Quy phạm pháp luật là gì ? Lấy ví dụ đơn cử và nghiên cứu và phân tích cấu trúc của quy phạm pháp luật ? Ví dụ về giả định, lao lý và chế tài ?
Như tất cả chúng ta đã biết thì quy phạm pháp luật là một loại quy phạm xã hội, là những quy tắc xử sự chung bắt buộc mọi người thực thi, do nhà nước xác lập, phát hành và bảo vệ việc triển khai, để kiểm soát và điều chỉnh những hành vi của cá thể hoặc tổ chức triển khai theo ý chí của nhà nước.
Dịch vụ Luật sư tư vấn pháp luật qua điện thoại: 1900.6568
1. Quy phạm pháp luật là gì ?
Quy phạm pháp luật (tiếng Pháp: Règle de droit, tiếng Đức: Rechtsnorm, tiếng Anh: Legal norms) là những quy tắc, chuẩn mực mang tính bắt buộc chung phải thi hành hay thực hiện đối với tất cả tổ chức, cá nhân có liên quan, và được ban hành hoặc thừa nhận bởi các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Quy phạm pháp luật là tế bào, đơn vị cơ bản của pháp luật theo cấu trúc (bao gồm chế định pháp luật, ngành luật và hệ thống pháp luật. Cấu tạo của quy phạm pháp luật gồm ba thành phần là giả định, quy định và chế tài. Tuy nhiên, không nhất thiết phải đầy đủ ba bộ phận trong một quy phạm pháp luật.
+ Giả định : là bộ phận pháp luật khu vực, thời hạn, chủ thể, những thực trạng, trường hợp hoàn toàn có thể xảy ra trong thực tiễn mà nếu thực trạng, trường hợp đó xảy ra thì những chủ thể phải hành vi theo quy tắc xử sự mà quy phạm đặt ra. Đây là phần nêu lên trường hợp sẽ vận dụng quy phạm đó. + Quy định : là bộ phận TT của quy phạm pháp luật và không hề thiếu. Nó nêu lên quy tắc xử sự mà mọi người phải thi hành khi Open những điều kiện kèm theo mà phần giả định đã đặt ra. + Chế tài : là bộ phận chỉ ra những giải pháp tác động ảnh hưởng mà Nhà nước sẽ vận dụng so với chủ thể không triển khai hoặc triển khai không đúng quy tắc xử sự đã được nêu trong phần giả định của quy phạm và cũng là hậu quả pháp lý bất lợi mà chủ thể phải gánh chịu khi không thực thi đúng nội dung tại phần lao lý. Một quốc gia chỉ hoàn toàn có thể không thay đổi, tăng trưởng khi thiết kế xây dựng được một mạng lưới hệ thống pháp luật ngặt nghèo và tân tiến. Chính vì thế, nhiều văn bản pháp luật được phát hành nhằm mục đích lao lý tổng thể những yếu tố, nghành phát sinh trong đời sống xã hội. Và mỗi một văn bản pháp luật sẽ được cấu thành từ nhiều quy phạm pháp luật để hoàn toàn có thể tạo thành một thể thống nhất và hoàn hảo nhất. Quy phạm là khuôn khổ hành vi do một hội đồng tạo ra ( quy phạm xã hội ) hay do nhà nước phát hành ( quy phạm pháp luật ) để duy trì và quản trị trật tự xã hội, là những quy tắc xử sự chung nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh mối quan hệ giữa con người với nhau trong một khoanh vùng phạm vi hội đồng nhất định. Quy phạm pháp luật là một loại quy phạm xã hội, là những quy tắc xử sự chung bắt buộc mọi người triển khai, do nhà nước xác lập, phát hành và bảo vệ việc thực thi, để kiểm soát và điều chỉnh những hành vi của cá thể hoặc tổ chức triển khai theo ý chí của nhà nước. Theo đó Quy phạm xã hội là những quy tắc xử sự chung của con người nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh mối quan hệ giữa con người với con người trong một khoanh vùng phạm vi, hội đồng nhất định. Quy phạm pháp luật là loại quy phạm có những đặc thù như sau : – Là những quy tắc có đặc thù bắt buộc chung ; – Được bộc lộ dưới hình thức xác lập ; – Thể hiện ý chí của Nhà nước, do những cơ quan có thẩm quyền phát hành ;
Xem thêm: Nguyên tắc áp dụng pháp luật là gì? Nguyên tắc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật?
– Được bảo vệ triển khai bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước.
2. Lấy ví dụ đơn cử và nghiên cứu và phân tích cấu trúc của quy phạm pháp luật :
Các yếu tố cấu thành quy phạm pháp luật gồm có 3 bộ phận là Giả định, pháp luật và chế tài. Tuy nhiên, không phải mọi quy phạm pháp luật luôn có đủ 3 bộ phận này.
2.1. Giả định và ví dụ về giả định :
Giả định là một bộ phận của quy phạm pháp luật trong đó nêu lên những thực trạng, điều kiện kèm theo hoàn toàn có thể xảy ra trong đời sống và cá thể hay tổ chức triển khai nào ở vào những thực trạng, điều kiện kèm theo đó phải chịu sự tác động ảnh hưởng của quy phạm pháp luật đó. Trong giả định của quy phạm pháp luật cũng nêu lên chủ thể nào ở vào những điều kiện kèm theo, thực trạng đó Ví dụ về giả định : “ Người nào dùng vũ lực, rình rập đe dọa dùng vũ lực hoặc tận dụng thực trạng không hề tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc triển khai hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm. ” ( khoản 1, Điều 141 Bộ luật Hình sự năm ngoái ( sửa đổi, bổ trợ 2017 ). Bộ phận giả định của quy phạm là : “ Người nào dùng vũ lực, rình rập đe dọa dùng vũ lực hoặc tận dụng thực trạng không hề tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc triển khai hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân ”.
2.2. Quy định và ví dụ về lao lý :
Quy định là một bộ phận của quy phạm pháp luật trong đó nêu cách xử sự mà tổ chức triển khai hay cá thể ở vào thực trạng, điều kiện kèm theo đã nêu trong bộ phận giả định của quy phạm pháp luật được phép hoặc buộc phải triển khai. Bộ phận lao lý của quy phạm pháp luật vấn đáp thắc mắc : Phải làm gì ? Được làm gì ? Không được làm gì ? Làm như thế nào ? Ví dụ về lao lý : “ Mọi người có quyền tự do kinh doanh thương mại trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. ” ( Điều 33 Hiến pháp năm 2013 ). Bộ phận pháp luật của quy phạm là “ có quyền tự do kinh doanh thương mại ” ( được làm gì ). Hoặc “ Trường hợp những bên không có thỏa thuận hợp tác và pháp luật không pháp luật thì hoàn toàn có thể vận dụng tập quán nhưng tập quán vận dụng không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự pháp luật tại Điều 3 của Bộ luật này ” ( Điều 5 Bộ luật Dân sự năm năm ngoái ), bộ phận lao lý của quy phạm là : “ thì hoàn toàn có thể vận dụng tập quán nhưng tập quán vận dụng không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự lao lý tại Điều 3 của Bộ luật này ” .
Xem thêm: Quy phạm hành chính là gì? Quy định về áp dụng quy phạm pháp luật hành chính?
Mệnh lệnh được nêu ở bộ phận pháp luật của quy phạm pháp luật hoàn toàn có thể dứt khoát ( chỉ nêu một cách xử sự và những chủ thể buộc phải xử sự theo mà không có sự lựa chọn. Ví dụ khoản 1, Điều 12 Luật Hôn nhân và Gia đình năm năm trước pháp luật : “ Khi việc kết hôn trái pháp luật bị hủy thì hai bên kết hôn phải chấm hết quan hệ như vợ chồng. ” ). Hoặc không dứt khoát ( nêu ra 2 hoặc nhiều cách xử sự và được cho phép những tổ chức triển khai hoặc cá thể hoàn toàn có thể lựa chọn cho mình cách xử sự thích hợp từ những cách xử sự đã nêu, ví dụ : Luật hôn nhân gia đình và Gia đình lao lý : “ Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị xã nơi cư trú của một trong hai bên kết hôn là cơ quan đăng ký kết hôn. ; Cơ quan đại diện thay mặt ngoại giao, cơ quan lãnh sự Nước Ta ở quốc tế là cơ quan đăng ký kết hôn giữa công dân Nước Ta với nhau ở quốc tế ” ).
