TÓM TẮT:
Công nghệ bê tông tự lèn là công nghệ mới, mới chỉ được sử dụng ở một số công trình đặc biệt ở Việt Nam. Tiến tới, khi công nghệ bê tông này được áp dụng nhiều trong xây dựng ở Việt Nam thì quy trình bảo dưỡng chúng như thế nào? Bài viết này bàn về bảo dưỡng bê tông tự lèn trong xây dựng ở Việt Nam.
Từ khóa: bê tông, bê tông tự lèn, công nghệ bê tông tự lèn, bảo dưỡng bê tông tự lèn, phương pháp bảo dưỡng bê tông tự lèn.
1. Đặt vấn đề
Trong quy trình xây dựng một công trình, có rất nhiều điều phải quan tâm. Chất lượng công trình vẫn là nỗi lo hàng đầu của chủ nhà, trong đó chất lượng bê tông là yếu tố then chốt để có được một ngôi nhà “khỏe mạnh”. Có rất nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng bê tông của công trình và một nguyên nhân không kém phần quan trọng là chưa thực hiện đúng quy trình khâu bảo dưỡng. Ở Việt Nam công nghệ bê tông thường, thì về cơ bản chủ thầu, thợ, chủ nhà đã nắm được quy trình bảo dưỡng bê tông đúng cách. Đối với công nghệ bê tông tự lèn (BTTL) do là công nghệ mới, nên việc nhận biết cũng như việc bảo dưỡng đúng quy trình, đúng phương pháp còn chưa được bàn nhiều. Bài viết dưới đây tác giả sẽ đi phân tích sâu về bản chất của bảo dưỡng bê tông, các thông số kĩ thuật và đề ra được các biện pháp bảo dưỡng BTTL.
2. Bảo dưỡng bê tông tự lèn
2.1. Bản chất của bảo dưỡng bê tông
Theo ACI 308 bảo dưỡng là quy trình giúp cho xi-măng thủy hóa và tăng trưởng thuận tiện những đặc thù cơ lý theo thời hạn. Quá trình thủy hóa của xi-măng liên tục khi được phân phối đủ nhiệt độ và nhiệt độ thích hợp. Phương pháp bảo dưỡng được thực thi là hạn chế mất nước hoặc nhiệt hoặc cả hai từ bê tông hoặc cung ứng từ bên ngoài nhiệt độ và nhiệt độ .
Theo TCVN 8828 : 2011 [ 2 ], bảo dưỡng bê tông là quy trình giữ ẩm liên tục cho bê tông trong điều kiện kèm theo tác động ảnh hưởng của những yếu tố khí hậu. Thực hiện dưỡng ẩm bằng cách tưới nước trực tiếp lên mặt phẳng bê tông, phủ vật tư ẩm và tưới nước, phun sương hoặc phủ những vật tư cách nước lên mặt phẳng. Như vậy, thực chất của bảo dưỡng bê tông nói chung và BTTL nói riêng là tạo điều kiện kèm theo thuận tiện về nhiệt độ và nhiệt độ để cho xi-măng thủy hóa và những phản ứng Puzzolanic với sự tham gia của những phụ gia khoáng hoạt tính Puzzolan xảy ra trong quy trình tiến độ đầu đóng rắn, những điều kiện kèm theo này phải được duy trì cho đến khi bê tông tăng trưởng và đạt được những thuộc tính mong ước. Yếu tố nhiệt độ giúp phản ứng thủy hóa được thực thi tối đa, còn nhiệt độ là điều kiện kèm theo để bảo vệ vận tốc thủy hóa của xi-măng .
2.2. Các thông số kỹ thuật bảo dưỡng bê tông
Theo nhiều nghiên cứu và điều tra, quy trình bảo dưỡng bê tông được chia ra làm 2 quy trình tiến độ : quy trình tiến độ bảo dưỡng khởi đầu ( BDBĐ ) và tiến trình bảo dưỡng tiếp theo ( BDTT ). Giai đoạn BDBĐ được triển khai ngay sau khi bê tông được triển khai xong mặt phẳng, còn chưa có cường độ, mục tiêu của quá trình này là trấn áp quy trình mất nước mặt phẳng của bê tông. Thời gian BDBĐ nhờ vào vào yếu tố khí hậu kiến thiết và thành phần cấp phối bê tông. Đối với bê tông truyền thống cuội nguồn thì thời hạn BDBĐ đến khi hoàn toàn có thể tưới nước trực tiếp lên mặt phẳng và bê tông đạt được cường độ khoảng chừng 0,3 – 0,5 MPa [ 4 ] .
Theo 1 số ít nghiên cứu và điều tra, thời hạn BDBĐ của bê tông cần được xác lập đơn cử, nhờ vào vào việc trấn áp lượng nước bay hơi và biến dạng mềm của bê tông. Có thể coi thời hạn BDBĐ chính là thời hạn để cho bê tông tự bay hơi tự do và đạt được cường độ nhất định, thường khoảng chừng từ 1 – 4 giờ trong những điều kiện kèm theo khí hậu khác nhau của Nước Ta, sau đó mới triển khai BDTT [ 6, 8 ] .
Giai đoạn BDTT được triển khai sau BDBĐ với 2 thông số kỹ thuật kỹ thuật cơ bản biểu lộ quy trình bảo dưỡng là : cường độ bảo dưỡng tới hạn RthBD và thời hạn bảo dưỡng thiết yếu TctBD. Cường độ bảo dưỡng tới hạn RthBD tính bằng % cường độ mác bê tông ở tuổi 28 ngày, đóng rắn trong điều kiện kèm theo tiêu chuẩn R28 ( % R28 ). Thông số này vấn đáp cho câu hỏi : cần bảo dưỡng bê tông đến cường độ nào. Khi bê tông đạt đến RthBD, bê tông đã có cấu trúc cơ bản, đủ để tăng trưởng thông thường, đạt được những đặc thù mong ước, trước những yếu tố bất lợi của thiên nhiên và môi trường, mà không cần phải liên tục bảo dưỡng .
Thời gian bảo dưỡng thiết yếu TctBD tính bằng ngày đêm, là thời hạn để bê tông đạt được RthBD. Thông số này vấn đáp cho câu hỏi : cần bảo dưỡng bê tông trong thời hạn bao lâu ? [ 4, 5, 6, 8 ]. Vậy, so với bảo dưỡng BTTL, những yếu tố và thông số kỹ thuật kỹ thuật cần xác lập gồm có : hình thức của BDBĐ, thời hạn khởi đầu và kết thúc BDBĐ, hình thức BDTT, thời hạn bảo dưỡng thiết yếu TctBD và cường độ bảo dưỡng tới hạn RthBD .
3. Các phương pháp bảo dưỡng bê tông
3.1. Ảnh hưởng của mất nước và biến dạng mềm đến chất lượng bê tông tự lèn
Ảnh hưởng đến cường độ nén bê tông tự lèn
Để nghiên cứu và điều tra mối liên hệ giữa quy trình bay hơi nước ( mất nước ), biến dạng mềm với sự tăng trưởng cường độ nén của BTTL, thí nghiệm xác lập R28 của bê tông được thực thi trên những tổ mẫu bê tông đúng rắn trong những điều kiện kèm theo bảo dưỡng khác nhau, so sánh với cường độ của tổ mẫu đối chứng. Sau khi đổ bê tông, 2 giờ đầu để bê tông mẫu bay hơi nước tự do qua bề mặt thoáng trong điều kiện kèm theo phòng, sau đó chuyển những mẫu ra điều kiện kèm theo thiên nhiên và môi trường tự nhiên, 1 tổ mẫu không bảo dưỡng ( KBD ), 2 tổ mẫu được vận dụng những giải pháp bảo dưỡng tưới nước ( TN ) và che ni lông ( CNL ) liên tục trong 15 ngày, bảo vệ thời hạn bảo dưỡng vượt TctBD và cường độ bê tông lớn hơn RthBD. Các mẫu được nén ở 3, 7 và 28 ngày tuổi để xác lập R3, R7 và R28. Cường độ bê tông những tổ mẫu bộc lộ ở Hình 3.1. 3.2, 3.3 và Bảng 3.1 .
Bảng 3.1. Cường độ nén BTTL tương ứng các điều kiện bảo dưỡng
Tên cấp phối
|
Phương pháp bảo dưỡng
|
Điều kiện
khô hanh
|
Điều kiện
Nóng ẩm
|
Điều kiện
Nắng nóng
|
R28 (MPa)
|
% Rtc28
|
R28 (MPa)
|
% Rtc28
|
R28 (MPa)
|
% Rtc28
|
M1 N/B=0,3
TN
|
KBD
|
49,4
|
85 %
|
50,3
|
84,8 %
|
50,7
|
84,4 %
|
TN
|
53,2
|
90 %
|
53,5
|
90,2 %
|
54,3
|
90,4 %
|
CNL
|
59,1
|
100,5 %
|
59,7
|
100,6 %
|
60,8
|
101 %
|
BDTC
|
58,8
|
100 %
|
59,3
|
100 %
|
60,1
|
100 %
|
M2 N/B=0,35
|
KBD
|
39,4
|
80,57 %
|
41,0
|
82,1 %
|
41,7
|
82,9 %
|
TN
|
42,1
|
86,09 %
|
42,7
|
85,5 %
|
44,4
|
88,2 %
|
CNL
|
49,0
|
100,2 %
|
50,1
|
100,4 %
|
50,7
|
100,7 %
|
BDTC
|
48,9
|
100 %
|
49,9
|
100 %
|
50,3
|
100 %
|
Số liệu về cường độ nén của những tổ mẫu bê tông cho thấy có sự đối sánh tương quan nghịch giữa giá trị mất nước, biến dạng mềm và cường độ nén của bê tông : bê tông có giá trị mất nước và biến dạng mềm nhỏ thì có cường độ lớn hơn bê tông có giá trị mất nước và biến dạng mềm lớn .
Trong điều kiện kèm theo nắng nóng, những mẫu KBD mất đến 32,3 % lượng nước dùng, biến dạng đến 2,51 mm / m, cường độ R28 chỉ đạt 80,5 – 85 % Rtc28. Với tổ mẫu CNL, ngay cả trong điều kiện kèm theo nắng nóng thì giá trị mất nước và biến dạng mềm cũng rất nhỏ ( giá trị mất nước lớn nhất 6,25 %, biến dạng lớn nhất 0,82 mm / m ), và R28 đạt từ 101 – 107 % Rtc28 .
Khi vận tốc bay hơi nước nhanh, lượng nước mất đi lớn, lượng nước còn lại không đủ để tạo ra quy trình thủy hóa thuận tiện, ngoài những còn thôi thúc việc hình thành nhiều hơn những lỗ rỗng, mao quản và hoàn toàn có thể Open những vi nứt cấu trúc, dẫn đến cường độ của bê tông bị giảm .
Cường độ những mẫu bảo dưỡng bằng CNL tăng trưởng tốt, vượt cường độ kiểm tra ở những mức khác nhau, chứng tỏ bê tông đúng rắn trong điều kiện kèm theo nhiệt độ – nhiệt độ thuận tiện hơn. Việc phủ mặt phẳng của cấu trúc bê tông bằng ni lông, nguồn năng lượng mặt trời được hấp thụ và giữ lại trong bê tông, làm cho nhiệt độ trong bê tông cao hơn, hơi nước bốc lên từ mặt phẳng bê tông đọng lại trong lớp ni lông, duy trì nhiệt độ của môi trường tự nhiên đúng rắn .
Những yếu tố này đã tạo nên điều kiện kèm theo về nhiệt độ và nhiệt độ tương thích, thuận tiện cho bê tông đúng rắn và tăng trưởng cường độ .
Ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt bê tông tự lèn
Qua quan sát trực quan quy trình thí nghiệm cho thấy, trong điều kiện kèm theo nắng nóng, những mẫu bảo dưỡng bằng TN và mẫu KBD có Open nhiều vết nứt dạng chân chim trên mặt phẳng, trong khi mặt phẳng mẫu bảo dưỡng bằng CNL không có vết nứt ( Hình 3.4 ). CNL hạn chế được vận tốc và lượng nước mất qua mặt phẳng, giữ được thiên nhiên và môi trường nhiệt độ ẩm không thay đổi, không làm mặt phẳng bê tông bị xung nhiệt như trong trường hợp TN, do đó tránh được hiện tượng kỳ lạ nứt mặt phẳng cấu trúc bê tông. Điều này trọn vẹn tương đương với hướng dẫn trong tiêu chuẩn TCVN 9345 : 2012 [ 6 ] hướng dẫn phòng chống nứt dưới ảnh hưởng tác động khí hậu nóng ẩm so với bê tông truyền thống cuội nguồn .
