Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản rất đầy đủ của tài liệu tại đây ( 177.87 KB, 16 trang )
Nhà nước quản lý toàn bộ các lĩnh vực hoạt động trong xã hội. Trong lĩnh vực hoạt
động hành nghề Luật sư cũng như vậy, vấn đề quản lý nhà nước thể hiện qua chức năng xây
dựng, thể chế về luật sư và hành nghề luật sư trong đó xây dựng quyết định chiến lược phát
triển nghề luật sư, ban hành chính sách hỗ trợ cho Đoàn luật sư các tỉnh đặc biệt khó khăn và
các chính sách hỗ trợ phát triển nghề luật sư. Ngoài ra, Nhà nước cấp phép hành nghề luật sư
cho tổ chức, cá nhân hành nghề luật sư trong nước, cấp phép thành lập cơ sở đào tạo nghề
luật sư, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo về tổ chức luật sư và
hành nghề luật sư.
Theo quy định của Luật Luật sư 2006 sửa đổi bổ sung năm 2012 thì nội dung quản lý
nhà nước được thể hiện ở các công việc như: Quyết định chiến lược, chính sách phát triển
nghề luật sư, thực hiện các biện pháp hỗ trợ phát triển nghề luật sư, ban hành các văn bản quy
phạm pháp luật về luật sư, thực hiện đăng ký hoạt động hành nghề luật sư, kiểm tra, thanh tra,
xử lý vi phạm về tổ chức luật sư và hành nghề luật sư.
Công tác quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay được nhà nước thực hiện
thông qua các hoạt động như:
– Tạo được cơ chế chủ động, thống nhất trong việc quản lý nhà nước đối với hoạt động
hành nghề luật sư, cụ thể hóa các quy định pháp luật của Trung ương phù hợp với tình hình đặc
thù của hoạt động hành nghề luật sư. Công tác quản lý nhà nước của địa phương hỗ trợ cho
hoạt động hành nghề của luật sư nhưng vẫn đảm bảo việc quản lý nhà nước đối với hoạt động
hành nghề luật sư.
– Công tác chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan, tổ chức liên quan thực hiện công tác tuyên
truyền, phổ biến rộng rãi trong nhân dân về mục đích, ý nghĩa của hành nghề luật sư, cũng như
quản lý hành nghề luật sư. Chỉ đạo cho các tờ báo như: Báo Pháp Luật, Báo Tuổi trẻ, Báo
Thanh niên… có loạt bài phản ánh hoạt động thực tiễn của luật sư, mở chuyên mục trên báo để
các luật sư tham gia tư vấn pháp luật cho người dân.
– Các quy trình, thủ tục hành chính liên quan đăng ký hoạt động, hành nghề luật sư Việt
Nam và nước ngoài theo định hướng cải cách hành chính (Đề án 30 của Thủ tướng Chính phủ);
áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2008 và tin học hóa hoạt động
quản lý luật sư. Có thể khẳng định, thủ tục hành chính trong việc đăng ký hoạt động luật sư đã
được công khai, minh bạch, quy trình thủ tục giải quyết hồ sơ rất chặt chẽ và đảm bảo đúng
thời hạn quy định. Bên cạnh đó, xây dựng và áp dụng phần mềm trong quản lý hành nghề luật
9
sư, phần mềm này đã hỗ trợ hiệu quả cho việc giải quyết hồ sơ được khoa học cũng như góp
phần tích cực cho công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động hành nghề của luật sư.
– Chỉ đạo các cơ quan quản lý nhà nước như Bộ Tư pháp, các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy
ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương… tăng cường công tác quản lý đối với hoạt
động hành nghề luật sư. Theo đó, các cơ quan đã đẩy mạnh công tác phối hợp quản lý và kiểm
tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến hành nghề luật sư. Định kỳ và đột xuất,
chủ động hoặc phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ
quan, tổ chức liên quan tiến hành kiểm tra, thanh tra hoạt động hành nghề luật sư. Qua đó, đã
kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức mạo danh luật sư hành nghề trái pháp luật
cũng như xử lý luật sư có hành vi sai phạm, góp phần bảo đảm trật tự kỷ cương hành nghề, bảo
vệ uy tín, thương hiệu cho những luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nghiêm túc trong hoạt
động nghề nghiệp.
