quyết định hành động xu thế lựa chọn tâm lý, tình cảm và ý chí của con người. Nếu không có nhu yếu hay nhu yếu không được phân phối thì nó ảnh hưởng tác động đến hoạt động giải trí xã hội của con người nói chung và đến sự tăng trưởng con người nói riêng. 1.2.1. 2. Đặc điểm nhu yếu – Nhu cầu khi nào cũng có tính đối tượng người tiêu dùng : Đối tượng của nhu yếu là tổng thể những yếu tố vật chất và niềm tin trong quốc tế hiện thực hoàn toàn có thể thỏa mãn nhu cầu được nhu yếu để sống sót và tăng trưởng. Khi nào nhu yếu gặp đối tượng người tiêu dùng có năng lực phân phối được sự thỏa mãn nhu cầu thì lúc đó nhu yếu trở thành động cơ thôi thúc con người hoạt động giải trí nhằm mục đích hướng đến đối tượng người dùng. Đối tượng của nhu yếu càng được xác lập đơn cử, rõ ràng thì ý nghĩa của nó so với đời sống cá thể và xã hội càng được nhận thức thâm thúy và nhanh gọn được phát sinh, củng cố và tăng trưởng. – Nội dung của nhu yếu do những điều kiện kèm theo và phương pháp thỏa mãn nhu cầu lao lý : Mỗi cá thể đều được đặt trong một điều kiện kèm theo sống nhất định, rộng hơn là điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội lịch sử dân tộc đơn cử. Điều kiện hoạt động và sinh hoạt vật chất là cơ sở tạo nên mặt nội dung của nhu yếu. Vì thế, xem xét mặt nội dung của nhu yếu hoàn toàn có thể cho ta thấy được những điều kiện kèm theo sống bên ngoài của cá thể đó. – Nhu cầu của con người có tính chu kì : Khi một nhu yếu được thỏa mãn nhu cầu thì đồng nghĩa tương quan với sự triệt tiêu của nhu yếu đó, nó sẽ Open trở lại khi nào những điều kiện kèm theo gây nên những nhu yếu ấy diễn ra. Mặt khác, tính chu kì còn bộc lộ ở chỗ khi một nhu yếu này được thỏa mãn nhu cầu thì sẽ Open nhu yếu khác cao hơn. Nhờ vậy, con người tích cực hoạt động giải trí để thỏa mãn nhu cầu liên tục những nhu yếu, nhân cách của con người ngày càng triển khai xong. – Nhu cầu của con người khác xa về chất so với nhu yếu của con vật. Nhu cầu của con người mang thực chất xã hội : Ở con người cũng sống sót những nhu yếu mang tính bản năng, nhưng đã được xã hội hóa, được chế ước bởi xã hội. Một trong những sự độc lạ về chất giữa nhu yếu của con vật và nhu yếu của con người là sự độc lạ về điều kiện kèm theo và phương pháp thỏa mãn nhu cầu. Ở con người, những yếu tố này ngày càng được nâng lên trình độ cao hơn, tốt hơn, văn minh hơn nhờ vào năng lực lao động phát minh sáng tạo. Còn ở con vật, điều kiện kèm theo và phương pháp thỏa mãn nhu cầu về thực chất vẫn là thuần túy bản năng, nếu có sự đổi khác nhất định nào đó cũng do con người phát minh sáng tạo ra [ 54 ]. 1.2.1. 3. Phân loại nhu yếu
- Có nhiều tác giả khác nhau đưa ra những cách phân loại nhu yếu khác nhau [ 36 ] : – Erich Fromm, nhà phân tâm học mới, đưa ra những nhu yếu : + Nhu cầu quan hệ người – người. + Nhu cầu sống sót “ cái tâm ” con người. + Nhu cầu giống hệt bản thân và xã hội với dân tộc bản địa, giai cấp, tôn giáo. + Nhu cầu về sự vững chắc và hài hòa. + Nhu cầu nhận thức, điều tra và nghiên cứu. – A.H. Maslow đã sắp xếp những nhu yếu của con người theo 5 cấp bậc : nhu yếu cơ bản ( basic needs ) ; nhu yếu về bảo đảm an toàn ( safety needs ) ; nhu yếu về xã hội ( social needs ) ; nhu yếu về được quý trọng ( esteem needs ) ; nhu yếu được bộc lộ mình ( self – actualizing needs ). Sau đó, vào những năm 1970 và 1990, sự phân cấp này đã được những nhà tâm lí học thuộc phe phái tâm lí học nhân văn hiệu chỉnh thành 7 bậc và sau cuối là 8 bậc [ 36 ] : 1. Nhu cầu cơ bản ( basic needs ) 5. Nhu cầu được bộc lộ mình ( self – actualizing needs ) 2. Nhu cầu về bảo đảm an toàn ( safety needs ) 6. Nhu cầu về nhận thức ( cognitive needs ) 3. Nhu cầu về xã hội ( social needs ) 7. Nhu cầu về thẩm mỹ và nghệ thuật ( aesthetic needs ) 4. Nhu cầu về được quý trọng ( esteem needs ) 8. Sự siêu nghiệm ( transcendence ) – Tác giả Steven Reiss trong cuốn sách “ The Normal Personality – A new way of thinking about people ” ( Nhân cách thông thường – Một cách nghĩ khác về con người ) đã chia thành 16 loại nhu yếu [ 95 ] : 1. Nhu cầu đồng ý : muốn tránh không bị phê bình và chối bỏ. 9. Nhu cầu hoạt động khung hình 2. Nhu cầu tò mò : khát khao về mặt nhận thức. 10. Nhu cầu quyền lực tối cao, khát khao tác động ảnh hưởng đến mọi người 3. Nhu cầu siêu thị nhà hàng : khát khao với thức ăn 11. Nhu cầu tình dục 4. Nhu cầu mái ấm gia đình : nuôi dạy con cháu. 12. Nhu cầu tiết kiệm chi phí, tích góp 5. Nhu cầu tự trọng : hành xử theo đạo đức. 13. Nhu cầu liên kết xã hội, bè bạn 6. Nhu cầu công minh : khát khao về sự công minh xã hội 14. Nhu cầu vị thế xã hội, khát khao nổi tiếng 7. Nhu cầu độc lập 15. Nhu cầu bình an nội tâm 8. Nhu cầu trật tự 16. Nhu cầu trả thù Như vậy, chưa có cách phân loại nào chỉ rõ vị trí của NCTVHĐ, tuy nhiên chúng tôi ý niệm : NCTVHĐ hoàn toàn có thể được phân loại là một loại nhu yếu ý thức của con người. Đây là một loại nhu yếu đặc biệt quan trọng .
- 1.2.1.4. Các mức độ của nhu yếu Nhu cầu hoàn toàn có thể sống sót ở nhiều mức độ khác nhau. X.L. Rubinstêin cho rằng, trên con đường sở hữu đối tượng người dùng luôn luôn có sự tham gia của ý thức ở những mức độ khác nhau. Chính ý thức đó giúp cho nhu yếu ở con người khác hẳn với nhu yếu ở con vật. Do vậy việc xem xét những mức độ khác nhau của nhu yếu sẽ thấy rõ nhu yếu với tư cách là hoạt động giải trí tâm lý thì còn mức độ ý thức của nhu yếu sẽ xác lập những dạng đơn cử của nhu yếu [ Dẫn theo 17 ]. – Giai đoạn tiên phong, mức độ thấp nhất của nhu yếu là ý hướng. Mặc dù trong quá trình này, nhu yếu được phản ánh trong ý thức còn mù mờ, chưa rõ ràng. Nhưng chính những đặc thù của ý hướng cũng chứng tỏ được những phẩm chất đặc biệt quan trọng của nó khác hẳn với nhu yếu ở động vật hoang dã. Bởi vì, ý hướng của con người, không hề tách rời quốc tế toàn vẹn của nhân cách. Ý hướng không tách rời đời sống của con người với tư cách là một thực thể xã hội. Ý hướng được xem là bước tiên phong Open nhu yếu khi mà nhu yếu chưa ý thức được đối tượng người tiêu dùng được thỏa mãn nhu cầu. Có nghĩa là, trong mức độ này của nhu yếu, chủ thể chưa ý thức về đối tượng người tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu ( cũng như chưa phản ánh được phương pháp, phương tiện đi lại thỏa mãn nhu cầu nhu yếu đó ). Khi đối tượng người tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu được chủ thể ý thức thì bản thân nhu yếu đó chuyển sang một quy trình tiến độ mới, mức độ mới, đó là ý muốn. – Ý muốn là quá trình thứ hai của nhu yếu khi mà chủ thể đó nhận ra được đối tượng người dùng cũng như mục tiêu của hoạt động giải trí thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Tuy nhiên, ở mức độ này chủ thể vẫn chưa tìm ra được chiêu thức, phương tiện đi lại thỏa mãn nhu cầu nhu yếu. Lúc này, ý muốn có tương quan đến hoạt động giải trí to lớn ( tính tham vọng, tính xúc cảm … ). Một khi Open ý muốn như vậy sẽ Open khuynh hướng mới được cho phép chủ thể đi tìm con đường và phương tiện đi lại để triển khai ý muốn này. Như vậy, khi mà chủ thể đã xác lập được đối tượng người dùng, tìm thấy được ý nghĩa của những hoạt động giải trí của mình sẽ tạo nên tính tích cực bên trong của chủ thể, thôi thúc quy trình tìm kiếm phương pháp để thỏa mãn nhu cầu nhu yếu của mình. Cho đến khi những con đường và phương tiện đi lại đó được tìm thấy thì ý muốn biểu lộ dưới dạng một khuynh hướng đó được nhận rõ trọn vẹn. Theo mức độ nhận thức ấy, ý muốn sẽ chuyển sang một quá trình mới là dự tính. – Ý định là quá trình cao của ý thức trong nhu yếu của con người, nghĩa là bản thân chủ thể đó nhận thức rõ cả về mục tiêu và phương tiện đi lại triển khai mục tiêu của
- hành động. Chủ thể có năng lực nhận thức rõ sự chuẩn bị sẵn sàng hành vi theo một phương hướng xác lập, đồng thời chủ thể cũng có năng lực nhận thức về những tác dụng ( và hậu quả do những hành vi của mình mang lại ). dự tính tự thân nó không chỉ là mục tiêu mà còn là hành vi, hành vi dẫn tới mục tiêu. Trong luận án này, chúng tôi nhất trí với cách phân loại nhu yếu thành ba mức độ : Ý hướng, ý muốn và dự tính để phân loại thành 3 mức độ tương ứng của NCTVHĐ của HS THCS. 1.2.2. Nhu cầu tham vấn tâm lý học đường 1.2.2. 1. Tham vấn a. Khái niệm tham vấn Trong Từ điển tiếng Anh, thuật ngữ “ Counselling ” được định nghĩa là “ Professional advice and help given to people with a problem ”. Như vậy, “ Counselling ” được hiểu là “ Lời khuyên và sự trợ giúp trình độ cho những người có khó khăn vất vả ”. Thuật ngữ này khi dịch sang tiếng Việt thường được những tác giả Nước Ta chuyển tương tự là “ Tham vấn ” với nghĩa là trợ giúp trình độ tâm lý cho những người có khó khăn vất vả tâm lý. Trong đề tài này, chúng tôi coi thuật ngữ “ Tham vấn ” đồng nghĩa tương quan với thuật ngữ “ Tham vấn tâm lý ” với cùng một nội hàm khái niệm. Tổ chức TV quốc tế định nghĩa khái niệm này như sau : Tham vấn là một quy trình trợ giúp dựa trên những kỹ năng và kiến thức, trong đó, một người dành thời hạn, sự chăm sóc và sử dụng thời hạn một cách có mục tiêu để trợ giúp TC khai thác trường hợp, xác lập và triển những giải pháp khả thi trong một thời hạn được cho phép [ 55 ]. Hiệp hội những nhà TV Mỹ ( ACA, 1997 ) cho rằng : Tham vấn là sự vận dụng những nguyên tắc tâm lý, sức khỏe thể chất niềm tin hay nguyên tắc về sự tăng trưởng con người trải qua những kế hoạch can thiệp một cách có mạng lưới hệ thống về nhận thức, xúc cảm, hành vi, tập trung chuyên sâu vào sự lành mạnh, tăng trưởng cá thể, tăng trưởng nghề nghiệp cũng như yếu tố bệnh lý [ Dẫn theo 9 ]. Hiệp hội những NTVHĐ Mỹ ( ASCA, 2001 ) định nghĩa : Tham vấn như là một mối quan hệ an toàn và đáng tin cậy, trong đó NTV hướng dẫn từng cá thể học sinh và những nhóm nhỏ để trợ giúp họ xử lý hoặc là đương đầu một cách có thiết kế xây dựng với những yếu tố của họ và những chăm sóc về sự tăng trưởng tinh thần ( Dẫn theo Debra C. Cobia và Donna
- A. Henderson, 2003)
[Dẫn theo 9].
Theo P.K. Odhner hiểu Tham vấn là quá trình giúp con người có mục đích rõ
ràng và mang tính chuyên nghiệp, đòi hỏi NTV cần phải dành một thời gian nhất định
và sử dụng các kỹ năng một cách thuần thục để giúp đỡ đối tượng (còn gọi là thân
chủ) tìm hiểu, xác định vấn đề và triển khai những giải pháp trong điều kiện cho phép.
Ông cho rằng, đây là một khoa học thực hành nhằm giúp đỡ con người vượt qua
những khó khăn của họ, giúp họ có được khả năng hoạt động độc lập trong xã hội
bằng chính kỹ năng sống và năng lực của mình [Dẫn theo 40].
J.Mielke (1999) định nghĩa Tham vấn là một quá trình, một mối quan hệ nhằm
giúp đỡ TC cải thiện cuộc sống của họ bằng cách khai thác nhận thức và thấu hiểu
những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của TC [55]. Rõ ràng, để thực hiện hoạt động TV
đòi hỏi người làm TV phải xác định được nhu cầu của TC từ đó mới có thể trợ giúp
tốt nhất cho việc giải quyết vấn đề của họ.
Hoạt động TV không chỉ dừng lại ở việc giúp đối tượng có lối thoát mà còn
hướng tới mục tiêu nâng cao khả năng tự nhận thức và tự giải quyết vấn đề. Carl
Rogers (1952) mô tả Tham vấn như là quá trình NTV hay trị liệu sử dụng mối quan
hệ tích cực để tạo nên môi trường an toàn giúp đối tượng chia sẻ, chấp nhận và
hướng tới thay đổi [5].
Về phía các tác giả Việt Nam, định nghĩa tham vấn cũng được xem xét, phân
tích từ nhiều khía cạnh khác nhau:
Trong từ điển tâm lý học, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện cho rằng “Tham vấn là
quá trình các chuyên gia tâm lý chẩn đoán, tìm hiểu căn nguyên và thiết lập cách xử
lý đối với trẻ em có vấn đề về tâm lý” [58]. Ở đây, khái niệm TV được nhìn nhận thiên
về góc độ y học và giới hạn chủ yếu chỉ cho những trẻ em có vấn đề về tâm lý.
Trong quan niệm của mình về TV, tác giả Trần Thị Minh Đức định nghĩa Tham vấn
là sự tương tácgiữa NTV – người có chuyên mônvà kỹ năng tham vấn, có các phẩm chất
đạo đượccủa nghềtham vấn- với TC (còn đượcgọi là khách hàng) – người đang có vấn
đề khó khănvề tâm lýcần đượcgiúp đỡ. Thôngqua sự traođổi, chiasẻ tâm tình (dựa trên
những nguyên tắcđạođứcvà mối quanhệ mang tínhnghềnghiệp), TC hiểu và chấp nhận
thựctế của mình, tự tìm lấy tiềm năngbản thân để giải quyết vấn đề của chính mình [9].
Điều này cho thấy, trong quá trình trợ giúp để hướng đến sự thay đổi từ phía TC, nhà TV
- phải xem xét cẩn trọng nhu yếu muốn biến hóa của TC. Tác giả Trần Quốc Thành xem Tham vấn như là quy trình chuyên viên tham vấn đặt mình vào vị trí của người đương sự, hiểu yếu tố của đương sự và cùng đương sự san sẻ, xu thế cho đương sự cách xử lý yếu tố của họ chứ không phải thay họ xử lý yếu tố [ 44 ]. Tác giả Trần Thị Giồng định nghĩa Tham vấn là sự tương tác giữa NTV và TC, trong quy trình này NTV sử dụng những kiến thức và kỹ năng trình độ giúp TC khơi dậy tiềm năng để họ hoàn toàn có thể tự xử lý được yếu tố đang gặp phải [ 15 ]. Theo tác giả Bùi Thị Xuân Mai, TV được nhìn nhận như là một công cụ đắc lực trong trợ giúp cá thể hoặc mái ấm gia đình trong xử lý những yếu tố về tâm lý – xã hội phát sinh. Từ đó, tác giả định nghĩa khái niệm này như sau : ” Tham vấn là một hoạt động giải trí mà nhà trình độ, bằng kiến thức và kỹ năng, hiểu biết và kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp của mình, đồng cảm những cảm hứng, tâm lý, hành vi của đối tượng người dùng ( cá thể, mái ấm gia đình hay nhóm ), giúp họ khai thác nguồn lực, tiềm năng cho quy trình xử lý ” [ 30 ]. Tác giả Bùi Ngọc Oánh cho rằng “ Tham vấn là một trong những khái niệm mới của tâm lý học tân tiến, là một quy trình trong đó NTV giúp sức cho TC ( đối tượng người dùng ) tham gia vào việc xử lý những yếu tố của bản thân. Tham vấn là một hoạt động giải trí giúp cho người mua tự tìm hiểu và khám phá để tìm ra những giải pháp, phương pháp xử lý những yếu tố của mình, từ đó giúp cho nhân cách của họ tăng trưởng theo khunh hướng tốt đẹp hơn. Trong quy trình tham vấn có hoạt động giải trí tương tác giữa NTV với TC. Nói cách khác, đối tượng người dùng được tham vấn tham gia một cách dữ thế chủ động vào việc xử lý những yếu tố của mình trong sự gợi mở, trao đổi của NTV ” [ 23, tr. 352 ]. Ngoài ra còn rất nhiều những tác giả khác nhau đưa ra khái niệm về TV. Tổng hợp và nghiên cứu và phân tích ý niệm của những nhà khoa học, những tổ chức triển khai nghiên cứu và điều tra về TV trong và ngoài nước về đặc thù, thực chất của hoạt động giải trí TV, chúng tôi xin yêu cầu khái niệm TV như sau : Tham vấn là một quy trình trợ giúp tâm lý, trong đó NTV sử dụng kỹ năng và kiến thức, kỹ năng và kiến thức nhằm mục đích trợ giúp thân chủ nhận thức được bản thân, yếu tố và nguồn lực của mình để xử lý yếu tố của mình theo hướng tích cực. Trong khái niệm này, TV có những đặc thù đơn cử sau : ( 1 ) TV là một quy trình trợ giúp tâm lý đi từ thiết kế xây dựng mối quan hệ, khai thác, tìm
- hiểu, xác định yếu tố tới việc xử lý yếu tố thuộc về nghành nghề dịch vụ tâm lý. ( 2 ) Mục tiêu của TV là trợ giúp TC hiểu được xúc cảm, tâm lý của chính họ, thực trạng và yếu tố tâm lý của họ, mày mò và sử dụng những tiềm năng nguồn lực của họ để tự họ hoàn toàn có thể xử lý yếu tố ấy một cách tốt nhất. Như vậy, TV trợ giúp TC nâng cao được năng lực ứng phó của mình với những yếu tố của đời sống. ( 3 ) Cách thức TV : Hoạt động TV được diễn ra trên cơ sở mối quan hệ tương tác tích cực giữa người làm TV và TC và được thực thi đa phần trong tương tác trực tiếp. Trong quy trình tương tác trực tiếp này NTV sử dụng những kiến thức và kỹ năng TV của mình để trợ giúp TC tự tò mò, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của bản thân từ đó tự bản thân xử lý yếu tố của mình. ( 4 ) NTV hoàn toàn có thể là người làm chuyên nghiệp hoặc bán chuyên nghiệp tuy nhiên họ đều cần có kiến thức và kỹ năng về tâm lý, TV, phẩm chất thiết yếu, kiến thức và kỹ năng, thái độ nghề nghiệp TV để thực hiệnhoạt độngTV một cáchtốt nhất. Dùng thuật ngữ “ Nhà tham vấn ” để diễn đạt việc làm chung của người làm công tác làm việc TV cả chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp. ( 5 ) Người được TV hoàn toàn có thể là cá thể ( trẻ nhỏ, thanh thiếu niên hoặc người trưởng thành ), nhóm hoặc mái ấm gia đình có những khó khăn vất vả về mặt tâm lý và có nhu yếu cần được TV, gọi chung là thân chủ ( TC ). ( 6 ) TV là sự trợ giúp : TV tập trung chuyên sâu vào “ Trợ giúp ” chứ không phải là “ Giúp ”. Trợ giúp trong quy trình TV là giúp TC khơi dậy tiềm năng của mình để tự giúp chính bản thân mình. Trợ giúp là khơi dậy tiềm năng của TC để TC tự xử lý yếu tố của mình. Không ai hiểu TC bằng chính bản thân họ, tuy nhiên trong trường hợp gặp khó khăn vất vả, trong thời điểm tạm thời TC hoàn toàn có thể chưa đủ minh mẫn hoặc tự tin để nhìn lại chính mình. Nhiệm vụ của NTV là phải làm một chỗ dựa niềm tin để TC có thời cơ và có đủ tự tin nhìn lại mình một cách khách quan. Vì vậy, việc làm của NTV là “ Trợ giúp ” TC chứ không phải tâm lý hay làm thay TC, đồng thời giúp TC nhìn thấy tiềm năng của chính mình, thức tỉnh và sử dụng chúng để giải quyết và xử lý trường hợp mà họ đang gặp phải. Tóm lại : TV là hoạt động giải trí trợ giúp con người nâng cao năng lực tự xử lý / ứng phó với những KKTL gặp phải trong đời sống. Để trợ giúp những cá thể và mái ấm gia đình duy trì được sự cân đối tâm lý, tăng cường năng lực ứng phó với những yếu tố phát sinh trongcuộc sống hàng ngày. Nhiều nước trênthế giới, đặc biệt quan trọng là những nước tăng trưởng đã sử dụng dịch vụ TV như một công cụ đắc lực giúp cho cá thể tăng trưởng. Nếu như ngành y
- là công cụ để giúp con người trở nên khỏe mạnh, không thay đổi về sức khỏe thể chất thì những hoạt động giải trí trợ giúp, trong đó có TV đóng vai trò giúp cho cá thể và mái ấm gia đình bảo vệ thực trạng sức khỏe thể chất tinh thần, nâng cao chất lượng đời sống. b. Một số khái niệm có liên quan Tư vấn, tư vấn tâm lý “ Tư vấn ” – trong tiếng anh là “ Consultation ” – được xem như quy trình tìm hiểu thêm về lời khuyên hay sự trao đổi quan điểm về yếu tố nào đó để đi đến một quyết định hành động. Tư vấn trong từ điển tiếng Việt được định nghĩa như thể sự phát biểu quan điểm về những yếu tố được hỏi đến, nhưng không có quyền quyết định hành động. Hoạt động này đa số diễn ra dưới dạng hỏi và đáp. Có sự độc lạ nhất định giữa tư vấn và TV. Trong một chừng mực nào đó, thường thì tư vấn hướng tới xử lý yếu tố còn TV không chỉ giúp cá thể xử lý mà còn hướng tới nâng cao năng lực xử lý yếu tố. Như vậy, ảnh hưởng tác động của TV mang tính lâu bền hơn hơn. Mối quan hệ trong tư vấn tâm lý thường giữa một bên được xem là người “ Uyên bác ” với những thông tin trình độ, còn một bên là người “ Thiếu hiểu biết ” cần có thông tin để xử lý. Trong khi đó ở TV, mối quan hệ yên cầu sự bình đẳng làm nền tảng cho sự hợp tác giữa hai bên. Sự thành công xuất sắc trong TV phụ thuộc vào nhiều vào kĩ năng tương tác của người TV để giúp đối tượng người tiêu dùng tự nhận thức và dữ thế chủ động tìm kiếm giải pháp. Một thuật ngữ khác thường thấy trong nhiều tài liệu lúc bấy giờ là “ Tư vấn tâm lý ”. Nếu như tư vấn tâm lý được thực thi dưới dạng hỏi và đáp thì nó mang mầu sắc của hoạt động giải trí tư vấn đã được đề cập ở trên. Tuy nhiên, cũng không ít tác giả sử dụng thuật ngữ này với nội hàm khái niệm TV với việc nhấn mạnh vấn đề đến quy trình can thiệp của TV. Bên cạnh đó, một số ít tài liệu còn cung ứng quan điểm về vai trò hoán vị của tư vấn tâm lý và TV như quan điểm của những tác giả Duane Brown, Walter B. Pryzwansky, Ann C. Shulte ( 1995 ) : nhà TV trong vai trò người tư vấn ( Kỹ năng tư vấn ở đây được hiểu theo nghĩa giám sát tham vấn ) [ 37 ]. Với quan điểm này, ở nhà trường khi nhà TV thao tác với GV và CMHS về những yếu tố giáo dục HS hoặc cùng bàn luận với GV và CMHS về kế hoạch TV cho HS thì nhà TV đóng vai trò là người tư vấn ( Người giám sát hoạt động giải trí tham vấn của GV và CMHS ). Điều đó có nghĩa là nhà TV đang triển khai công dụng tư vấn với GV và CMHS. Như vậy, sự độc lạ không chỉ ở tên gọi mà còn
- là cả hình thức trợ giúp của NTV ( Giúp đỡ HS trải qua tư vấn cho GV và CMHS ). Một số tác giả còn dịch từ “ Tham vấn ” là “ Tư vấn tâm lý ” để dễ được đồng ý từ những nhà chuyên môn và xã hội khi NCTVTL được nhìn nhận như một hiện tượng kỳ lạ tâm lý xã hội và khoa học về trợ giúp tâm lý mở màn được phẫu thuật, nghiên cứu và điều tra ở Nước Ta. Chúng tôi cho rằng, khái niệm TV chỉ sự trợ giúp mang tính can thiệp tâm lý. Vì vậy, trong đề tài điều tra và nghiên cứu này chúng tôi dùng từ “ Tham vấn ” theo nghĩa “ Tham vấn tâm lý ”. Trị liệu tâm lý “ Trị liệu ” – tiếng Anh là “ Therapy ” – được lấy từ gốc Hy Lạp là “ Therapia ” có nghĩa là chữa trị, làm lành. Trị liệu tâm lý ( psychotherapy ) có nghĩa là sự xóa bỏ rắc rối, những bệnh lý mang tính tâm lý. TV và trị liệu tâm lý có mối quan hệ khá mật thiết với nhau. Có ý niệm cho rằng trị liệu tâm lý như một quy trình can thiệp của nhà tâm lý học, nhà công tác làm việc xã hội hay NTV so với thực trạng sức khỏe thể chất tinh thần của đối tượng người tiêu dùng ( TC / người bệnh ) bằng việc sử dụng những liệu pháp tâm lý như TV để điều trị những rối nhiễu về cảm hứng hay tinh thần. Quan niệm khác lại xem trị liệu tâm lý như thể tập hợp kĩ thuật trình độ, đặc biệt quan trọng là hình thức đối thoại và tiếp xúc trực tiếp để cải tổ sức khỏe thể chất tinh thần của người mua hay người bệnh hoặc cải tổ mối quan hệ của nhóm người ( ví dụ như mái ấm gia đình ). Trong quy trình này nhà trị liệu và người mua ( hay người bệnh ) luận bàn những yếu tố tiềm ẩn và tìm ra giải pháp tích cực. Hình thức can thiệp này được sử dụng trong trợ giúp những người mua có yếu tố tinh thần. Nó còn được sử dụng để trợ giúp những người có khó khăn vất vả trong mối quan hệ hàng ngày dưới hình thức TV. Do vậy hai khái niệm TV và trị liệu tâm lý thường được sử dụng sửa chữa thay thế cho nhau. Trong toàn cảnh nền văn hóa truyền thống ở Nước Ta, khi nhiều người còn chưa chuẩn bị sẵn sàng san sẻ những yếu tố riêng tư thì việc sử dụng thuật ngữ trị liệu tâm lý dễ được hiểu như sự chữa trị tâm lý như vậy hoàn toàn có thể làm tăng thêm tâm lý lo lắng và hạn chế việc sử dụng dịch vụ TV – một công cụ bảo vệ sức khỏe thể chất tinh thần, tăng cường năng lực thích nghi của cá thể khá hữu hiệu. Do vậy, chúng tôi cho rằng nên có sự tách biệt tương đối khi sử dụng hai thuật ngữ trên .
- 1.2.2.2. Tâm lý học đường Tâm lý học đường hay còn có tên gọi khác là tâm lý học trường học ( TLHTH ) là một nghành điều tra và nghiên cứu được chăm sóc nghiên cứu và điều tra từ rất lâu trên quốc tế. Ở Nước Ta, năm 2012, nhóm tác giả Trần Thị Lệ Thu, Lê văn Hảo, Lê Nguyên Phương, Brent Duncan, Đặng Hoàng Minh trêncơ sở tiếpthuquan điểm củacác nhà tâm lý học trên quốc tế đã yêu cầu khái niệm về tâm lý học đường [ 1 ; 48 ] : Tâm lý học đường ( hay còn gọi là TLHTH ) là một chuyên ngành tâm lý ứng dụng nhằm mục đích thực thi công tác làm việc phát hiện sớm, phòng ngừa và can thiệp cho trẻ nhỏ – thanh thiếu niên trong những nghành nhận thức, học tập, hành vi, xúc cảm, xã hội ở môi trường tự nhiên học đường, mái ấm gia đình và hội đồng ; đồng thời tham gia điều tra và nghiên cứu, thiết kế xây dựng, tăng trưởng và lượng giá những chương trình dịch vụ tham vấn tâm lý học đường. Nội dung khái niệm : ( 1 ) TLHĐ tập trung chuyên sâu vào ứng dụng tâm lý học và giáo dục học nhằm mục đích giúp những em học sinh, sinh viên hay nói rộng hơn là trẻ nhỏ và thanh thiếu niên đang hưởng thụ giáo dục có được điều kiện kèm theo và thời cơ học tập cũng như tăng trưởng bản thân tốt tới cả hoàn toàn có thể. ( 2 ) TLHĐ thiên về TVTL, tập trung chuyên sâu vào sự trợ giúp tâm lý, những rối loạn tâm lý tương quan đến hành vi cá thể, xã hội, tác dụng học tập và hướng nghiệp của những em. TLHĐ có tương quan ngặt nghèo và sử dụng nền tảng kỹ năng và kiến thức khoa học từ nhiều nghành TL khác nhau như Tâm lý học ( TLH ) giáo dục, TLH tăng trưởng, TLH lâm sàng, TLH trị liệu, TLH nhân cách, TLH trí tuệ, TLH xã hội, TLH văn hóa truyền thống …. ( 3 ) Phòng ngừa trong khái niệm này với ý nghĩa hướng vào mọi trẻ nhỏ và thanh thiếu niên trong thiên nhiên và môi trường giáo dục ( những trường học, những cơ sở giáo dục tư nhân, những tổ chức triển khai giáo dục khác trong xã hội v.v ), phòng ngừa được triển khai trên khoanh vùng phạm vi toàn trường / cơ sở giáo dục và cho mọi đối tượng người tiêu dùng khách thể ). Các chương trình phòng ngừa dành cho cả những trẻ nhỏ – thanh thiếu niên hiện chưa gặp KKTL hoặc / và đang có rủi ro tiềm ẩn, hoặc / và được phát hiện có yếu tố ( ở những quá trình và mức độ khác nhau … ) ; chương trình này nhằm mục đích giúp những em có hiểu biết và kỹ năng và kiến thức phòng tránh hoặc hạn chế sự ngày càng tăng những khó khăn vất vả / rối nhiễu tâm lý hoàn toàn có thể xảy ra hoặc đang xảy ra cùng với sự tăng trưởng tâm lý của bản thân và trước trong thực tiễn đời sống xã hội. ( 4 ) Trên cơ sở chẩn đoán, sàng lọc, phát hiện sớm những yếu tố tâm lý / KKTL của trẻ nhỏ và thanh thiếu niên trong môi trường tự nhiên giáo dục, những chương trình phòng ngừa sẽ được thiết kế xây dựng và thực thi cùng với công tác làm việc can thiệp .
- (5) TLHĐ hướng vào công tác làm việc can thiệp ( TV, tư vấn, trị liệu ) trong những nghành đơn cử của trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, đó là : nhận thức, học tập, hành vi, cảm hứng, xã hội ở thiên nhiên và môi trường học đường, mái ấm gia đình và hội đồng – những môi trường tự nhiên thực thi công tác làm việc giáo dục cho trẻ nhỏ – thanh thiếu niên. ( 6 ) TLHĐ là một chuyên ngành ứng dụng do vậy, cùng với công tác làm việc phát hiện, phòng ngừa và can thiệp sẽ là những hoạt động giải trí đơn cử như nghiên cứu và điều tra, thiết kế xây dựng, tăng trưởng và lượng giá chính những chương trình dịch vụ phát hiện, phòng ngừa và can thiệp này. Tiếp cận quan điểm trên cùng với những quan điểm khác từ những chuyên viên trong và ngoài nước, trong luận án này chúng tôi đưa ra khái niệm về TLHĐ như sau : Tâm lý học đường ( TLH học đường ) là một chuyên ngành – nhánh của tâm lý học, nghiên cứu và điều tra và ứng dụng những yếu tố nhận thức, học tập, cảm hứng, hành vi, xã hội mang tính học đường có tương quan đến HS trong môi trường tự nhiên học đường, mái ấm gia đình, hội đồng nhằm mục đích phát hiện sớm, can thiệp, phòng ngừa, khắc phục những yếu tố phát sinh, thiết kế xây dựng những chương trình dịch vụ trợ giúp HS, GV, CMHS xử lý những khó khăn vất vả trong đời sống. 1.2.2. 3. Tham vấn học đường a. Khái niệm tham vấn học đường Trong luận án này chúng tôi thống nhất cách gọi thuật ngữ “ Tham vấn học đường ” đồng nghĩa tương quan với thuật ngữ “ Tham vấn tâm lý học đường ”. TVHĐ được xem xét như thể một mô hình cung ứng dịch vụ TV mang tính HĐ. NTVHĐ chuyên nghiệp là một nhà SP được cấp bằng giảng dạy về TVHĐ với những kĩ năng chuyên biệt để tương hỗ việc học, nhu yếu tăng trưởng cá thể, xã hội và nghề nghiệp của HS [ 9, tr. 94 ]. Theo Bộ Lao động Hoa Kì, NTVHĐ giúp HS nhìn nhận năng lực, hứng thú, năng lực và đặc thù nhân cách của mình để tăng trưởng năng lực học tập thực sự và tiềm năng nghề nghiệp là tương hỗ cho HS. Bên cạnh đó NTVHĐ còn thao tác với những cá thể và tổ chức triển khai khác để tăng cường việc tăng trưởng học tập, hướng nghiệp, những yếu tố cá thể và xã hội của trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. NTVHĐ sử dụng những buổi phỏng vấn, những buổi TV, những trắc nghiệm nhìn nhận hứng thú và năng khiếu sở trường và những phương pháp khác để nhìn nhận và tư vấn cho HS. Ngoài ra, những NTVHĐ còn tổ chức triển khai những buổi trao đổi thông tin về nghề nghiệp và những chương trình giáo dục hướng nghiệp [ Nguồn :
- http://www.bls.gov].
