Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 được Quốc hội khóa XIII trải qua ngày 25-11-2015 và có hiệu lực thực thi hiện hành thi hành từ ngày 01/01/2018 theo Nghị quyết số 41 ngày 20/6/2017 của Quốc hội khóa XIV .Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 được Quốc hội khóa XIII trải qua ngày 25-11-2015 và có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 01/01/2018 theo Nghị quyết số 41 ngày 20/6/2017 của Quốc hội khóa XIV .Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 được Quốc hội khóa XIII trải qua ngày 25-11-2015 và có hiệu lực thực thi hiện hành thi hành từ ngày 01/01/2018 theo Nghị quyết số 41 ngày 20/6/2017 của Quốc hội khóa XIV .
Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 25-11-2015 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018 theo Nghị quyết số 41 ngày 20/6/2017 của Quốc hội khóa XIV.
Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 được Quốc hội khóa XIII trải qua ngày 25-11-2015 và có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 01/01/2018 theo Nghị quyết số 41 ngày 20/6/2017 của Quốc hội khóa XIV .
Qua triển khai Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 nhận thấy : Luật đã lao lý đơn cử, rõ ràng góp thêm phần tháo gỡ những khó khăn vất vả, hạn chế trong công tác làm việc quản trị giam, giữ cũng như bảo vệ quyền con người, những quyền và quyền lợi hợp pháp của người bị bắt, người bị tạm giam và bảo vệ hiệu suất cao công tác làm việc quản trị giam giữ và ship hàng tốt cho công tác làm việc tìm hiểu, truy tố, xét xử, thi hành án, đồng thời phân phối tốt những nhu yếu về cải cách tư pháp trong quy trình tiến độ lúc bấy giờ, tạo thuận tiện cho việc triển khai tính năng kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam của ngành Kiểm sát .
Tuy nhiên, qua thực tiễn thi hành, thấy cũng còn những vướng mắc cần có sự hướng dẫn, sửa đổi, bổ trợ, đơn cử :
Thứ nhất : Việc thông tin hết thời hạn tạm giữ, tạm giam
Theo điểm h, khoản 1 Điều 13 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam thì : Nhà tạm giữ, Trại tạm giam có trách nhiệm : “ Thông báo bằng văn bản cho cơ quan đang thụ lý vụ án 01 ngày trước khi hết thời hạn tạm giữ, gia hạn tạm giữ, 05 ngày trước khi hết thời hạn tạm giam, 10 ngày trước khi hết thời hạn gia hạn tạm giam … ”, nhưng trên thực tiễn những cơ sở giam giữ khó thực thi đúng lao lý này một cách triệt để, vì thời hạn tạm giữ ngắn, việc thông tin, đôn đốc, trao đổi, hầu hết bằng điện thoại cảm ứng cho cơ quan đang thụ lý, sau đó mới làm văn bản thông tin, dẫn đến việc vi phạm trên thực tiễn tương đối thông dụng .
Trực tiếp kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án phạt tù
Thứ hai : Về việc khám sức khỏe thể chất cho người bị tạm giữ, tạm giam
Khoản 2 Điều 16 Luật thi hành tạm giữ tạm giam năm 2015 lao lý : Khi đảm nhiệm người bị tạm giữ, người bị tạm giam cơ sở giam giữ có nghĩa vụ và trách nhiệm : “ Lập biên bản giao nhận người bị tạm giữ, người bị tạm giam, tài liệu, hồ sơ kèm theo ; tổ chức triển khai khám sức khỏe thể chất … ”. Quy này được hiểu là ngay khi đảm nhiệm người bị tạm giữ, tạm giam cơ sở giam giữ phải tổ chức triển khai khám sức khỏe thể chất cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ chính đáng của người bị tạm giữ, người bị tạm giam và là có cơ sở phân loại giam giữ. Nhưng lúc bấy giờ Nhà tạm giữ không có cán bộ y tế chuyên trách nên cơ bản là kiểm tra những dấu vết bên ngoài, không hề xác lập được người bị tạm giữ, tạm giam có bị bệnh truyền nhiễm nguy khốn, người đồng tính hay chuyển giới để phân loại giam, giữ riêng .
Thực tế tại địa phương, để xử lý vướng mắc này, Nhà tạm giữ triển khai việc trích xuất người bị tạm giữ, người bị tạm giam đến cơ sở y tế gần nhất để khám sức khỏe thể chất, làm địa thế căn cứ phân loại giam giữ theo pháp luật tại Điều 18 Luật này .
