Võ Đình Tuấn ( 11/4/1948 ) sinh ở Nha Trang. Từ bé, ông mở màn tự làm những đồ chơi cho mình khi còn nhỏ. Dưới sự khuyến khích của cha, ông đi theo con đường học tập để trở thành một nhà khoa học .
Năm 17 tuổi, tốt nghiệp trung học ở Việt Nam, Võ Đình Tuấn sang Thụy Sĩ du học và lấy bằng cử nhân vật lý năm 1971. Bốn năm sau, Tuấn bảo vệ thành công xuất sắc luận án tiến sỹ ( tiến sỹ ) hóa lý tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ( ETH ) ở Zurich .
Năm 1975, ông sang định cư tại Mỹ. Hai năm sau, ông là nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại ORNL.
Bằng phát minh tiên phong của Võ Đình Tuấn trao cho sáng tạo ” Băng dán cứu sinh ” ( 1987 ) là một loại băng rất nhỏ và dễ sản xuất hàng loạt, dùng để gắn vào áo của công nhân khi họ thao tác trong những môi trường tự nhiên có rủi ro tiềm ẩn cao, nhằm mục đích ghi lại những thông số kỹ thuật của loại chất ô nhiễm mà họ bị mắc phải trong quy trình lao động .
Chỉ cần 11 giây người ta đã biết mình bị ngộ độc ở mức độ nào và chữa chạy ngay mà không cần phải đưa vào bệnh viện, rồi phải tốn thì giờ lấy máu, nước tiểu để xét nghiệm .
Ngoài ra, TS Tuấn còn nghiên cứu cải tiến những công nghệ mới như: bộ phận cảm ứng quang học nano có khả năng phát hiện những thay đổi phân tử ở cấp độ tế bào; công nghệ mạch điện tử sinh-quang học siêu nhỏ (“chip” sinh-quang học) giúp việc thí nghiệm hóa học trở nên dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn; quang học lượng tử giúp cho việc truyền những dữ liệu y khoa cá nhân trở nên an toàn hơn.
Sau gần 30 năm hoạt động khoa học, TS Tuấn là tác giả của trên 30 bằng phát minh và sáng chế đang được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực môi trường, sinh học, y học… Các viện nghiên cứu lớn đã sử dụng kỹ thuật của ông như Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ và hầu như tất cả bệnh viện của Mỹ đều áp dụng phương pháp và thiết bị chẩn đoán của ông.
Tiến sỹ gốc Việt, Võ Đình Tuấn là 1 trong “100 thiên tài đương đại” (Ảnh: ornl.gov)
Tiến sĩ Võ Đình Tuấn còn là viện sĩ Viện Hóa học Mỹ và là biên tập viên cũng như cố vấn của nhiều tạp chí quốc tế chuyên ngành. Ông còn là tác giả của 330 bài viết được công bố trên những báo và tạp chí. Ông cũng là tác giả của 6 cuốn sách về những đề tài khoa học và là giảng viên tại nhiều trường ĐH .
tiến sỹ Tuấn đã đoạt năm phần thưởng nghiên cứu và điều tra và tăng trưởng ( R&D ) vào những năm 1981, 1987, 1992, 1994 và 1996. Năm 1988, ông vinh dự được Thương Hội Quang phổ học ứng dụng trao tặng huy chương vàng ; năm 1989, ông là người đoạt giải Languedoc-Rousillon của Pháp. Ông cũng là người 2 lần đoạt giải chuyển giao công nghệ tiên tiến của Federal Laboratory Consortium ( năm 1986 và 1995 ) .
Năm 1992, ông phát minh một mạng lưới hệ thống tàng trữ quang học ( SERODS ) dùng trong những bộ nhớ máy tính, cơ sở tài liệu y tế và cả NASA cũng dùng mạng lưới hệ thống này cho vệ tinh tự tạo của mình. Trong năm này, Thương Hội Câu lạc bộ Sáng chế Mỹ trao tặng ông giải International Hall of Fame .
Năm 1994, ông đạt một thành công rất lớn trong việc chế tạo một hệ thống phát hiện ung thư bằng quang học.
Năm 1996, ông được Câu lạc bộ Sáng chế Mỹ và Thương Hội Sáng chế Tennessee bầu chọn là Nhà phát minh giỏi nhất trong năm .
Năm 1997, ông được Bộ Năng lượng Mỹ trao giải điều tra và nghiên cứu công nghệ tiên tiến và thiên nhiên và môi trường ; một năm sau đó, ông lại đoạt giải Thương mại hóa công nghệ tiên tiến …
Vào ngày 9/5/2002, nhân kỷ niệm tháng truyền thống lịch sử của những dân tộc thiểu số châu Á tại Mỹ, bà J.C. Hayward – người phát ngôn của USTPO – cho rằng những phát minh của tiến sỹ Võ Đình Tuấn cùng những nhà khoa học khác đã góp thêm phần làm cho nước Mỹ trở thành nước có nền khoa học kỹ thuật tiên tiến và phát triển nhất trên quốc tế .
Cũng trong năm 2002, những trường tiểu học và trung học của Mỹ đều chiếu cuốn video về những nhà khoa học, trong đó có tiến sỹ Tuấn, cho những học viên xem như một chương trình ngoại khóa. Bà Hayward nói : ” Chủ yếu để thế hệ trẻ Hoa Kỳ nhớ đến những nhà bác học của những dân tộc bản địa và màu da khác nhau đã có những góp phần to lớn không những cho xứ sở Hoa Kỳ mà còn cho toàn quốc tế ” .
Năm 2003, ông còn là một trong bốn nhà khoa học Mỹ gốc Á được Cơ quan Thương hiệu và phát minh Mỹ ( USPTO ) tôn vinh. Theo nhìn nhận của USPTO, những phát minh của tiến sỹ Võ Đình Tuấn đã góp thêm phần làm cho Mỹ trở thành một trong những nước có nền khoa học kỹ thuật tiên tiến và phát triển nhất trên quốc tế .
Creator Synetics – chuyên tư vấn tương hỗ cho những công ty, tổ chức triển khai tương quan đến phát minh, phát minh sáng tạo và những tư tưởng nâng tầm đã gửi email đến 4.000 người Anh có hiểu biết và nhu yếu họ đề cử mười người họ cho là thiên tài hiện còn sống. Kết quả, Synetics nhận được những đề cử tới 1.100 nhân vật, nhưng chỉ 60 % trong số này còn sống. Synetics đã lập ra một hội đồng gồm những chuyên viên trong nghành phát minh, phát minh sáng tạo để cho điểm ( tới mười trên những tiêu chuẩn đã nêu ) để lọc ra ” 100 thiên tài đương đại ” .
Để có được list 100 thiên tài này, Creator Synetics đã tính điểm những ứng viên theo năm tiêu chuẩn : tạo ra những biến hóa lớn, được nhiều người biết đến, quyền lực tối cao của tri thức, thành tựu và tầm quan trọng về văn hóa truyền thống .
Đứng đầu danh sách mà Creator Synetics công bố là nhà hóa học Thụy Sĩ Albert Hoffman (đã 101 tuổi, nổi tiếng thế giới như người phát minh ra LCD) và thiên tài máy tính người Anh Tim Berners – Lee (một trong những người sáng tạo ra mạng Internet).
tiến sỹ Tuấn chính là người đi tiên phong trong nghành nghề dịch vụ lượng tử ánh sáng, ông thiết kế xây dựng nền tảng cho Viện Fitzpatrick trong những nghành nghề dịch vụ : Lượng tử ánh sáng sinh học, Công nghệ nano, Vật liệu quang học và Công nghệ thông tin lượng tử .
Với những thành công xuất sắc liên tục trong điều tra và nghiên cứu khoa học, từ năm 2003, ông là giám đốc Trung tâm Lượng tử ánh sáng của ORNL cho đến khi giữ chức Viện trưởng Viện Lượng tử ánh sáng Fitzpatrick của Mỹ .