TVHĐ thường thiên về TV giáo dục, nó bị chi phối nhiều bởi những pháp luật, chuẩn mực trong trường học. NTVHĐ nhiều lúc còn được xem là nhà cố vấn học tập – Academic Advising ( Tức là nhà TV thao tác ở những nhà trường cao đẳng, ĐH với đối tượng người dùng là sinh viên được coi là những người trưởng thành. Lúc này, sự trợ giúp của NTV tập trung chuyên sâu vào việc cố vấn hoặc tư vấn về học tập cho sinh viên ). Nhiệm vụ của NTVHĐ là can thiệp, TV cá thể và nhóm nhỏ, hướng dẫn nhóm lớn, tư vấn CMHS, GV, những người khác và làm công tác làm việc điều phối chương trình. Ở Nước Ta, nhiều lúc người ta giống hệt nghành nghề dịch vụ TVHĐ là TV nghề hay TV hướng nghiệp [ 9, tr. 95 ]. Hiệp hội những NTVHĐ Hoa Kỳ – ASCA, 1990 ý niệm : “ Tham vấn học đường là công việcgiúp đỡ toàn bộ những HS trong họctập, trong quan hệ xã hội, trong việc làm, trong việcnâng cao năng lựccá nhân và giúphọ trở thành người có nghĩa vụ và trách nhiệm và hữu dụng. NTV họcđường trợ giúp hìnhthànhvà tổ chứctất cả những chương trình này, cũng như phân phối những hoạt động giải trí can thiệp tham vấn thích hợp ” [ Dẫn theo 3,101 ]. Như vậy, trong hoạt động giải trí TVHĐ, NTV triển khai việc làm giúp sức cho tổng thể HS tham gia vào những hoạt động giải trí ở nhà trường, phát hiện và can thiệp những yếu tố ở những em nhằm mục đích giúp toàn bộ HS tăng trưởng tốt nhất trong điều kiện kèm theo và thực trạng của mình. Tác giả Trần Thị Minh Đức cho rằng : TVHĐ là tổng thể những hoạt động giải trí can thiệp nhằm mục đích mục tiêu giúp cho HS được tăng trưởng tốt nhất về mặt học tập, nghề nghiệp, cá thể và xã hội, gồm có cả những hoạt động giải trí tư vấn cho GV và CMHS [ 9 ]. Khái niệm này đã đề ra trách nhiệm của NTVHĐ là TV cho HS qua việc can thiệp trực tiếp và tư vấn cho GV và CMHS. Khi cá thể có yếu tố và có nhu yếu cần được giúp sức họ sẽ tìm đến những TT tư vấn để được trợ giúp. Tuy nhiên TVHĐ nhiều lúc lại không như vậy. Nhìn chung HS tự đến phòng TLHĐ là rất ít. Phần nhiều HS đến phòng là do GV gửi xuống. Điều này tạo ra tâm lý lo lắng, gượng ép, thiếu chuẩn bị sẵn sàng hợp tác của HS [ 9, tr. 98 ]. Chúng tôi ý niệm rằng : hoạt động giải trí TVHĐ ở Nước Ta nên chú ý quan tâm đến hàng loạt HS toàn trường chứ không chỉ chú ý quan tâm đến những HS có yếu tố. Đối với những HS đang gặp những KKTL, NTVHĐ cần chú trọng đến nhu yếu cần trợ giúp cho việc xử lý những khó khăn vất vả đó để có những giải pháp tương hỗ kịp thời và tương thích. Bên cạnh đó NTVHĐ còn cần chú ý quan tâm cả đến hoạt động giải trí dự báo, phát hiện sớm và triển khai những
- chương trình phòng ngừa với những KKTL mà HS hoàn toàn có thể gặp phải trong tổng thể những hoạt động giải trí khác nhau ở nhà trường. TVHĐ là toàn bộ những hoạt động giải trí tương quan đến công tác làm việc trợ giúp giữa NTVHĐ với HS, GV, CMHS và những lực lượng khác trong nhà trường nhằm mục đích giúp cho HS có điều kiện kèm theo, thời cơ tăng trưởng tốt nhất ; trợ giúp CMHS, GV có cách nhìn nhận, dạy dỗ, quản trị HS trong những hoạt động giải trí : học tập, quan hệ ứng xử, đi dạo vui chơi … một cách khoa học và có hiệu suất cao nhất. Trên cơ sở đó, chúng tôi nêu khái niệm TVHĐ như sau : Tham vấn học đường là hoạt động giải trí trợ giúp tâm lý cho HS, giúp HS khai thác được tiềm năng và nâng cao năng lực tự xử lý những KKTL trong học tập, quan hệ xã hội, xu thế nghề nghiệp ; dự báo và phát hiện sớm những KKTL ở HS ; tăng trưởng những chương trình phòng ngừa, can thiệp thích hợp cho HS. ( 1 ) Hoạt động TVHĐ có TC là HS toàn trường, trong đó đặc biệt quan trọng là những HS đang hoặc có rủi ro tiềm ẩn gặp KKTL trong học tập, quan hệ xã hội, xu thế nghề nghiệp … ( 2 ) TVHĐ hướng vào việc trợ giúp tâm lý HS nhận thức được thế mạnh / tiềm năng của mình để tự xử lý / ứng phó với những KKTL gặp phải ; phát hiện sớm những rủi ro tiềm ẩn gặp KKTL ở HS trong học tập, quan hệ xã hội để phòng ngừa trải qua việc thiết kế xây dựng những chương trình nhằm mục đích cải tổ môi trường học tập, quan hệ xã hội trong nhà trường ; ảnh hưởng tác động can thiệp nhằm mục đích trợ giúp HS xử lý những KKTL phát sinh trong học tập và đời sống. ( 3 ) TVHĐ có mối quan hệ ngặt nghèo với TLHTH. Trong đề tài này chúng tôi ý niệm NTVHĐ thực thi nhiều hoạt động giải trí, nhiều trách nhiệm khác nhau để trợ giúp cho HS trong đó có hoạt động giải trí TVHĐ. NTVHĐ hoàn toàn có thể là GV, nhân viên tâm lý học, nhà công tác làm việc xã hội thao tác trong nhà trường với trách nhiệm trợ giúp HS. b. Nhiệm vụ của tham vấn học đường Neukrug E.D trong cuốn “ The World of Counselor ” ( Thế giới của những nhà tham vấn ) [ 77 ] đã ra mắt NTVHĐ triển khai 1 số ít trách nhiệm như sau : ( 1 ) Hướng dẫn cá thể : NTVHĐ, người cung ứng công tác làm việc hướng dẫn cá thể, phần nhiều chăm sóc tới việc bảo vệ rằng sinh viên đạt được những thông tin thiết yếu mà anh / chị ta đang tìm kiếm. Do đó, điều quan trọng là NTVHĐ nhìn nhận một cách cẩn trọng nhu yếu của sinh viên. Việc hướng dẫn là giúp sinh viên đạt được thông tin về những trường
- ĐH khác nhau, phân phối thông tin cho sinh viên về những nghề khác nhau, khuynh hướng cho sinh viên về khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí to lớn trong trường học. ( 2 ) Hướng dẫn nhóm : Công tác này hoàn toàn có thể là hướng dẫn nhóm nhỏ hoặc nhóm lớn và là một giải pháp hiệu suất cao trong việc sử dụng thời hạn của NTV một cách khôn ngoan. Trọng tâm của việc hướng dẫn nhóm là cung ứng thông tin theo kiểu giáo huấn. Nhìn chung hoạt động giải trí hướng dẫn nhóm là hoạt động giải trí có kế hoạch trước dựa trên những nhu yếu đã được tăng trưởng của sinh viên. Trong một vài trường hợp GV hoàn toàn có thể trợ giúp trong việc điều khiển và tinh chỉnh những buổi hướng dẫn nhóm. ( 3 ) Tham vấn cá thể : là một sự tương tác cá thể một – một giữa HS và NTV, tập trung chuyên sâu vào một chủ đề hoặc yếu tố đơn cử mà đứa trẻ hoàn toàn có thể có. TV cá thể trong trường học hiện đang xử lý hàng loạt những yếu tố mang tính đơn nhất mà nhìn chung đang phải đối phó trong nhiều vị trí khác nhau. Chẳng hạn, trong hầu hết những trường hợp, những NTVHĐ không hề cam kết với đứa trẻ rằng những gì chúng nói sẽ được bí hiểm trọn vẹn vì những bậc CMHS nhìn chung có quyền với những thông tin TV về con cháu của họ ( Attorney C. Borstein, tiếp xúc cá thể, 15/1/1997 ; David và Mickelson, 1994 ; Hubert, 1996 ; Huey, 1986 ). TV cá thể trong trường thường rất ngắn, kéo gài khoảng chừng 20 đến 30 phút vì số lượng HS trong nhà trường rất đông. ( 4 ) Tham vấn