Về yếu tố này, Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng Đội cho biết, khi bị cơ quan công an triệu tập mời lên thao tác, thì trước hết, cá thể phải tự tìm hiểu và khám phá pháp luật của pháp lý hoặc nhận sự trợ giúp về pháp lý từ người khác để biết được mình bị triệu tập vì nguyên do gì. Cụ thể, địa thế căn cứ theo điểm d, khoản 1, Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái, tìm hiểu viên có quyền triệu tập và hỏi cung bị can ; triệu tập và lấy lời khai người tố giác, báo tin về tội phạm, người bị tố giác, yêu cầu khởi tố, người đại diện thay mặt theo pháp lý của pháp nhân ; lấy lời khai người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ ; triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, bị hại, đương sự.
Luật sư Trần Xuân Tiền.
Như vậy, người bị tình nghi khi bị triệu tập thường là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố. Theo quy định tại Điều 83 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, thì người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố có quyền mời người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình khi tham gia tố tụng hình sự theo khoản 1 Điều 57 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015: “có quyền tự bảo vệ hoặc nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình”.
Bên cạnh đó, căn cứ Điều 83 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố là “… người được người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố nhờ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp”, trong đó bao gồm Luật sư.
Do vậy, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố hoàn toàn có quyền mời Luật sư tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi cho mình.
Theo Điều 7 Thông tư số 46/2019 / TT-BCA, người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của người bị tố giác, người bị đề xuất kiến nghị khởi tố có quyền tham gia tố tụng khi có quyết định hành động phân công xử lý tố giác, đề xuất kiến nghị khởi tố của cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, Điều 8 Thông tư này cũng lao lý : ” Trong lần tiên phong lấy lời khai bị hại, đương sự, người bị tố giác, người bị yêu cầu khởi tố, Điều tra viên, Cán bộ tìm hiểu phải lý giải quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của bị hại, đương sự, người bị tố giác, người bị yêu cầu khởi tố theo pháp luật của Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái và hỏi họ xem có nhờ người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp hay không, phải ghi ý kiến của họ vào biên bản. ” Như vậy, ngay từ lần lấy lời khai tiên phong khi bị triệu tập, Luật sư đã có quyền tham gia vào tố tụng hình sự khi được người bị tố giác, người bị yêu cầu khởi tố mời. Luật sư có quyền tham gia vào quá trình tiền tố tụng. Tuy nhiên, sau khi được mời bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp cho họ, thì Luật sư cần phải triển khai thủ tục ĐK bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp cho người bị tố giác, người bị yêu cầu khởi tố để tham gia tố tụng. Cụ thể, Luật sư phải xuất trình Thẻ Luật sư kèm theo bản sao có xác nhận và giấy nhờ Luật sư bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của người bị tố giác, người bị yêu cầu khởi tố địa thế căn cứ theo Điều 9 Thông tư trên.
