Thực tiễn, hoạt động nhượng quyền rất phát triển, đã và đang được các chủ thể trên thế giới thực hiện một cách thường xuyên. Tại Việt Nam, mô hình kinh doanh này mới phát triển mạnh mẽ một vài năm trở lại gần đây khi những lợi ích to lớn mà mô hình này mang lại.
Tuy nhiên, để hoạt động giải trí này tăng trưởng một cách có hiệu suất cao thì cần có hành lang pháp lý vững chãi và không thay đổi .
Căn cứ pháp lý cho hoạt động nhượng quyền thương mại.
Hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động nhượng quyền thương mại ở Việt Nam.
Lần tiên phong trong pháp lý Nước Ta, mục 4.1.1 Thông tư số 1254 / 1999 / TT-BKHCNMT ngày 12/7/1999 đã đề cập đến “ hợp đồng cấp phép độc quyền kinh doanh thương mại ” – tiếng Anh gọi là franchise .
Tiếp đó, Nghị định số 11/2005 / NĐ-CP ngày 02/02/2005 lao lý chi tiết cụ thể về chuyển giao công nghệ tiên tiến cũng đề cập đến hoạt động giải trí cấp phép độc quyền kinh doanh thương mại với tư cách là một nội dung của hoạt động giải trí chuyển giao công nghệ tiên tiến. Theo Điều 4 Khoản 6 Nghị định này, cấp phép độc quyền kinh doanh thương mại là hoạt động giải trí trong đó “ bên nhận sử dụng tên thương mại, thương hiệu sản phẩm & hàng hóa và tuyệt kỹ của bên giao để thực thi hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ dịch vụ thương mại ” ( Thông tư số 1254 / 1999 / TT-BKHCNMT và Nghị định số 11/2005 / NĐ-CP đã hết hiệu lực thực thi hiện hành ) .
Điều 755 Bộ luật Dân sự 2005 ( Đã hết hiệu lực hiện hành ) cũng pháp luật rằng cấp phép độc quyền kinh doanh thương mại là một trong những đối tượng người dùng chuyển giao công nghệ tiên tiến .
Đây chính là những sự ghi nhận tiên phong về nhượng quyền thương mại ( NQTM ) trong pháp lý Nước Ta .
Với sự sinh ra của Luật Thương mại 2005 ( có hiệu lực thực thi hiện hành ngày 01/01/2006 ), NQTM chính thức được công nhận và luật hóa trong 8 điều, từ Điều 284 đến Điều 291. Ngày 31/03/2006, nhà nước đã phát hành Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP pháp luật cụ thể Luật Thương mại về hoạt động giải trí NQTM ( Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP ) .
Ngày 25/05/2006, Bộ Thương mại phát hành Thông tư số 09/2006 / TT-BTM hướng dẫn ĐK hoạt động giải trí NQTM ( sau đây gọi là Thông tư số 09/2006 / TT-BTM ) .
Các văn bản này đã kiểm soát và điều chỉnh một cách cơ bản những yếu tố về NQTM. Ngoài ra, do đặc thù đặc trưng, hoạt động giải trí NQTM còn chịu sự kiểm soát và điều chỉnh của pháp lý về sở hữu trí tuệ, pháp lý về chuyển giao công nghệ tiên tiến, pháp lý cạnh tranh đối đầu, và những lao lý pháp lý khác có tương quan ( như pháp lý về dịch vụ phân phối, pháp lý về thuế, pháp lý về doanh nghiệp, pháp lý về góp vốn đầu tư, pháp lý phá sản, pháp lý kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí quảng cáo chào bán quyền thương mại, pháp luật hành chính, pháp luật hình sự, … ) .
Như vậy, khung pháp lý cơ bản cho hoạt động giải trí NQTM đã được hình thành, mặc dầu còn sơ sài nhưng đã tạo cơ sở cho NQTM tăng trưởng tại Nước Ta .
Những vấn đề pháp lý cơ bản về nhượng quyền thương mại tại Việt Nam
Điều kiện hoạt động nhượng quyền thương mại:
Không phải thương nhân nào có mạng lưới hệ thống hoạt động giải trí kinh doanh thương mại cũng được phép nhượng quyền .
Điều này đã được khẳng định chắc chắn tại Điều 8 Nghị định 08/2018 / NĐ-CP được phát hành ngày 15/01/2018 về việc sửa đổi một số ít Nghị định tương quan đến điều kiện kèm theo góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại thuộc khoanh vùng phạm vi quản trị nhà nước của Bộ Công thương pháp luật thương nhân được phép cấp quyền thương mại khi phân phối đủ những điều kiện kèm theo sau đây : “ Thương nhân được phép cấp quyền thương mại khi mạng lưới hệ thống kinh doanh thương mại dự tính dùng để nhượng quyền đã được hoạt động giải trí tối thiểu 01 năm ” .
Lưu ý : Điều kiện “ đã được hoạt động giải trí tối thiểu 01 năm ” vận dụng so với mạng lưới hệ thống kinh doanh thương mại dự tính dùng để nhượng quyền, không vận dụng cho thương nhân .
Hình thức hợp đồng nhượng quyền thương mại:
Theo lao lý tại Điều 285 Luật Thương mại : “ Hợp đồng NQTM phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương tự ”. Ví dụ như điện báo, telex, fax, thông điệp tài liệu và những hình thức khác theo pháp luật của pháp lý. Việc lao lý như vậy bảo vệ tính minh bạch, rõ ràng của hợp đồng NQTM, tạo địa thế căn cứ vững chãi cho những bên thực thi quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo hợp đồng và tạo thuận tiện cho việc xử lý tranh chấp .
Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng:
Theo pháp luật tại những Điều 286, 287, 288, 289 Luật Thương mại 2005, những bên sẽ có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm cơ bản sau :
Bên nhượng quyền có ba quyền cơ bản là :
Thứ nhất, nhận tiền nhượng quyền ;
Thứ hai, tổ chức triển khai quảng cáo cho mạng lưới hệ thống NQTM ;
Thứ ba, kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất hoạt động giải trí của bên nhận quyền nhằm mục đích bảo vệ sự thống nhất của mạng lưới hệ thống NQTM và sự không thay đổi về chất lượng sản phẩm & hàng hóa / dịch vụ .
Đi đôi với quyền, bên nhượng quyền cũng có những nghĩa vụ và trách nhiệm nhất định :
Thứ nhất, cung ứng tài liệu hướng dẫn về mạng lưới hệ thống NQTM cho bên nhận quyền ;
Thứ hai, giảng dạy khởi đầu và cung ứng trợ giúp kỹ thuật tiếp tục cho bên nhận quyền để điều hành quản lý hoạt động giải trí theo đúng mạng lưới hệ thống NQTM ;
Thứ ba, phong cách thiết kế và sắp xếp khu vực bán hàng, đáp ứng dịch vụ bằng ngân sách của bên nhận quyền ;
Thứ tư, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ so với đối tượng người dùng được ghi trong hợp đồng NQTM ;
Thứ năm, đối xử bình đẳng với những bên nhận quyền trong mạng lưới hệ thống NQTM .
Bên nhận quyền có quyền :
Thứ nhất, nhu yếu bên nhượng quyền phân phối rất đầy đủ sự trợ giúp kỹ thuật có tương quan đến mạng lưới hệ thống NQTM ;
Thứ hai, nhu yếu bên nhượng quyền đối xử bình đẳng giữa những bên nhận quyền trong mạng lưới hệ thống NQTM .
Bên nhận quyền được sử dụng, khai thác quyền thương mại thuộc sở hữu của bên nhượng quyền, do đó phải chịu nhiều ràng buộc từ phía bên nhượng quyền và các nghĩa vụ đặt ra đối với bên nhận quyền cũng nhiều hơn, bao gồm:
Thứ nhất, trả tiền nhượng quyền và những khoản thanh toán giao dịch khác theo hợp đồng NQTM ;
Thứ hai, góp vốn đầu tư đủ cơ sở vật chất, nguồn kinh tế tài chính và nhân lực để tiếp đón những quyền mà bên nhượng quyền chuyển giao ;
Thứ ba, gật đầu sự trấn áp, giám sát và hướng dẫn của bên nhượng quyền, tuân thủ những nhu yếu về phong cách thiết kế, sắp xếp khu vực bán hàng, đáp ứng dịch vụ của bên nhượng quyền ;
Thứ tư, giữ bí hiểm về tuyệt kỹ kinh doanh thương mại đã được nhượng quyền, kể cả sau khi hợp đồng NQTM kết thúc hoặc chấm hết ;
Thứ năm, ngừng sử dụng thương hiệu sản phẩm & hàng hóa, tên thương mại, khẩu hiệu kinh doanh thương mại, hình tượng kinh doanh thương mại và những quyền sở hữu trí tuệ khác ( nếu có ) hoặc mạng lưới hệ thống của bên nhượng quyền khi kết thúc hoặc chấm hết hợp đồng NQTM .
Thứ sáu, quản lý hoạt động giải trí tương thích với mạng lưới hệ thống NQTM ;
Thứ bảy, không được nhượng quyền lại trong trường hợp không có sự đồng ý chấp thuận của bên nhượng quyền .
Nhìn chung, những pháp luật của pháp lý Nước Ta về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm cơ bản của những bên trong hợp đồng NQTM khá là tương đương với lao lý của pháp lý những nước khác trên quốc tế .
Những trường hợp được chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và sự ràng buộc giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền sau khi chấm dứt hợp đồng nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của các bên:
Khoản 2 Điều 13 và Điều 16 Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP pháp luật những điều kiện kèm theo để bên nhượng quyền và bên nhận quyền được đơn phương chấm hết hợp đồng trước thời hạn. Theo đó, những bên chỉ được phép chấm hết khi có những nguyên do chính đáng, đồng thời được cho phép bên nhận quyền được thay thế sửa chữa những sai phạm khi vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm không cơ bản trong hợp đồng. Các pháp luật này đã tương đối bao quát những trường hợp hoàn toàn có thể xảy ra, nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi chính đáng cho những bên khi tham gia hợp đồng NQTM .
Pháp luật những nước rất chăm sóc đến yếu tố chấm hết hợp đồng NQTM trong trường hợp này. Thông thường, những lao lý pháp lý được thiết kế xây dựng theo hướng bảo vệ quyền hạn của bên nhận quyền trải qua việc bảo vệ rằng, bên nhượng quyền có nguyên do hài hòa và hợp lý để chấm hết hợp đồng hoặc bằng cách trao cho bên nhận quyền quyền được sửa chữa thay thế vi phạm hợp đồng .
Mặt khác, theo lao lý tại Khoản 4 Điều 289 Luật Thương mại, sự ràng buộc giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền vẫn liên tục ngay cả sau khi hợp đồng đã chấm hết. Theo đó, bên nhận quyền phải giữ bí hiểm về tuyệt kỹ kinh doanh thương mại đã được nhượng quyền sau khi hợp đồng nhượng quyền thương mại kết thúc hoặc chấm hết. Khi tham gia vào hợp đồng nhượng quyền thương mại, bên nhượng quyền phải chuyển giao cho bên nhận quyền công nghệ tiên tiến, tuyệt kỹ kinh doanh thương mại, là điều kiện kèm theo tiên quyết để tạo ra sự thành công xuất sắc cho bên nhượng quyền. Khi hợp đồng NQTM kết thúc, việc làm kinh doanh thương mại của bên nhượng quyền hoàn toàn có thể gặp rủi ro đáng tiếc nếu có một bên không có quyền lợi tương quan ( bên nhận quyền cũ ) biết được tuyệt kỹ kinh doanh thương mại của mình. Do đó, đây là lao lý thiết yếu để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bên nhượng quyền, đem lại sự yên tâm cho bên nhượng quyền khi tham gia vào hoạt động giải trí NQTM .
Quy định về việc cung cấp thông tin về hệ thống nhượng quyền thương mại.
Quy định của pháp lý Nước Ta về việc cung ứng thông tin về mạng lưới hệ thống NQTM, về cơ bản là tương đương với pháp lý những nước, phân phối những chuẩn mực quốc tế ( Luật mẫu về thông tin NQTM năm 2002 của UNIDROIT ). Theo pháp luật tại Điều 8 Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP, tối thiểu 15 ngày thao tác trước khi ký kết hợp đồng, bên nhượng quyền có nghĩa vụ và trách nhiệm phân phối bản sao hợp đồng NQTM mẫu và bản ra mắt về NQTM của mình cho bên dự kiến nhận quyền, nếu những bên không có thỏa thuận hợp tác khác. Đây là thời hạn tương thích để bên dự kiến nhận quyền hoàn toàn có thể xem xét và xem xét về việc có tham gia vào mạng lưới hệ thống nhượng quyền hay không .