2.3. Chế tài và ví dụ về chế tài :
Chế tài là một bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những biện pháp tác động mà nhà nước dự kiến để đảm bảo cho pháp luật được thực hiện nghiêm minh.
Các giải pháp ảnh hưởng tác động nêu ở bộ phận chế tài của quy phạm pháp luật hoàn toàn có thể sẽ được vận dụng với tổ chức triển khai hay cá thể nào vi phạm pháp luật, không thực thi đúng mệnh lệnh của Nhà nước đã nêu ở bộ phận pháp luật của quy phạm pháp luật. Ví dụ về chế tài : “ Người nào dùng vũ lực, rình rập đe dọa dùng vũ lực hoặc tận dụng thực trạng không hề tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc triển khai hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm. ” ( khoản 1, Điều 141 Bộ luật Hình sự năm ngoái ( sửa đổi, bổ trợ 2017 ). Bộ phận chế tài của quy phạm là “ phạt tù từ 02 năm đến 07 năm. ” Một quy phạm luôn có đủ 3 bộ phần : giả định, lao lý và chế tài đúng hay sai ? => Nhận định này sai. Không phải mọi quy phạm pháp luật luôn có đủ 3 bộ phận giả định, lao lý và chế tài. Quay trở lại với ví dụ “ Mọi người có quyền tự do kinh doanh thương mại trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. ” ( Điều 33 Hiến pháp năm 2013 ). Có thể thấy rằng quy phạm pháp luật này chỉ có Bộ phận lao lý là “ có quyền tự do kinh doanh thương mại ” ( được làm gì ) mà không có bộ phận giả định và chế tài.
3. Các loại quy phạm pháp luật:
– Căn cứ vào đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh, quy phạm pháp luật có thể phân chia theo các ngành luật theo:
Xem thêm: Văn bản quy phạm pháp luật là gì? Thẩm quyền ban hành văn bản pháp luật?
+ Quy phạm pháp luật hình sự ; + Quy phạm pháp luật dân sự ; + Quy phạm pháp luật hành chính, … – Căn cứ vào nội dung của quy phạm pháp luật hoàn toàn có thể chia thành : + Quy phạm pháp luật định nghĩa Ví dụ : Điều 3 khoản 3 Luật Cạnh tranh : Hành vi hạn chế cạnh tranh đối đầu là hành vi của doanh nghiệp làm giảm, xô lệch, cản trở cạnh tranh đối đầu trên thị trường, gồm có hành vi thỏa thuận hợp tác hạn chế cạnh tranh đối đầu, lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền và tập trung chuyên sâu kinh tế tài chính. + Quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh : Các quy phạm này pháp luật quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể tham gia trong những quan hệ xã hội ; gồm ba nhóm Quy phạm bắt buộc, quy phạm không cho, quy phạm được cho phép ; Ví dụ : Điều 38 khoản 1 Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên : Việc quy hoạch, kiến thiết xây dựng, tái tạo và tăng trưởng làng nghề phải gắn với bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Nhà nước khuyến khích tăng trưởng khu, cụm công nghiệp làng nghề có chung mạng lưới hệ thống kiến trúc bảo vệ thiên nhiên và môi trường. + Quy phạm pháp luật bảo vệ : Đây là loại quy phạm xác lập những giải pháp cưỡng chế mang tính nhà nước so với hành vi vi phạm pháp luật .
Xem thêm: Thẩm tra là gì? Thẩm định thẩm tra văn bản quy phạm pháp luật?
– Căn cứ vào hình thức mệnh lệnh nêu trong quy phạm pháp luật có thể phân chia thành:
+ Quy phạm pháp luật dứt khoát + Quy phạm pháp luật không dứt khoát + Quy phạm pháp luật tùy nghi + Quy phạm pháp luật hướng dẫn
– Căn cứ vào cách thức trình bày quy phạm pháp luật có thể chia thành:
+ Quy phạm pháp luật bắt buộc
+ Quy phạm pháp luật không cho
Xem thêm: Vai trò, ý nghĩa, nội dung phần cơ sở ban hành văn bản quy phạm pháp luật
+ Quy phạm pháp luật được cho phép