– Chủ động khảo sát, nắm bắt những khó khăn, vướng mắc của các luật sư, tổ chức
hành nghề luật sư cũng như những ý kiến phản ánh của các cơ quan, tổ chức liên quan về
những tồn tại, thiếu sót trong hoạt động hành nghề luật sư. Trên cơ sở đó, có những giải pháp
phù hợp để tháo gỡ những rào cản không đáng có, nhằm tạo điều kiện cho hoạt động của luật
sư được thông suốt, thuận lợi và hiệu quả hơn cũng như kịp thời chấn chỉnh những thiếu sót
trong hoạt động hành nghề luật sư trên địa bàn Thành phố.
– Chủ động, tích cực tham gia đóng góp ý kiến đối với các dự thảo văn bản quy phạm
pháp luật của Trung ương liên quan đến hoạt động hành nghề của luật sư.
Nhìn chung, nhà nước đã thực hiện việc quản lý hành nghề luật sư một cách chủ động
thông qua các cơ quan đề thực hiện hoạt động giám sát, điều chỉnh, phát triển các hoạt động
liên quan đề hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời công tác quản lý nhà nước đối
với hoạt động hành nghề luật sư đạt được hiệu quả, đảm bảo trật tự, kỷ cương, đồng thời góp
phần nâng cao hiệu quả hoạt động hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay.
Những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động
hành nghề luật sư ở Việt Nam còn tồn tại một số vấn đề như sau:
10
– Cho đến nay một số quy định của Luật Luật sư đã bộc lộ những điểm chưa phù hợp
hoặc có một số quy định rõ ràng, cụ thể nhưng không hợp lý. Những bất cập này đã ít nhiều
ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước về hành nghề luật sư.
– Số lượng luật sư, tổ chức hành nghề trong cả nước nhiều nhưng việc phối hợp giữa cơ
quan quản lý nhà nước chưa kịp thời và hiệu quả, từ đó dẫn đến việc chưa đảm bảo thực hiện
tốt nguyên tắc quản lý hành nghề luật sư theo quy định tại Điều 6 Luật Luật sư 2006 sửa đổi,
bổ sung năm 2012.
– Việc thực hiện các hoạt động nhằm tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của các
cơ quan, tổ chức và người dân về vị trí, vai trò của luật sư chưa đạt được hiệu quả cao.
– Chưa thật sự xác lập được những giải pháp quản lý mang tính chiến lược nhằm đảm
bảo hiệu quả quản lý nhà nước đồng thời góp phần nâng cao chất lượng hoạt động hành nghề
của luật sư.
– Số lượng luật sư, tổ chức hành nghề luật sư tương đối nhiều, hơn nữa đặc thù của luật
sư là hành nghề tự do nên công tác nắm bắt kịp thời, toàn diện đối với toàn bộ hoạt động hành
nghề luật sư đôi lúc có những khó khăn, vướng mắc nhất định… Trong khi đó, cơ chế phối hợp
của các cơ quan, tổ chức liên quan đến hoạt động quản lý hoạt động hành nghề chưa thật sự đạt
được những hiệu quả như mong muốn, điều đó đã phần nào ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả
của công tác quản lý hoạt động hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay.
– Dù hoạt động thanh tra, kiểm tra các tổ chức hành nghề luật sư trong thời gian qua đã
được tăng cường, tuy nhiên, hiệu quả của hoạt động này vẫn chưa thật sự đáp ứng được yêu
cầu; nhiều trường hợp khi phát hiện vi phạm chỉ dừng lại ở mức độ nhắc nhở, cảnh báo, chưa
nghiêm khắc trong xử phạt, nên chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa vi phạm, thậm chí còn làm
cho một bộ phận luật sư có phần chủ quan, thiếu nghiêm túc trong việc tuân thủ pháp luật.
– Tình hình nhân sự tại các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý hoạt động
hành nghề luật sư còn mỏng về lực lượng, từ đó làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác theo dõi,
quản lý, hoạch định chính sách về luật sư và hành nghề luật sư.
