Thời hiệu truy cứu TNHS là gì? Thuật ngữ tiếng Anh? Thời điểm xác định thời hiệu truy cứu TNHS? Ý nghĩa quy định thời hiệu? Ví dụ?
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thuật ngữ dùng trong Bộ luật hình sự. Thời hiệu này cho biết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự, hết thời hạn đó người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm. Đây là pháp luật tương thích, tân tiến, mang những giá trị bảo vệ xác lập, nhanh gọn giải quyết và xử lý hành vi phạm tội. Bên cạnh một số ít quan điểm nhận định và đánh giá chưa ổn từ lao lý về thời hiệu. Cùng tìm hiểu và khám phá ý nghĩa lao lý của thời hiệu này trải qua những ví dụ đơn cử.
Căn cứ pháp lý: Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568
1. Thời hiệu truy cứu TNHS là gì?
Theo Điều 27 Bộ luật hình sự năm năm ngoái, sửa đổi bổ trợ năm 2017.
“Điều 27. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này pháp luật mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự 2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được lao lý như sau : a ) 05 năm so với tội phạm ít nghiêm trọng ; b ) 10 năm so với tội phạm nghiêm trọng ; c ) 15 năm so với tội phạm rất nghiêm trọng ; d ) 20 năm so với tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng. 3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực thi. Nếu trong thời hạn lao lý tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này pháp luật mức cao nhất của khung hình phạt so với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu so với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới. ”.
Như vậy, khái niệm thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là:
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn được lao lý trên từng loại tội phạm đơn cử. Khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trừ những trường hợp đặc biệt quan trọng tại Điều 28 Bộ luật Hình sự năm ngoái. Đồng nghĩa với việc chỉ thực thi thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự trong thời hạn đặt ra. Thời hạn là một khoảng chừng thời hạn nhất định có xác lập điểm khởi đầu và điểm kết thúc. Tùy đặc thù phạm tội để xác lập thời gian khởi đầu truy cứu trách nhiệm hình sự. Khi đã xác lập được thời gian mở màn, ta địa thế căn cứ vào phân loại tội phạm để xác lập thời gian kết thúc. Theo lao lý tại khoản 2, thời hạn được xác lập khác nhau so với loại tội phạm đơn cử.
Phân loại tội phạm:
Theo Điều 9 Bộ luật Hình sự năm năm ngoái, sửa đổi bổ trợ năm 2017, hoàn toàn có thể hiểu như sau : Để xác lập loại tội phạm, đồng thời nhận diện trên 02 tiêu chuẩn sau : Tội phạm ít nghiêm trọng : + Có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội không lớn. + Mức cao nhất của khung hình phạt lao lý so với tội ấy là phạt tiền, phạt tái tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm. Tội phạm nghiêm trọng : + Có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội lớn. + Mức cao nhất của khung hình phạt pháp luật so với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù. Tội phạm rất nghiêm trọng : + Có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội rất lớn. + Mức cao nhất của khung hình phạt pháp luật so với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù. Tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng : + Là tội phạm có đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội đặc biệt quan trọng lớn. + Mức cao nhất của khung hình phạt lao lý so với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
2. Thuật ngữ tiếng Anh:
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự tiếng Anh là Statute of limitations for criminal prosecution.
3. Thời điểm xác lập thời hiệu truy cứu TNHS :
Trong trường hợp thông thường, thời điểm này được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Tức là phải xác định đối với tính chất phạm tội, thời gian phạm tội cụ thể.
+ Trường hợp trong thời hạn nêu trên, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới có mức hình phạt cao nhất của khung so với tội mới trên 1 năm tù thì thời hiệu so với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới. Đây là nội dung pháp luật tại khoản 3 Điều 27 của Bộ luật. Đây là lao lý có tính khách quan, tân tiến. Qua đó bảo vệ tính răn đe, giáo dục so với người phạm tội. + Trường hợp người phạm tội cố ý trốn tránh và có quyết định hành động truy nã thì thời hiệu sẽ được tính lại kể từ ngày người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.
Ví dụ: Ngày 12/8/2021, Nguyễn Văn A lừa đảo chiếm đoạt tài sản giá trị 500 triệu đồng. Hành vi của A bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên ngày 30/12/2021, A lại gây ra một vụ cướp tài sản. Như vậy, tội mới đã được thực hiện, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm mới được thực hiện và phát hiện. Bởi khung hình phạt của tội cướp tài sản lớn hơn 1 năm tù cho tội mới đó.
Xem thêm: Cùng một hành vi bị xử lý hình sự hay xử phạt hành chính
– Có sự quy định phù hợp đối với thời hiệu:
Ở một số ít trường hợp đặc biệt quan trọng thì cách tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự có điểm khác. Cụ thể : + Đối với tội lê dài, thời gian để tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời gian hành vi chấm hết. Tội phạm được triển khai với những hành vi khác nhau, do đó phải xác lập thời gian chấm hết chuỗi hành vi đó. + Đối với tội liên tục, thời gian để tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời gian người phạm tội triển khai hành vi sau cuối. Các pháp luật này giúp xác lập thời gian khởi đầu, có ý nghĩa xác lập thời hiệu truy cứu TNHS.
4. Ý nghĩa quy định thời hiệu:
– Cơ quan Điều tra, truy tố, xét xử phải nhanh chóng, chủ động phát hiện, xử lý hành vi phạm tội:
Điểm a Khoản 1 Điều 3 Bộ luật hình sự năm năm ngoái, luật sửa đổi bổ trợ năm 2017 pháp luật nguyên tắc : “ Mọi hành vi phạm tội do người thực thi phải được phát hiện kịp thời, giải quyết và xử lý nhanh gọn, công minh theo đúng pháp lý ” .
Xem thêm: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật hình sự mới nhất
Thời hiệu chính là khoảng chừng thời hạn pháp lý được cho phép thực thi quy trình tìm hiểu, truy tố, xét xử. Phải bảo vệ hiệu suất cao, đúng chuẩn nhưng đồng thời phải nhanh gọn. Vừa mang ý nghĩa giáo dục, trừng trị người phạm tội. Vừa khắc phục hậu quả cũng như bồi thường những thiệt hại xảy ra trên trong thực tiễn. Để triển khai nguyên tắc này, những cơ quan tìm hiểu, truy tố, xét xử trong khoanh vùng phạm vi công dụng, quyền hạn của mình phải dữ thế chủ động đấu tranh chống tội phạm, liên tục có sự phối hợp để phát hiện kịp thời mọi hành vi phạm tội. Đảm bảo hiệu suất cao trình độ, nhiệm vụ. Đồng thời xử lí những hành vi đó một cách nhanh gọn, công minh, đúng pháp lý. Hướng đến sự tôn nghiêm, tính giáo dục, tái tạo người phạm tội, mang đến bài học kinh nghiệm thâm thúy cho xã hội. Cũng như biến hóa, tăng cường nhận thức pháp lý cho người dân.
– Luật pháp là để giáo dục, răn đe, cải tạo người có hành vi phạm tội:
Trong trong thực tiễn vẫn có 1 số ít trường hợp vì lí do này hay lí do khác mà những cơ quan tìm hiểu, truy tố, xét xử đã bỏ quên một số ít hành vi phạm tội, không truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu thời hạn truy cứu đã hết, thì việc phát hiện hành vi sau đó cũng không bị giải quyết và xử lý. Quy định này có đặc thù nhân văn, mang tính giáo dục của pháp lý. Bởi vì hành vi nguy hại cũng như bản thân người phạm tội lúc đó đã không còn nguy hại cho xã hội. Hơn nữa, việc truy cứu trách nhiệm hình sự lúc này sẽ không đạt được mục tiêu của hình phạt. Đối với những trường hợp này, nếu trong một thời hạn nhất định người phạm đã tự hối cải, làm ăn lương thiện, không phạm tội mới, không trốn tránh sự trừng trị của pháp lý thì việc truy cứu trách nhiệm hình sự là không thiết yếu. Pháp luật cũng đã bảo vệ kiểm soát và điều chỉnh được nhận thức, biến hóa được hành vi của người phạm tội. Tuy nhiên đây cũng là pháp luật có nhiều tranh cãi. Bởi trên thực tiễn, nếu những hành vi phạm tội là quá vô nhân đạo, quá hung tàn, người dân vẫn thấy bất công cho người bị hại, cho bảo đảm an toàn và trật tự xã hội.
5. Ví dụ?
Ví dụ 1:
Xem thêm: Phân tích cấu thành, mức phạt tù đối với tội cố ý gây thương tích
Ngày 15/03/2017, Chị A được anh B dụ dỗ về làm việc làm mát xa ở quán của anh và hứa trả tiền hàng tháng. Nhưng khi chị A làm thì mới biết đó là một ổ mại dâm. Sau một thời hạn thao tác không được trả tiền dịch vụ, ngày 27/06/2019 chị có trình báo việc hoạt động giải trí phạm pháp của ổ mại dâm kia và hành vi dụ dỗ của anh B so với mình tại cơ quan công an. Đối với hành vi dụ dỗ mua bán dâm của anh B so với chị A thuộc khoản 1 Điều 328 Bộ luật Hình sự, đây là loại tội phạm ít nghiêm trọng. Do đó địa thế căn cứ những lao lý của pháp lý tương quan, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 5 năm kể từ thời gian hành vi dụ dỗ của anh B được thực thi. Từ ngày anh B thực thi hành vi dụ dỗ chị A đến ngày chị A trình báo là 2 năm 3 tháng 12 ngày ( < 5 năm ). Tức là xác lập từ thời gian mở màn đến thời gian hành vi phạm tội bị phát hiện. Nên hoàn toàn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự so với hành vi vi phạm pháp lý của anh A. Trong trường hợp này, chỉ đang xem xét hành vi dụ dỗ của anh B để nghiên cứu và phân tích thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ví dụ 2:
Anh A và chị B là một cặp đôi đang yêu nhau. Do ghen tuông nên ngày 16/05/2022 chị B đã nhu yếu chia tay. Anh A không đồng ý chấp thuận, anh dùng vũ lực với mong ước dạy cho một bài học kinh nghiệm nhưng đến khi đánh xong phát hiện ra chị B đã chết. Hành vi này của anh A cấu thành tội phạm với diễn biến nghiêm trọng là làm chết người. Do đó :
Hành vi này của anh A đã cấu thành Tội cố ý gây thương tích hoặc đây tổn hại đến sức khỏe của người khác (theo khoản 4 Điều 134 Bộ luật Hình sự). Đây là loại tội phạm rất nghiêm trọng nên thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 15 năm (16/05/2037).
Tại thời gian xảy ra hành vi là ngày 16/05/2022. Tính đến thời gian hiện tại, nếu hành vi này mới bị phát hiện thì vẫn còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự .
Xem thêm: Thời hạn quyết định truy tố
Như vậy, để xem xét một hành vi phạm tội còn thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự hay không, cần xác lập tội danh, phân loại tội phạm.