Thứ ba : Việc lập danh, chỉ bản của người bị tạm giữ, người bị tạm giam
Tại khoản 3 Điều 16 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 pháp luật : Khi đảm nhiệm người bị tạm giữ, người bị tạm giam, cơ sở giam giữ có nghĩa vụ và trách nhiệm : “ Chụp ảnh, lập danh bản, chỉ bản và vào sổ theo dõi người bị tạm giữ, người bị tạm giam ” .
Tuy nhiên, Luật chưa pháp luật đơn cử về thời hạn lập danh bản, chỉ bản, do vậy có những trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam ở cơ sở giam giữ trong thời hạn dài nhưng chưa triển khai lập danh bản, chỉ bản. Vì chưa có pháp luật đơn cử thời hạn nên hoàn toàn có thể dẫn đến việc triển khai không thống nhất, gây khó khăn vất vả cho công tác làm việc kiểm sát, tổng hợp vi phạm để thực thi đề xuất kiến nghị nhu yếu khắc phục của Viện kiểm sát. Vì vậy những ngành tư pháp TW cần phải có lao lý rõ về thời hạn lập danh bản, chỉ bản để thống nhất trong việc thực thi .
Thứ tư :
Về việc xây dựng hồ sơ tạm giữ, tạm giam
Tại Điều 17 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam lao lý về hồ sơ quản trị tạm giữ, tạm giam pháp luật : ” Tài liệu khác có tương quan ” thì đó là tài liệu gì ? Quy định này dẫn đến cách hiểu không thống nhất giữa những cơ quan hoạt động giải trí tố tụng hình sự ; đôi lúc gây khó khăn vất vả trong quy trình vận dụng để làm địa thế căn cứ nhu yếu cơ sở giam giữ triển khai .
Thứ năm : Về chính sách của người bị tạm giữ, tạm giam
Theo Điều 27 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam pháp luật về : Chế độ ăn, ở của người bị tạm giữ, người bị tạm giam có lao lý sử dụng điện ; Ngoài ra Nghị định số : 120 / 2017 / NĐ-CP ngày 06/11/2017 của nhà nước pháp luật định mức sử dụng điện là 45 kW / h điện và 3 m3 nước trên một đầu người nhưng thực tiễn lúc bấy giờ những buồng tạm giam không có công tơ điện riêng, không có đồng hồ đeo tay đo nước riêng mà sử dụng điện, nước chung với đơn vị chức năng, do đó gây khó khăn vất vả cho hoạt động giải trí kiểm sát chính sách này .
Mặt khác, việc lao lý định mức sử dụng điện cho 1 người là chưa tương thích, bởi thực tiễn dù trong 1 buồng tạm giữ hoặc tạm giam, số lượng điện tiêu thụ hầu hết không biến hóa và không phụ thuộc vào vào số người có trong buồng giam đó mà nhờ vào phần đông vào số thiết bị sử dụng điện được trang bị cho buồng giam cũng như số thời hạn được cung ứng điện và sử dụng thiết bị điện. Do đó nếu cứ vận dụng pháp luật này thì rất dễ dẫn đến vi phạm của cơ sở giam giữ bởi số lượng người trong những buồng tạm giữ, tạm giam luôn có sự đổi khác, không hề khi nào cũng bằng nhau .
Thứ sáu :
Về chế độ ăn:
Khoản 1 Điều 4 Nghị định 120 / 2017 đã lao lý định mức ăn trong một tháng của người bị tạm giữ, tạm giam theo từng chủng loại thực phẩm và mặc dầu có lao lý định mức trên được quy đổi ra tiền theo thời giá thị trường ở địa phương nơi giam giữ. Tuy nhiên việc ấn định 1 số ít định lượng của một số ít loại thực phẩm không thực tiễn ; đơn cử như pháp luật định lượng muối là 01 kg / tháng, nước chấm 0,75 l / tháng là quá cao, không tương thích với nhu yếu trong thực tiễn, cần có sự kiểm soát và điều chỉnh giảm lượng thực phẩm trên và tăng loại thực phẩm khác như rau xanh, thịt, cá …
Ngoài ra, việc pháp luật định lượng thực phẩm trên tính theo tháng, do đó cũng gây khó khăn vất vả cho công tác làm việc kiểm sát việc triển khai chính sách cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam trên trong thực tiễn. Bởi khi kiểm tra bữa ăn, nếu không bảo vệ lượng thức ăn thì cơ sở giam giữ cho rằng sẽ bù vào bữa khác trong ngày ( nếu kiểm tra bữa trưa thì nói sẽ bù vào bữa tối, nếu kiểm tra bữa tối thì nói đã bù ở bữa trưa để bảo vệ thuận tiện cho việc mua và chế biến thực phẩm … ), do vậy chỉ kiểm tra trên sổ cấp phép và giao nhận thực phẩm, nên rất khó phát hiện vi phạm trong việc thực thi chính sách ăn cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam .
Để khắc phục vướng mắc này, cần pháp luật định lượng cho từng bữa ăn, ví dụ : Bao nhiêu gam gạo bữa / người và lao lý giá trị thức ăn của một bữa ăn của một người, đồng thời pháp luật những thành phần bắt buộc trong một bữa ăn để bảo vệ dinh dưỡng như : Ngoài số lượng gạo nêu trên, thức ăn phải khá đầy đủ những thành phần : Rau xanh, muối, chất đạm, nước uống đã đun sôi … để những cơ sở giam giữ thuận tiện trong việc sắp xếp thực đơn bữa ăn cho tương thích với đặc thù vùng miền, mùa vụ và cung ứng đủ dinh dưỡng cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam. Việc pháp luật như trên cũng thuận tiện cho hoạt động giải trí kiểm sát bởi khi cấp phép thức ăn sẽ có lượng từng loại thực phẩm, giá tiền …
Thứ bảy : Về việc trích xuất và chuyển giao người bị tạm giữ, người bị tạm giam trong thời hạn trích xuất
Tại khoản 4 Điều 20 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam lao lý : Cơ sở giam giữ có nghĩa vụ và trách nhiệm kiểm tra, chuyển giao người bị tạm giữ, người bị tạm giam cho cơ quan, người có trách nhiệm áp giải. Cơ quan, người có trách nhiệm áp giải có nghĩa vụ và trách nhiệm chuyển giao người được trích xuất cho người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất. Việc giao nhận phải được lập biên bản ” .
Như vậy, theo lao lý trên thì việc trích xuất bị cáo đang bị tạm giam đi xét xử phải có tối thiểu 4 biên bản chuyển giao :
1. Biên bản cơ sở giam giữ giao người bị tạm giam cho lực lượng áp giải khi trích xuất ra khỏi cơ sở giam giữ .
2. Biên bản giao giữa lực lượng áp giải cho Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử ( người có thẩm quyền trích xuất ) .
3. Biên bản giao giữa người có thẩm quyền trích xuất với lực lượng áp giải sau khi kết thúc phiên tòa xét xử .
4. Biên bản giao giữa lực lượng áp giải với cơ sở giam giữ sau khi kết thúc việc áp giải .
Song cũng theo lao lý tại khoản 4 Điều 20 Luật này lại pháp luật Cơ quan có trách nhiệm áp giải phối hợp với cơ sở giam giữ và người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất quản trị người bị trích xuất ;
Tại Điều 8 Thông tư 01 / TTLT ngày 23/01/2018 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao cũng lao lý : Đối với việc trích xuất người bị tạm giam ra ngoài khu vực cơ sở giam giữ, cơ quan áp giải phải có kế hoạch áp giải, quản trị ; trường hợp trích xuất nhiều người, tội phạm rất nghiêm trọng … thì cơ quan, người có trách nhiệm áp giải phải có kế hoạch để bảo vệ tuyệt đối bảo đảm an toàn …
Như vậy, theo quy định trên thì việc quản lý, bảo đảm an toàn cho người bị tạm giam trong thời gian trích xuất ra khỏi cơ sở giam giữ đều do lực lượng áp giải thực hiện và chịu trách nhiệm và trên thực tế thì chỉ lực lượng đó mới có đủ khả năng để quản lý và bảo đảm an toàn cho người bị tạm giam, do đó việc lập biên bản bàn giao người cho người có thẩm quyền trích xuất là không cần thiết và người có thẩm quyền trích xuất (trong trường hợp là Thẩm phán) cũng không đủ khả năng để quản lý, bảo đảm an toàn cho người bị tạm giam trong suốt thời gian trích xuất.
Trên cơ sở những sống sót, vướng mắc trên, đề xuất liên ngành tư pháp Trung ương cần sớm có văn bản hướng dẫn đơn cử so với những lao lý trên. Mặt khác, cần tăng cường công tác làm việc chỉ huy, kiểm tra, hướng dẫn nhiệm vụ cho Viện kiểm sát nhân dân cấp dưới nhằm mục đích giải quyết và xử lý kịp thời, đúng mực, đúng pháp lý và những vấn đề phát sinh trong quy trình kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam ; Chú trọng đến công tác làm việc giảng dạy, tu dưỡng nhiệm vụ so với cán bộ, Kiểm sát viên thực thi khâu công tác làm việc tạm giữ, tạm giam nhằm mục đích kiến thiết xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát viên có chất lượng, phân phối được nhu yếu trách nhiệm ; Sớm có văn bản hướng dẫn vận dụng về những chính sách, chủ trương đặc trưng riêng so với Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Chuyên viên làm công tác làm việc kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam .
