Nhà xuất bản Giáo dục giới thiệu như thế nào về Chân trời sáng tạo?
Nhà xuất bản ( NXB ) Giáo dục đào tạo ra mắt, Bộ sách giáo khoa ( SGK ) với thông điệp Chân trời sáng tạo được biên soạn dựa trên những tiêu chuẩn và lao lý của SGK mới : Bám sát khuynh hướng giáo dục tăng trưởng năng lượng học viên với trọng tâm là chuyển từ truyền thụ kiến thức và kỹ năng sang hình thành và tăng trưởng tổng lực về phẩm chất và năng lượng người học ; tuân thủ khắt khe những tiêu chuẩn SGK mới. Tác giả của SGK Tiếng Việt 1 là Bùi Mạnh Hùng ( Tổng chủ biên ), Nguyễn Thị Ly Kha ( Chủ biên ), Nguyễn Lương Hải Như, Phạm Thị Kim Oanh, Vũ Minh Tâm, Nguyễn Xuân Tùng, Nguyễn Thành Ngọc Bảo, Phạm Vĩnh Lộc, Nguyễn Thị Xuân Yến.
SGK Tiếng Việt 1 tạo điều kiện để giáo viên tổ chức dạy học và phát triển các kĩ năng ngôn ngữ cho học sinh trên cùng một ngữ liệu nguồn; tạo điều kiện để giáo viên sử dụng phương pháp dạy học đa giác quan – phương pháp dạy học giúp học sinh tiếp nhận kiến thức, rèn luyện kĩ năng bằng nhiều kênh khác nhau, như thị giác, thính giác, xúc giác.
“ Sách phong cách thiết kế những bài học kinh nghiệm theo dạng hoạt động giải trí. Theo đó, những bài học kinh nghiệm đều mở màn bằng hoạt động giải trí nói và nghe giúp học viên khai thác kinh nghiệm tay nghề ngôn từ, vốn sống để rút ra những nội dung tương quan đến bài học kinh nghiệm, đồng thời cảm nhận được ý nghĩa của việc đọc, viết ; từ đó tự giác tham gia vào hoạt động giải trí đọc viết và vận dụng những điều đã học ở bài học kinh nghiệm để nói, nghe, viết ( sáng tạo ). Ngoài ra, Tiếng Việt 1 cũng biểu lộ hoạt động giải trí đọc lan rộng ra theo tiến trình phải chăng nhằm mục đích giúp giáo viên hoàn toàn có thể tổ chức triển khai những hoạt động giải trí hướng dẫn HS đọc lan rộng ra hiệu suất cao ” – NXB Giáo dục đào tạo thông tin.
Sản phẩm “sáng tạo” khó hiểu
Thực tế, khi thành hình, Tiếng Việt lớp 1 tập 1 và tập 2 của bộ SGK Chân trời sáng tạo có tổng dung tích hơn trang 350 trang giấy, “ được sắp xếp theo chủ đề tương ứng với từng tuần học ” – như cách những tác giả tự trình làng về “ đứa con cưng ” này. Cụ thể, những tác giả đã chia nội dung thành những chủ đề như Bé và bà, Đi chợ, Kì nghỉ, Ở nhà, Đi sở thú, … Mỗi chủ đề đều có 5 bài học kinh nghiệm chữ, học vần và ôn tập – kể chuyện. Nhìn lướt qua mục lục với cách sắp xếp đều đặn mỗi chủ đề đều có 4 bài học kinh nghiệm chữ và 1 bài ôn tập, nhiều bậc cha mẹ cảm thấy tin yêu vì tính logic, khoa học, không thay đổi trong ý tưởng sáng tạo phong cách thiết kế nội dung. Tuy nhiên, nội dung đơn cử của mỗi bài học kinh nghiệm lại khiến người đọc cảm thấy khó hiểu vì quá nhiều “ hạt sạn lớn ”, nội dung chắp vá, khiên cưỡng, từ ngữ lạ lùng, xa vời với thực tiễn sử dụng ngôn từ Open ở những bài học kinh nghiệm đầu đời của trẻ. Ngay ở tuần thứ 6 của chương trình học, “ Ngựa gỗ ”, “ Bà ở quê ra. Bà cho cả nhà bé giỏ quà to ” cùng hàng loạt từ không tương quan như phở, cafe, pate được sử dụng làm nội dung biểu lộ trong chủ đề “ Đi sở thú ” ( trang 60 – 68 ).
|
 |
Câu chuyện còn vui nhộn hơn nữa khi người đọc mở đến chủ đề Ngày Chủ nhật, tại trang 109, cuốn sách đưa ra truyện có tên là “ Sóc và dúi ” nhưng cả bài đọc không nhắc đến sóc. Các tác giả đưa ra chuyện kể gồm 4 câu rời rạc, gượng ép đưa thông tin khuyên dúi chăm tập thể dục thì mới ra được khỏi hang.
Ngoài trạng ngữ ở câu tiên phong : “ Ngày Chủ nhật, dúi ăn vặt và nằm ngủ ” thì bài đọc gần như không có mối liên hệ nào khác giữa nội dung bài và chủ đề Ngày Chủ nhật.
