Hàn linh kiện điện tử là việc mà bất kỳ thợ hàn nào mới vào nghề cũng cần biết và cần học. Khi hàn, chất lượng mối hàn lẫn hình thức là 2 yếu tố đánh giá cực kỳ quan trọng để tạo nên một linh kiện điện tử có giá trị cao.
Với những người mới bắt đầu, sẽ rất khó khăn khi thực hiện hàn loại này. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến bạn một số kinh nghiệm cũng như cách chọn và cách sử dụng máy hàn linh kiện điện tử.
Máy hàn linh kiện điện tử
1. Cách chọn mỏ hàn
Nên chọn máy hàn có 2 mỏ hàn :
- Mỏ hàn xung (mỏ hàn đoản mạch – dùng để hàn các linh kiện thường, LK to)
- Mỏ hàn nung (mỏ hàn nung nhiệt bằng dây maiso – dùng để hàn tranz trường, ic số, ic chân quá nhỏ…).
Kinh nghiệm khi mua mỏ hàn là nên bấm thử. Bấm 1 giây rồi thả ra xong dùng tay kiểm tra đầu mỏ hàn thấy nhiệt độ ấm ấm cảm nhận rõ là được
2. Đầu mỏ hàn và tráng thiếc cho lần đầu tiên dùng
Đầu mỏ hàn cho lần dùng đầu tiên:
- Đầu mỏ hàn không nên cứng nhắc cùng một cỡ cho tất cả các loại. Nên lựa chọn đầu mỏ hàn phù hợp với mỏ hàn của mình.
- Nếu mỏ hàn đang dùng đầu 1 ly độ dài dây khoảng 6cm mà hàn thấy thiếu nhiệt quá thì nên hạ chiều dài xuống còn 4cm. Nếu vẫn không được thì thay bằng dây loại 0,8 ly.
- Sau khi cắt xong dây đầu mỏ hàn thì cạo sạch toàn bộ dây. Không nên bắt ốc vào mỏ hàn luôn. Cạo sạch đầu tiếp xúc chỗ cọc dây đồng bắt dây (2 cọc đồng từ mỏ hàn ra) sau đó mới bắt vào mỏ hàn.
Tráng thiếc cho lần đầu tiên dùng:
- Sau khi bắt ốc, tiến hành bấm mỏ hàn và nhúng ngay vào cục nhựa thông. Đợi nhựa thông chảy ra và bám vào phần đầu của dây mỏ hàn thì thôi bấm và lấy mỏ hàn ra.
- Tìm một tấm PCB cũ có những nốt hàn to có sẵn thiếc rồi bấm mỏ hàn vào những nốt hàn này để tráng thiếc sao cho thiếc bám đều phần đầu dây mỏ hàn.
- Lưu ý không nên bấm 5-10 phút mà không tráng thứ gì. Vì đầu mỏ hàn sẽ bị nhiệt độ cao làm oxy hóa sẽ không ăn thiếc được nữa.
3. Cách hàn các linh kiện thường
- Vệ sinh PCB và chân LK (PCB và LK cũ) trước khi hàn. Có thể vệ sinh bằng axeton, dao dọc giấy ….
- Cắt chân LK sao cho cắm chặt LK vào PCB mà chân LK trồi ra 1mm là đẹp nhất.
- Bấm mỏ hàn vào cục nhựa thông cho nhựa thông chảy ngập đầu mỏ hàn và nhả mỏ hàn. Nhấc mỏ hàn đến chỗ chân LK
- Bấm mỏ hàn cho nhựa thông ở đầu mỏ hàn chảy ra trùm kín chân LK và lỗ PCB. Sau đó, đưa dây thiếc vào tam giác quỷ: lỗ PCB – Chân LK – Đầu mỏ hàn để thiếc chạm đầu mỏ hàn và chảy ra (chú ý cho ít thiếc). Thường thì sau khi chạm tam giác quỷ sẽ chảy ra và tráng đều lỗ PCB và chân LK.
- Trường hợp thấy mối hàn vẫn chưa đẹp thì có thể di chuyển đầu mỏ hàn cho đều hoặc thêm thiếc hoặc cho thêm nhựa thông để mối hàn đẹp.
4. Cách hàn chân IC hoặc dãy nhiều chân
Dùng mỏ hàn bôi nhựa thông tới toàn bộ những chân của IC Dùng một lượng thiếc khá to ( bằng nửa đầu đũa ) cho chân tiên phong của dãy. Bấm mỏ hàn cho thiếc nóng chảy và cứ thế di đến chân cuối theo 1 chiều. Chân nào còn chạm nhau thì cứ di lại ( hoặc thêm nhựa thông ) liên tục đến cuối là được. Trong quy trình di nếu thiếu thiếc thì châm thêm. Đến chân cuối nếu thừa thiếc thì vẩy đầu mỏ hàn để vô hiệu bớt thiếc.
5. Cách hút thiếc để rút linh kiện
Hiện nay, có 2 cách để thực thi hút thiếc để rút linh phụ kiện :
Cách 1: Dùng Súng (pít tông) hút thiếc
Sử dụng cái ống cao su đặc dài khoảng chừng 2 cm ở chân vú áp cao su đặc, bọc ngoài đầu súng.
Cách hút:
- Dùng nhựa thông để nung nóng chảy mối hàn cũ rồi đưa đầu súng vào sát tam giác quỷ và bấm nút.
- Lúc này cao su ở đầu súng mới phát huy tác dụng: Không bị chảy khi tiếp xúc với đầu mỏ hàn. Hạn chế không khi bị hút vào trong súng làm cho thiếc bị hút sạch hơn.
Cách 2: Dùng bó dây đồng nhỏ để hút
- Dùng một bó dây nhiều lõi, lõi càng nhỏ càng tốt. Thấm nhựa thông kín dây hút thiếc rồi để nó ngay trên mối hàn định hút, bấm mỏ hàn.
- Thiếc nóng chảy ra sẽ bị dây hút khá nhiều. Sau đó, nhấc dây hút thiếc ra rùi vẩy mạnh cho thiếc trong dây bị bắn ra ngoài. Tiếp tục nhúng nhựa thông lại, hút tiếp cho đến khi sạch thì thôi.
Chú ý : cách dùng dây hút này nên thận trọng vì dây đồng hoàn toàn có thể bị đứt và gây đoản mạch.
Hy vọng rằng với những kinh nghiệm sử dụng máy hàn linh kiện điện tử mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp anh em thợ hàn có được những mối hàn đẹp, như ý.
Xem thêm