Nghĩa vụ cung ứng thông tin của bên nhượng quyền còn được đặt ra sau khi hợp đồng đã được ký kết, trong suốt quy trình kinh doanh thương mại, nếu như bên nhượng quyền có những biến hóa quan trọng trong mạng lưới hệ thống NQTM mà hoàn toàn có thể làm ảnh hưởng tác động đến hoạt động giải trí kinh doanh thương mại theo phương pháp NQTM của bên nhận quyền. Nội dung bản trình làng về NQTM rất quan trọng so với bên dự kiến nhận quyền trong việc đi đến quyết định hành động có tham gia vào mạng lưới hệ thống NQTM của bên nhượng quyền hay không .
Chính do đó mà nội dung này được pháp lý chăm sóc kiểm soát và điều chỉnh và được lao lý khá cụ thể trong Thông tư 09/2006 / TT-BTM. Khoản 3 Điều 8 Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP bổ trợ thêm nghĩa vụ và trách nhiệm cung ứng thông tin của bên nhượng quyền thứ cấp cho bên dự kiến nhận quyền thứ cấp trong trường hợp quyền thương mại đã cấp là quyền thương mại chung. Theo đó, ngoài những thông tin trên, bên nhượng quyền thứ cấp còn phải phân phối thêm thông tin về bên nhượng quyền đã cấp quyền thương mại cho mình ; nội dung của hợp đồng nhượng quyền thương mại chung ; và cách giải quyết và xử lý những hợp đồng nhượng quyền thương mại thứ cấp trong trường hợp chấm hết hợp đồng nhượng quyền thương mại chung .
Quy định về đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại.
Trước khi triển khai hoạt động giải trí NQTM, bên nhượng quyền phải ĐK hoạt động giải trí này với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Thông qua những thông tin ĐK, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ quyết định hành động doanh nghiệp có đủ năng lực để hoạt động giải trí NQTM hay không. Nghị định số 120 / 2011 / NĐ-CP do nhà nước phát hành ngày 16/12/2011 sửa đổi bổ trợ thủ tục hành chính tại 1 số ít Nghị định của nhà nước lao lý cụ thể Luật thương mại, Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP và Thông tư số 09/2006 / TT-BTM lao lý đơn cử về hồ sơ ĐK, thủ tục tiếp đón hồ sơ, thời hạn vấn đáp của cơ quan triển khai ĐK, thủ tục triển khai ĐK vào Sổ ĐK hoạt động giải trí NQTM, thủ tục ĐK lại khi thương nhân chuyển địa chỉ trụ sở chính sang tỉnh khác, thủ tục biến hóa thông tin ĐK trong hoạt động giải trí NQTM, thủ tục xóa ĐK hoạt động giải trí NQTM
Nhìn chung, những pháp luật của pháp lý về thủ tục ĐK hoạt động giải trí NQTM là tương đối đơn thuần và minh bạch theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận tiện cho những thương nhân, nhưng vẫn bảo vệ sự quản trị của Nhà nước so với hoạt động giải trí này .
Quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động nhượng quyền thương mại.
Pháp luật Nước Ta đã lao lý những hành vi bị coi là vi phạm pháp luật hành chính trong hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại và chế tài giải quyết và xử lý so với chúng, nhằm mục đích bảo vệ một môi trường tự nhiên lành mạnh cho hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại tăng trưởng. Cụ thể nghị định số 35/2006 / NĐ-CP lao lý những hành vi vi phạm pháp luật hành chính trong hoạt động giải trí NQTM của cả bên nhượng quyền và bên nhận quyền, gồm có : kinh doanh thương mại NQTM khi chưa đủ điều kiện kèm theo pháp luật ; NQTM so với những sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh thương mại ; vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm phân phối thông tin trong hoạt động giải trí NQTM ; thông tin trong bản ra mắt về NQTM có nội dung không trung thực ; vi phạm pháp luật về ĐK hoạt động giải trí NQTM ; vi phạm lao lý về thông tin trong hoạt động giải trí NQTM ; không nộp thuế theo lao lý của pháp lý mà chưa đến mức truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; không chấp hành những nhu yếu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi triển khai kiểm tra, thanh tra ; vi phạm những lao lý khác của Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP .
Tùy theo đặc thù và mức độ vi phạm, chế tài vận dụng hoàn toàn có thể gồm có xử phạt vi phạm hành chính theo lao lý của pháp lý giải quyết và xử lý vi phạm hành chính, phải bồi thường thiệt hại nếu hành vi vi phạm gây thiệt hại cho tổ chức triển khai, cá thể khác. Nhưng những lao lý này vẫn có hạn chế là chỉ mang tính nguyên tắc, chưa đủ đơn cử để vận dụng trong thực tiễn .
Lý do hay xảy ra tranh chấp.
Quan hệ nhượng quyền thương mại luôn luôn tiềm ẩn những xích míc và xung đột quyền lợi giữa những bên. Bên nhượng quyền có khuynh hướng chi phối trấn áp càng nhiều càng tốt so với hoạt động giải trí của bên nhận quyền nhằm mục đích bảo vệ quyền tương quan đến gia tài mà mình đã mất nhiều công sức của con người, thời hạn để tạo dựng. Ngược lại, bên nhận quyền lại luôn muốn hạn chế sự can thiệp của bên chuyển nhượng ủy quyền và tăng trưởng những quyền thương mại được chuyển nhượng ủy quyền theo ý muốn của mình .
Nếu như không được thỏa thuận hợp tác để cân đối quyền lợi thì bất kể tại thời gian nào của mối quan hệ cũng hoàn toàn có thể xảy ra tranh chấp. Các tranh chấp này hoàn toàn có thể xuất phát từ nhiều nguyên do :
Thứ nhất, bên nhượng quyền gây tác động ảnh hưởng đến tính độc lập của bên nhận quyền, coi bên nhận quyền như người làm công ăn lương, và áp đặt sự trấn áp trái với niềm tin của hoạt động giải trí NQTM .
Thứ hai, những bên có quan điểm rất sai lầm đáng tiếc khi cho rằng, chỉ cần ký hợp đồng NQTM là hoàn toàn có thể kinh doanh thương mại thành công xuất sắc. Đến khi hoạt động giải trí kinh doanh thương mại không thuận tiện, bên nhận quyền cho rằng, đó là do lỗi của bên nhượng quyền. Đây là cách tư duy rất thiếu nghĩa vụ và trách nhiệm .
Trên thực tiễn, sự không thành công xuất sắc trong kinh doanh thương mại hoàn toàn có thể do nhiều nguyên do :
Không được đào tạo cơ bản, không có khả năng tính toán kinh tế (không biết quản lý nhân viên, ngân sách) Không có khả năng đàm phán nhiều loại hợp đồng mà một chủ doanh nghiệp phải làm (hợp đồng với ngân hàng, với nhân viên, với các nhà cung cấp dịch vụ); Nghiên cứu và thực hiện bí quyết một cách hời hợt; Không đủ vốn kinh doanh.
Khi biết là đã quá muộn để khắc phục các sai sót trên, các bên thường đổ lỗi lẫn nhau, từ chối thanh toán các khoản tiền, đòi hỏi bên kia phải gánh vác những khoản lỗ.
Thứ ba, một trong các bên cố tình lợi dụng hoạt động NQTM bằng các biện pháp không trung thực. Ví dụ như:
Bên nhượng quyền thu tiền gia nhập mạng lưới của bên nhận quyền, sau đó biến mất. Thiết lập mạng lưới chỉ với một mục đích là duy trì sự tồn tại của doanh nghiệp. Bên nhận quyền có mưu đồ chiếm đoạt bí quyết của bên nhượng quyền theo kiểu gián điệp, thâm nhập vào mạng lưới NQTM để nắm giữ bí quyết.
Pháp luật điều chỉnh hoạt động NQTM mới chỉ hình thành và đang phát triển. Những quy định còn ở mức mang tính chất khung, và còn nhiều vấn đề chưa được đề cập tới. Tuy nhiên, bước đầu đã tạo điều kiện, là bước đệm cần thiết cho hoạt động NQTM và đem lại lợi ích cho nền kinh tế.
Theo phapluatbanquyen.phaply.vn
Nguồn bài viết : https://phapluatbanquyen.phaply.vn/hoat-dong-nhuong-quyen-thuong-mai-ly-do-hay-xay-ra-tranh-chap-va-nhung-van-de-phap-ly-ve-nhuong-quyen-thuong-mai-tai-viet-nam-doanh-nghiep-can-quan-tam-bv179/
