Lamarr đã cộng tác với nhà soạn nhạc George Antheil để phát minh ra những kĩ thuật tiếp thị quảng cáo trải phổ và nhảy tần sơ khai, có vai trò thiết yếu cho tiếp xúc không dây từ trước kỷ nguyên máy tính cho tới thời nay. [ 1 ] [ 2 ]
Khi bà làm việc cùng với Max Reinhardt ở Berlin, ông gọi bà là “người đàn bà đẹp nhất châu Âu” do “sắc đẹp kỳ lạ bí ẩn đáng kinh ngạc”, và điều này cũng được những nhà phê bình và khán giả đương thời công nhận.[3][4][5] Bà bắt đầu nổi tiếng từ bộ phim Ectasy (1933) của Gustav Machatý, trong đó có các cảnh phim nhạy cảm vốn rất không phổ biến trong thời kỳ bấy giờ.[6]
Lamarr tên khai sinh là Hedwig Eva Maria Kiesler sinh năm 1914 tại Viên, Đế quốc Áo-Hung, là con gái duy nhất của bà Gertrud “Trude” Kiesler (nhũ danh Lichtwitz; 3 tháng 2 năm 1894 – 27 tháng 2 năm 1977) và ông Emil Kiesler (27 tháng 12 năm 1880 – 14 tháng 2 năm 1935). Mẹ bà là một nghệ sĩ dương cầm người Budapest gốc Do Thái thuộc tầng lớp tư sản cấp cao. Nhà nghiên cứu tiểu sử Stephen Michael Shearer khẳng định rằng mẹ bà đã cải từ Do Thái giáo sang Công giáo và là tín đồ Cơ Đốc giáo tập sự. Cha của Lamarr là một chủ ngân hàng sinh ra ở Lemberg.[7]
Sự nghiệp điện ảnh tại châu Âu[sửa|sửa mã nguồn]
Sự nghiệp bắt đầu[sửa|sửa mã nguồn]
Lamarr tham gia lớp học diễn xuất ở Vienna. Năm 1930 cô nhận được một vai phụ tiên phong trong trong Money on the Street ( 1930 ), và sau đó là một phần diễn thuyết nhỏ trong Storm in a Water Glass ( 1931 ) .
Cảnh khỏa thân trong phim[sửa|sửa mã nguồn]
Năm 1933, thiếu nữ Hedy Lamarr đã gây chấn động thế giới bằng một cảnh khỏa thân trong phim Extase (tên tiếng Anh là Ecstasy) của một hãng phim ở Tiệp Khắc. Trong phim này có cảnh Hedy đang bơi trần và phát hiện con ngựa của mình bỗng nhiên bỏ chạy. Bà đuổi theo nó cho tới khi đối diện với một người đàn ông lạ ở trong rừng.
Trong phim, Hedy đã Open trong trạng thái khỏa thân trong khoảng chừng 10 phút. Cảnh nóng gây sốc thứ hai của Hedy trong phim chính là đoạn ” vui tươi ” của Hedy và bồ trẻ .Tuy cảnh phim không đi sâu vào cụ thể nhưng chỉ cần đặc tả biểu cảm khuôn mặt của Hedy trong phim cũng đủ để khiến cả quốc tế bàng hoàng .Ecstary sinh ra đã trở thành đề tài tranh cãi vô cùng nóng bức so với làng điện ảnh. Sự mới lạ và táo bạo mà Ecstary trở thành làn gió mới lạ so với cả người xem lẫn những người làm thẩm mỹ và nghệ thuật. Nhiều luồng quan điểm ủng hộ sự thay đổi trong điện ảnh. Và họ ngợi ca Hedy – cô diễn viên 19 tuổi xinh đẹp dám hi sinh vì nghệ thuật và thẩm mỹ .Tất nhiên, Ecstary vẫn trở thành ” tội đồ ” trong mắt những người canh giữ đạo đức. Bộ phim nhận phải sự kiểm duyệt vô cùng gắt gao từ những cơ quan chức năng .Ra đời vào năm 1933 nhưng phải tận 2 năm sau bộ phim mới được trình chiếu. Tại Mỹ, bộ phim này con bị ” giam giữ ” tới tận năm 1940 và chỉ được cho phép chiếu ở một số ít bang .So với những cảnh nóng thời nay trong điện ảnh thì cảnh nóng trong ” Ecstasy ” vẫn khá lành. Tuy nhiên, nó lại mang đặc thù nâng tầm vô cùng to lớn .Ecstasy bị chỉ trích và tất yếu Hedy cũng không nằm trong sự bao dung của dư luận. Khá nhiều quan điểm thời bấy giờ dành cho cô những từ ngữ miệt thị vô cùng cay đắng như đồi bại, mại dâm, gái điếm …Ecstasy mang đến cho Hedy nhiều hào quang và danh vọng nhưng cũng mang lại cho cô vô số những cay đắng .
Sự nghiệp điện ảnh tại Hollywood[sửa|sửa mã nguồn]
Sigrid Gurie (trái) và Hedy Lamarr (phải) cùng với Charles Boyer trong phim Algiers (1938)
Sau Ecstary, Hedy tiếp tục được mời đóng vai những cô nàng điệu đàng, sexy trong những bộ phim nổi tiếng như : “ Boom Town ”, “ Samson and Delilah ”, “ Tortilla Flat ”, “ Lady of the Tropics ”, “ My Favorite Spy ”, “ Algiers ” …Nhờ sự can đảm và mạnh mẽ của mình mà chỉ sau một thời hạn ngắn ngủi, Hedy đã bước lên vị trí ngôi sao 5 cánh nữ đắt giá nhất Hollywood .
Chia sẻ về mình, Hedy từng tâm sự: “Tôi là ngôi sao nổi bật và đắt giá nhất ở Hollywood nhưng tôi cũng là một người… khó chơi”.
Mặc dù Hedy nổi tiếng là vậy nhưng cô vẫn là đề tài gây tranh cãi của giới trình độ. Một số nhà phê bình cho rằng Hedy chẳng có tài cán gì ngoài ” vốn tự có là nhan sắc ” và năng lực ” dám phơi mình ” trên màn ảnh .Thành công trong sự nghiệp nhưng Hedy lại có đời sống tình cảm vô cùng phức tạp. Khi danh vọng, tiền tài đã được thỏa mãn nhu cầu, Hedy Lamarr khởi đầu lao vào những cơn lốc ái tình. Bà yêu, kết hôn rồi chia tay nhanh gọn như đóng một bộ phim .
Nhà sáng tạo[sửa|sửa mã nguồn]
Sáng chế của Hedy Lamarr và George Antheil cho “hệ thống thông tin bí mật”
Không chỉ là 1 nữ diễn viên kĩ năng, Hedy Lamarr còn được biết đến như thể một nhà sáng tạo. Bà là người đồng sáng tạo một công nghệ tiên tiến nhảy tần được sử dụng thoáng rộng và được xem như thể nền tảng cho công nghệ tiên tiến Wifi lúc bấy giờ. [ 8 ]
Bằng sáng chế về mạng lưới hệ thống thông tin bí hiểm[sửa|sửa mã nguồn]
Sau khi đóng phim Extase’, Hedy kết hôn với nhà buôn vũ khí Fritz Mandel. Bà đã học về vũ khí và chiến tranh từ chồng mình. Chồng bà theo Đảng Quốc xã và giữ vợ như một tù nhân thực sự. Bà đã trốn thoát đóng vai người hầu và trốn đến Paris.[9]
Trong thế chiến II, Lamarr biết rằng ngư lôi được điều khiển và tinh chỉnh bằng sóng vô tuyến là vũ khí có năng lực quyết định hành động trong tác chiến thủy quân nhưng cũng rất dễ bị gây nhiễu bằng những sóng vô tuyến có chủ ý. [ 10 ] Tháng 8 năm 1942, Lamarr và nhà soạn nhạc George Antheil được cấp văn bằng bản quyền trí tuệ cho mạng lưới hệ thống thông tin bí hiểm, dùng để chống nhiễu sóng cho những loại ngư lôi được tinh chỉnh và điều khiển bằng sóng vô tuyến. Liên tục biến hóa tần số là điểm mấu chốt trong phát minh của Hedy, cô đã phác họa ý tưởng sáng tạo về tín hiệu nhảy tần ( frequency-hopping ) trên mặt sau của chiếc khăn ăn. Nói cách khác, tín hiệu sóng vô tuyến luôn chuyển dời tần số làm cho chúng không hề bị chặn lại .
Phát minh vượt xa thời đại này không được ứng dụng dân sự mãi đến khi xảy ra Khủng hoảng tên lửa Cuba 20 năm sau. Quan trọng hơn, phương pháp nhảy tần này cũng đã đặt nền móng cho một loạt các công nghệ truyền thông vô tuyến, tạo thành nền tảng của công nghệ truyền thông không dây hiện đại và cho phép sự bùng nổ của điện thoại thông minh và kết nối WiFi mà chúng ta vẫn sử dụng ngày nay.[11] Ngày nay phát minh này vẫn được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống điện thoại di động, mã hóa vệ tinh và nhiều thành tựu khác.[12]
Vì bằng bản quyền sáng tạo đã hết hạn trước khi được đem ra sử dụng nên Hedy không khi nào được hưởng lợi từ nó. Hedy mất ngày 19 tháng 1 năm 2000 và được nhớ đến nhờ vẻ đẹp và trí tuệ của mình .
Hôn nhân và những mối quan hệ[sửa|sửa mã nguồn]
Năm 1933 sau màn khỏa thân chấn động trong bộ phim Ecstasy, Hedy Lamarr đã kết hôn doanh nhân Friedrich Mandl. Không lâu sau đó, bà đã gặp được Clark Gable và mê mẩn trước vẻ hào hoa phong nhã của ông.
Chẳng quan tâm bản thân đã có gia đình và Gable đang hẹn hò với Claudette Colbert, bà đã xen vào mối quan hệ này. “Clark yêu tôi và tôi cũng rất yêu Clark. Chúng tôi sinh ra là để ở bên nhau”
Nhưng ở bên Clark Gable một thời hạn ngắn, Hedy đã bị ” ông hoàng ” này đá để đến với một nữ minh tinh khác, người đó không ai khác chính là Carole Lombard .Thậm chí để hoàn toàn có thể danh chính ngôn thuận ở bên Clark Gable, Hedy Lamarr đã không ngại việc đâm đơn ra tòa xin ly dị người chồng tiên phong. Nhưng rốt cuộc, bà lại không hề giữ được trái tim của Clark Gable .Sau khi biết tin Clark Gable và Carole Lombard làm đám cưới năm 1939, Hedy đã đau lòng đến mức sẵn sàng chuẩn bị kết hôn với nhà biên kịch Gene Markey để quên đi nỗi đau .Nhưng ai ngờ sau khi biết tin Carole Lombard qua đời vì tai nạn đáng tiếc máy bay năm 1942, Hedy Lamarr đã hấp tấp vội vàng ly hôn với Gene Markey để trở về bên Clark Gable .Thế nhưng Gable vẫn đào hoa như xưa, ở bên Hedy một thời hạn ngắn ông lại ngoại tình với một nữ diễn viên trẻ đẹp. Cứ mỗi lần bị Clark Gable bỏ rơi là y như rằng Hedy Lamarr lại dùng một cuộc hôn nhân gia đình khác để thay thế sửa chữa .Để rồi 5/6 cuộc hôn nhân gia đình của Hedy Lamarr đều đến từ những lần chia tay với Clark Gable. Bà chưa từng có một cuộc hôn nhân gia đình niềm hạnh phúc chỉ vì ” Ông hoàng đào hoa ” này .Năm 1960, Hedy Lamarr ly hôn với người chồng thứ 5 là ông trùm dầu mỏ Howard Lee, quay trở lại bên Clark Gable và sống như vợ chồng với ông cho đến khi ông qua đời sau đó không lâu .
Với Hedy, những ngày sống bên Clark là quãng thời gian hạnh phúc nhất của bà. “Đời tôi, tôi đã quyến rũ được nhiều đàn ông nhưng điều quan trọng là không làm cho họ thất vọng. Thế nhưng, người mà trái tim tôi đã dâng hiến trọn vẹn vẫn là Clark Gable”
Gable qua đời, Hedy Lamarr kết hôn với luật sư Lewis J. Boies nhưng rồi họ đã ly hôn vào năm 1965 sau 2 năm bên nhau .Lamarr kết hôn sáu lần và có ba con, một trong số đó là con nuôi :
- Friedrich Mandl (kết hôn từ 1933–1937), chủ tịch của Hirtenberger Patronen-Fabrik.[13]
- Gene Markey (kết hôn từ 1939–1941), nhà biên kịch và nhà sản xuất.
- Con: James Lamarr Markey (sinh 9 tháng 1 năm 1939), nhận nuôi ngày 12 tháng 6 năm 1939, sau được John Loder nhận nuôi; đứa trẻ sau đó được biết đến với tên là James Lamarr Loder.
Hai người chung sống tại số nhà 2727 đường Benedict ở Los Angeles, California trong suốt thời hạn hôn nhân gia đình. [ 14 ]
- John Loder (kết hôn từ 1943–1947), diễn viên
- Con gái: Denise Loder (sinh 19 tháng 1 năm 1945), kết hôn với Larry Colton, một nhà văn và cựu vận động viên bóng chày
- Con trai: Anthony Loder (sinh 1 tháng 2 năm 1947), kết hôn với Roxanne làm việc cho họa sĩ minh họa James McMullan.[15] Anthony Loder từng góp mặt trong bộ phm tài liệu năm 2004 Calling Hedy Lamarr[16]
- Teddy Stauffer (kết hôn từ 1951–1952), chủ hộp đêm, nhà hàng, cựu trưởng ban nhạc
- W. Howard Lee (kết hôn từ 1953–1960); một chuyên viên dầu mỏ Texas (sau này kết hôn với nữ diễn viên Gene Tierney)
- Lewis J. Boies (kết hôn từ 1963–1965); chính là luật sư giải quyết ly dị của Lamarr
Mộ của Hedy Lamarr tại Nghĩa trang Trung tâm ở Vienna, Nhóm 33 D Số. 80 (12/2014)
Thành công là vậy nhưng những năm cuối đời của bà không hề thuận tiện. Ít ai ngờ rằng người đàn bà đẹp nhất quốc tế một thời lại bị bắt vì ăn trộm đồ trong một nhà hàng nhỏ ở Los Angeles. Có lần Hedy còn bị bắt vì mua thuốc mà không trà tiền .Những năm cuối đời, Hedy gặp ám ảnh về nhan sắc. Bà lao vào những cuộc phẫu thuật nghệ thuật và thẩm mỹ để mong níu kéo nhan sắc. Tính tình của Hedy cũng trở nên tệ hại hơn xưa. Rồi người ta chỉ liên tục nhớ đến tên của Hedy bằng việc phát đơn kiện hết người này người khác .
Lamarr qua đời tại Casselberry, Florida, Mỹ vào ngày 19 tháng 1 năm 2000, thọ 85 tuổi. Giấy chứng tử của bà trích dẫn 3 nguyên nhân dẫn đến cái chết: suy tim, bệnh van tim mãn tính và bệnh động mạch vành.[7] Cái chết của bà trùng với ngày sinh nhật lần thứ 55 của con gái bà là Denise. Con trai bà là Anthony Loder đã mang tro cốt của bà về Áo và rải trong những cánh rừng ở dãy núi Wienerwald theo đúng nguyện vọng cuối cùng của bà.[16]
Lamarr được dành riêng một ngôi mộ danh dự trong Nghĩa trang Trung tâm của thành phố Viên vào năm năm trước. [ 17 ]
Phim điện ảnh[sửa|sửa mã nguồn]
1 Theo nhà nghiên cứu tiểu sử về Lamarr là Stephen Michael Shearer (pp. 8, 339) thì bà sinh năm 1914, chứ không phải năm 1913.
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
