Hai mặt của niềm tin

Thứ tư, 9/7/2014|07:26 GMT+7

Niềm tin thiếu cơ sở cũng nguy hiểm cho nền kinh tế không kém gì việc không có niềm tin.

Niềm tin là tủy sống của kinh tế học. Đó là khẳng định của nhà kinh tế Angel Gurria, Tổng Thư ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).

Còn hai nhà kinh tế tài chính nổi tiếng khác là Paul J. Zak và Stephen Knack, sau nhiều năm điều tra và nghiên cứu, đã chứng tỏ rằng một vương quốc có mức độ niềm tin cao thường gắn liền với vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính tốt .Ví dụ như ở nghành kinh tế tài chính, niềm tin là yếu tố không hề thiếu để những ngân hàng nhà nước thương mại, ngân hàng nhà nước TW và người dân thiết lập những mối quan hệ .Hãy thử tưởng tượng, nếu những ngân hàng nhà nước nghi ngại lẫn nhau, công chúng không tin yêu vào mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước hay ngân hàng nhà nước TW thiếu niềm tin vào những ngân hàng nhà nước thương mại thì thị trường tiền tệ liệu sẽ hoạt động giải trí hiệu suất cao ?Đặc biệt, theo học thuyết của nhà kinh tế tài chính người Mỹ gốc Nhật nổi tiếng Francis Fukuyama thì một xã hội có niềm tin lớn sẽ giúp tạo ra những tập đoàn lớn kinh tế tài chính hùng mạnh, có năng lực cạnh tranh đối đầu trên toàn thế giới .Phân tích của Fukuyama cho thấy chính mức độ niềm tin cao và sự cởi mở hơn trong xã hội đã giúp Nhật tạo ra những tập đoàn lớn kinh tế tài chính hùng mạnh, có năng lực cạnh tranh đối đầu cao hơn so với Trung Quốc, vương quốc có mức độ niềm tin thấp .Tuy vậy, niềm tin phải được thiết kế xây dựng trên cơ sở thông tin xác nhận, minh bạch và đúng chuẩn. Nếu không, một niềm tin được duy trì dựa trên cơ sở không có thực thì ở đầu cuối hoàn toàn có thể dẫn đến đại họa .Có lẽ, khi Fukuyama thiết kế xây dựng học thuyết niềm tin, ông chẳng ngờ rằng không lâu sau đó chính quê cha của mình đã phải gánh chịu hậu quả từ niềm tin “ thiếu trong thực tiễn ” .Đáng nói hơn, câu truyện niềm tin ở Nhật vào tiến trình 1980 – 1990 là một bài học kinh nghiệm so với tổng thể những vương quốc trên quốc tế có toàn cảnh kinh tế tài chính tương tự như, trong đó gồm có Nước Ta .

Vết xe đổ của Nhật

Dù được nhìn nhận là một xã hội có niềm tin cao, nhưng cũng chính điều này đã khiến cho Nhật không đủ mạnh tay để giúp nền kinh tế tài chính thoát khỏi bóng ma của sự ngưng trệ, mất mát lê dài suốt thập kỷ 1990 .Cuộc khủng hoảng cục bộ ở nước Nhật bắt nguồn từ sự tăng trưởng của khủng hoảng bong bóng đầu tư mạnh trên thị trường bất động sản và sàn chứng khoán vào những năm 1980. Giá cả những loại gia tài vọt lên chóng mặt, không hề trấn áp và sau cuối vỡ khủng hoảng bong bóng ; dẫn đến suy sụp kinh tế tài chính lê dài và thất nghiệp tăng cao chưa từng có .Nhưng góp thêm phần không hề nhỏ gây ra tình hình này chính là sự thiếu quyết đoán của nhà nước Nhật, khi họ nỗ lực duy trì một niềm tin “ mù quáng ” về năng lực tự hồi sinh của nền kinh tế tài chính .Trong cuốn sách “ Kỷ nguyên hỗn loạn : Những cuộc tò mò trong quốc tế mới ”, Alan Greenspan, cựu quản trị Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, viết rằng ông đã từng đến Nhật để trình làng về kinh nghiệm tay nghề giải quyết và xử lý nợ xấu của Mỹ và khuyên nhà nước Nhật cần gật đầu cho phá sản những tổ chức triển khai kinh tế tài chính hoạt động giải trí không hiệu suất cao để thanh lý tài sản .Khi đó, Greenspan tin là nếu Nhật làm theo kinh nghiệm tay nghề của Mỹ thì quá trình kiểm soát và điều chỉnh sẽ thu ngắn lại và kinh tế tài chính Nhật sẽ phục sinh sớm hơn. Tuy nhiên, Kiichi Miyazawa, Thủ tướng Nhật lúc này, đã phủ nhận nghe theo Greenspan vì cách này sẽ làm “ mất mặt ” những công ty và cá thể bị phá sản hay sa thải. Truyền thống “ giữ thể diện ” của người Nhật không được cho phép họ thực thi những giải pháp mạnh tay như người Mỹ .Thậm chí, mặc dầu nợ xấu của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước Nhật tăng mạnh trong quy trình tiến độ 1990 nhưng những ngân hàng nhà nước nước này vẫn liên tục tiến hành chủ trương giãn nợ cho doanh nghiệp đang thiếu năng lực chi trả với niềm tin sẽ giúp con nợ hồi sinh trong tương lai, đặc biệt quan trọng là so với những doanh nghiệp lớn .Nhưng cũng chính vì những doanh nghiệp biết ngân hàng nhà nước sẽ không dám dừng cấp tín dụng thanh toán, họ khởi đầu ỷ y để rồi mất dần động cơ phải cải tổ hoạt động giải trí kinh doanh thương mại .Thế là, nguồn vốn cho vay lại được liên tục bơm vào những khu vực hoạt động giải trí không hiệu suất cao, trong khi những khu vực khác lại thiếu nguồn lực để góp vốn đầu tư lan rộng ra sản xuất .Cuối cùng, kinh tế tài chính Nhật ngày càng ngưng trệ, nợ xấu tăng cao, mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính yếu kém. Đến tận giờ đây, năng lực bật dậy của nền kinh tế tài chính nước này vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp .So với cuộc khủng hoảng cục bộ ở Nhật cách đây 2 thập kỷ, tình hình của Nước Ta cũng thấp thoáng một vài nét tương đương. Chúng ta hoàn toàn có thể thấy rằng niềm tin đang được duy trì ở khắp mọi nơi, từ thị trường bất động sản, mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước cho đến đầu tư và chứng khoán. Đây là những niềm tin rất tốt, nhưng vẫn chứa bên trong những yếu tố rủi ro đáng tiếc .“ Bong bóng đầy khí Helium thì sẽ bay bổng trông rất ngoạn mục. Nó mang theo tham vọng tươi đẹp của bao đứa trẻ muốn bay cao qua khung trời, nhẹ lướt gió như con diều trên ngọn cây mái ngói .Nhưng người lớn thì trong thực tiễn hơn. Họ hiểu rằng Helium trong quả bóng sẽ xì hay nổ tung theo thời hạn. Tuy nhiên, nhiều người lớn không muốn đồng ý định luật vật lý này .Họ muốn trẻ mãi không già. Thế giới gọi đó là hội chứng Peter Pan ”, Tiến sĩ Alan Phan từng san sẻ khi nói về sức mạnh niềm tin ở Nước Ta ở thời gian hiện tại. Liệu Nước Ta có đang nỗ lực duy trì một niềm tin thiếu cơ sở hay không ?

Mặt trái của niềm tin

Sau sóng gió cách đây 3 năm, mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước Nước Ta đã không thay đổi và bình lặng hơn, nhưng có lẽ rằng đó chỉ là bề nổi của tảng băng. Tỉ lệ nợ xấu trong mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính huyết mạch của Nước Ta không những không thuyên giảm mà ngày càng trở nên khó đoán, dù những thầy thuốc đã kê nhiều biệt dược để chữa trị như xây dựng Công ty Quản lý Tài sản VAMC hay sáp nhập những ngân hàng nhà nước lại với nhau .Có lẽ người ta vẫn tin rằng những khoản nợ xấu sẽ tự nhiên biến mất một khi kinh tế phục hồi, khi giá nhà nóng lên, hay khi doanh nghiệp làm ăn có lãi trở lại. Thêm vào đó, tâm ý ỷ lại vào những gói trợ giúp của Ngân hàng Nhà nước vẫn còn đó khiến cho vận tốc tái cấu trúc trong mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước đang rất chậm .Ở góc nhìn khác, nếu mạnh tay công bố để giải quyết và xử lý nợ xấu, số tiền hoàn toàn có thể sẽ mất đi và khét tiếng của những ngân hàng nhà nước hoàn toàn có thể bị ảnh hưởng tác động. Khi đó, ngân hàng nhà nước sẽ bị thị trường cho rằng đã làm ăn không tốt, rồi bị cổ đông phỏng vấn và ở đầu cuối là bị Ngân hàng Nhà nước đưa vào tầm trấn áp, thậm chí còn sẽ bị buộc phải tái cấu trúc, sáp nhập …Đối với những vị chủ ngân hàng nhà nước, họ sẽ có quá nhiều thứ để mất, chi bằng liên tục duy trì niềm tin rằng nợ xấu sẽ dần biến mất theo thời hạn nhờ những quy luật kinh tế tài chính tự nhiên .

Nợ xấu liên tiếp tăng trở lại – Nguồn: Dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước.

Về phía người dân, họ vẫn đặt niềm tin vào ngân hàng nhà nước, vẫn đồng ý gửi tiền vào những ngân hàng nhà nước có mức lãi suất vay cao dù biết có lắm rủi ro đáng tiếc. Người dân “ dám ” làm như vậy vì họ tin rằng Nhà nước sẽ tương hỗ và không để ngân hàng nhà nước nào đổ vỡ. Và rồi tâm ý đó liên tục được hiện hữu trong một mạng lưới hệ thống mà thời gian phục sinh vẫn còn chưa được định rõ .Nếu niềm tin đang là yếu tố giúp mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước, “ xương sống ” của kinh tế tài chính, liên tục lay lắt qua ngày thì thị trường bất động sản lại là một hiện thân khác của yếu tố “ sống bằng niềm tin ” .Có lẽ không nhiều nhà kinh doanh có ý thức quyết đoán như bầu Đức của Hoàng Anh Gia Lai, khi ông chuẩn bị sẵn sàng hạ giá nhà đi 40-50 % để tương thích với thực tiễn diễn biến thị trường. Nhưng ngoài bầu Đức ra thì liệu còn được ai nữa ?“ Tại sao phải giảm giá nhà ? ”, vị nữ quản trị một doanh nghiệp bất động sản có quy mô khá lớn từng công bố thẳng thừng như thế dù công ty của bà vẫn đang phải gánh những khoản nợ khủng trên sổ sách .Có lẽ, câu vấn đáp thắng thắn của bà quản trị này đã nhắc nhở tất cả chúng ta về một mối liên hệ khác : toàn bộ những dự án Bất Động Sản bất động sản của công ty này đều được thế chấp ngân hàng để vay ngân hàng nhà nước, thế cho nên nếu giá nhà giảm thì chính ngân hàng nhà nước mới phải “ chịu chết ” chứ không phải là bà. Nếu gánh nặng không thuộc về mình, hà cớ gì mình phải tự hạ giá ? Bà quản trị tin rằng thị trường bất động sản bắt buộc sẽ hồi sinh vì nhiều người có quyền lợi trong đó không muốn giá giảm, đơn thuần vậy thôi .Niềm tin mà vị nữ người kinh doanh này, cũng như hầu hết những doanh nghiệp bất động sản khác có được là do họ biết rằng sẽ được nhà nước giải cứu bằng mọi giá, vì bất động sản là ngành tối quan trọng so với vương quốc .Với quan điểm này, có lẽ rằng những doanh nghiệp bất động sản đã trong bước đầu thành công xuất sắc khi Ngân hàng Nhà nước tiến hành chương trình link 4 nhà gồm nhà đầu tư – nhà thầu – nhà phân phối vật tư kiến thiết xây dựng – ngân hàng nhà nước, cùng với gói tương hỗ 30.000 tỉ đồng. Bộ Xây dựng cũng liên tục công bố thông tin lượng tồn dư giảm nhanh, dù ngay cả dân trong nghề cũng đặt ra nhiều câu hỏi về những số lượng này .Nhưng so với đại đa số người dân của một vương quốc mà mức thu nhập chỉ mới vượt qua được ngưỡng nghèo, họ lại có một niềm tin ngược lại : trông chờ giá nhà giảm thêm chút ít để hợp với túi tiền của mình .Ở đâu đó, người dân nghe thông tin về việc tỉ lệ giá nhà / thu nhập trung bình của Nước Ta lên tới 26 lần, thuộc diện cao nhất quốc tế. Vậy thì hà cớ gì không chịu giảm giá chút ít cho dân được nhờ ?Rõ ràng, giữa nhà đầu tư và người có nhu yếu mua nhà thực sự đang sống sót những quan điểm độc lạ quá lớn, dù đều là niềm tin. Và thị trường sẽ liên tục ngủ đông trong thời hạn dài nếu không có một bước nâng tầm nào đó diễn ra .Nhưng một khi bước nâng tầm đó diễn ra, sẽ có người phải chịu thiệt. Liệu ai sẽ chuẩn bị sẵn sàng để chịu thiệt : nhà góp vốn đầu tư hay những chủ ngân hàng nhà nước ? Nếu không ai sẵn lòng gánh lấy điều đó, chi bằng liên tục cùng nhau duy trì niềm tin về năng lực hồi sinh của thị trường .Đối với nhiều doanh nghiệp đang thua lỗ, họ vẫn có niềm tin. Họ vẫn tin vào việc thị trường sẽ dần hồi sinh, Nhà nước sẽ ứng cứu, những ngân hàng nhà nước sẽ giãn hay hòn đảo nợ để giúp con nợ phục sinh .Doanh nghiệp càng lớn, vị thế càng vững chãi sẽ khiến cho họ thêm phần ỷ lại, liên tục lấn sâu vào nợ nần mà không phải gánh chịu nhiều áp lực đè nén. “ Quá lớn để sụp đổ ” là do đó .Cuối cùng, việc nhà nước hết lòng khơi dậy niềm tin cho thị trường bằng những công cụ tương hỗ bất động sản, hay xây dựng VAMC để mua lại những khoản nợ hoàn toàn có thể xem là hài hòa và hợp lý trong một chừng mực nào đó vì giúp nền kinh tế tài chính thêm sáng sủa để quản lý và vận hành .Nhưng vì những nguyên do khách quan, những công cụ này đã không hề phát huy hiệu quả và làm phai nhạt chút ít niềm tin từ công chúng. Cần nhớ rằng, nhà nước Nhật đã thấm thía bài học kinh nghiệm khi nỗ lực duy trì niềm tin thiếu cơ sở quá lâu, và lại thiếu những bước nâng tầm quyết đoán trong quy trình tái cấu trúc .Có lẽ sẽ không ai phải chết vì niềm tin. Đến giờ, chỉ có số lượng doanh nghiệp giải thể hay ngừng hoạt động giải trí là liên tục ngày càng tăng qua từng năm. Thị trường bất động sản liên tục là game show của riêng những chủ góp vốn đầu tư. Hệ thống ngân hàng nhà nước liên tục vật lộn tìm lối ra .Bài học về sự ngưng trệ kiểu Nhật nhắc nhở tất cả chúng ta rằng bóng đêm vẫn hiện hữu ngay cả khi ánh sáng của niềm tin đang lan tỏa khắp nơi. Và tất cả chúng ta gọi đó là mặt trái của niềm tin.

> Niềm tin của doanh nghiệp đang trở lại
> Niềm tin không thể đổ vỡ
> Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp: Tăng niềm tin
> Bất ngờ với sự nhen nhóm của niềm tin kinh doanh
> Niềm tin đã cạn

Source: https://vvc.vn
Category : Sống Đẹp