Tuy Phong là một huyện ven biển nằm ở phía đông bắc tỉnh Bình Thuận, Việt Nam.
Huyện Tuy Phong nằm ở phía đông tỉnh Bình Thuận, cách thành phố Phan Thiết khoảng chừng 90 km về phía đông bắc, có vị trí địa lý :
Đầu thế kỷ XVII do cuộc cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn lê dài, nhân dân từ những tỉnh Đàng Ngoài đã kéo vào vùng đất sát biển phía bắc Bình Thuận lập chốn định cư. Tuy nhiên địa điểm Tuy Phong hoàn toàn có thể chỉ mới chính thức có từ năm Minh Mạng thứ 13 ( 1827 ) khi đặt phủ Ninh Thuận gồm 2 huyện Yên Phước và Tuy Phong ( tách từ phủ Hàm Thuận ra ) .
Đời vua Đồng Khánh thứ 4 (1886) đổi thành Đạo Ninh Thuận nhập tỉnh Khánh Hòa nhưng huyện Tuy Phong vẫn thuộc Bình Thuận (Theo Đại Nam Nhất Thống Chí)
Sau năm 1975, Tuy Phong cùng với những Q. cũ thời Nước Ta Cộng hòa như : Hải Ninh, Phan Lý Chàm, Hòa Đa nhập thành huyện Bắc Bình ( thuộc tỉnh Thuận Hải cũ ) .Năm 1982, huyện Tuy Phong được tái lập, tách ra khỏi huyện Bắc Bình. Huyện khi đó vẫn thuộc tỉnh Thuận Hải, gồm có thị xã Phan Rí Cửa và 10 xã : Quận Bình Thạnh, Chí Công, Hòa Minh, Hòa Phú, Liên Hương, Phan Dũng, Phong Phú, Phú Lạc, Phước Thể, Vĩnh Hảo. Tuy nhiên, Phan Rí Cửa không phải là thị xã huyện lỵ huyện Tuy Phong, TT hành chính huyện đặt tại xã Liên Hương. [ 2 ]Ngày 28 tháng 11 năm 1983, chuyển xã Liên Hương thành thị trấn Liên Hương ( thị xã huyện lỵ huyện Tuy Phong ). [ 3 ]Ngày 26 tháng 12 năm 1991, tỉnh Bình Thuận được tái lập từ tỉnh Thuận Hải cũ, huyện Tuy Phong thuộc tỉnh Bình Thuận. [ 4 ]Ngày 18 tháng 7 năm 2003, chia xã Vĩnh Hảo thành 2 xã : Vĩnh Hảo và Vĩnh Tân. [ 5 ]Ngày 16 tháng 12 năm 2011, thị xã Phan Rí Cửa được công nhận là đô thị loại IV. [ 6 ]
Ngày 1 tháng 1 năm 2020, sáp nhập xã Hòa Phú vào thị trấn Phan Rí Cửa.[7]
Huyện Tuy Phong có 2 thị xã và 9 xã như lúc bấy giờ .
Huyện Tuy Phong có 11 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 2 thị xã : Liên Hương ( huyện lỵ ), Phan Rí Cửa và 9 xã : Quận Bình Thạnh, Chí Công, Hòa Minh, Phan Dũng, Phong Phú, Phú Lạc, Phước Thể, Vĩnh Hảo, Vĩnh Tân .
Kinh tế – xã hội[sửa|sửa mã nguồn]
Biển Tuy Phong có nguồn món ăn hải sản đa dạng và phong phú, phong phú, trữ lượng lớn cũng là hứa hẹn một tiềm năng khai thác thuỷ sản. Bên cạnh đó là sự hình thành của những ngành công nghiệp nuôi trồng, khai thác và chế biến thuỷ món ăn hải sản .Nông nghiệp chủ yếu là trồng lúa, dừa, điều với đặc sản nổi tiếng nổi tiếng là thuốc lá. Chăn nuôi hầu hết là bò, dê, cừu, gia cầm, tôm, cá .Suối nước khoáng Vĩnh Hảo, Đại Hoà, Châu Cát có chứa natri cacbonnat dùng làm nước giải khát và chữa bệnh. Đất sét Bentonic – một loại sét có độ trương nở cao, được dùng trong công nghệ tiên tiến khoan, tẩy rửa chất hữu cơ và phụ gia cho công nghiệp hóa chất cũng hoàn toàn có thể tìm thấy tại đây, và những mỏ tài nguyên khác granit, sỏi sạn, cát …. Ngoài ra còn nổi tiếng vì có nghề làm muối .Quốc lộ 1A, đường tàu Thống nhất chạy qua địa phận huyện. Đây cũng là địa phương có hai dự án Bất Động Sản đường cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo và đường cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết đi qua đang được thiết kế xây dựng .
Sản xuất Điện gió tại Tuy Phong
Tuy Phong có bờ biển đẹp, hoang sơ như bãi Cổ Thạch, Đồi Dương, Ghềnh Son ( hay là Gành Son ). Đây là một điều kiện kèm theo thuận tiện cho nền du lịch của huyện tăng trưởng. Các khu du lịch nổi tiếng như : chùa Cổ Thạch, Gành son ( Duồng – xã Chí Công ), đồi cát và những di tích lịch sử lịch sử dân tộc ( đình Bình An, đài tưởng niệm thảm sát Cát Bay [ 8 ], lăng Ngư ông Nam Hải, … ) của xã Quận Bình Thạnh ( La Gàn ), … và di tích lịch sử Chăm pa, như là Tháp Chàm Pô Klông Mơnai .
