Chính quyền liên bang Hoa Kỳ (tiếng Anh: Federal Government of the United States) là chính quyền trung ương của Hoa Kỳ, một nước cộng hoà liên bang gồm 50 tiểu bang, cùng thủ đô Washington, D.C., 326 Biệt khu thổ dân châu Mỹ và các lãnh thổ hải ngoại. Hệ thống Luật pháp Hoa Kỳ được thiết lập bởi các Đạo luật của Quốc hội (đặc biệt là Luật Hoa Kỳ và Luật Pháp chế Quân đội); những quy định hành chính, và những tiền lệ tư pháp giải thích các bộ luật và các quy định. Chính quyền liên bang có ba nhánh độc lập: lập pháp, hành pháp, và tư pháp, được thiết lập theo Hiến pháp Hoa Kỳ. Dựa trên nguyên tắc tam quyền phân lập, mỗi nhánh có thẩm quyền để hành xử các sự vụ trong lĩnh vực riêng, với một số thẩm quyền ảnh hưởng trên hai nhánh còn lại, và ngược lại, có một số thẩm quyền bị ảnh hưởng bởi một hoặc cả hai nhánh kia.
Hệ thống chính trị của Chính quyền liên bang Hoa Kỳ
Tên đầy đủ của Hoa Kỳ là “Hợp chúng quốc Hoa Kỳ”. Không có tên nào khác xuất hiện trong Hiến pháp, và đây là tên xuất hiện trên tiền, trong các hiệp ước và trong các trường hợp pháp lý (như khởi kiện,…) mà nó là một bên (ví dụ: Charles T. Schenck kiện Hoa Kỳ). Thuật ngữ “Chính phủ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ” hoặc “Chính phủ Hoa Kỳ” thường được sử dụng trong các tài liệu chính thức đại diện cho chính quyền liên bang, khác với các chính quyền tiểu bang nói chung. Trong ngôn ngữ thông thường, thuật ngữ “Chính quyền liên bang” thường được sử dụng, và thuật ngữ “Chính quyền quốc gia” đôi khi cũng được sử dụng. Các thuật ngữ “Liên bang” và “Quốc gia” trong tên các cơ quan chính phủ hoặc chương trình nghị sự chỉ ra mối liên kết của nó với chính quyền liên bang (ví dụ: Cục Điều tra Liên bang, Cơ quan Quản lý Khí tượng và Thủy văn Quốc gia, Cục Công viên Quốc gia). Vì trụ sở của chính quyền liên bang là ở Washington, DC, “Washington” thường được hoán dụ cho nó.
nhà nước Hoa Kỳ dựa trên những nguyên tắc của chủ nghĩa liên bang và chủ nghĩa cộng hòa, trong đó quyền lực tối cao được san sẻ giữa chính quyền sở tại liên bang và những chính quyền sở tại tiểu bang. Việc lý giải và triển khai những nguyên tắc này, gồm có quyền hạn mà chính phủ nước nhà liên bang nên có và cách thực thi những quyền đó, đã được tranh luận kể từ khi Hiến pháp được trải qua. Một số người ý kiến đề nghị tăng quyền lực tối cao liên bang trong khi những người khác đề xuất hạn chế vai trò của chính quyền sở tại liên bang với những cá thể, tiểu bang hoặc những thực thể được công nhận khác .Kể từ Nội chiến Hoa Kỳ, quyền lực tối cao của chính quyền sở tại liên bang nói chung đã lan rộng ra rất nhiều, mặc dầu đã có những tiến trình nhánh lập pháp thống trị nền chính trị Hoa Kỳ ( ví dụ, những thập kỷ sau Nội chiến ) hoặc khi có những người yêu cầu quyền của tiểu bang đã thành công xuất sắc trong việc hạn chế quyền lực tối cao liên bang qua những hành vi lập pháp, sắc lệnh hành pháp hoặc bằng cách lý giải hiến pháp của tòa án nhân dân .Một trong những trụ cột triết lý của Hiến pháp Hoa Kỳ là sáng tạo độc đáo về ” sự kiểm tra và cân đối ” giữa quyền hạn và nghĩa vụ và trách nhiệm của ba nhánh chính phủ nước nhà Hoa Kỳ : hành pháp, lập pháp và tư pháp. Ví dụ, trong khi nhánh lập pháp ( Quốc hội ) có quyền tạo ra luật, nhánh hành pháp dưới quyền tổng thống hoàn toàn có thể phủ quyết bất kể luật nào — một luật đạo mà Quốc hội đã hoàn toàn có thể bỏ lỡ. Tổng thống đề cử những thẩm phán vào Tòa án Tối cao, nhưng những đề cử đó phải được Quốc hội phê chuẩn. Tòa án Tối cao, hoàn toàn có thể vô hiệu những luật đạo vi hiến đã được Quốc hội trải qua …
Quốc hội Hoa Kỳ là nhánh lập pháp của Chính quyền liên bang Hoa Kỳ. Theo chính sách lưỡng viện, Quốc hội gồm có Hạ viện ( còn gọi là Viện dân biểu ), và Thượng viện ( còn gọi là Viện nghị sĩ ) .Hạ viện có 435 thành viên bỏ phiếu, số thành viên mỗi bang phụ thuộc vào vào dân số của bang đó. Mỗi bang có tối thiểu 1 hạ nghị sĩ. Mỗi hạ nghị sĩ có nhiệm kỳ 2 năm. Một người muốn trở thành hạ nghị sĩ thì phải từ 25 tuổi trở lên, phải là công dân Hoa Kỳ tối thiểu 7 năm, và phải là dân cư tại bang mà người đó đại diện thay mặt. Không có số lượng giới hạn số nhiệm kì cho mỗi hạ nghị sĩ. Ngoài 435 thành viên bỏ phiếu còn có 6 thành viên không bỏ phiếu, gồm có 5 đại biểu ( delegate ) từ Washington, D.C, Guam, Quần đảo Virgin, Samoa thuộc Mỹ, Quần đảo Bắc Mariana, và 1 ủy viên dân cư ( resident commissioner ) từ Puerto Rico .Thượng viện có tổng số 100 thượng nghị sĩ, mỗi bang có 2 thượng nghị sĩ. Mỗi thượng nghị sĩ ship hàng trong nhiệm kỳ 6 năm. Cứ mỗi 2 năm thì Thượng viện được bầu lại. Một người muốn được bầu làm thượng nghị sĩ thì phải tối thiểu 30 tuổi, phải là công dân Hoa Kỳ tối thiểu 9 năm, phải là dân cư tại bang mà họ đại diện thay mặt trong thời hạn bầu cử .Mỗi viện đều có quyền lực tối cao riêng không liên quan gì đến nhau. Thượng viện có trách nhiệm cố vấn và phê chuẩn những chỉ định của tổng thống, trong khi Hạ viện có nghĩa vụ và trách nhiệm đệ trình những dự luật từ dân biểu và nâng cao thu nhập vương quốc. Tuy nhiên, cần có sự đồng thuận của cả hai viện để hoàn toàn có thể trải qua những dự luật rồi trở thành luật đạo. Quyền lực của QH được lao lý trong những lao lý của Hiến pháp ; toàn bộ quyền còn lại dành cho những tiểu bang và nhân dân. Trong hiến pháp có ” pháp luật thiết yếu và thích đáng ” được cho phép QH ” làm tổng thể luật thiết yếu và thích đáng để bảo vệ sự quản lý và vận hành của quyền lực tối cao hiện hành. “
Thành viên Hạ viện và Thượng viện được tuyển chọn theo thể thức một hạt bầu cử chọn một người là người có số phiếu cao nhất (first-past-the-post voting), ngoại trừ hai tiểu bang Louisiana và Washington theo thể thức bầu cử hai vòng (runoffs) – vòng đầu chọn hai người có số phiếu cao nhất để vào tiếp vòng sau.
Hiến pháp không có pháp luật nào về việc thiết lập những Ủy ban của QH, nhưng theo đà tăng trưởng của quốc gia, do nhu yếu thẩm định và đánh giá những dự luật mà những Ủy ban lần lượt sinh ra. Quốc hội khoá 108 ( 2003 – 2005 ) có 19 uỷ ban thường trực ở Hạ viện và 17 uỷ ban ở Thượng viện, chưa kể bốn uỷ ban lưỡng viện có trách nhiệm giám sát Thư viện Quốc hội, ấn loát, thuế và kinh tế tài chính. Mỗi viện còn có quyền chỉ định, hoặc tuyển chọn những uỷ ban điều tra và nghiên cứu những yếu tố đặc biệt quan trọng. Vì khối lượng việc làm ngày càng tăng, những uỷ ban thường trực sản sinh thêm 150 tiểu ban thường trực .Quốc hội có nghĩa vụ và trách nhiệm giám sát và tác động ảnh hưởng đến những mặt quản lý của nhánh hành pháp. Quy trình giám sát của QH nhắm vào những tiềm năng như ngăn ngừa sự tiêu tốn lãng phí, những hành vi gián trá, bảo vệ những quyền tự do dân sự cũng như những quyền cá thể, bảo vệ việc tuân thủ pháp lý của nhánh hành pháp, tích lũy thông tin để làm luật và giáo dục quần chúng, cũng như thẩm định và đánh giá những thành quả của hành pháp. Quyền giám sát này được thực thi so với những bộ của cơ quan chính phủ, những cơ quan hành pháp, những uỷ ban pháp chế, và chức vụ tổng thống. Chức năng giám sát của Quốc hội được bộc lộ trong nhiều hình thức :
- Ủy ban thẩm tra và điều trần;
- Xem xét các tường trình của tổng thống và cho ý kiến;
Điện Capitol – Nơi đặt trụ sở của Quốc hội Hoa Kỳluận tội và đưa ra Thượng viện xét xử;- Hạ viện và Thượng viện tiến hành các thủ tục cần thiết chiếu theo Tu chính án thứ 25 trong trường hợp tổng thống không thể thi hành nhiệm vụ, hoặc khi chức vụ phó tổng thống bị khuyết;
- Tổ chức những buổi họp không chính thức giữa các nhà lập pháp và các viên chức hành pháp;
- Thông qua các uỷ ban quốc hội và các cơ quan hỗ trợ như Văn phòng Ngân sách Quốc hội, Văn phòng Giải trình Chính phủ tiến hành các cuộc nghiên cứu.
Chức trách của Nghị sĩ Quốc hội[sửa|sửa mã nguồn]
Mỗi nghị sĩ QH phải đảm nhiệm năm chức trách : nhà lập pháp, thành viên uỷ ban, đại diện thay mặt hạt bầu cử, người ship hàng cử tri, và chính trị gia .
Quyền lực của Quốc hội[sửa|sửa mã nguồn]
Hiến pháp lao lý nhiều quyền khác nhau cho Quốc hội : quyền đánh thuế và thu thuế để trả nợ, đáp ứng phương tiện đi lại quốc phòng và phúc lợi chung cho nước Mỹ ; vay mượn tiền ; lập ra những lao lý thương mại với những nước khác và giữa những tiểu bang ; thiết lập những lao lý thống nhất về nhập tịch ; phát hành tiền và lao lý mệnh giá ; trừng phạt những hình thức lừa đảo ; thiết lập bưu điện và công lộ, cổ xuý sự văn minh khoa học, thiết lập những toà án thường trực Tối cao Pháp viện, định nghĩa và trừng phạt tội vi phạm bản quyền và những trọng tội, tuyên chiến, tổ chức triển khai và tương hỗ quân đội, đáp ứng và duy trì thủy quân, làm luật chủ quyền lãnh thổ và lực lượng thủy quân, cung ứng lực lượng dân quân, trang bị vũ khí và duy trì kỷ luật những lực lượng dân quân, thi hành mạng lưới hệ thống luật đặc biệt quan trọng ở Washington, D. C., và phát hành những luật lệ thiết yếu để thực thi quyền lực tối cao của Quốc hội .
Nhánh Hành pháp gồm có Tổng thống Hoa Kỳ và những viên chức được tổng thống ủy nhiệm để cấu thành Nội các Hoa Kỳ ( cơ quan chính phủ của Tổng thống Hoa Kỳ ). Tổng thống là nguyên thủ vương quốc, người đứng đầu cơ quan chính phủ và là tổng tư lệnh quân lực, cũng là nhà ngoại giao trưởng. Theo Hiến pháp, tổng thống có nghĩa vụ và trách nhiệm đôn đốc việc tuân thủ lao lý. Để thực thi chức trách này, tổng thống quản lý và điều hành ngành hành pháp của nhà nước liên bang, một guồng máy khổng lồ với khoảng chừng 4 triệu nhân viên cấp dưới, kể cả 1 triệu binh sĩ đang ship hàng trong quân đội. Tổng thống còn có quyền lực tối cao đáng kể trong những nghành tư pháp và lập pháp. Bên trong nhánh hành pháp, tổng thống được Hiến pháp dành cho nhiều quyền lực tối cao để quản lý việc làm vương quốc cũng như cỗ máy chính quyền sở tại liên bang, cũng có quyền phát hành sắc lệnh về những sự vụ quốc nội .Tổng thống có quyền phủ quyết những luật đạo đã được Quốc hội trải qua. Tổng thống hoàn toàn có thể bị luận tội bởi đa phần dân biểu ở Hạ viện và bị phế truất chức vụ bởi đa phần hai phần ba tại Thượng viện vì những cáo buộc như ” phản quốc, hối lộ hoặc những trọng tội và hành vi bất chính khác “. Tổng thống không hề giải tán QH hoặc tổ chức triển khai những cuộc bầu cử đặc biệt quan trọng, nhưng có quyền ân xá những người bị buộc tội theo luật liên bang, phát hành sắc lệnh hành pháp và chỉ định ( với sự chuẩn thuận của Thượng viện ) thẩm phán Tối cao Pháp viện và thẩm phán liên bang .
Phó Tổng thống là viên chức hành pháp đứng hàng thứ nhì trong chính quyền, là nhân vật đầu tiên theo thứ tự kế nhiệm tổng thống. Theo đó, Phó Tổng thống sẽ đảm nhiệm chức vụ tổng thống trong trường hợp tổng thống qua đời, hoặc từ nhiệm, hoặc bị bãi nhiệm, hoặc khả năng điều hành bị cản trở. Cho đến nay đã có chín trường hợp phó tổng thống thay thế tổng thống theo thể thức kế nhiệm. Chức trách hiến định của phó tổng thống là phục vụ trong cương vị Chủ tịch Thượng viện và có quyền biểu quyết nhằm phá thế bế tắc khi mà số phiếu của các thượng nghị sĩ rơi vào vị trí cân bằng, nhưng theo dòng thời gian phó tổng thống dần trở thành cố vấn chính cho tổng thống.
Tất cả quyền lực tối cao hành pháp trong Chính quyền liên bang đều được ủy nhiệm cho tổng thống, như vậy những viên chức cơ quan chính phủ phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước tổng thống. Tổng thống và phó tổng thống được tuyển chọn theo thể thức liên danh bởi Hệ thống Đại Cử tri Đoàn đại diện thay mặt cho những tiểu bang và Đặc khu Columbia, có số thành viên ngang bằng số ghế ở Thượng viện và Hạ viện cộng thêm những đại biểu của Washington, D. C.. Hiện nay, số thành viên của cử tri đoàn là 538 theo công thức 100 + 435 + 3. Như vậy, muốn chiếm được ghế tổng thống, một liên danh phải giành được 270 phiếu của cử tri đoàn .Mối quan hệ giữa Tổng thống và Quốc hội Hoa Kỳ phản ảnh mối quan hệ giữa Vương quyền và Quốc hội Vương quốc Anh vào thời gian hình thành Hiến pháp Hoa Kỳ. Quốc hội có quyền làm luật để hạn chế quyền hành pháp của tổng thống, ngay cả so với quyền tư lệnh những lực lượng vũ trang của tổng thống mặc dầu trường hợp này là khan hiếm – một thí dụ là những số lượng giới hạn QH đã áp đặt trên Tổng thống Richard Nixon khi ông ra lệnh oanh tạc Campuchia trong thời kỳ Chiến tranh Nước Ta. Dù tổng thống có quyền đệ trình những dự luật ( như ngân sách liên bang ), thường thì tổng thống phải dựa vào sự tương hỗ của những nghị sĩ để hoạt động cho những dự luật. Sau khi những dự luật được trải qua ở hai viện Quốc hội, cần có chữ ký của tổng thống để trở thành luật, đó là lúc tổng thống hoàn toàn có thể sử dụng quyền phủ quyết – dù không tiếp tục – để bác bỏ chúng. Quốc hội hoàn toàn có thể vượt qua phủ quyết của tổng thống nếu có được đa phần hai phần ba ở cả hai viện. Quyền lực tối hậu của QH so với tổng thống là quyền luận tội và bãi nhiệm tổng thống qua quá trình biểu quyết ở Hạ viện và xét xử ở Thượng viện ( với hầu hết hai phần ba ). Đã có sự phân hoá chính trị nghiêm trọng khi tiến trình này được vận dụng cho những tổng thống Andrew Johnson, Richard Nixon, Bill Clinton và Donald Trump .Tổng thống chỉ định khoảng chừng 2 nghìn chức vụ hành pháp, trong đó có những thành viên Nội các và những đại sứ ( cần có sự phê chuẩn của Thượng viện ) ; tổng thống có quyền phát hành sắc lệnh và lệnh ân xá và thi hành những chức trách hiến định khác như đọc Diễn văn Liên bang trước Quốc hội ( theo thông lệ mỗi năm một lần ). Hiến pháp không buộc tổng thống phải đích thân đọc diễn văn, nhưng hoàn toàn có thể gởi thông điệp cho QH, theo cách những tổng thống Hoa Kỳ thường làm trong thế kỷ 19. Dù vai trò hiến định của tổng thống hoàn toàn có thể bị hạn chế, trong trong thực tiễn, với những độc quyền to lớn, chức vụ này thường chiếm lợi thế so với quyền lực tối cao QH ; hoàn toàn có thể nói Tổng thống Hoa Kỳ là nhân vật nhiều quyền lực tối cao nhất quốc tế. Phó Tổng thống là nhân vật đứng đầu trong thứ tự tiếp sau tổng thống và đương nhiên là quản trị Thượng viện. Các thành viên Nội các chịu nghĩa vụ và trách nhiệm quản lý và điều hành những bộ ngành khác nhau của cơ quan chính phủ như Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao .
Nội các, Bộ ngành và những Cơ quan[sửa|sửa mã nguồn]
Chức trách quản lý thực thi pháp luật liên bang được đặt vào tay những bộ ngành hành pháp liên bang, được thiết lập bởi Quốc hội nhằm mục đích xử lý những sự vụ quốc nội và quốc tế. Các bộ trưởng liên nghành của 15 bộ khác nhau, được chọn bởi tổng thống và được phê chuẩn bởi Thượng viện, cấu thành một hội đồng cố vấn cho tổng thống gọi là ” Nội các “. Ngoài ra, còn có 1 số ít tổ chức triển khai được xếp vào nhóm Văn phòng Hành pháp của Tổng thống gồm có ban nhân viên cấp dưới Toà Bạch Ốc, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, Văn phòng Chính sách Kiểm soát Ma tuý Quốc gia và Văn phòng Chính sách Khoa học Kỹ thuật. Cũng có những cơ quan độc lập khác như Cơ quan Tình báo Quốc gia, Cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm, và Cơ quan Bảo vệ Môi trường. Ngoài ra, còn có những tập đoàn lớn quốc doanh như Amtrak .
Thiết chế đứng đầu nhánh tư pháp là Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, gồm có chín thẩm phán. Toà tối cao xét xử những sự vụ tương quan đến nhà nước liên bang và những vụ tranh tụng giữa những tiểu bang, có quyền lý giải Hiến pháp và công bố những hoạt động giải trí lập pháp và hành pháp ở mọi cấp chính quyền sở tại là vi hiến, cũng như có quyền vô hiệu hoá những luật lệ và tạo tiền lệ cho pháp luật và những phán quyết sau này. Dưới Toà án Tối cao là những Toà Kháng án, dưới nữa là toà án cấp Q., đây là cấp toà án triển khai nhiều vụ xét xử nhất theo luật liên bang .Tách khỏi, nhưng không trọn vẹn độc lập, với mạng lưới hệ thống toà án liên bang là những mạng lưới hệ thống toà án riêng không liên quan gì đến nhau thuộc tiểu bang, có thẩm quyền xét xử những vụ án theo luật tiểu bang với trình tự riêng của mình. Tối cao pháp viện của mỗi tiểu bang là thẩm quyền tối hậu lý giải hiến pháp và luật tiểu bang. Có thể kháng án lên toà liên bang sau khi chịu xét xử bởi toà tiểu bang nếu vụ án có tương quan đến những yếu tố liên bang .Nhánh lập pháp liên bang gồm có Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, thẩm phán Giao hàng ở toà này được chỉ định trọn đời bởi Tổng thống và được phê chuẩn bởi Thượng viện, cùng với những toà án thường trực, trong đó có Toà Kháng án Liên bang và Toà án Liên bang cấp Q. .Theo cách này, Quốc hội khoá tiên phong đã phân loại vương quốc thành nhiều Q. tư pháp và thiết lập những toà án liên bang cấp Q.. Từ đó hình thành cấu trúc lúc bấy giờ với Toà tối cao, 13 toà kháng án, 94 toà án Q. và 2 toà án đặc biệt quan trọng. Cho đến nay QH vẫn giữ cho mình quyền thiết lập và huỷ bỏ những toà án liên bang, cũng như quyền quyết định hành động số lượng thẩm phán trong mạng lưới hệ thống tư pháp liên bang. Dù vậy, Quốc hội không có quyền hủy bỏ Tối cao Pháp viện .Hiện có ba cấp toà án liên bang với quyền xét xử những vụ án hình sự và dân sự giữa những cá thể. Những toà khác như toà phá sản hoặc toà thuế vụ, là những toà án được thiết lập để xử lý những vụ án thuộc một vài lãnh vực đặc biệt quan trọng. Toà phá sản thường trực toà án Q. nhưng không được xếp vào toà ” Điều III ” vì thẩm phán toà này không được chỉ định trọn đời. Tương tự, toà án thuế vụ cũng không thuộc mạng lưới hệ thống toà án ” Điều III ” .Toà án liên bang cấp Q. là nơi những vụ án được đem ra xét xử và phán quyết. Toà kháng án là nơi xử lại những vụ án đã được quyết định hành động ở toà án Q., một số ít vụ kháng án này là do những cơ quan hành chánh. Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ xem xét những vụ kháng án từ toà kháng án và từ toà tối cao tiểu bang ( tương quan đến những yếu tố hiến pháp ), cũng như tổ chức triển khai xét xử một số ít vấn đề khác .Quyền tài phán liên bang có hiệu lực thực thi hiện hành trên những vụ án dưới thẩm quyền Hiến pháp, những luật đạo của Quốc hội, hiệp ước của vương quốc, những vụ án tương quan đến những đại sứ, bộ trưởng liên nghành và lãnh sự của quốc tế tại Hoa Kỳ ; những tranh tụng trong đó nhà nước Hoa Kỳ là một bên ; những tranh tụng giữa những tiểu bang ( hoặc công dân tiểu bang ) và quốc tế ( hoặc công dân quốc tế ) ; và những vụ án phá sản. Tu chính án thứ mười một dời bỏ khỏi quyền tài phán liên bang những vụ án, trong đó công dân của một tiểu bang là nguyên đơn và chính quyền sở tại của một tiểu bang khác là bị đơn. Cũng không thuộc quyền tài phán liên bang là những vụ án trong đó chính quyền sở tại một tiểu bang là nguyên đơn và công dân một tiểu bang khác là bị cáo .Hiến pháp bảo vệ tính độc lập của nhánh tư pháp bằng cách pháp luật những thẩm phán liên bang được duy trì chức vụ ” miễn là đạo đức tốt “. Điều này có nghĩa là những thẩm phán ship hàng cho đến khi qua đời, về hưu hoặc từ nhiệm. Thẩm phán phạm tội khi đương chức sẽ bị luận tội theo thể thức vận dụng cho tổng thống hoặc những viên chức nhà nước liên bang. Thẩm phán liên bang được chỉ định bởi tổng thống và được phê chuẩn bởi Thượng viện. Một lao lý khác của Hiến pháp ngăn cấm Quốc hội cắt giảm lương thẩm phán – Quốc hội hoàn toàn có thể làm luật để ấn định mức lương thấp hơn cho những thẩm phán tương lai nhưng không hề cắt giảm lương những thẩm phán đương nhiệm .
Theo thời hạn, thể thức bầu cử đã biến hóa đáng kể. Trong thời kỳ lập quốc, bầu cử là một yếu tố thuộc thẩm quyền tiểu bang, và chỉ hạn chế cho phái mạnh da trắng là chủ sở hữu đất. Các cuộc bầu cử trực tiếp được tổ chức triển khai để bầu thành viên của Viện Dân biểu ( Hạ viện ) và viện lập pháp những tiểu bang, mặc dầu thể thức của chúng là khác nhau tại mỗi tiểu bang, trong khi hai thượng nghị sĩ đại diện thay mặt cho mỗi tiểu bang tại thượng viện được chọn bởi đa phần phiếu của viện lập pháp tiểu bang. Sau khi Tu chính án thứ mười bảy được phê chuẩn năm 1913, thành viên của cả hai viện Quốc hội mới được bầu trực tiếp .Ngày nay, một phần là do Tu chính án thứ hai mươi sáu, công dân Hoa Kỳ từ 18 tuổi trở lên không phân biệt giới tính, chủng tộc hoặc gia tài có quyền bầu phiếu đại trà phổ thông, và lưỡng viện QH cũng được bầu trực tiếp .Quyền đại diện thay mặt tại Quốc hội của những chủ quyền lãnh thổ và Q. liên bang Washington, D. C. bị số lượng giới hạn : dân cư Đặc khu Columbia được đặt dưới thẩm quyền luật liên bang và mạng lưới hệ thống thuế liên bang nhưng đại diện thay mặt của họ tại QH chỉ có quyền đại biểu không bỏ phiếu .
Chính quyền tiểu bang, bộ tộc và địa phương[sửa|sửa mã nguồn]
Chính quyền tiểu bang là định chế có ảnh hưởng lớn nhất trên đời sống thường nhật của người dân Mỹ. Mỗi tiểu bang đều có hiến pháp, chính quyền và luật lệ riêng. Đôi khi có những khác biệt lớn trong luật và thủ tục hành chính giữa các tiểu bang liên quan đến những vấn đề như quyền sở hữu, tội phạm, y tế và giáo dục. Chức danh dân cử đứng đầu tiểu bang là Thống đốc. Mỗi tiểu bang đều có một viện lập pháp (theo thể chế lưỡng viện ngoại trừ tiểu bang Nebraska chỉ có một viện), và hệ thống tòa án riêng. Tại một số tiểu bang, thẩm phán tòa tối cao và các tòa dưới được bầu chọn bởi người dân, trong khi ở những bang khác, các thẩm phán được bổ nhiệm theo thể thức áp dụng cho liên bang.
Sau phán quyết của Tối cao Pháp viện về vụ án Worcester chống Georgia, các bộ tộc người da đỏ được xem là “các dân tộc độc lập bên trong một quốc gia” được hưởng quyền tự trị dưới thẩm quyền liên bang, nhưng không hoàn toàn thoát khỏi ảnh hưởng của tiểu bang. Hàng trăm luật lệ, sắc lệnh hành pháp và vụ án đã làm thay đổi vị trí của các bộ tộc đối với chính quyền tiểu bang, nhưng vẫn giữ hai bên tách biệt nhau. Khả năng điều hành chính quyền của các bộ tộc là khác nhau, từ một hội đồng gọn nhẹ quản lý tất cả sự vụ của bộ tộc cho đến một bộ máy hành chính cồng kềnh và phức tạp với các ban ngành khác nhau. Các bộ tộc có quyền tự thành lập chính quyền với thẩm quyền đặt vào tay các hội đồng bộ tộc, chủ tịch hội đồng được dân bầu, hoặc những thủ lĩnh tôn giáo. Quyền công dân (và quyền bầu cử) thường được giới hạn chặt chẽ trong vòng những người có nguồn gốc da đỏ.
Những thiết chế chịu nghĩa vụ và trách nhiệm điều hành chính quyền địa phương như thị xã, thành phố hoặc Q., được quyền phát hành luật trong 1 số ít nghành như giao thông vận tải, giấy phép bán rượu và chăn giữ súc vật. Chức vụ dân cử hạng sang nhất của thị xã hoặc thành phố thường là thị trưởng. Ở vùng Tân Anh, những thị xã được quản lý theo thể thức dân chủ trực tiếp trong khi ở một vài tiểu bang như Đảo Rhode và Connecticut, chính quyền sở tại cấp Q. không có hoặc có rất ít quyền lực tối cao, chỉ hiện hữu như một sự phân định địa giới. Tại những tiểu bang khác, chính quyền sở tại Q. được ban cho nhiều thẩm quyền hơn như quyền thu thuế và duy trì những cơ quan thi hành pháp lý .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
