Archimedes. Ảnh internet
Archimedes sinh tại thành phố Syracuse, một thành bang của Hy Lạp cổ đại. Theo tiểu sử từ trang Khoa học, Cha của Acsimet là một nhà thiên văn và toán học nổi tiếng Phidias, đã đích thân giáo dục và hướng dẫn ông đi sâu vào hai bộ môn này. Năm 7 tuổi ông học khoa học tự nhiên, triết học, văn học. Mười một tuổi ông đi du học Ai Cập, là học viên của nhà toán học nổi tiếng Ơclit ; rồi Tây Ban Nha và định cư vĩnh viễn tại thành phố Cyracuse, xứ Sicile .
Được hoàng gia tài trợ về kinh tế tài chính, ông góp sức trọn vẹn cho điều tra và nghiên cứu khoa học. Acsimet có nhiều góp phần to lớn trong nghành Vật lý, Toán học và Thiên văn học .
Về Vật lý, ông là người đã sáng tạo ra chiếc máy bơm dùng để tưới tiêu nước cho đồng ruộng Ai Cập, là người tiên phong sử dụng mạng lưới hệ thống những đòn kích bẩy và ròng rọc để nâng những vật lên cao, là người đã tìm ra định luật về sức đẩy của nước .
Về Toán học, Acsimet đã giải bài toán về tính độ dài của đường cong, đường xoắn ốc, đặc biệt ông đã tính ra số Pi bằng cách đo hình có nhiều góc nội tiếp và ngoại tiếp.
Về Thiên văn học, ông đã nghiên cứu và điều tra sự hoạt động của Mặt Trăng và những vì sao .
Acsimet suốt cuộc sống say sưa học tập, nghiên cứu và điều tra. Tương truyền rằng ông đã tìm ra định luật về sức đẩy của nước khi đang tắm. Ông đã sung sướng nhảy ra khỏi bồn tắm, chạy thẳng về phòng thao tác mà quên cả mặc quần áo, miệng kêu lớn : ” Ơrêca ! Ơrêca ( Tìm thấy rồi ! Tìm thấy rồi ! ) .
Trong cuộc cuộc chiến tranh của Hy Lạp chống quân xâm lược Rôma, Acsimet đã sáng tạo ra nhiều loại vũ khí mới như máy bắn đá, những cái móc thuyền, đặc biệt quan trọng trong đó có một thứ vũ khí quang học để đốt thuyền giặc. Thành Xicacudo đã được bảo vệ đến 3 năm mới bị thất thủ. Khi bọn xâm lược hạ được thành, chúng thấy ông vẫn đang say sưa ngồi nghiên cứu và điều tra những hình vẽ trên đất. Ông đã thét lên : ” Không được xóa những hình vẽ của ta “, trước khi bị ngọn giáo của quân địch đâm vào ngực. Acsimet đã can đảm hi sinh như một chiến sỹ kiên cường .
Trang review.siu.edu.vn cho biết :
Những công trình ông tìm ra:
1. Công thức tính diện tích, thể tích hình lăng trụ và hình cầu
2. Số thập phân của số Pi. Năm -250, ông chứng minh rằng số Pi nằm giữa 223/7 và 22/7
3. Phương pháp tính gần đúng chu vi vòng tròn từ những hình lục giác đều nội tiếp trong vòng tròn
4. Những tính chất của tiêu cự của Parabole
5. Phát minh đòn bẩy, đinh vis Acsimet (có thể do Archytas de Tarente), bánh xe răng cưa
6. Chế ra máy chiến tranh khi Cyracuse bị quân La Mã vây
7. Chế ra vòng xoắn ốc không ngừng của Acsimet (có thể do Conon de Samos)
8. Tính diện tích Parabole bằng cách chia ra thành tam giác vô tận
9. Nguyên lý Thủy tĩnh (hydrostatique), sức đẩy Acsimet, trọng tâm Barycentre
10. Những khối Acsimet (Solides Acsimet)
11. Những dạng đầu tiên của tích phân
Nhiều khu công trình của ông đã không được biết đến cho đến thế kỷ XVIIe, thế kỷ XIXe, Pascal, Monge và Carnot đã làm khu công trình của họ dựa trên khu công trình của Acsimet .
Tác phẩm ông đã viết về:
– Sự cân bằng các vật nổi
– Sự cân bằng của các mặt phẳng trên lý thuyết cơ học
– Phép cầu phương của hình Parabole
– Hình cầu và khối cầu cho Toán. Tác phẩm này xác định diện tích hình cầu theo bán kính, diện tích bề mặt của hình nón từ diện tích mặt đáy của nó
Ông còn viết những sách về:
– Hình xoắn ốc (đó là hình xoắn ốc Acsimet, vì có nhiều loại xoắn ốc)
– Hình nón và hình cầu (thể tích tạo thành do sự xoay tròn của mặt phẳng quanh một trục (surface de révolution), những Parabole quay quanh đường thẳng hay Hyperbole
– Tính chu vi đường tròn (ông đã cho cách tính gần đúng của con số Pi mà Euclide đã khám phá ra
– Sách chuyên luận về phương pháp để khám phá Toán học. Sách này chỉ mới được khám phá ra vào năm 1889 tại Jérusalem
– Về trọng tâm và những mặt phẳng: đó là sách đầu tiên viết về trọng tâm barycentre (ý nghĩa văn chương là “tâm nặng”).
