Nhà thần học Reinhold Niebuhr có một câu nói rất nổi tiếng : “ Sự tha thứ là hình thức cao nhất của yêu thương ”. Sự tha thứ cũng được ca tụng trong nhiều hình thức văn hóa truyền thống, được khuyên răn ở nhiều tôn giáo khác nhau trên quốc tế .
Tha thứ là gì?
Từ gốc Hy Lạp của từ “ tha thứ ” có nghĩa đen là “ buông ra ”, giống như khi một người không đòi lại số tiền mình đã cho mượn. Chúng ta tha thứ cho người khác khi buông sự thù oán ra và không yên cầu bất kể bồi thường nào cho những mất mát và tổn thương mà mình đã gánh chịu. Tha thứ là hành vi bỏ lỡ lỗi lầm của người khác. Tha thứ không phải là xóa đi, chối bỏ đi những điều xấu mà người khác gây ra cho mình, mà là khuyến khích bản thân mình “ đóng khung ” lại những vết thương cũ và bình tâm quan sát chúng lành lại.
Sự tha thứ cho phép quá khứ trôi qua, dù không có nghĩa là xóa hết những gì đã xảy ra, nhưng nó giúp chúng ta giảm bớt và thậm chí loại bỏ quá khứ khổ đau để những bất hạnh trong quá khứ không còn ảnh hưởng đến cuộc sống trong hiện tại tương lai của chúng ta.
Tha thứ là một là một hành vi rất quan trọng đem lại bình an và an nhàn cho mọi người và cho bản thân mình. Hành động tha thứ được nhấn mạnh vấn đề và nhắc đi nhắc lại trong mọi tôn giáo. 
Trong đạo Phật, tha thứ được coi là một bài thực tập nhằm ngăn ngừa những ý niệm có hại cho bản thân mình.
Sư làm sai, sao không từ bi, tha thứ cho sư ?
Phật dạy về sự tha thứ
Những lời giảng của Đức Phật đã nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của sự an nhàn trong tâm mỗi người cũng như trong cả đời sống. Theo Phật giáo, tha thứ là một bước rất là quan trọng nhằm mục đích đạt được trạng thái an nhàn này. Đức Phật dạy việc cố chấp, không tha thứ sẽ làm bản thân tất cả chúng ta đau khổ. Ai không hề buông bỏ những điều ( sai lầm ) mà người khác gây ra cho mình thì cũng không hề buông bỏ được sự hận thù, đau khổ khỏi bản thân. Hận thù kéo theo đau khổ và càng nhiều đau khổ thì ta lại càng dày vò quá khứ, càng nung nấu hận thù. Tha thứ cho người khác cũng như tha thứ cho bản thân mình là một bước quan trọng trong việc đạt tới sự an nhàn và giác ngộ. Buông bỏ hận thù và tha thứ cho những người đã làm tổn hại mình sẽ giúp tất cả chúng ta tinh tiến trong việc tu tập. Do vậy, tha thứ còn được coi là một chiêu thức tu tập, cũng giống như thiền định. Có đau khổ thì mới có được an nhàn. Để đạt được sự an nhàn, tất cả chúng ta cần tăng trưởng trí tuệ và từ bi. Cần phải có những thực trạng dẫn đến sự đau khổ thì tất cả chúng ta mới có thời cơ tăng trưởng trí tuệ và từ bi. Do vậy, những thực trạng bất lợi, gây tổn thương cho tất cả chúng ta cũng đồng thời là nguồn vật liệu để tất cả chúng ta tu tập. Chúng ta không nên thù hằn những người đã gây ra thực trạng bất lợi đó. 
Đức Phật dạy việc cố chấp, không tha thứ sẽ làm bản thân chúng ta đau khổ. Ai không thể buông bỏ những điều (sai trái) mà người khác gây ra cho mình thì cũng không thể buông bỏ được sự hận thù, đau khổ khỏi bản thân.
Tha thứ – điều giúp bạn sống không lo âu
Cũng như rác rưởi và hoa màu, mới nhìn thì không thấy có sự tương quan gì với nhau và ai cũng thích hoa mà ghét rác, nhưng một người làm vườn thì lại không ghét, không xua đuổi rác bởi ông ta hoàn toàn có thể dùng rác để ủ thành phân hữu cơ bón cho cây cối, cây sẽ nở hoa đẹp. Thực hành tha thứ chính là thực hành thực tế tăng trưởng trí tuệ và lòng từ bi.
Thực tập lòng tha thứ
Trong đạo Phật, tha thứ được coi là một bài thực tập nhằm mục đích ngăn ngừa những ý niệm có hại cho bản thân mình. Đạo Phật chỉ rõ rằng những tâm lý xấu đi như : thù ghét, tức giận có tác động ảnh hưởng lớn và lâu dài hơn đến nghiệp ý ( trong thân – khẩu – ý ). Do vậy, mỗi người đều cần tu dưỡng, nuôi dưỡng những ý niệm tốt đẹp, từ bi. Tha thứ còn là một biểu lộ của lòng từ bi. Khi một người làm tất cả chúng ta tổn thương, làm tất cả chúng ta phải chịu những nỗi đau, nhưng ở đầu cuối thì tất cả chúng ta lại không trách họ mà bỏ lỡ hết những chuyện đáng tiếc. Đó là một biểu lộ của lòng từ bi. Chúng ta nhận thức và trải qua nỗi đau bị tổn thương nhưng vẫn sẵn lòng cho qua, tìm cách để đồng cảm những hành vi trước đây người khác đã gây ra cho mình. Đó là sự biểu lộ lòng từ bi ở một mức độ cao nhất – từ bi so với cả những người đã làm tổn thương mình. 
Hận thù kéo theo đau khổ và càng nhiều đau khổ thì ta lại càng dày vò quá khứ, càng nung nấu hận thù.
Tha thứ để niềm hạnh phúc đến gần ta hơn
Ví dụ:
Một đứa bé lớn lên trong thực trạng nghèo túng, mái ấm gia đình ly tán, chưa khi nào được đến trường, phải sống cùng với đám người lỗ mãng để phụ thuộc và tìm kế sinh nhai, thì khó mà mong đứa bé ấy luôn ngoan hiền hay thành thật.
Tha thứ cho người cũng là tha thứ cho mình. Mọi người cũng như bản thân chúng ta đều chỉ là con người bình thường, sẽ có những lúc sai lầm, sẽ có những lúc vô tình làm tổn thương người khác. Chúng ta không nên oán trách, ghét bỏ hay cô lập họ. Hiểu được như vậy thì chúng ta cần có cách nhìn “đồng bệnh tương lân”, thông cảm, tha thứ cho những lúc người khác sai lầm để có thể tự tha thứ cho bản thân mình những khi mình cũng sai lầm.
Tha thứ nghĩa là đồng cảm và bình yên tiến về phía trước với điều tốt, và hướng tới điều tốt đẹp hơn. Tha thứ cũng giúp tất cả chúng ta buông bỏ được quá khứ và thực sự sống toàn vẹn trong phút giây hiện tại.
Mời quý Phật tử xem thêm video “Khắc phục lòng sân hận”:
