Dân gian Nước Ta xưa có câu ” bình chân như vại ” để nói việc đã cấp bách lắm rồi, nhưng vẫn chần chừ chưa xử lý. Nhiều tháng nay, khi nói đến việc giảm thuế phí, ngân sách kinh doanh thương mại xăng dầu … nhằm mục đích góp thêm phần tương hỗ cho doanh nghiệp và người dân, dư luận lại nhắc lại câu nói trên. Câu nói vẫn rất tương thích với tình hình hiện tại. Chúng ta đều biết giá xăng dầu đã tăng hơn 60 % so với trước đại dịch, từ đầu năm đến nay đã tăng 6 lần với biên độ mạnh, 1 lít xăng giờ đã có giá kinh doanh bán lẻ trên 32.000 đồng. Việc tăng giá xăng dầu trực tiếp và gián tiếp làm tăng giá cước luân chuyển và làm tăng giá những loại sản phẩm & hàng hóa tiêu dùng trên thị trường. Điều này gây rất nhiều khó khăn vất vả cho những doanh nghiệp và người tiêu dùng. Khá nhiều doanh nghiệp sản xuất không có lãi, thậm chí còn bị lỗ, 1 số ít ngư dân không dám ra khơi đánh cá, còn những mái ấm gia đình phải tiết kiệm ngân sách và chi phí tiêu tốn, đời sống ý thức và vật chất ngày càng gặp khó khăn vất vả. Việc tăng giá xăng dầu không những gây khó khăn vất vả trước mắt mà còn để lại hậu quả ở những năm tiếp theo.
Lần đầu tiên trong lịch sử giá xăng vượt 32.000 đồng/lít, giá cả hàng hóa lập tức tăng theo (Ảnh: Mạnh Quân).
Bộ Công Thương và Bộ Tài chính chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước nhà nước về quản lý và điều hành giá loại sản phẩm quan trọng này, nhiều tháng nay họ đều biết tình hình là như vậy, nhưng nhiều lần vấn đáp báo chí truyền thông và gần nhất là họp Quốc hội, họ vẫn nhắc đi nhắc lại một số ít điệp khúc : Giá xăng Nước Ta vẫn thấp hơn giá xăng của 1 số ít nước trong khu vực và trên quốc tế ; Nếu hạ giá xăng sẽ dẫn tới rủi ro tiềm ẩn buôn lậu xăng dầu ; Nếu hạ giá xăng thì tất cả chúng ta sẽ hạch toán không không thiếu giá trị của sản phẩm & hàng hóa, từ đó dẫn tới Nước Ta năng lực bị kiện chống bán phá giá, trợ cấp. Lý luận trên của 2 ngành mới nghe bắt đầu có vẻ như đúng. Tuy nhiên, nếu nghiên cứu và phân tích kĩ về lợi và hại của việc giảm giá xăng dầu trong quá trình lúc bấy giờ thì lại có yếu tố. Buôn lậu xăng dầu là có thật, nhưng tất cả chúng ta có hàng vạn chiến sỹ hải quan biên phòng, công an kinh tế tài chính, quản trị thị trường. Vậy họ đang làm gì ? Và thực ra họ cũng đang bắt giữ xăng dầu lậu đấy thôi, đó là việc làm liên tục mà họ được phân công. Còn việc hạ giá xăng, giảm thuế phí mà Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nói ” sẽ bị kiện chống bán phá giá, trợ cấp ” thì Malaysia đã làm từ lâu rồi. Ở nước họ, xăng dầu không có thuế phí trong cơ cấu tổ chức giá kinh doanh bán lẻ và hiện bán ở mức 13.000 đồng / lít, đã có ai hoặc tổ chức triển khai nào kiện họ đâu. Dư luận cho rằng quan điểm nêu nguyên do chưa giảm thuế phí xăng dầu của hai ngành không có gì mới và không có cơ sở chắc như đinh, không có lý lẽ thuyết phục.
Trong buổi chất vấn Bộ trưởng Hồ Đức Phớc tại Quốc hội ít ngày trước đó, lãnh đạo Bộ Tài chính nêu lý do giảm thuế phí là thẩm quyền của Quốc hội, Bộ đâu có biết trong cơ cấu giá bán lẻ xăng dầu còn có lợi nhuận định mức, chi phí kinh doanh, quỹ bình ổn giá, thẩm quyền giải quyết mấy khoản mục này không phải đến mức Quốc hội phải duyệt.
Tại phiên phỏng vấn ngày 8/6, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc một lần nữa khẳng định giá xăng dầu gần đây tăng cao, tuy nhiên, so với những nước xung quanh thì Nước Ta vẫn còn rẻ ( Đồ họa : Thủy Tiên ). Mặt khác, cho đến nay, hai ngành đã có giải pháp trình Quốc hội đâu. Họ còn đang liên tục theo dõi, điều tra và nghiên cứu, xem giá cao đến mức nào rồi mới yêu cầu ! ! ! Nhưng thực tiễn ai cũng biết là mức giá đã cao vời vợi, hơn gấp đôi so với mức giá 2 năm về trước. Qua tình hình diễn biến thực tiễn ở trên cho ta thấy, hai ngành đã bỏ lỡ những quan điểm khẩn thiết ý kiến đề nghị giảm thuế phí và một số ít khoản khác trong giá xăng dầu của những phóng viên báo chí, chuyên viên và những đại biểu Quốc hội. Họ vẫn thư thả ” bình chân như vại ” như không có chuyện gì xảy ra cấp bách cả. Có lẽ họ không ra biển để đi đánh bắt cá với ngư dân, có nhiều tàu đã phải nằm bờ vì giá xăng dầu cao sẽ phải chịu lỗ. Họ có lẽ rằng ít đi đến bữa cơm công nhân với đồng lương rất ít 5 – 6 triệu đồng / tháng, lại bị Chi tiêu sản phẩm & hàng hóa tăng mạnh. Họ hãy đi chợ, hãy đi sát đời sống của người nông dân, công nhân lao động, nghe những lời than vãn chính đáng để hoàn toàn có thể có những yêu cầu kịp thời ngay trong tháng 6 về giảm thuế phí xăng dầu.
Đề nghị Quốc hội và Chính phủ cần lắng nghe thấu đáo tình hình giá cả thị trường hiện nay để có những quyết định sớm về hạ giá xăng dầu, làm dịu đi nỗi lo của toàn xã hội về tác động của mặt hàng chiến lược số một trong sản xuất và đời sống ở thị trường Việt Nam.
Bài viết bộc lộ góc nhìn, quan điểm của chuyên viên kinh tế tài chính Vũ Vinh Phú, nguyên Phó giám đốc Sở Thương mại, nguyên quản trị Hội Siêu thị Thành Phố Hà Nội, không nhất thiết đồng quan điểm với Dân trí. Độc giả hoàn toàn có thể phản biện trong phần phản hồi phía dưới bài viết.
Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú
