Không cần chuột, bàn phím hay cần tinh chỉnh và điều khiển, trong tương lai không xa, con người hoàn toàn có thể trực tiếp ra lệnh cho máy móc mà không cần dùng đến ngón tay. Tạp chí Science et Vie Junior đã phác họa viễn cảnh mê hoặc này .
” Hãy tắt máy tính đi và vào nhà bếp ăn tối ”, cha tôi lên phòng bắt tôi chia tay với quốc tế ảo. “ Con chơi gần xong rồi, hãy để con tập trung chuyên sâu một chút ít rồi sẽ ăn sau ”. Cửa phòng vừa khép lại, tôi liền quay lại với màn hình hiển thị, và chỉ bằng một cái nhìn, tôi đã liên tục game show. Một con ma đang chặn lối vào vương quốc Oth. Tôi vừa tâm lý : “ Đâm một nhát gươm vào bụng nó, nhát kia vào đùi ”. Nghe lệnh tôi, nhân vật do tôi chỉ huy liền hành vi, những nhát gươm vung ra đúng mực, con ma ngã xuống. Quá hay, tôi đã vượt qua mức 25. Tôi liền nhìn vào lệnh “ dừng ” ở game show vi tính. Cuộc chơi kết thúc, tôi phải đi ăn tối .
Trong nhà bếp, cha tôi đang dùng suy nghĩ kiểm soát sức nóng của bếp lò và ghi chú lên máy tính danh sách những hàng hóa cần mua… chỉ bằng cách nhìn lên màn hình monitor! Cha tôi đúng là có tài ra lệnh cho máy móc từ xa. Cũng dễ hiểu vì ông được ghép vào trong não loại bọ tinh xảo nhất thị trường: BMI 2033, còn tôi thì chỉ được ghép bọ BMI 2030. Nhưng tôi cũng chẳng có gì phàn nàn, vì để làm được chuyện này thì trước đây ông nội tôi còn phải sử dụng những dụng cụ “sơ khai” hơn nhiều: hai điện cực gắn lên tai.
Phải nói thật thì những điện cực mà ông nội tôi sử dụng cũng không làm được chuyện gì lớn lao, nó chỉ giúp con trỏ máy tính di dời từ trái sang phải và từ trên xuống dưới. Nhưng thời đó như thế thì đã quá kỳ diệu rồi, bởi vào đầu thế kỷ 21, con người vẫn còn sử dụng con chuột và bàn phím. Để bắt máy tính thao tác, người ta phải nhấp chuột hay gõ phím ! Dĩ nhiên so với đại đa số người, điều này không có gì khó khăn vất vả. Khó khăn chăng là cho những người tàn tật hay những người mới bị một tai biến mạch máu não, vẫn giữ được năng lực tâm lý, nhưng hoạt động thì không hề .
Chiếc nón nối tiếp tâm lý
Ngay vào những năm 1980, những nhà nghiên cứu đã có một ý tưởng sáng tạo kỳ quặc : phát minh sáng tạo một phương tiện đi lại hoàn toàn có thể giúp tư tưởng trấn áp máy tính mà không cần đến hoạt động của cơ bắp. Với hình thức này, người liệt hoàn toàn có thể viết thư cho người thân trong gia đình hay đọc sách số hóa … Tuy nhiên, giữa 1 kg chất xám và những con bọ của máy tính là cả một quốc tế ! Làm thế nào mà hai thứ này hoàn toàn có thể thông tin cho nhau ? Nhiều nhóm điều tra và nghiên cứu của Đức, Mỹ đã đề xuất một mạng lưới hệ thống khá đơn thuần : đặt những thụ thể lên da đầu con người và sử dụng hoạt động điện của bộ não. Thật vậy, để phát ra một hoạt động hay một tâm lý, một số ít tế bào não, gọi là neurone, phát đi những thông điệp thần kinh ở cường độ yếu đến cơ bắp và những tế bào chất xám khác. Hàng tỷ neurone hoạt động giải trí cùng lúc, như vậy sẽ tạo ra một hoạt động giải trí điện thật sự ! Như thế, trên cơ sở này người ta hoàn toàn có thể can thiệp vào hoạt động giải trí của não bộ. Từ đây, Niels Birbauner, một bác sĩ của Đại học Tubingen ( Đức ), đã làm ra TTD, hay chiếc máy “ diễn dịch ” tâm lý .
Máy có dạng chiếc nón, chứa đầy điện cực và nối với một máy tính bằng một sợi cáp điện. Hệ thống này gắn lên đầu bệnh nhân. Rồi người ta ý kiến đề nghị họ tưởng tượng mình đang nhấc tay hay nhấc chân. Suy nghĩ này sẽ tạo ra một loạt biến hóa về hoạt động điện trong não. Sau khi được máy tính ghi nhận và nghiên cứu và phân tích, biến hóa này kích hoạt con trỏ chuyển dời trên màn hình hiển thị. Điều này được cho phép người ta tự ý lựa chọn một vần âm, một câu trong cách diễn đạt thường thì hay long dong trên Internet. Tháng 3/1999, hai người sử dụng TTD đã hoàn toàn có thể viết ra một thông điệp bằng sức mạnh của ý nghĩ. Tuy nhiên, việc làm này lại mất quá nhiều thời hạn : 6 phút 20 giây để chọn ra một vần âm duy nhất, chưa kể phải trải qua hai tháng huấn luyện và đào tạo .
Điện cực cắm trong não
Sau khi nhận ra sự lờ đờ của mạng lưới hệ thống này, 1 số ít nhà khoa học Mỹ như Miguel Nicolelis ( Đại học Duke ) và John Chapin ( Đại học Thành Phố New York ) đã nghĩ đến việc giúp người liệt trấn áp hoạt động bằng cách điều khiển và tinh chỉnh từ xa những tay chân giả. Theo họ, “ chiếc nón bão ” không hề bắt những tay chân điện tử này hoạt động giải trí nhanh. Để nhanh và đúng mực, chỉ có một cách duy nhất là cắm trực tiếp điện cực vào chất xám ! Nguyên tắc ở đây là sử dụng những chiếc ống cực mảnh, chứa một dây điện nhỏ tiếp xúc trực tiếp với một neurone duy nhất. Phương pháp này đúng chuẩn hơn cách trước đây, được cho phép đảm nhiệm cả một dòng điện cường độ yếu do tế bào phát ra. Tuy nhiên, mặt phẳng não được tổ chức triển khai rất ngặt nghèo, nên không có chuyện cắm điện cực lên vùng nào cũng được. Ở vùng trán, neurone trấn áp tâm lý ; ở vùng nền sọ, chúng giữ vai trò nghiên cứu và phân tích hình ảnh ; giữa hai lỗ tai là một dải tế bào có dạng băng quấn đầu có tính năng chỉ huy cử động. Vùng “ não hoạt động ” này tập hợp những neurone chuyên biệt trong cử động bàn tay, cổ tay, khuỷu tay … Để điều khiển và tinh chỉnh một cánh tay robot, lý tưởng là nhận ra những thông tin của tế bào đúng mực này. Như thế khi người ta nghĩ “ giơ tay ra ”, cánh tay robot sẽ triển khai ngay mệnh lệnh này !
Năm 1999, thí nghiệm tiên phong được triển khai khi Philip Kennedy và Roy Bakay, Đại học Emoroy Atlanta ( Mỹ ) đã ghép hai điện cực vào vỏ não một người đàn ông ! Khi bệnh nhân nghĩ đến chuyện hoạt động tay phải thì những neurone chuyên triển khai trách nhiệm này gửi đi những thông điệp điện tử. Điện cực gần đó nhận ra những dòng điện nhỏ, gửi đến một máy phát đặt dưới da đầu, sau đó chuyển đến máy tính nhờ vào sóng vô tuyến. Như thế con trỏ trên màn hình hiển thị chuyển dời từ trái sang phải. Để bắt con trỏ chuyển dời thẳng đứng, bệnh nhân chỉ cần nghĩ đến việc cử động chân trái … Tuy nhiên, chiêu thức vẫn chưa thể bắt cánh tay robot hoạt động giải trí được, bởi điều kiện kèm theo ở đây là phải nối với nhiều neurone hơn .
Do vậy mà vào năm 2000, Miguel Nicolelis và John Chapin đã lắp ráp 96 điện cực vào não một con khỉ. Phân tán ở 5 vùng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm sẵn sàng chuẩn bị và giải quyết và xử lý hoạt động, những điện cực này nối với một chiếc hộp qua một dây cáp. Cứ mỗi 50 miro giây ( một micro giây bằng một phần triệu giây ), hộp chuyển đi thông điệp điện tử của hàng trăm neurone để hướng dẫn cánh tay robot cử động. Kết quả là tay giả triển khai đúng mực những động tác của tay khỉ. Như thế, hai nhà khoa học hoàn toàn có thể nghĩ đến chuyện sử dụng neurone để chỉ huy tay chân giả của người liệt !
Nhưng câu hỏi đặt ra là não người phức tạp hơn não khỉ nhiều, vậy liệu phương pháp này có thành công không? Một năm sau, Nicolelis và Chapin đã thử nghiệm giao diện não-máy tính (hay BMI) trên một con khỉ macaque, loài vật này có não rất giống não người. Lần này lại thành công! Từ đây nhiều hy vọng lớn lao mở ra cho những người bại liệt. Tuy nhiên, để trở thành hiện thực, người ta còn phải giải quyết không ít vấn đề: phải để điện cực trong não trong bao lâu? Cần ghép bao nhiêu cực mới có thể chỉ huy chính xác một cánh tay hay một cái chân điện tử hay bắt con trỏ màn hình chuyển động nhanh?
Từ đầu năm nay, những điều tra và nghiên cứu này được đẩy nhanh khi quân đội Mỹ bỏ ra 26 triệu USD để cải tổ những mạng lưới hệ thống tay chân giả. Một khi công nghệ tiên tiến này hoàn thành xong, người ta kỳ vọng hoàn toàn có thể vận dụng trong nghành nghề dịch vụ quân sự chiến lược, được cho phép binh lính thao tác những cánh tay robot, thậm chí còn tinh chỉnh và điều khiển máy bay trinh thám chỉ bằng … tâm lý .
Kiến Thức Ngày Nay ( theo S.V.J. )
