Không phải bởi đó là công việc được mọi người mong muốn, mà bởi nó đơn giản là công việc có sẵn, thu nhập chấp cũng ổn.
Khác với nhiều việc làm khác đang suy thoái và khủng hoảng trong những năm qua, nghề lái xe tải không bị tác động ảnh hưởng nhiều trước những đổi khác vốn ảnh hưởng tác động tới nhiều việc làm .Trong vòng một thập niên qua, máy tính, máy rút tiền và máy bơm xăng tự ship hàng đã sửa chữa thay thế hầu hết những người thư ký, nhân viên cấp dưới ngân hàng nhà nước hay nhân viên cấp dưới trạm xăng. Tuy nhiên, việc đến từng nhà giao nhận hàng, hay lái xe đường dài thì vẫn chưa được tự động hóa .
Công việc vào ‘danh sách đỏ’
Ấy vậy mà việc làm này sắp sửa trở thành nghề có rủi ro tiềm ẩn lụi tàn .Các hãng Google, Uber và Tesla đều đang tìm cách sáng tạo ra xe tự lái, khởi đầu với những chiếc xe chạy đường dài .Nếu như những hãng thành công xuất sắc thì đây không chỉ là mối lợi so với những công ty giao hàng mà nó còn có ích cho bảo đảm an toàn giao thông vận tải .Tuy nhiên xe tự lái không phải là tin tốt so với tổng thể mọi người. Những người chỉ trích nói rằng nếu bước nâng tầm này trở thành thực sự thì nó sẽ có tác động ảnh hưởng lớn lao so với thị trường việc làm .Ở Mỹ, sẽ có đến 3,5 triệu tài xế và 5,2 triệu nhân lực khác thao tác trực tiếp trong ngành nghề này bị mất việc. Ngoài ra, sẽ có vô số trạm dừng trên những con đường mà xe tải hay đi qua sẽ trở thành hoang phế. Nói cách khác, xe tự lái hoàn toàn có thể hủy hoại hàng triệu đời sống và tạo ra thảm họa cho một ngành nghề quan trọng của nền kinh tế tài chính .Những lời cảnh báo nhắc nhở nghiêm trọng như thế thường được đưa ra không riêng gì so với ngành lái xe tải mà còn so với thị trường lao động trên quốc tế nói chung. Máy móc, ứng dụng và robot ngày càng trở nên phức tạp thì càng có nhiều người đối lập rủi ro tiềm ẩn mất việc .Theo một điều tra và nghiên cứu chưa được công bố thì làn sóng cải tiến vượt bậc công nghệ tiên tiến tới đây sẽ gây nguy hại cho 47 % nhân lực trên toàn nước Mỹ .
Nguồn hình ảnh, Science Photo LibraryChụp lại hình ảnh ,Các hãng đang nghiên cứu và điều tra và cho ra những mẫu xe cỡ lớn không cần tài xếNhưng những dự báo như vậy có đúng mực hay không, nếu có thì tất cả chúng ta có nên lo ngại không ? Liệu người máy sẽ thay thế sửa chữa tất cả chúng ta, hay những ý tưởng công nghệ tiên tiến sẽ giúp tất cả chúng ta tự do hơn, được cho phép ta theo đuổi những việc làm khác yên cầu sự phát minh sáng tạo nhiều hơn cũng như đem lại quyền lợi nhiều hơn ?
Ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực?
Máy móc đã sửa chữa thay thế con người trong hàng thế kỷ qua .“ Kinh tế thị trường không khi nào đứng yên một chỗ, ” giáo sư David Autor ở ĐH MIT, nói. “ Các ngành nghề đều có lúc thăng, trầm, , mẫu sản phẩm và dịch vụ thì luôn đổi khác và đây là xu thế đã diễn ra từ bấy lâu nay. “Trong quá khứ, khi một số ít việc làm biến mất thì lại Open những việc làm mới. Những việc làm bằng tay thủ công vốn là điều không hề thiếu ở Anh quốc vào năm 1750 đã được thay thế sửa chữa bởi những công xưởng khi cách mạng công nghiệp sở hữu hồi thế kỷ 19. Nhưng đến thập niên 1980 thì đến lượt những công xưởng bị máy móc sửa chữa thay thế .Những đổi khác này thường đem đến những hiệu quả tích cực hơn là xấu đi cho xã hội. “ Nói chung, thời đại của tất cả chúng ta trở nên quý giá hơn với những máy móc mà tất cả chúng ta sử dụng, ” Autor nói. “ Chúng ta hoàn toàn có thể làm được nhiều thứ hơn. “Máy giặt bằng điện đã giúp biến hóa việc làm giặt quần áo vốn lê dài hàng giờ thành việc chỉ cần nhấn nút là xong ; những công cụ điện giúp cho việc làm thiết kế xây dựng hiệu suất cao hơn rất nhiều và máy tính giúp vô hiệu những việc làm đo lường và thống kê hay việc lách vốn yên cầu nhiều công sức của con người .Chất lượng đời sống, sức khỏe thể chất và bảo đảm an toàn cũng được tăng cường thêm. “ Nhìn chung thì tất cả chúng ta nên vui khi thấy rằng nhiều những việc làm như vậy thật sự đã biến mất, ” ông Carl Frey, đồng giám đốc Chương trình Oxford Martin về Công nghệ và việc làm ở Đại học Oxford, nói .
Nguồn hình ảnh, GettyChụp lại hình ảnh ,Nhiều tuyến tàu đã được tự động hóa, không cần tới người lái tàu điều khiển và tinh chỉnh
Tốc độ thay đổi quá nhanh
Tuy nhiên, so với trước đây, vận tốc biến chuyển trên thị trường đang diễn ra quá nhanh. Có lẽ ngoại trừ thời Cách mạng Công nghiệp, chưa khi nào tất cả chúng ta lại tận mắt chứng kiến vận tốc đổi khác nhanh như vậy trong xã hội và lực lượng lao động .Trong khi vẫn còn quá sớm để Tóm lại chắn chắn thì những số liệu cho thấy thị trường lao động đã không biến chuyển đủ nhanh để theo kịp biến hóa này .“ Các vật chứng mà tôi nghiên cứu và điều tra cho thấy nền kinh tế tài chính kỹ thuật số không tạo ra nhiều việc làm trực tiếp, ” Frey nói. “ Những việc làm mà nó tạo ra có xu thế tập trung chuyên sâu ở những thành phố như London, San Francisco, Thành Phố New York và Stockholm vốn đẩy giá thành tăng cao, tạo ra sự bất bình đẳng và khiến người ta khó sống hơn. ”
Khi một số công việc bắt đầu xu hướng dần biến mất thì nhiều người từng thuộc tầng lớp trung lưu như nhân viên du lịch, trực tổng đài điện thoại, kỹ thuật viên phòng nhiếp ảnh, thợ đóng sách phải chuyển sang làm những công việc có thu nhập thấp hơn, chẳng hạn như bồi bàn hay lau dọn nhà cửa. Lý do là bởi họ không có được sự đào tạo cần thiết để chuyển sang làm những công việc khác ở tầng nấc kinh tế tương đương, và điều đó cũng đồng nghĩa với việc họ không còn duy trì được cuộc sống của giới trung lưu như trước nữa.
“ Đang có sự đổi khác lớn về những kỹ năng và kiến thức mà tất cả chúng ta cần, ” Alison Sander, một quan chức tại Tập đoàn tư vấn Boston, nói. “ Nhưng đó lại không phải là trọng tâm trong nền giáo dục của tất cả chúng ta. ”
Biến động xã hội
Thật vậy, nhu yếu đang tăng cao so với những lao động có kiến thức và kỹ năng cao và được đào tạo và giảng dạy ở trình độ cao nhưng lại giảm mạnh so với những việc làm được huấn luyện và đào tạo ở mức độ thấp hay vừa phải, Autor nói .Danh sách những việc làm đang gặp nguy hại trong tương lai gần gồm có nhân viên cấp dưới shop thức ăn nhanh, nhân viên cấp dưới thu ngân, tiếp thị từ xa, kế toán viên, bồi bàn hay thậm chí còn là cả nhà báo .