nhóm nhỏ : Liên quan đến sự tương tác của NTVHĐ với 4 – 8 HS. Buổi TV là thời cơ để HS tranh luận về yếu tố chăm sóc có tương quan, những giải pháp hay bất chợt để xử lý yếu tố, đưa ra và nhận thông tin phản hồi, nhận sự động viên từ người khác và thực hành thực tế những hành vi mới. Bản chất của việc thao tác với nhóm nhỏ làm cho NTV hoàn toàn có thể ship hàng một cách hiệu suất cao hơn những nhu yếu của số lượng lớn sinh viên. ( 5 ) Tư vấn : Lúc này là NTV thao tác với GV, nhà quản trị, CMHS hoặc chuyên viên khác chăm sóc đến đứa trẻ trong việc nỗ lực thao tác với đứa trẻ để nó đạt được trình độ thực của mình. Tư vấn giúp NTVHĐ có nhiều kỹ năng và kiến thức và kỹ năng và kiến thức hơn để tập trung chuyên sâu vào yếu tố của HS và nó giúp NTVHĐ đảm nhiệm một cách khách quan hơn những yếu tố chăm sóc của HS ( Hall và Lin, 1994 ; O’Bryant, 1991 ). ( 6 ) Sự phối hợp : Liên quan đến việc NTVHĐ đảm đương vai trò chỉ huy gián tiếp tinh chỉnh và điều khiển những dịch vụ có lợi cho HS. Đa số NTVHĐ hoàn toàn có thể tích hợp những dịch vụ về nhóm
- học tập của HS với những yếu tố khác của những em. Nhiều NTV hoàn toàn có thể trợ giúp cho một chương trình giáo dục HS cho CMHS. .. Tác giả Trần Thị Minh Đức đã ra mắt về trách nhiệm của NTVHĐ là [ 9, tr. 95 ] : ( 1 ) Can thiệp. ( 2 ) TV cá thể và TV nhóm nhỏ. ( 3 ) Hướng dẫn nhóm lớn. ( 4 ) Tư vấn CMHS, GV và những người khác. ( 5 ) Điều phối chương trình. Qua việc xem xét những ý niệm của những tác giả về trách nhiệm của TVHĐ, trong điều tra và nghiên cứu này chúng tôi ý niệm có 3 trách nhiệm chính của TVHĐ : ( 1 ) Hướng dẫn cá thể – nhóm : Trong trách nhiệm này NTVHĐ với vai trò là người cố vấn HĐ. ( 2 ) Tham vấn cá thể – Tham vấn nhóm nhỏ : NTVHĐ thực thi hoạt động giải trí TV cho HS gặp KKTL, phát hiện, phòng ngừa và can thiệp sớm cho HS trong những hoạt động giải trí ở nhà trường. Trong luận án này, chúng tôi vận dụng trách nhiệm tham vấn cá thể – tham vấn nhóm nhỏ để tổ chức triển khai hoạt động giải trí TVTL HĐ ( trong phần thực nghiệm ) dưới dạng tổ chức triển khai những CLB TVHĐ cho HS để xử lý những KKTL cho những em. ( 3 ) Hỗ trợ : NTVHĐ triển khai trách nhiệm tư vấn với GV, CMHS về những yếu tố tương quan đến HS và chương trình giáo dục. Khi thực thi trách nhiệm này, NTV biểu lộ vai của một người cố vấn ( NTV trong vai trò tư vấn ). c. Một số nguyên tắc của hoạt động giải trí tham vấn học đường [ 49 ] ( 1 ) Bảo mật thông tin : HS và CMHS được quyền bảo mật thông tin thông tin của mình. Đây là điều NTV phải triển khai khi TV cho HS. Tuy nhiên, bảo mật thông tin thông tin là một yếu tố tương quan đến pháp luật. Vì vậy, những NTVHĐ sẽ phải bật mý bí hiểm khi TANDTC hỏi về HS đó, khi HS đó có hành vi hủy hoại bản thân hoặc có ý hủy hoại người khác. Ngoài ra, NTV hoàn toàn có thể bật mý thông tin về những buổi TV cho CMHS nếu như họ nhu yếu. ( 2 ) Hợp tác với CMHS : Khi TV cho HS, NTV cần tranh thủ sự ủng hộ của mái ấm gia đình HS để hợp tác cùng họ trong việc giúp đứa trẻ. Phần lớn những bậc CMHS đều tôn trọng tính bảo mật thông tin trong quan hệ TV nếu họ được bảo vệ rằng NTV đang tìm kiếm quyền lợi tốt nhất cho con cháu và mái ấm gia đình họ .
- (3) Quyền tiếp cậnhồ sơ tham vấn của chamẹ : Khi HS tiếp cận những dịch vụ TV của trường, CMHS có quyền được biết nhưng ghi chép, nhìn nhận của NTV về con cháu họ. ( 4 ) Báo cáo về sự lạm dụng : Các NTVHĐ phải báo cáo giải trình về những trường hợp hoài nghi trẻ bị những hình thức lạm dụng. d. Các quy mô tham vấn học đường TLHĐ thường được coi là nghành nghề dịch vụ ứng dụng những kiến thức và kỹ năng của tâm lý học lâm sàng và tâm lý học giáo dục vào việc chẩn đoán, can thiệp và theo dõi những yếu tố học tập cũng như hành vi của trẻ nhỏ và thanh thiếu niên đang là HS, sinh viên. Ở một số ít nước tăng trưởng, nhà TLHĐ thường đóng vai trò ” Đa năng ” hơn so với một nhà tâm lý thực hành thực tế thường thì. Ngoài tính năng trình độ, họ còn tham gia vào những hoạt động giải trí hợp tác, điều phối, tập huấn … Tùy vào đặc thù của mỗi vương quốc cũng như tùy vào chủ trương của vương quốc đó trong mỗi thời kỳ mà quy mô hoạt động giải trí TLHĐ có sự độc lạ giữa những nước khác nhau. Dưới đây, chúng tôi xin ra mắt một số ít quy mô dịch vụ TVHĐ : ( 1 ) Mô hình hướng đến sự hoànhập và thích nghi họcđường của Québec ( Canada ) Tại Québec với chủ trương khuynh hướng là thôi thúc thành công xuất sắc ở số lượng HS lớn nhất hoàn toàn có thể, mũi nhọn thích nghi hợp đồng tập trung chuyên sâu vào việc tương hỗ HS khuyết tật và những HS có khó khăn vất vả trong học tập hay trong việc thích nghi với môi trường tự nhiên HĐ. Theo đó, những đối tượng người dùng HS này được chuẩn bị sẵn sàng và tạo điều kiện kèm theo tốt nhất để hòa nhập với những nhóm HS ( tạm gọi là ” Bình thường ” ) khác : dự trữ và can thiệp sớm ngay từ tiểu học, biến hóa chương trình và dụng cụ giảng dạy cho tương thích với từng cá thể HS, tìm hiểu và khám phá nhu yếu và năng lực của mỗi cá thể song song với việc đón những nhóm HS đặc biệt quan trọng vào học ở những lớp thông thường … Có thể sơ đồ hóa quy mô này như sau : Sơ đồ 1.1. Mô hình hướng đến sự hòa nhập và thích nghi học đường của Québec NTV học đường Sàng lọc HS khuyết tật, KKTL trong học tập Trợ giúp, TV HS hòa nhập và thích nghi với HS “ Bình thường ”
- (2) Mô hình tập trung chuyên sâu vào sự cân đối cá nhân-xã hội ở Đức Từ việc sát cánh với mỗi cá thể, TLHĐ ở Đức cũng hướng tới việc góp phần vào những quy đổi xã hội ( Voigt, 2008 ). Nhà TLHĐ can thiệp trên những nhóm đối tượng người tiêu dùng được gọi là ” Nghèo đói học đường ” : thiếu điều kiện kèm theo để được giáo dục tốt, tự nhìn nhận bản thân thấp, không có khái niệm về ý nghĩa của việc học, v.v …. Họ chăm sóc đến những HS ở thực trạng rủi ro tiềm ẩn hoặc cần đến một chính sách giáo dục đặc biệt quan trọng. Hơn nữa, họ để tâm đến mối quan hệ giữa những đặc thù của xã hội văn minh, xã hội tiêu thụ và truyền thông online, và sự đổi khác trong cách học, cách ứng phó, cách hình thành nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội … ở HS. Có thể sơ đồ hóa quy mô TLHĐ ở Đức như sau : Sơ đồ 1.2. Mô hình tập trung chuyên sâu vào sự cân đối cá nhân-xã hội ở Đức ( 3 ) Mô hình tham vấn học đường ở Bỉ Đến năm 1947, Trung tâm Y học – Tâm lý – Xã hội, viết tắt là PMS ( Psy – Medico – Sociaux ) tiên phong của Bỉ được xây dựng với tiềm năng là tập trung chuyên sâu hơn vào nhu yếu của HS, không riêng gì bảo vệ xu thế đúng cho HS mà còn giúp HS trong quy trình đào tạo và giảng