11
2.2.2. Thực trạng tổ chức – nghề nghiệp của luật sư thực hiện quản lý hành nghề luật sư ở
Việt Nam hiện nay
Liên đoàn luật sư Việt Nam luôn hướng tới việc tổ chức bồi dưỡng thường xuyên về
kiến thức pháp luật, kỹ năng hành nghề và tổng kết, trao đổi kinh nghiệm hành nghề luật sư
trong cả nước. Thời gian qua, công tác của các Đoàn luật sư đối với nghề luật sư đã có nhiều
chuyển biến tích cực. Căn cứ vào nhiệm vụ, quyền hạn được giao, các Đoàn luật sư đã thực
hiện tương đối tốt công tác giám sát, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật, tuân theo Quy tắc đạo
đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư, Điều lệ Đoàn luật sư của luật sư, tổ chức hành nghề luật
sư; kịp thời nhắc nhở, uốn nắn và có biện pháp xử lý nghiêm minh các trường hợp luật sư vi
phạm. Các Đoàn luật sư tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng pháp luật, tham gia
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, trợ giúp pháp lý, tư vấn miễn phí,
bào chữa miễn phí.
Sự tác động hoạt động tự quản của Liên đoàn Luật sư Việt Nam và các đoàn luật sư
đến hoạt động hành nghề luật sư của luật sư thành viên là cần thiết và phải được thực hiện
thường xuyên nhằm nhắc nhở luật sư thành viên cần phải tuân thủ pháp luật trong quá trình
hoạt động hành nghề, nhằm giữ gỉn đạo đức, ứng xử nghề nghiệp luật sư. Song song để đảm
bảo việc kết hợp hoạt động quản lý nhà nước với vai trò tự quản của tổ chức xã hội nghề
nghiệp luật sư thì khi kiểm tra hoạt động nghề luật sư của các tổ chức hành nghề luật sư nên
có sự kết hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước với tổ chức xã hội nghề nghiệp luật sư thông
qua đó tổ chức xã hội nghề nghiệp luật sư mới có thể kiểm tra giám sát hoạt động của luật sư
thành viên và thông qua sự kết hợp này tổ chức xã hội nghề nghiệp luật sư nắm được mức độ
tự giác tuân thủ pháp luật của luật sư thành viên trong quá trình hành nghề qua đó có thể tác
động góp ý cho các luật sư thành viên của mình tuân thủ ngày càng tốt hơn các quy định của
pháp luật.
Công tác tự quản của tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư cũng còn tồn tại một
số hạn chế:
– Thứ nhất, hoạt động quản lý, điều hành của Ban Chủ nhiệm Đoàn luật sư còn kém
hiệu quả. Các quy định về quản lý nội bộ cần thiết cho việc quản lý hành nghề luật sư như:
12
giám sát việc tập sự, giám sát, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật, tuân theo quy tắc đạo đức
nghề nghiệp luật sư… chưa được quan tâm xây dựng hoặc đã được ban hành nhưng nội dung
còn sơ sài, chưa phát huy tác dụng trong thực tế.
– Thứ hai, chưa thực hiện tốt chức năng đại diện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của
các luật sư. Chưa chủ động tìm hiểu, giải quyết những bức xúc, khó khăn, vướng mắc của
luật sư trong hoạt động nghề nghiệp hoặc đại diện cho luật sư trong việc kiến nghị với cơ
quan nhà nước có thẩm quyền tạo điều kiện cho tổ chức và hoạt động luật sư hay hoàn thiện
thể chế về luật sư và hành nghề luật sư. Công tác giám sát tập sự, giám sát việc tuân thủ pháp
luật, tuân theo quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp còn hạn chế, mang tính hình thức, hiệu
quả chưa cao. Việc quản lý hành nghề của luật sư có lúc, có nơi còn có biểu hiện buông lỏng
hoặc vượt quá tầm kiểm soát. Việc xử lý kỷ luật đối với luật sư vi phạm pháp luật, vi phạm
đạo đức nghề nghiệp luật sư chưa nghiêm, chưa kịp thời.
– Thứ ba, công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ
năng hành nghề và đạo đức nghề nghiệp cho luật sư chưa được quan tâm đúng mức.
– Thứ tư, chưa nhận thức đúng về vai trò quản lý nhà nước, muốn thoát ly khỏi sự
quản lý của Nhà nước dẫn đến việc phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương
trong việc quản lý luật sư và hành nghề luật sư kém hiệu quả.
Một trong những nguyên nhân cơ bản và quan trọng làm hạn chế, yếu kém hiệu quả
quản lý hành nghề luật sư là do một số quy định của Luật Luật sư 2006 sửa đổi, bổ sung năm
2012 đã bộc lộ bất cập so với thực tiễn. Thể chế về tổ chức, hoạt động luật sư mặc dù đã từng
bước hoàn thiện, song vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Nội dung, chương trình đào tạo nghề
luật sư chưa gắn kết với việc đào tạo các chức danh tư pháp khác nên chưa tạo được sự liên
thông giữa các chức danh luật sư, thẩm phán, kiểm sát viên theo tinh thần cải cách tư pháp.
Thủ tục để luật sư tham gia tố tụng như việc cấp Giấy chứng nhận tham gia tố tụng còn rườm
rà, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư hành nghề. Quy định về điều kiện thành lập tổ
chức hành nghề luật sư còn đơn giản nên dẫn đến các tổ chức hành nghề luật sư phát triển
nhanh về số lượng, nhưng đa phần là manh mún và nhỏ lẻ. Chưa có quy định về chế độ bồi
dưỡng bắt buộc đối với luật sư để nâng cao năng lực, chất lượng hành nghề. Còn thiếu chính
13
sách phù hợp khuyến khích đào tạo luật sư hội nhập quốc tế, phát triển luật sư tại các vùng
miền… Tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư mặc dù đã được củng cố thành hệ thống từ
Trung ương đến địa phương, nhưng về cơ cấu tổ chức chưa thống nhất, chưa sử dụng chung
một Điều lệ nên còn tình trạng “cát cứ”, chưa thông suốt trong triển khai hoạt động. Còn
thiếu một số quy định để phát huy hơn nữa vai trò tự quản của tổ chức xã hội – nghề nghiệp
của luật sư.
2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện
nay
Trên cơ sở thực trạng quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay, xin được liệt kê
một số ý kiến thể hiện phương hướng, giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng và
hiệu quả quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay như sau:
– Thứ nhất, cần sớm ban hành các quy định điều chỉnh và giám sát nhằm cải tiến nội
dung, phương pháp để nâng cao chất lương đào tạo nghề luật sư, nâng cao chất lượng tập sự
hành nghề luật sư thông qua việc các Đoàn luật sư thực hiện nghiêm túc cơ chế giám sát
người tập sự hành nghề luật sư, luật sư hướng dẫn, tổ chức hành nghề luật sư trong việc tuân
theo Quy chế tập sự hành nghề luật sư; tạo điều kiện thuận lợi để người tập sự được nghiên
cứu, tiếp cận những kiến thức pháp luật mới, đồng thời tạo cơ hội cho người tập sự được trực
tiếp tham gia hoạt động nghề nghiệp, nâng cao kỹ năng hành nghề luật sư.
– Thứ hai, cần sửa đổi, bổ sung để làm rõ nguyên tắc quản lý hành nghề luật sư được
thực hiện theo nguyên tắc kết hợp quản lý nhà nước với chế độ tự quản của tổ chức xã hội –
nghề nghiệp của luật sư theo quy định của Luật Luật sư 2006 sửa đổi, bổ sung năm 2012 và
Điều lệ của Liên đoàn luật sư Việt Nam, phát huy vai trò tự quản của tổ chức xã hội – nghề
nghiệp của luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, đồng thời quy định Nhà nước thống nhất
quản lý về luật sư, hành nghề luật sư.
– Thứ ba, cần sửa đổi, bổ sung, quy định rõ nội dung tự quản, thẩm quyền tự quản
nhằm phát huy vị thế và vai trò tự quản của tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư, theo đó:
14
+ Hoạt động chung thống nhất theo một Điều lệ do Liên đoàn luật sư Việt Nam ban
hành để cơ cấu tổ chức và hoạt động của tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư từ Trung
ương đến địa phương tăng cường tính thống nhất, phát huy vai trò của tổ chức luật sư. Các
Đoàn luật sư không có Điều lệ riêng như hiện hành và cũng không được ban hành nghị quyết,
quyết định, quy định về phí, khoản thu và các quy định khác trái với Điều lệ của Liên đoàn
luật sư Việt Nam.
+ Cần được rà soát, sửa đổi, bổ sung cụ thể những nội dung chính trong Điều lệ như
quy định về việc quản lý hành nghề luật sư. Xóa bỏ những nội dung đã lỗi thời, bổ sung
những nội dung phù hợp để phát triển công tác quản lý hành nghề luật sư trong hiện tại cũng
như xu hướng phát triển đất nước trong tương lai.
+ Về nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư cũng cần được
rà soát để sửa đổi, bổ sung phù hợp với lý luận thực tiễn tự quản của tổ chức xã hội – nghề
nghiệp của luật sư để nâng cao và phát huy vai trò tự quản của các Đoàn luật sư, Liên đoàn
luật sư Việt Nam, đảm bảo tính thống nhất trong việc áp dụng Điều lệ của Liên đoàn luật sư
Việt Nam. Cần thiết phải phân định rõ nội dung tự quản, trách nhiệm tự quản của Đoàn luật
sư và Liên đoàn luật sư Việt Nam.
– Thứ tư, về trách nhiệm quản lý nhà nước về luật sư và hành nghề luật sư cũng cần
được sửa đổi, bổ sung phù hợp với nhiện vụ quyền hạn của tổ chức xã hội – nghề nghiệp của
Luật sư. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất
định nhưng để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý cần phân định rõ trách nhiệm quản lý
của các cấp từ Trung ương tới địa phương, xây dựng mối quan hệ trong quản lý giữa cơ quan
nhà nước với tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư theo hướng nhà nước chỉ làm những gì
mà pháp luật cho phép, quản lý luật sư và hành nghề luật sư theo quy định của pháp luật,
không can thiệp vào hoạt động hành nghề của luật sư và quan hệ nội bộ của tổ chức xã hội –
nghề nghiệp của luật sư. Cả Nhà nước và đối tượng quản lý hành nghề luật sư, tổ chức xã hội
– nghề nghiệp của luật sư cùng đồng tâm, đồng lòng thực hiện tốt pháp luật về luật sư và
hành nghề luật sư thì chúng ta mới xây dựng và phát triển nghề luật sư ở Việt Nam đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân
dân, do nhân dân và vì nhân dân.
15
CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN
Quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay đang từng ngày đạt được những bước
phát triển đáng ghi nhận, chất lượng và hiệu quả quản lý hành nghề luật sư trong xã hội ngày
một được nâng cao từ đó uy tín của luật sư ngày một lớn hơn, hoạt động hành nghề của luật
sư, các tổ chức hành nghề luật sư ngày phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa.
Tuy còn nhiều hạn chế trong quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay do luật
còn nhiều bất cập, người quản lý cũng như chính sách quản lý chưa thật phù hợp. Nhưng quá
trình hoàn thiện, thay đổi cho phù hợp với tình hình phát triển đất nước thì luôn được chú
trọng qua từng năm. Chất lượng và hiệu quả quản lý hành nghề luật sư không ngừng được
nâng cao trong quá trình hoạt động của tổ chức – hành nghề Luật sư, các chính sách của nhà
nước. Việc quản lý hành nghề luật sư luôn được chú trọng đảm bảo hoạt động hành nghề luật
sư đạt được hiệu quả nhất, bảo vệ tốt nhất cho quyền lợi của nhà nước, quyền lợi của luật sư
cũng như quyền lợi của thân chủ.
Quản lý hành nghề luật sư có một vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của
nghề luật ở Việt Nam hiện nay. Khi hoạt động về nghề luật ngày càng gần gũi hơn với cuộc
sống thì lúc này quản lý hành nghề luật sẽ công cụ quan trọng đảm bảo quá trình thực hiện
tuân thủ pháp luật, không vi phạm các quy định của pháp luật, đảm bảo sự thông suốt giữa
nhà nước với tổ chức – nghề nghiệp của Luật sư.
Thực hiện các giải pháp được nêu trên sẽ phần nao giúp nâng cao chất lượng và hiệu
quả quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời, cơ chế quản lý hành nghề
luật sư sẽ chặc chẽ và phù hợp hơn với quá trình phát triển không ngừng của đất nước.
Cuối cùng, dù pháp luật về quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay có hoàn
thiện đến đâu chăng nữa nhưng ý thức pháp luật, ý thức thực thi pháp luật về quản lý hành
nghề luật sư của luật sư, tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư
và các cơ quan, tổ chức còn yếu kém thì pháp luật về quản lý hành nghề luật sư cũng không
được thực thi trong xã hội. Vì vậy, nâng cao nhận thức người dân cũng đóng một vai trò vô
cùng quan trọng trong quá trình nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý hành nghề luật sư.
Đó cũng là yếu tố đảm bảo quản lý hành nghề luật sư ở Việt Nam hiện nay đạt hiệu quả cao
nhất.
16