3.2. Phương pháp bảo dưỡng bê tông tự lèn
Bê tông xây đắp ở những công trường thi công kiến thiết xây dựng hoàn toàn có thể được bảo dưỡng bằng 2 hình thức như sau [ 3 ] :
– Duy trì sự sống sót của nước trộn trong bê tông ở quy trình tiến độ đầu đóng rắn, gồm có ngâm, phun nước, phun sương hoặc phủ vải ẩm. Hình thức này sử dụng nước để bảo dưỡng nên thường được gọi là bảo dưỡng ẩm .
– Giảm thiểu quy trình mất nước bê tông bằng cách bao trùm lên mặt phẳng bê tông những loại vật tư cách ẩm như : vải nhựa, bạt giấy không thấm nước, ni lông hoặc sử dụng những hợp chất bảo dưỡng dạng tạo màng. Hình thức này không sử dụng nước để bảo dưỡng, nên thường được gọi là bảo dưỡng khô. Theo liệt kê trong [ 3 ], một số ít chiêu thức bảo dưỡng bê tông cơ bản được sử dụng như sau :
– Ngâm nước : Bê tông cấu trúc có bề mặt phẳng lớn như sàn, mái hoàn toàn có thể được bảo dưỡng bằng cách ngâm nước, nhằm mục đích ngăn ngừa sự mất nước và duy trì một mức nhiệt độ, nhiệt độ không thay đổi trong bê tông .
– Phun sương và tưới nước : Phun sương và tưới nước định kỳ lên mặt phẳng bê tông có tính năng làm tăng nhiệt độ trong không khí và làm ẩm mặt phẳng bê tông, từ đó làm chậm vận tốc mất nước của bê tông qua mặt phẳng. Tuy nhiên chiêu thức này yên cầu khắt khe trong kỹ thuật thực thi. Ở điều kiện kèm theo thời tiết nắng nóng, bức xạ mặt trời cao, không khuyến nghị vận dụng giải pháp này, tránh cho mặt phẳng bê tông bị xung nhiệt liên tục trong khoảng chừng thời hạn giữa những lần tưới nước .
– Phủ vật tư giữ ẩm : Phủ lên mặt phẳng bê tông ngay khi bê tông vừa mở màn đóng rắn vật tư giữ ẩm ( vải bố … ) được làm ẩm tiếp tục .
– Phủ ( che ) màng ni lông : Phủ lên mặt phẳng bê tông màng ni lông hay vật tư cách ẩm nhằm mục đích hạn chế mất nước bê tông .
– Phun hợp chất tạo màng : Phun lên mặt phẳng bê tông đã có độ cứng nhất định những hợp chất tạo màng dạng lỏng gồm có những dạng sáp, cao su đặc chlorinate, nhựa thông và những vật tư khác, nhằm mục đích giữ và giảm sự mất nước của bê tông .
– Giữ nguyên ván khuôn: Ván khuôn không tháo sớm, giữ nguyên tại chỗ bề mặt kết cấu giúp ngăn chặn sự mất độ ẩm của bê tông. Các tấm khuôn gỗ cần được giữ ẩm bằng cách phun nước, đặc biệt trong điều kiện thời tiết khô, nóng.
Như vậy, theo phân tích cơ sở khoa học về tính công tác hỗn hợp bê tông và bảo dưỡng bê tông tự lèn có thể rút ra một số kết luận như sau:
Tính công tác làm việc của hỗn hợp BTTL được đặc trưng bởi năng lực lấp đầy, năng lực chảy qua, năng lực chống phân tầng. Tính công tác làm việc bắt đầu của hỗn hợp BTTL chịu sự ảnh hưởng tác động của yếu tố vật tư thành phần và nhiệt độ của hỗn hợp. Tính công tác làm việc bị suy giảm theo thời hạn lưu giữ, luân chuyển với những mức độ khác nhau phụ thuộc vào vào nhiều yếu tố : đặc thù bắt đầu của hỗn hợp, tỷ suất N / B, phương tiện đi lại lưu giữ và đặc biệt quan trọng là những yếu tố khí hậu môi trường tự nhiên. Trên kinh nghiệm tay nghề điều tra và nghiên cứu đã thực thi trên quốc tế, việc sử dụng mạng ANN để đưa ra dự báo về tính công tác làm việc của hỗn hợp BTTL trong điều kiện kèm theo khí hậu Nước Ta là cơ sở khoa học và khả thi .