dạy và thích nghi tốt với thiên nhiên và môi trường HĐ. Mục đích bao trùm của TT PMS là tương hỗ những em HS tăng trưởng tổng lực trải qua việc tối ưu hóa thiên nhiên và môi trường tâm lý, y tế, xã hội và học tập của những em. Trung tâm PMS có trách nhiệm giúp sức HS trong quy trình học tập, hướng nghiệp, y tế dự trữ, tăng trưởng tâm lý xã hội của HS. Đối tượng của TT PMS là những HS từ mẫu giáo tới trung học phổ thông có thực trạng khó khăn vất vả trong môi trường tự nhiên sống không tốt, thiếu hoặc thời cơ học tập bị rình rập đe dọa, HS có nhu yếu giáo dục đặc biệt quan trọng là đối tượng người dùng được chăm sóc của PMS. ( 4 ) Mô hình tham vấn học đường của Nước Singapore Thương Mại Dịch Vụ chăm nom HS ( Students Care Service – SCS ) tại Nước Singapore cung ứng những dịch vụ xã hội trực tiếp cho HS và mái ấm gia đình những em. Với một đội ngũ gồm những nhân viên công tác làm việc xã hội, những nhà tâm lý – giáo dục, nhân viên tương hỗ học tập và những điều phối viên chương trình, dự án Bất Động Sản, dịch vụ chăm nom HS này đáp ứng những dịch vụ trợ giúp HS mang tính chuyên nghiệp qua những công tác làm việc như chăm nom sức khỏe thể chất NTV học đường Tác động HS “ Nghèo đói học đường ” Tạo sự cân đối trong toàn trường
- tâm thần cho HS, tư vấn, điều tra và nghiên cứu từng nhóm, tương hỗ công tác làm việc giáo dục và tương hỗ học tập chuyên biệt. Các NTVHĐ cũng đảm nhiệm việc phong cách thiết kế chương trình và tập huấn cho GV, HS về sự tăng trưởng tâm lý xã hội, nhân cách con người, về những yếu tố sức khỏe thể chất tinh thần, phong cách thiết kế và tiến hành những chương trình cung ứng những nhu yếu xã hội và tình cảm của HS. Ngoài chăm nom sức khỏe thể chất tinh thần, TVHĐ cũng triển khai trách nhiệm về hướng nghiệp. ( 5 ) Mô hình tham vấn học đường của Trung Quốc Từ khoảng chừng năm 2000, chính phủ nước nhà Trung Quốc đã chăm sóc nhiều hơn đến sức khỏe thể chất niềm tin của HS-sinh viên cũng như sự thiết yếu xuất hiện của những dịch vụ chăm nom tâm lý. Một số đơn vị chức năng đào tạo và giảng dạy đã đưa ra chương trình giảng dạy chuyên về Giáo dục đào tạo sức khỏe thể chất niềm tin, chú trọng vào 3 nhóm nội dung sau : những nội dung tương quan đến những yếu tố niềm tin ( những yếu tố về xúc cảm, tập huấn kiến thức và kỹ năng xã hội, xung đột và hành vi chống đối xã hội ), kế hoạch ứng phó để làm giảm bớt xung đột và những kế hoạch tăng trưởng kiến thức và kỹ năng xã hội và kỹ năng và kiến thức tự quản lý cho HS-sinh viên. Có thể sơ đồ hóa quy mô thực hành thực tế TLHĐ ở Trung Quốc như sau : Sơ đồ 1.3. Mô hình tham vấn học đường của Trung Quốc ( 6 ) Mô hình trợ giúp học sinh có khó khăn vất vả ở Pháp Trong vòng khoảng chừng 20 năm ( từ năm 1990 ), những ” Mạng lưới tương hỗ chuyên biệt dành cho HS có khó khăn vất vả ” ( RASED – Réseau d’Aide Spécialisée aux Elèves en Difficulté ” ), dưới sự quản trị của Bộ Giáo dục đào tạo, là đơn vị chức năng chính đảm nhiệm hoạt động giải trí trợ giúp tâm lý-giáo dục trong trường học ở Pháp. Khi hoạt động giải trí SP cung ứng bởi GV và hội đồng SP không mang lại được hiệu suất cao mong ước trên HS, HS đó sẽ được tương hỗ chuyên biệt. Hỗ trợ chuyên biệt này không thay thế sửa chữa những hoạt động giải trí trên lớp mà được thực thi song song, đôi lúc liên tục và đào sâu những nội dung hoạt động giải trí trên lớp nhằm mục đích gây Đánh giá KKTL HS gặp phải HS có KKTL ở nhiều nghành khác nhau Đề ra những chương trình chăm nom, giáo dục sức khỏe thể chất tinh thần cho HS NTV học đường Phương pháp : Sử dụng những trắc nghiệm tâm lý
- dựng hoặc phục hồi hứng thú và động cơ học tập cho HS ( Caglar, 1996 ). Các tương hỗ chuyên biệt do RASED đảm nhiệm thường chia làm 3 hướng : can thiệp sư phạm so với những khó khăn vất vả trong học tập ( phương pháp học, củng cố kiến thức-kỹ năng trong một nghành đơn cử, v.v … ) ; can thiệp giáo dục nhằm mục đích giúp HS hiểu rõ những nhu yếu của nhà trường, góp vốn đầu tư hoặc tái đầu tư bản thân cho việc học ; can thiệp tâm lý hướng tới phát hiện và nghiên cứu và phân tích những trường hợp có yếu tố phát sinh trong quy trình tương tác giữa HS với bè bạn, mái ấm gia đình, GV, nhà trường … Mô hình này đã chú trọng đến những HS có KKTL bằng việc xây dựng mạng lưới tương hỗ chuyên biệt cho HS có KKTL từ đó có kế hoạch can thiệp SP, can thiệp giáo dục với những HS này. Như vậy, quy mô này đã phần nào biểu lộ rõ được quá trình phát hiện KKTL ở HS từ đó đưa ra kế hoạch tương hỗ cho HS xử lý KKTL ấy tức là theo một nghĩa nào đó là phân phối NCTV của HS. ( 7 ) Mô hình mạng lưới hệ thống và thôi thúc tăng trưởng tổng lực ở Mỹ Tại Mỹ, những nhà TLHĐ thường được giảng dạy về tâm lý học tăng trưởng, tâm bệnh học trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, giáo dục học, mái ấm gia đình và việc làm cha mẹ, những triết lý về học tập và về nhân cách … Thông thường, nhà TLHĐ ở Mỹ làm trách nhiệm nhìn nhận, tư vấn và TV tâm lý cũng như tâm lý-giáo dục. Do đó, họ thường không chỉ là chuyên viên trong tâm lý học mà cả trong giáo dục học. Nhằm hạn chế những yếu tố trong đời sống HS cũng như trong môi trường tự nhiên hợp đồng, công tác làm việc dự trữ và can thiệp sớm rất được chú trọng. – Năm 2010, NASP ( National Association of School Psychology ) – Thương Hội vương quốc những nhà TLHTH – đề xuất kiến nghị quy mô dịch vụ TLHĐ tích hợp và tổng lực :
- Dịch vụ chuyên
nghiệp bởi nhà tâm lý học đường
Các thực hành lan khắp
các khía cạnh cung cấp
dịch vụ
Dịch vụ trực tiếp và gián tiếp cho trẻ em, gia
đình và trường học
Ra quyết định dựa trên
dữ liệu và giải trình
Dịch vụ cấp độ
HS
Dịch vụ cấp độ
hệ thống
Can thiệp và hỗ trợ giảng
dạy để phát triển kỹ năng
học tập
Thực hành toàn
trường để thúc đẩy
học tập
Tư vấn và phối hợp
Can thiệp và dịch vụ sức
khỏe tâm thần để phát triển
kỹ năng sống và kỹ năng
xã hội
Dịch vụ phòng ngừa
và phản ứng
Dịch vụ phối hợp gia
đình-trường học
Nền tảng cung cấp dịch vụ của nhà tâm lý học đường
Đa dạng trong phát triển và
học tập
Nghiên cứu và đánh giá
chương trình
Thực hành chuyên nghiệp hợp
pháp, có đạo đức và chuyên
nghiệp
Hình 1.1. Mô hình dịch vụ tâm lý học đường tích hợp và toàn diện
– Mô hình phân phối dịch vụ tâm lý học trường học 3 tầng của Hiệp Hội các
nhà tâm lý học trường học Hoa Kỳ (NASP) năm 2008 [53]:
Hình 1.2. Mô hình phân phối dịch vụ 3 tầng
Ứng dụng mô hình trên vào TV học đường có thể phân chia các cấp độ can
thiệp/cung ứng dịch vụ 3 tầng như sau:
Cấp độ 1: Chiếm tỷ lệ 80% (Thường được thực hiện bởi NTVHĐ, nhà giáo dục).
Tầng 2: Các can thiệp nhóm mục
tiêu
– Một vài HS (có nguy cơ)
– Hiệu quả cao
– Phản ứng nhanh
Tầng 3: Can thiệp chuyên sâu, cá
nhân
– Cá nhân HS
– Căn cứ vào bản đánh giá
– Chuyên sâu,
– Thực hiện lâu, mức độ mạnh
Các hệ thống liên
quan đến học tập
Tầng 3: Can thiệp chuyên sâu, cá
nhân
– Cá nhân HS
– Căn cứ vào bản đánh giá
– Mức độ mạnh
– Thời gian dài hơn
Tầng 2: Các can thiệp nhóm mục tiêu
– Một vài HS (có nguy cơ)
– Hiệu quả cao
– Phản ứng nhanh
Tầng 1: Các can thiệp mang tính
định hướng cơ bản
– Tất cả HS
– Mang tính phòng ngừa, chủ động
Tầng 1: Các can thiệp mang
tính định hướng cơ bản
– Tất cả HS
– Mang tính phòng ngừa, chủ
động
Các hệ thống liên
quan đến hành vi
- + Toàn bộ HS được đảm nhiệm dịch vụ. + Can thiệp hầu hết qua hướng dẫn những kỹ năng và kiến thức, kỹ năng và kiến thức, giáo dục hội đồng. + Giảm tỷ suất những rối nhiễu tâm lý, tăng cường sức khỏe thể chất tinh thần cho HS trải qua phòng ngừa. Cấp độ 2 : Chiếm tỷ suất 15 % ( Thường được thực thi bởi NTVHĐ, nhà TLHTH ). + Dành cho một số ít HS hiện tại có khủng hoảng cục bộ, có nguy cơ rối nhiễu tâm lý. + Can thiệp nhằm mục đích giảm thiểu tác động ảnh hưởng của khủng hoảng cục bộ, tương hỗ HS xử lý những yếu tố trong đời sống tâm lý, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho sự tăng trưởng của những em. + Sử dụng nguồn lực sẵn có trong trường. + Mục tiêu Lever 2 là hiệu suất cao cao, hiệu quả nhanh. Tập trung vào những trường hợp bị khủng hoảng cục bộ tức thời. Cấp độ 3 : Chiếm tỷ suất 5 % ( Thường được thực thi bởi nhà tâm lý học lâm sàng hoặc gửi ra những bệnh viện / những TT trị liệu chuyên biệt ). + Can thiệp nâng cao. + Can thiệp cá thể, tập trung chuyên sâu vào từng HS riêng không liên quan gì đến nhau được xác lập có rủi ro tiềm ẩn ở mức độ cao, có rối nhiễu tâm lý. + Duy trì điều trị trong thời hạn dài. + Có thể phải chuyển, ra mắt HS đến những chương trình giáo dục đặc biệt quan trọng sau khi đã nỗ lực can thiệp. + Hỗ trợ HS khi những em trở lại trường học. Dựa vào quy mô trên, trong khuôn khổ điều tra và nghiên cứu của luận án, chúng tôi xác lập tầng 1, với khoảng chừng 80 % HS trongnhà trườnglà khách thể nghiên cứu và điều tra củađề tài nghiên cứu và điều tra để phát hiện sớm và phòng ngừa với những KKTL mà HS hoàn toàn có thể gặp phải. Tóm lại : Các quy mô TVHĐ trênthế giới khôngcó sự thống nhất và giống nhau về những yếu tố như nhân sự, tính pháp lý, vai trò của NTVHĐ hoặc phương pháp hoạt động giải trí. Cấu trúc hoạt động giải trí của phòng TLHĐ ở từng vương quốc phụ thuộc vào nhiều vào đặc thù nền kinh tế tài chính, văn hóaxã hội và đặc biệt quan trọng làphụ thuộc vào quy định củaBộ giáo dục. Các nước đều phấn đấu để hoàn toàn có thể lập ra những hiệp hội hoặc mạng lưới TV nhằm mục đích quản trị và bảo vệ quyền hạn cho NTV, tuy nhiên không phải nước nào cũng đã làm được điều này. Nhìn vào quy mô của những nước cho thấy dựa trên đặc thù văn hóa truyền thống xã hội mà từng nước thích nghi và làm tương thích phòng TV với sự nghiệp giáo dục của từng vương quốc. Với quy mô RASED của Pháp và quy mô phân phối dịch vụ 3 tầng của NAPS đưa ra năm 2008 đã xuất phát từ
- việc tìm hiểu, xem xét KKTL của HS trong nhà trường từ đó đề ra và tổ chức triển khai những chương trìnhnhằm trợ giúpHS toàntrườngứng phó, xử lý KKTL ấy tức là làm thỏa mãn nhu cầu phần nào NCTV của những em HS toàn trường. Chúng tôi nhất trí với quy mô phân phối dịch vụ tâm lý học trường học 3 tầng của Hiệp Hội những nhà tâm lý học trường học Hoa Kỳ ( NASP ) năm 2008 và quy mô và quy mô ” mạng lưới tương hỗ chuyên biệt dành cho HS có khó khăn vất vả ” ( RASED – Réseau d’Aide Spécialisée aux Elèves en Difficulté ” ) của Pháp trong việc điều tra và nghiên cứu về NCTV học đường của HS trung học cơ sở ở đề tài nghiên cứu và điều tra này. 1.2.2. 4. Nhu cầu tham vấn học đường Trong luận án này chúng tôi dùng khái niệm “ Nhu cầu tham vấn học đường ” đồng nghĩa tương quan với khái niệm “ Nhu cầu tham vấn tâm lý học đường ”. NCTVHĐ là một dạng nhu yếu niềm tin của con người. Nó được biểu lộ ở mức độ thấp trải qua hình thức thông dụng là tâm sự và san sẻ của cá thể HS với một người mà những em thấy đáng tin cậy, hoàn toàn có thể là nhu yếu muốn được cảm thông hoặc tìm sự trợ giúp từ một người có kinh nghiệm tay nghề hơn như cha mẹ, thầy cô giáo hoặc bạn hữu, người thân trong gia đình … Tuy nhiên, việc hỏi quan điểm như vậy thường nhận được lời khuyên mang tính chủ quan rất cao về phía người được hỏi. Mặt khác, trong xã hội lúc bấy giờ, những KKTL trong đời sống nói chung và trong hợp đồng nói riêng ngày càng phong phú, đa dạng và phong phú và phức tạp. Do vậy, NCTVHĐ của HS ngày càng tăng, nhiều HS cần TVHĐ, nghành nghề dịch vụ TVHĐ phong phú, yếu tố TV phức tạp. NCTVHĐ được xác lập là những yên cầu tất yếu cần được thỏa mãn nhu cầu của HS khi quy trình những em tham gia vào những hoạt động giải trí ở nhà trường và gặp những KKTL từ những hoạt động giải trí đó. Nếu được thỏa mãn nhu cầu nhu yếu này, HS sẽ xử lý được những KKTL, tạo ra độc lực cho sự tăng trưởng nhân cách của những em. Tổng hợp từ khái niệm về TVHĐ và khái niệm về nhu yếu ở phần trên, trong nghiên cứu và điều tra này, chúng tôi ý niệm như sau về NCTVHĐ : NCTV học đường là những yên cầu được trợ giúp tâm lý tất yếu của HS khi gặp phải những KKTL trong nhận thức, thái độ và hành vi để thực thi quyết định hành động của mình. HS mong ước được san sẻ với NTV học đường để được trợ giúp từ đó hoàn toàn có thể tìm kiếm những giải pháp cho việc xử lý những KKTL của mình. ( 1 ) Mục tiêu của việc thỏa mãn nhu cầu NCTVHĐ là trợ giúp cho HS xử lý những yếu tố xảy ra trong hợp đồng hoặc mang tính hợp đồng với nhân lõi là sự trợ giúp về mặt tâm lý .
- Những vấn đề ấy khác so với yếu tố nảy trong đời sống hàng ngày vì nó có tương quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến HĐ. ( 2 ) NTVHĐ cần khai thác được những tiềm năng, thế mạnh của HS ( tương ứng và tương thích với đặc thù tâm lý lứa tuổi, với năng lực xử lý yếu tố của HS ). Những thế mạnh ấy hoàn toàn có thể xuất phát từ chính bản thân HS ( Ví dụ : hiệu quả học tập tốt, ngoan ngoãn, thích giao lưu tập thể, nói năng lưu loát … ) hoặc xuất phát từ những người khác tương quan đến HS ( Ví dụ : có bạn thân, rất nghe lời bác ruột, rất sợ bố góp ý khi mắc lỗi … ). Những tiềm năng, thế mạnh đó của HS sẽ là phương tiện đi lại, công cụ tương hỗ đắc lực cho quy trình thực thi TVHĐ cũng như quy trình TC tìm kiến giải pháp để xử lý yếu tố mà mình đang gặp phải. NTVHĐ không làm thay HS trong việc tìm kiếm giải pháp để xử lý yếu tố của những em mà sử dụng những kỹ năng và kiến thức TV để HS tự mình tìm giải pháp tương thích nhất với thế mạnh của mình cho việc xử lý yếu tố. ( 3 ) Khi TC đã tìm kiếm được giải pháp hài hòa và hợp lý với bản thân họ, NTVHĐ cần thỏa thuận hợp tác với TC như là bản cam kết để TC thực thi giải pháp đã lựa chọn. Việc thỏa mãn nhu cầu được NCTVHĐ ở mức độ nào được nhìn nhận ở việc TC có hài lòng với giải pháp mà mình lựa chọn hay không, triển khai những giải pháp ấy như thế nào để đi đến sự cân đối trong tâm lý của mình. ( 4 ) Điều kiện thỏa mãn nhu cầu NCTVHĐ : Nhu cầu này được thỏa mãn nhu cầu khi TC ( Những HS đang gặp yếu tố khi tham gia vào những hoạt động giải trí ( học tập và tiếp xúc ) mà bản thân những em chưa tìm ra được giải pháp hoàn toàn có thể xử lý được yếu tố đó ) có nhu yếu cần được sự trợ giúp của những người có trình độ về TV ( kĩ năng, kiến thức và kỹ năng, quy trình tiến độ ). Tuy nhiên, NCTVHĐ ở HS cũng phải đến một mức độ nhất định mà từ đó dẫn đến việc TC đi đến quyết định hành động hành vi thỏa mãn nhu cầu nhu yếu này với đối tượng người dùng hoàn toàn có thể cung ứng là giải pháp xử lý KKTL có được từ trình độ trình độ của NTVHĐ – những người được đào tạo và giảng dạy về TVHĐ. Bên cạnh đó, những điều kiện kèm theo khách quan như khu vực, thời hạn, hình thức TV và sự tương tác giữa NTVHĐ và HS cũng phải tương thích trong môi trường tự nhiên hợp đồng để hoạt động giải trí TVHĐ hoàn toàn có thể diễn ra. Điều này có nghĩa là : cũng giống như những nhu yếu khác, việc thỏa mãn nhu cầu NCTVHĐ nhờ vào vào những điều kiện kèm theo chủ quan ( từ phía HS ) và khách quan ( từ phía hoạt động giải trí TVHĐ, những hoạt động giải trí ở nhà trường – nguồn gốc phát sinh yếu tố tới HS ) lao lý .