Nguồn hình ảnh, Science Photo LibraryChụp lại hình ảnh ,Các robot có năng lực phẫu thuật đã trong bước đầu thay thế sửa chữa tác vụ của bác sỹ, tuy chúng không biết cách an ủi vỗ về bệnh nhân như người thậtThêm vào đó, những việc làm vốn một thời yên cầu cao và cần có trình độ cao hoàn toàn có thể trở nên thông thường nhờ vào sự tự động hóa .Chẳng hạn khi chụp X-quang và những hồ sơ y khoa khác đang được số hóa và thuật toán máy tính ngày càng diễn giải chúng đúng mực hơn thì những kỹ thuật viên X-quang sẽ chỉ còn đóng vai trò là những người kiểm tra số liệu chứ không còn là chuyên viên y khoa nữa .“ Nếu những kỹ thuật viên X-quang chỉ phản hồi lại những gì mà máy tính cho ra thì họ không thể nào tăng trưởng được kỹ năng và kiến thức ở mức độ cao được, ” ông Nicholas Carr, tác giả cuốn sách The Glass Cage : Automation and Us, nói. “ Những việc làm vốn từng là rất phức tạp, đặc trưng và mê hoặc mở màn trở thành những việc làm của máy tính – chỉ cần nhập tài liệu và màn hình hiển thị máy tính sẽ cho ra tác dụng nghiên cứu và phân tích. ”
Còn chỗ cho con người?
Tuy nhiên sự tự động hóa không nhất thiết dẫn đến ngày tàn của hàng loạt lực lượng lao động. Chừng nào vẫn còn những việc làm yên cầu không ít sự tham gia của con người thì vẫn còn chỗ cho những người làm việc làm đó .Chẳng hạn như khi công cụ tìm kiếm của Google mở màn có lợi thế chừng một thập kỷ trước, người ta đã sợ hãi rằng nghề nhân viên cấp dưới thư viện sẽ trở nên lỗi thời. Ấy vậy mà nghề thủ thư lại đang ngày càng tăng, tuy những ai làm nghề này đều cần phải cung ứng được thêm nhiều kiến thức và kỹ năng mới. “ Nếu máy móc hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế trọn vẹn con người thì tôi sẽ trở thành người thừa, ” Autor nói. “ Nhưng nếu tôi là người hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh máy móc đó thì tôi sẽ trở nên có giá hơn. ”Thêm vào đó, nhiều năng lực máy móc và ứng dụng sẽ không khi nào sửa chữa thay thế con người trong một số ít việc làm .Cho đến giờ, con người vẫn chiếm thế thượng phong ở bất kỳ việc làm gì yên cầu sự phát minh sáng tạo, ý thức kinh doanh thương mại, kiến thức và kỹ năng tiếp xúc và sự tinh xảo trong cảm hứng. Những việc làm thuộc những loại này, ví dụ điển hình như giáo sỹ, y tá, nhà diễn thuyết tạo cảm hứng, người chuyên chăm nom người khác, hay những người thao tác trong ngành vui chơi, nhiều năng lực sẽ ngày càng phát huy hơn trong một quốc tế tự động hóa .
Nguồn hình ảnh, THINKSTOCKChụp lại hình ảnh ,Cho đến nay, máy móc vẫn chưa thể sửa chữa thay thế được những việc làm yên cầu sự tương tác, biểu lộ tình cảm và sự chăm sóc lẫn nhau, như nghề giáo viên, hay tu sỹTương tự, một việc làm nào đó hoàn toàn có thể được tự động hóa, theo Fred, thì không có nghĩa là nó rồi sẽ được tự động hóa .Chẳng hạn như mặc dầu những nhà hàng quán ăn đã hoàn toàn có thể dùng máy tính bảng đặt tại bàn cho thực khách gọi món và dùng robot để bưng thức ăn hay châm ly nước uống thì xã hội không nhất thiết gật đầu sự đổi khác này .Hóa ra mọi người lại chỉ muốn món ăn được ship hàng hay sản phẩm & hàng hóa được đóng gói tính tiền hay taxi được lái bởi con người chứ không phải máy móc. Hiện tượng này biểu lộ ở sự tái xuất của những ngành nghề thủ công bằng tay ở những TT đô thị trên khắp quốc tế, từ Brooklyn cho đến London, Berlin hay Portland. Thị trường đang bùng nổ so với những đồ gỗ được làm bằng hình thức thủ công bằng tay, hay những bộ tai nghe được làm bằng tay. Những loại sản phẩm này được ưu tiên là vì chúng không được tạo ra từ máy móc .
Tạo ra công việc mới
Thật ra, so với tổng thể những việc làm bị công nghệ tiên tiến đóng lại thì luôn có một làn sóng những việc làm mới mà con người hoàn toàn có thể tạo ra và tìm hiểu và khám phá. Cũng giống như 1 số ít việc làm ngày này như quản trị hội đồng mạng xã hội, phong cách thiết kế ứng dụng cho điện thoại cảm ứng mưu trí vốn là chuyện không thể nào tưởng tượng được vào năm 1995, tất cả chúng ta không thể nào Dự kiến trọn vẹn những việc làm nào sẽ Open trong tương lai. Nhưng tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đưa ra những Dự kiến khoa học dựa trên tài liệu và xu thế xã hội .Theo tưởng tượng của Sander thì trong tương lai sẽ có những việc làm như tư vấn về gene, nhân viên cấp dưới ngân hàng nhà nước sinh học, chuyên viên chỉnh sửa ứng dụng, chuyên viên chống lão hóa và chuyên gia giảm nhẹ thiên tai ở đô thị – tổng thể đều là những ngành nghề thời thượng trong nền kinh tế tài chính. Khi ngày càng nhiều người đến sinh sống ở những thành phố, bà Dự kiến sẽ Open những việc làm như làm nông ở đô thị, tư vấn về nỗi lo ngại hay thậm chí còn nhà tâm lý thú cưng .
Chủ động điều chỉnh
Đồng thời, tất cả chúng ta cũng không nên nghĩ rằng nền kinh tế tài chính sẽ tự thích nghi và tự kiểm soát và điều chỉnh. Ngay cả khi nó từng xảy ra trong quá khứ thì không có gì bảo vệ nó sẽ xảy ra tương tự như trong tương lai .Để giúp quy trình chuyển giao này không gây quá nhiều thương tổn cho tổng thể mọi người, tất cả chúng ta nên dữ thế chủ động trong việc bảo vệ rằng việc một số ít việc làm bị mất đi sẽ đi cùng với những việc làm được tạo ra cho những người mất việc .“ Về lâu bền hơn, sự tự động hóa sẽ giúp tất cả chúng ta giàu sang hơn trên toàn diện và tổng thể nhưng nó cũng tạo ra thử thách về phân phối thu nhập với sẽ có thêm nhiều người rơi xuống đáy, ” Autor nói. “ Nếu tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra được những nguồn lực với nhu yếu lao động lớn thì yếu tố sẽ không phải là ‘ Ôi, không còn việc làm nữa rồi ’ mà sẽ là ‘ Ồ không, tất cả chúng ta có rất nhiều của cải nhưng tất cả chúng ta nên phân phối như thế nào đây ? ”
Cách làm có trách nhiệm về mặt xã hội có thể sẽ bao gồm tăng cường hỗ trợ cho những người bị mất việc tạm thời và có những chương trình đào tạo có thể tiếp cận được để giúp họ chuyển dịch đến ngành nghề mới. “Khi miếng bánh trở nên to hơn, chúng ta có thể tạo ra hệ thống an sinh tốt hơn cho những người không may vốn có công việc của họ bị thay thế,” Erik Brynjolfsson, giám đốc chương trình Sáng kiến về nền Kinh tế Kỹ thuật số của trường MIT, nói.
Đảm bảo cho chương trình đào tạo và giảng dạy theo kịp với những đổi khác xã hội cũng là điều thiết yếu. “ Chúng ta cần phải ngồi xuống để nhìn lại chương trình học lúc bấy giờ và so sánh chúng với những khuôn khổ việc làm mới và tự hỏi mình rằng “ Chúng ta có đang sẵn sàng chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai đúng cách ? ” Sander nói. Nhiều kỹ năng và kiến thức đang được giảng dạy lúc bấy giờ sẽ không còn tương thích, bà cho biết, và điều này đã dẫn đến sự chênh lệch lớn giữa cung và cầu .
Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên
BBC Future.