Để làm rõ chủ đề Thể thao, trang 79 tập 1, các tác giả bộ SGK Chân trời sáng tạo đã sử dụng hình vẽ chú thỏ đứng ưỡn ngực tuyên bố: “Tớ chấp cậu nửa đường” trước chú rùa đang lau mồ hôi để minh hoạ cho lời kể: “Rùa rủ thỏ chạy thi” (?!). Điều này trái ngược hoàn toàn với nội dung trong truyện Ngụ ngôn Aesop mà mọi người, mọi thế hệ đều nằm lòng từ khi còn rất nhỏ là thỏ rủ rùa chạy
Ngoài ra, ở bài đọc này, những tác giả cũng vi phạm bản quyền nghiêm trọng khi không dẫn nguồn, ghi tên tác giả. Việc này còn lặp lại ở những bài “ Giấc mơ của một cậu bé ” ( trang 169 – tập 1 ), “ Khúc rễ đa ” ( trang 179 – tập 1 ), …. Trang 69 của cuốn sách kể câu truyện về khỉ, sư tử và cái giếng : “ Mỗi ngày, sư tử bắt một con thú nhỏ để ăn thịt. Khỉ đến muộn, sư tử tức giận. Sư tử thấy bóng mình dưới giếng. Sư tử nhảy xuống giếng và chìm nghỉm ”. Chỉ 4 câu đơn thuần, gói gọn trong 34 chữ này mang đến cho người đọc sự do dự rất lớn. Bài đọc có vẻ như đã bị gọt giũa quá mức từ một truyện nào đó rất quen. Truyện bị làm cho vắn gọn đến nối thiếu hẳn mạch chuyện, làm cho 4 câu rời rạc.
 |
Không những thế, người đọc thoang thoáng thấy nội dung gần giống như truyện dân gian “ Chú thỏ mưu trí ” – kể về chú thỏ bình tĩnh, mưu trí, đã lừa cho con hổ xám tự lao đầu xuống giếng mà chết và đem lại bình yên cho cả khu rừng. Tuy nhiên, nhân vật trong truyện này lại là khỉ và sư tử và truyện không được dẫn nguồn. Điều đó khiến người đọc có quyền đặt câu hỏi : Phải chăng nhóm tác giả đã có nhiều điểm triển khai tùy tiện trong quy trình làm SGK – vốn là một tài liệu mang tính chuẩn mực cao ? Trong Tiếng Việt lớp 1 bộ SGK Chân trời sáng tạo Open nhiều từ ngữ lạ lùng, xa vời với thực tiễn sử dụng. Tại trang 77 tập 1, trong bài đọc có câu : “ Mẹ cho bé bộ bi ve nhỏ bé ”. Cách dùng “ bộ bi ve ” gây cảm xúc lấn cấn cho người đọc. Có lẽ, hiếm có người Việt nào có cách sử dụng từ như vậy. Bài “ Thiên tài Ê-đi-xơn ” ( trang 165, tập 1 ) nêu : “ Ê-đi-xơn là người mang lại đèn điện, xe điện cho con người ”. Nếu không kể đến cụ thể người ý tưởng ra đèn điện là ai còn đang gây tranh cãi thì Ê-đi-xơn không phải là người “ mang lại ( … ) xe điện ”. Từ điển mở Wikipedia cho biết, “ chiếc xe điện tiên phong được sản xuất vào năm 1881 do kỹ sư người Pháp Gustave Trouve ”.
 |
Bài Khu rừng lạ mắt dưới đáy biển ( trang 125, tập 2 ) phiên âm tên tác giả quốc tế lạ hoắc là Giun-lờ Ven gây vướng mắc cho giáo viên và người đọc. Thực ra đây là tác giả quen thuộc Giuyn Véc-nơ ( Jules Verne ) – người đã viết cuốn Hai vạn dặm dưới đáy biển vốn rất quen thuộc với fan hâm mộ Nước Ta. Cả hai nội dung này đều được cho là chưa khai thác kho tàng ngôn từ Nước Ta và có lẽ rằng chưa tương thích với trẻ lớp 1 – vốn là người vừa bước vào quy trình thụ đắc ngôn mẹ đẻ một cách chính thức.
SGK có đảm bảo là thước đo sự chuẩn mực?
Thực tế, năm học 2020 – 2021, ngành giáo dục đưa vào sử dụng sách giáo khoa lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Các nhà trường được dữ thế chủ động nhìn nhận và lựa chọn những bộ sách khác nhau trong 5 bộ sách : Kết nối tri thức với đời sống, Chân trời sáng tạo, Cùng học để tăng trưởng năng lượng, Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục ( đều của NXB Giáo dục đào tạo Nước Ta ) và bộ sách Cánh Diều ( NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh ). Sau một thời hạn giảng dạy, đã có rất những phản ánh về những hạt sạn trong 1 số ít cuốn sách giáo khoa mới nhưng thiếu trong sáng về ngôn từ, chưa logic, chưa khai thác kho tàng ngôn từ Nước Ta, … Điều đáng nói là việc này đang diễn ra trong toàn cảnh SGK cần là tài liệu đạt cao độ về tính khoa học và chuẩn mực. Tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 11/2020, Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo – vốn là người đang công tác làm việc trong ngành giáo dục – đã thẳng thắn nêu quan điểm khi dư luận dấy lên bức xúc về bộ sách Cánh Diều : Đã sai thì phải sửa, cần thanh tra rà soát, làm rõ những sai sót trong toàn bộ những cuốn sách giáo khoa mới. ĐBQH nhu yếu có giải pháp chỉnh sửa đơn cử, xác lập rõ nghĩa vụ và trách nhiệm của nhóm biên soạn, nhà xuất bản, hội đồng đánh giá và thẩm định … “ Sách giáo khoa dùng để dạy con trẻ rất quan trọng, như hình tượng thước đo sự chuẩn mực trong giáo dục ” – quan điểm này của Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo nhận được sự đống ý cao độ nhưng cũng để lại sự do dự rất lớn trong lòng những người đang ngày đêm trăn trở về giáo dục, về thế hệ tương lai khi ngày càng gắp được nhiều sạn từ những bộ SGK trong chương trình giáo dục phổ thông mới.