Tốc độ thủy hóa, đóng rắn và phát triển cường độ BTTL phụ thuộc vào hàm lượng, tính chất của xi măng, phụ gia khoáng và phụ gia hóa dẻo. Các yếu tố này ảnh hưởng khác nhau đến tốc độ thủy hóa và phát triển cường độ BTTL, dẫn đến ảnh hưởng đến thời gian bảo dưỡng bê tông. BTTL có tỷ lệ N/X thấp luôn có hiện tượng tự khô, các mao quản thường không liên tục, kết hợp với các lỗ rỗng nhỏ và mịn nên việc cung cấp độ ẩm vào bên trong bê tông bằng phương pháp tưới nước là không hiệu quả. BTTL có lượng bột lớn, hàm lượng phụ gia siêu dẻo nhiều, hiện tượng nước trồi lên trên bề mặt kết cấu ít xảy ra nên BDBĐ cần bắt đầu sớm để tránh nứt cho kết cấu bề mặt, đặc biệt là trong điều kiện nắng nóng, thời gian BDTT cũng kéo dài hơn. Mất nước nhanh dẫn đến biến dạng mềm phát triển, là hai quá trình vật lý xảy ra ở giai đoạn đầu đóng rắn, ảnh hưởng đến chất lượng bê tông, quy luật và giá trị của mất nước và biến dạng mềm là một trong những cơ sở để quyết định thời điểm bảo dưỡng BTTL trong điều kiện khí hậu Việt Nam.
Điều kiện khí hậu Việt Nam ảnh hưởng ở các mức độ khác nhau đến công tác BTTL, trong đó kể đến sự suy giảm tính công tác và lựa chọn phương pháp bảo dưỡng. Về cơ bản, khí hậu Việt Nam được phân thành 4 điều kiện tương đối theo nhiệt độ và độ ẩm tương đối của môi trường trong ngày: nồm ẩm – nhiệt độ dao động từ 15-30oC, độ ẩm dao động từ 70-95%; khô hanh – nhiệt độ 18-30oC, độ ẩm 40-65%; nóng ẩm – nhiệt độ 28-35 (0C), độ ẩm 45-85%; và nắng nóng – nhiệt độ 28-400C, độ ẩm 40-65%.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Tiếng Việt:
- Nguyễn Hùng Cường (2020). Luận án tiến sĩ “Nghiên cứu tính công tác hỗn hợp bê tông và kỹ thuật bảo dưỡng bê tông tự lèn trong điều kiện khí hậu Việt Nam”.
- TCVN 8828:2011 (2011), Bêtông – Yêu cầu bảo dưỡng ẩm tự nhiên, Nhà xuất bản Xây dựng Hà Nội.
- TCVN 9345:2012 (2012), Kết cấu bê tông và bê tông cốt thép – Hướng dẫn kỹ thuật phòng chống nứt dƣới tác động của khí hậu nóng ẩm, Viện Khoa học Công nghệ Xây Dựng.
- Nguyễn Tiến Đích (2000), Công tác Bê tông trong điều kiện nóng ẩm, Nhà xuất bản Xây dựng, Hà Nội.
- Trần Hồng Hải (2018), Nghiên cứu bảo dưỡng bê tông tự lèn trong điều kiện khí hậu nóng ẩm Việt Nam cho công trình dân dụng, Đê tài nghiên cứu khoa học, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Hồ Ngọc Khoa, Nguyễn Hùng Cường (2011), Lựa chọn phương pháp bảo dưỡng bê tông hiệu quả trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, Tạp chí khoa học Công nghệ xây dựng, 09/2011.
Tiếng nước ngoài:
- Steven H Kosmatka, B Kerkhoff, WC Panarese, NF MacLeod, RJ McGrath. (2003). Design and control of concrete mixtures. Illinois, USA: Portland Cement Association, Skokie,.
- Хо Нгок Кхоа. (2007). Технология устройства монолитных бетонных конструкций в переменных температурно-влажностных условиях (примерно к условиям Вьетнама). Москва: Дис.к.т.н., МГСУ.
An introduction of the maintenance of self-compacting
concrete structures in Vietnam
Mastter. Nguyen Thi My Thinh
Hanoi Architectural University
ABSTRACT:
The self-compacting concrete which is a new concrete technology has only been used in some special construction projects in Vietnam. Engineers will face the question of how to maintain the structure of self-compacting concrete when this technology becomes more popular in the future. This paper introduces the maintenance of self-compacting concrete structures in Vietnam .
Keyword: concrete, self-compacting concrete, self-compacting concrete technology, maintenance of self-compacting concrete.
[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 7, tháng 3 năm 2021]